Ένα παιδί μετράει τ' άστρα (μυθιστόρημα)

Ένα παιδί μετράει τ' άστρα

Συγγραφέας	Μενέλαος Λουντέμης
Τίτλος	Ένα παιδί μετράει τ' άστρα
Γλώσσα	Ελληνικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1956
Μορφή	Αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα
δεδομένα ()

Το Ένα παιδί μετράει τ' άστρα είναι μυθιστόρημα, του Έλληνα συγγραφέα Μενέλαου Λουντέμη. Εκδόθηκε το 1956, από τον εκδοτικό οίκο «Δίφρος». Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά έργα του συγγραφέα.

Το βιβλίο περιγράφει τους αγώνες και τους κόπους που καταβάλει ένα παιδί, ο Μέλιος, για να μορφωθεί, να πάει στο σχολείο και τελικά να επιβιώσει.

Περίληψη

Το μυθιστόρημα ξεκινάει με τη χαρακτηριστική φράση: «Ο αέρας φύσαγε σα γύφτος».

Το βιβλίο εξιστορεί την περιπέτεια του Μέλιου Καδρά -ενός φτωχού και ορφανού αγοριού: Στο χωριό του Μέλιου το αφεντικό του δεν τον αφήνει να μορφωθεί, διότι υποστηρίζει πως θα του αποσπά την προσοχή από τη δουλειά. Ένας καλός δάσκαλος του χωριού θα καταλάβει τη δίψα του παιδιού για μάθηση και θα του δώσει, αρχικά, κάποια βιβλία. Ο Μέλιος μοιάζει να συγκλονίζεται από τα βιβλία, όσες φορές κι αν τα διαβάσει. Η όρεξή του για μάθηση, τελικά, θα τον προδώσει στο αφεντικό, που μόλις μαθαίνει ότι ο Μέλιος ασχολείται με τα βιβλία θυμώνει πολύ και του απαγορεύει να ξανασυναντήσει τον δάσκαλο. Οι δρόμοι του παιδιού και του δασκάλου χωρίζουν, ο Μέλιος πηγαίνει στην πόλη ολομόναχος, για να πάει σχολείο. Εκεί, θα ζήσει την αδικία και το δίκιο, την αγάπη και το μίσος, την καλοσύνη και την κακία, τη φιλία και την έχθρα, αλλά ο μόνιμος συνοδοιπόρος του σε αυτό το κακοτράχαλο ταξίδι θα είναι πάντα το βιβλίο και η αστείρευτη δίψα του για μάθηση.

Βασικοί Χαρακτήρες

• Μέλιος Καδράς: Ο Μέλιος είναι ο βασικός ήρωας του μυθιστορήματος. Το κύριο μέλημά του είναι η μάθηση και η επιβίωση. Τα καταφέρνει με μεγάλη δυσκολία. Είναι, με λίγα λόγια, αγωνιστής της ζωής.
• Μπάρμπα-Ανέστης: Ο μπάρμπα-Ανέστης είναι ένας γέρος που συγκινείται από την προσπάθεια του Μέλιου και τον περιθάλπει από την πρώτη στιγμή που θα ιδωθούν. Είναι φιλότιμος και εργατικός και τον Μέλιο τον έχει σαν παιδί του, μιας και δεν έκανε ποτέ δικά του. Η κυρά-Αρετή είναι η σύζυγος του μπάρμπα-Ανέστη, που φιλοξενεί και τρέφει τον Μέλιο όσο πηγαίνει στο τοπικό σχολείο, όμως στην πραγματικότητα δεν το συμπαθεί.
• Μπίθρος: Ο Μπίθρος είναι ένας γύφτος, που στηρίζει τον Μέλιο σε δύσκολες στιγμές του. Ο Μπίθρος μιλά άτσαλα και περίεργα, αλλά η αγάπη του και η καλοσύνη του είναι ασύγκριτες.
• Μπάρμπα-Θόδος: Ο μπάρμπα-Θόδος είναι ο επιστάτης του σχολείου. Είναι δίκαιος και καλός, αλλά προσπαθεί να φαίνεται αυστηρός, ώστε να μην τον κάνουν ό,τι θέλουν τα παιδιά.
• Σωτήριος Σκαμβουράς: Ο Σκαμβουράς είναι καθηγητής του σχολείου όπου πηγαίνει ο Μέλιος. Αγαπά πολύ τα παιδιά και δεν θέλει να είναι αυστηρός μαζί τους. Κάποια παιδιά δεν τον σέβονται. Κάποιοι τον λένε «κύριο Πεσπέ». Έχει έλλειψη θάρρους, αλλά στις δύσκολες στιγμές, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν, υψώνει αυτό το λιγοστό ανάστημά του.
• Παπάς: Ο Παπάς είναι αυστηρός καθηγητής που κάνει θρησκευτικά στο σχολείο. Συνεχώς υποδεικνύει στους άλλους τι να κάνουν. Μιλά πάντα στην καθαρεύουσα. Μισεί την Ιερά Ιστορία, τα παιδιά και τα φασόλια. Έγινε παπάς μόνο και μόνο για να αφήσει μεγάλη γενειάδα. Του αρέσει να χαϊδεύει τη γενειάδα του.
• Οι «Πέρσες»: Οι «Πέρσες» είναι συμμορία με αρχηγό τον Δακρυτζίκο, που κάνει όλο φασαρίες και αταξίες. Το όνομα «Πέρσες» το διάλεξαν επειδή είχαν μείνει και οι τρεις στην ίδια τάξη όταν σχημάτισαν τη συμμορία. Τους αρέσει επίσης να φτύνουν και να κλοτσάνε πέτρες.
• Μιμάκης Σταμίρης: Ο Μιμάκης Σταμίρης είναι ο σεμνός φίλος του Μέλιου, που του μεταβιβάζει τα θελήματα της αδελφής του, της Αγράμπελης και τον ακολουθεί παντού. Ωστόσο, όλα αυτά συμβαίνουν μέχρι να επικοινωνήσει η καθηγήτρια με τους γονείς του Μιμάκη, που τον αποκόβουν από τον Μέλιο και του επιβάλλουν να επικοινωνεί μόνο με πλουσιόπαιδα.
• Αγράμπελη Σταμίρη: Αδελφή του Μιμάκη Σταμίρη, φίλη του Μέλιου. Μια γλυκιά κοπελίτσα που παρασύρεται από τα αισθήματα της νεότητας.

Πληροφορίες

Τεχνική

Το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται ως αυτοβιογραφικό. Διακρίνεται από λυρισμό, και από ζωντανούς χαρακτήρες που έχουν βάθος. Στο μυθιστόρημα, επίσης, χρησιμοποιείται απλή δημοτική γλώσσα με ιδιωματισμούς.

Για την τέχνη

Το βιβλίο έχει μεταφερθεί και στο θέατρο, δυο πρόσφατες παραστάσεις είναι αυτές του: Γιάννη Ρήγα, με τον τίτλο "Ένα παιδί μετράει τα άστρα", η οποία ανέβηκε στη Νεανική Σκηνή Θεάτρου, 30 Νοεμβρίου 2011 και η άλλη παράσταση σε μουσική εκδοχή του βιβλίου είναι του συνθέτη Γιώργου Βούκανου και σε διασκευή - στίχους Μαίρης Βούκανου, με ίδιο τίτλο που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 20 & 21 Νοεμβρίου 2009 σε σκηνοθεσία Γιάννη Βόγλη και με πλειάδα γνωστών ερμηνευτών όπως του Πασχάλη Τερζή, Γεράσιμου Ανδρεάτου, Ζέτας Μακρυπούλια, Ζαχαρία Καρούνη, Άντας Αθανασοπούλου κ.α.. Το ίδιο έργο το 2012 ανέβηκε από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου σε σκηνοθεσία Νικόλα Κουρουμτζή, ενώ το 2013 παρουσιάστηκε πάλι στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε σκηνοθεσία Ισμήνης Σακελαροπούλου με την συμμετοχή του Γιάννη Πλούταρχου κ.α.. Η παράσταση αυτή έκανε καλοκαιρινές περιοδείες το 2013 σε σκηνοθεσία Bαρβάρας Δούκα και πρωταγωνιστούσαν στο ρόλο του Μέλιου ο Θανάσης Τσαλταμπάσης και στο ρόλο του μπάρμπα-Ανέστη ο Κώστας Βουτσάς. Παράλληλα τo 2013 από τις παραστάσεις κυκλοφόρησαν δύο συλλεκτικά cd από τον Γιώργο Βούκανο με την μουσική και τα τραγούδια του έργου. Επίσης, αυτή τη στιγμή παίζεται στα θέατρα η παράσταση «Ένα παιδί μετράει τ' άστρα» από την sofikoukouvagia.com στο θέατρο ΑΚΡΟΠΟΛ.