Αντίοχος Ζ΄ Σιδήτης

Αντίοχος Ζ' Σιδήτης
Νόμισμα του Αντίοχου Ζ'
Ηγεμόνας της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών
Περίοδος	138 - 129 π.Χ.
Προκάτοχος	Διόδοτος Τρύφων
Διάδοχος	Αλέξανδρος Β' Ζαβίνας
Σύζυγος	Κλεοπάτρα Θεά
Επίγονοι	Αντίοχος Θ' Κυζικηνός
Οίκος	Σελευκίδες
Πατέρας	Δημήτριος Α' Σωτήρ
Μητέρα	άγνωστη
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Αντίοχος Ζ΄ Σιδήτης ή Ευεργέτης ήταν αυτοκράτορας της Δυναστείας των Σελευκιδών, βασιλέων της Συρίας κατά την ελληνιστική περίοδο. Ήταν γιος του Δημητρίου Α' Σωτήρα και αδελφός του Δημητρίου Β' Νικάτορα. Ο Αντίοχος κυβέρνησε από το 138 μέχρι το 129 π.Χ..

Άνοδος στον θρόνο

Κατά την παιδική του ηλικία ο Αντίοχος, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Δημήτριο, κατέφυγαν στην Κύπρο, προκειμένου να γλιτώσουν από την επανάσταση που υποκίνησε κατά του πατέρα τους ο Αλέξανδρος Α' Βάλας. Τα επόμενα χρόνια η αυτοκρατορία διάνυσε μια ταραγμένη εποχή με τους βασιλείς να εναλλάσσονται στην εξουσία και τους εξωτερικούς εχθρούς να συρρικνώνουν τη χώρα. Τις μεγαλύτερες εδαφικές διεκδικήσεις είχε η Αυτοκρατορία των Πάρθων, η οποία και κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον νόμιμο διάδοχο του θρόνου, Δημήτριο Β'.

Για το χρονικό διάστημα που ο Δημήτριος βασίλεψε, ο Αντίοχος βρισκόταν στη Σίδη, απ’ όπου προκύπτει και η επωνυμία «Σιδήτης». Όταν ο αδελφός του αιχμαλωτίστηκε από τον βασιλιά της Παρθίας, Μιθριδάτη Α', μόνος στον θρόνο ηγεμόνας έμεινε ο Διόδοτος Τρύφων. Τότε ο Αντίοχος, με την υποστήριξη διαφόρων παρατάξεων, επιτέθηκε στον Διόδοτο και τον νίκησε. Ο τελευταίος διέφυγε τη σύλληψη, αλλά τελικά αυτοκτόνησε στην πόλη της Απάμειας, αφήνοντας τον Αντίοχο κύριο του κράτους.

Μετά την άνοδό του στον θρόνο, ο Αντίοχος παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα Θεά, βασίλισσα της Συρίας και υπό τους προηγούμενους διεκδικητές του θρόνου, η οποία, όπως αναφέρεται από κάποιους ιστορικούς, δέχτηκε να τον παντρευτεί επειδή ο σύζυγός της, Δημήτριος, είχε κατά την αιχμαλωσία του παντρευτεί μια άλλη πριγκίπισσα, τη Ροδογύνη. Το ζευγάρι απέκτησε ένα γιο, τον Αντίοχο, που αργότερα βασίλεψε υπό το όνομα Αντίοχος Θ' Κυζικηνός.

Νικηφόρες εκστρατείες

Αφού νίκησε τον Διόδοτο ο Αντίοχος Σιδήτης στράφηκε κατά της Ιουδαίας. Μετά τον θάνατο του Αρχιερέα Σίμωνα πολιόρκησε την πόλη της Ιερουσαλήμ και έριξε τα τείχη της το 134 π.Χ. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο νέος τους επικεφαλής, Ιωάννης Υρκανός άνοιξε τον τάφο του βασιλιά Δαβίδ, αφαίρεσε τρεις χιλιάδες τάλαντα και τα έδωσε στον Αντίοχο προκειμένου να γλιτώσει η πόλη. Όπως και να έχει, προκειμένου να κερδίσει τη συμμαχία των Ιουδαίων, τους έδωσε θρησκευτική ελευθερία και αναγνώρισε τον Ιωάννη Υρκανό ως Αρχιερέα. Για τους λόγους αυτούς αναφέρεται κάποιες φορές με την επωνυμία «Ευεργέτης». Εκείνη την εποχή φρόντισε και τις διπλωματικές του σχέσεις με τη Ρώμη, αποστέλλοντας ακριβά δώρα στον Σκιπίωνα Αιμιλιανό τον Αφρικανό, που πολιορκούσε εκείνη την εποχή τη Νουμαντία.

Έχοντας ξανά την Ιουδαία υπό την επιρροή του, ο Αντίοχος διεκδίκησε τις ανατολικές επαρχίες σημειώνοντας επιτυχία. Στράφηκε κατά των Πάρθων, και για λίγο ανέκτησε τη Μεσοποταμία, τη Βαβυλωνία και τη Μηδία, αποκαθιστώντας τα παλιά σύνορα του κράτους των Σελευκιδών στο Ιράν, πριν του στήσει ενέδρα και τον σκοτώσει ο βασιλιάς των Πάρθων, Φραάτης Β'. Ο αδελφός του Δημήτριος Β' είχε στο μεταξύ αφεθεί ελεύθερος το 129 π.Χ. με την ελπίδα να προκληθεί αναταραχή στην επικράτεια των Σελευκιδών, αν και τα αδέλφια δεν συναντήθηκαν τελικά. Ο Δημήτριος Β' επέστρεψε στον θρόνο, αλλά πλέον το βασίλειό του είχε περιοριστεί στη Συρία και την Κιλικία.

Χρονολόγιο

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
	Γέννηση του Αντίοχου Ζ' Σιδήτη, γιου του Δημητρίου Α' Σωτήρα.
π.152 π.Χ.	Ο Δημήτριος Β' και ο αδελφός του Αντίοχος απομακρύνονται από τον πατέρα τους για ασφάλεια καθώς εμφανίζονται πολιτικές αναταραχές στον ορίζοντα.
150 π.Χ.	Ο Αλέξανδρος Α' Βάλας, εκθρονίζει τον Δημήτριο Α' Σωτήρα.
	Ο Πτολεμαίος Στ' εισέρχεται νικητής στην Αντιόχεια. Αρνούμενος τη λαϊκή βούληση που τον ήθελε νέο ηγεμόνα των Σελευκιδών, από φόβο για την αντίδραση των Ρωμαίων, παραδίδει τη βασιλεία στον Δημήτριο.
	Ακολουθεί μια ταραγμένη εποχή με τους βασιλείς να εναλλάσσονται στην εξουσία και τους εξωτερικούς εχθρούς να συρρικνώνουν τη χώρα.
141 π.Χ.	Τον Ιούλιο η Σελεύκεια, πρωτεύουσα της Βαβυλωνίας πέφτει στα χέρια των Πάρθων και του βασιλιά τους Μιθριδάτη Α'.
139 π.Χ.	Στην κατοχή της Παρθίας περνούν και τα Σούσα, στο Ελάμ.
138 π.Χ.	Ο Δημήτριος Β' συλλαμβάνεται αιχμάλωτος από τους Πάρθους. Κατά τη διάρκεια της μακράς αιχμαλωσίας του νυμφεύεται τη Ροδογύνη, παντρεύει την κόρη του με τον διάδοχο του θρόνου των Πάρθων, και πραγματοποιεί δύο αποτυχημένες απόπειρες διαφυγής.
	Ο Αντίοχος Ζ' Σιδήτης, νεότερος αδελφός του Δημητρίου, ανατρέπει τον Διόδοτο Τρύφωνα, παντρεύεται την Κλεοπάτρα Θεά και ανεβαίνει στον θρόνο των Σελευκιδών.
134 π.Χ.	Ο Αντίοχος Ζ' πολιορκεί την Ιερουσαλήμ.
132 π.Χ.	Ο Μιθριδάτης Α' πεθαίνει και τον διαδέχεται ο Φραάτης Β'.
	Ο Φραάτης Β' απελευθερώνει τον Δημήτριο, ελπίζοντας πως θα έρθει σε εμφύλιο πόλεμο με τον αδελφό του. Ωστόσο τα δύο αδέλφια δεν πρόλαβαν να συναντηθούν.
129 π.Χ.	Ο Αντίοχος γνωρίζει την ήττα από τους Πάρθους και χάνει τη ζωή του. Ο Δημήτριος Β' ανακτά τον θρόνο και τη σύζυγό του. Το βασίλειό του όμως έχει περιοριστεί σημαντικά εδαφικά και πλέον περιλαμβάνει μονάχα τη Συρία και την Κιλικία.

Πηγές

• Αντίοχος Ζ' Σιδήτης στο www.livius.com Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.
• Αντίοχος Ζ' Σιδήτης στο virtualreligion.net