Αποχαιρετισμός στα όπλα
_cover.jpg) | |
| Συγγραφέας | Έρνεστ Χέμινγουεϊ |
|---|---|
| Τίτλος | A Farewell to Arms |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1929 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1929 |
| Θέμα | Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
| Χαρακτήρες | Frederic Henry |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Αποχαιρετισμός στα όπλα (A Farewell to Arms, 1929) του Έρνεστ Χέμινγουεϊ είναι ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, «το οποίο πολλοί θεωρούν ως το αριστούργημά του»[1] και «ένα από τα σημαντικότερα αντιπολεμικά μυθιστορήματα»,[2] που συνδυάζει τη δραματική απεικόνιση του πολέμου με την ανθρώπινη ευαισθησία. Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία του Φρέντερικ Χένρι, ενός Αμερικανού οδηγού ασθενοφόρου που υπηρετεί στον ιταλικό στρατό κατά τη διάρκεια του Αʹ Παγκοσμίου Πολέμου, και της ερωτικής του σχέσης με τη Βρετανίδα νοσοκόμα Κάθριν Μπάρκλεϊ. Μέσα από τη οπτική του πρωταγωνιστή, ο Χέμινγουεϊ εξερευνά τη φρίκη του πολέμου, την αγάπη ως πηγή ελπίδας και την ανθρώπινη ευθραυστότητα.
Πλοκή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μυθιστόρημα επικεντρώνεται στον Φρέντερικ Χένρι, έναν νεαρό Αμερικανό που υπηρετεί ως οδηγός ασθενοφόρου στον ιταλικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε μια φάση της ζωής του γεμάτη βία και αβεβαιότητα, γνωρίζει τη Βρετανίδα νοσοκόμα Κάθριν Μπάρκλεϊ, και η σχέση τους εξελίσσεται σε έναν μεγάλο έρωτα. Παρά τις δυσκολίες που προκαλεί ο πόλεμος, οι δυο τους βρίσκουν παρηγοριά ο ένας στον άλλο και δημιουργούν όνειρα για μια καλύτερη ζωή μακριά από τη σύγκρουση. Όμως, το δράμα εντείνεται όταν ο Φρέντερικ τραυματίζεται στη μάχη και καταφεύγει σε νοσοκομείο του Μιλάνου, όπου ο δεσμός τους βαθαίνει ακόμα περισσότερο.
Όταν η στρατιωτική κατάσταση επιδεινώνεται, ο Φρέντερικ λιποτακτεί, και το ζευγάρι αποφασίζει να διαφύγει στην ουδέτερη Ελβετία. Εκεί, ζουν μια περίοδο προσωρινής γαλήνης, ενώ περιμένουν τη γέννηση του παιδιού τους. Ωστόσο, η ευτυχία τους αποδεικνύεται εφήμερη. Κατά τη διάρκεια του τοκετού, η Κάθριν πεθαίνει, ενώ το μωρό γεννιέται νεκρό. Το τέλος αφήνει τον Φρέντερικ ολομόναχο, αντιμέτωπο με την απώλεια και τη ματαιότητα της ζωής, στοιχειώνοντας τον αναγνώστη με τη βαθιά τραγικότητά του.
Προσωπικές εμπειρίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε ηλικία δεκαοχτώ ετών, ο Χέμινγουεϊ προσπάθησε να καταταχθεί στον αμερικανικό στρατό για να συμμετάσχει στον Αʹ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά απορρίφθηκε, πιθανώς λόγω προβλήματος όρασης, αν και δεν υπάρχει ιατρικό αρχείο που να επιβεβαιώνει τον λόγο· στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 1917, κατατάχθηκε ως εθελοντής οδηγός ασθενοφόρου του Ερυθρού Σταυρού[3] και, τον Απρίλιο του 1918, έφυγε για το ιταλικό μέτωπο, όπου, στις 8 Ιουλίου 1918,[4] τραυματίστηκε σοβαρά από θραύσματα όλμου, επιβιώνοντας χάρη σε έναν Ιταλό στρατιώτη, του οποίου η ταυτότητα εξακριβώθηκε μόλις το 2019· μετά τον πόλεμο, παρασημοφορήθηκε από το ιταλικό κράτος, ενώ οι εμπειρίες του στο μέτωπο, η ανάρρωσή του στο Μιλάνο και η σχέση του με τη νοσοκόμα Άγκνες φον Κουρόφσκι[5] αποτέλεσαν τη βάση για το μυθιστόρημα Αποχαιρετισμός στα όπλα, με την αποτυχία του ειδυλλίου να τον σημαδεύει βαθιά.
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το έργο χαρακτηρίζεται από τον λιτό και ακριβή τρόπο γραφής του Χέμινγουεϊ, ο οποίος εστιάζει στην ουσία και αποφεύγει την περιττή συναισθηματικότητα. Η γλώσσα του, απλή και γεμάτη ένταση, καταφέρνει να αποτυπώσει τη μοναξιά, την αβεβαιότητα και την τραγικότητα των χαρακτήρων. Η σχέση του Χένρι και της Κάθριν παρουσιάζεται με ρεαλισμό, ενώ οι διάλογοι αντικατοπτρίζουν την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων τους και την αναζήτηση της ευτυχίας μέσα σε έναν κόσμο που καταρρέει.
Ο πόλεμος είναι πανταχού παρών στο μυθιστόρημα και λειτουργεί ως το σκηνικό που επηρεάζει τις ζωές των χαρακτήρων. Οι περιγραφές των μαχών, οι σκηνές στα νοσοκομεία και η εμπειρία του Χένρι από την ιταλική υποχώρηση αποκαλύπτουν την απόγνωση και τη ματαιότητα που συνδέονται με τη σύγκρουση. Παράλληλα, ο πόλεμος αναδεικνύει την έντονη αντίθεση ανάμεσα στην καταστροφή και τη ζωή, που ενσαρκώνεται στη σχέση των δύο πρωταγωνιστών.
Η αγάπη, ωστόσο, δεν παρουσιάζεται ως λύση ή σωτηρία, αλλά ως μια προσπάθεια των χαρακτήρων να βρουν νόημα σε έναν χαοτικό κόσμο. Η τραγική κατάληξη της ιστορίας, με τον θάνατο της Κάθριν και του παιδιού της, αφήνει τον Φρέντερικ Χένρι μόνο, αντιμέτωπο με το απόλυτο κενό. Το τέλος του μυθιστορήματος υπογραμμίζει τη θεματική του πεσιμισμού και την αντίληψη του Χέμινγουεϊ ότι η ζωή είναι γεμάτη απώλειες και πόνο.
«Όλες οι περιγραφές της ζωής στο μέτωπο και στα νοσοκομεία, οι συζητήσεις των αξιωματικών, των στρατιωτών και των γιατρών διέπονται από μια φυσικότητα και συνθέτουν μια πειστική αφήγηση, αν και ο ήρωας είναι ίσως ήδη κάπως υπερβολικά ώριμος και έμπειρος.»[6]
Τέλος, ο Αποχαιρετισμός στα όπλα αποτελεί μια διαχρονική εξερεύνηση της ανθρώπινης κατάστασης, με κεντρικά θέματα την αγάπη, τον πόλεμο, τη μοίρα και την αντίσταση απέναντι στην καταστροφή. Η σύνδεση της προσωπικής τραγωδίας με την ευρύτερη ιστορική πραγματικότητα προσδίδει στο έργο οικουμενική σημασία, ενώ η αφηγηματική τεχνική και οι συμβολισμοί του Χέμινγουεϊ επηρέασαν τη λογοτεχνία τού 20ού αιώνα και συνεχίζουν να εμπνέουν τους αναγνώστες παγκοσμίως.
Ελληνικές εκδόσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αποχαιρετισμός στα όπλα, μετάφραση Άννα Παπασταύρου, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2004, ISBN 978-960-03-3746-4, σελ. 396.
- Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αποχαιρετισμός στα όπλα, μετάφραση Ελένη Ρουφάνη, εκδ. Ερατώ, Αθήνα 1997, ISBN 978-960-229-005-7, σελ. 574.
- Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αποχαιρετισμός στα όπλα, μετάφραση Βαγγέλης Κατσάνης, εκδ. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1990, ISBN 978-960-208-177-8, σελ. 409.
- Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αποχαιρετισμός στα όπλα, μετάφραση Όθων Αργυρόπουλος, εκδ. Αγγελάκη, Αθήνα 1971, σελ. 266.
- Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Αποχαιρετισμός στα όπλα, μετάφραση Γ. Αναστασίου, εκδ. Ζουμπουλάκης, Αθήνα, σελ. 210.
Κινηματογραφικές, τηλεοπτικές και θεατρικές προσαρμογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα 2023 ξεκίνησε η κινηματογράφηση της ομώνυμης ταινίας[1] σε σκηνοθεσία Michael Winterbottom, με πρωταγωνιστή τον Tom Blyth, ενώ «δεν είναι η πρώτη φορά που «A Farewell to Arms» μεταφέρεται στο σινεμά. Δύο φορές έχει γίνει ταινία στο παρελθόν, το 1932 και το 1957, ενώ ενέπνευσε μια θεατρική παράσταση και μία μίνι σειρά τού 1966.»[1]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 ««Αποχαιρετισμός στα όπλα»: Το αριστούργημα του Έρνεστ Χέμινγουεϊ γίνεται ταινία». Huffingtonpost.gr. 09.12.2023. https://www.huffingtonpost.gr/entry/apochairetismos-sta-opla-to-aristoeryema-toe-ernest-cheminyoeei-yinetai-tainia_gr_657351eee4b001ec86a7cdad. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ Βιστωνίτης, Αναστάσης (04.03.2016). «Τα τοπία του «Αποχαιρετισμού στα όπλα»». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2016/03/04/culture/ta-topia-toy-apoxairetismoy-sta-opla/. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ Mellow 1993, σελ. 47.
- ↑ Mellow 1993, σελ. 60.
- ↑ Mellow 1993, σελ. 66: «Η ερωτική σχέση του Χέμινγουεϊ με την Άγκνες φον Κουρόφσκι αποτελεί ένα από εκείνα τα επεισόδια που έχουν απασχολήσει βιογράφους και κριτικούς με την πάροδο των χρόνων. Αν ήταν μια παθιασμένη σεξουαλική σχέση ή απλώς ένα ρομαντικό διάλειμμα μεταξύ ενός νεαρού τραυματισμένου οδηγού ασθενοφόρου και μιας ελκυστικής Αμερικανίδας νοσοκόμας, επτάμισι χρόνια μεγαλύτερής του, παραμένει αναπάντητο ερώτημα μετά από χρόνια κριτικής ενασχόλησης και συζητήσεων. Το αν η Άγκνες ήταν το πραγματικό και μοναδικό πρότυπο για την Κάθριν Μπάρκλεϊ στο μυθιστόρημα Αποχαιρετισμός στα όπλα αποτελεί άλλο ένα ζήτημα που έχει ερευνηθεί και προκαλέσει αντιπαραθέσεις με την πάροδο του χρόνου. Δεδομένου ότι τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για να αποδειχθεί ότι ο Χέμινγουεϊ και η Άγκνες φον Κουρόφσκι είχαν σεξουαλική σχέση είναι τα ίδια που αποδεικνύουν ότι δεν είχαν –καθώς δεν υπάρχει οριστικό συμπέρασμα–, η χρονολογία της σχέσης αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το χαλαρό, ενημερωτικό αλλά ελάχιστα προσωπικό ημερολόγιο της Άγκνες, που καλύπτει την περίοδο από τις 12 Ιουνίου έως τις 20 Οκτωβρίου 1918 και πρόσφατα δημοσιεύθηκε πλήρες, διαφωτίζει σε μεγάλο βαθμό τη φύση και την έκταση της «σχέσης» της με τον Χέμινγουεϊ.».
- ↑ «Goodbye to all that?». The Guardian. 31.08.2002. https://www.theguardian.com/books/2002/aug/31/fromthearchives.ernesthemingway. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2025.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Mellow, James Robert (1993). Hemingway: A Life Without Consequences. Hodder & Stoughton. σελ. 720. ISBN 9780340609651.