Αραγωνίτης

Αραγωνίτης ή αραγονίτης
	Αραγωνίτης.
Γενικά
Κατηγορία	Ανθρακικά
Χημικός τύπος	CaCO3
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα	2,9 gr/cm3
Χρώμα	Συνήθως άχρους ή λευκός έως τεφρός. Πολλές φορές σε ποικιλία χρωμάτων, λόγω προσμίξεων
Σύστημα κρυστάλλωσης	Ρομβικό
Κρύσταλλοι	Μακρείς, βελονοειδείς διπυραμιδικοί ή παχείς τραπεζοειδείς
Υφή	"Φλος - φερρί", στηλοειδής, βελονοειδής, κοκκώδης, πισσολιθική, σταλακτιτική (εσωτερικά ινώδης)
Διδυμία	Επαφής {110} συνήθης προσδίδοντας ψευδοεξαγωνική συμμετρία
Σκληρότητα	3,5 - 4
Σχισμός	Σαφής {010}, ασαφής {110} {011}
Θραύση	Ατελώς κογχοειδής
Λάμψη	Υαλώδης, ρητινώδης σε επιφάνειες θραύσης
Γραμμή κόνεως	Άχρους ή λευκή
Πλεοχρωισμός	Όχι
Διαφάνεια	Διαφανής έως ημιδιαφανής

Ο αραγωνίτης (αγγλ. aragonite) ή αραγονίτης^[1]^[2]^[3] είναι πολυμορφικό ορυκτό του ασβεστίου και, χημικά, ανθρακικό ασβέστιο. Η άλλη μορφή του είναι ο ασβεστίτης. Το όνομά του (αποδόθηκε το 1797) προέρχεται από την περιοχή Μολίνα ντε Αραγόν της Ισπανίας, όπου απαντούν πολύ όμορφα δείγματά του. Είναι λιγότερο διαδεδομένος από τον ασβεστίτη, καθώς σχηματίζεται από φυσικοχημικά φαινόμενα μικρότερου εύρους. Τα δύο ορυκτά προσομοιάζουν πολύ στο χρώμα, δεν έχουν, όμως, παρόμοια κρυσταλλική δομή: Στον ασβεστίτη οι ανθρακικές ομάδες (CO₃⁻²) σχηματίζουν τρίγωνα με τον άνθρακα τοποθετημένο στο κέντρο και τα τρία άτομα οξυγόνου τοποθετημένα στις κορυφές του τριγώνου, προσδίδοντας την τριγωνική συμμετρία στο ορυκτό. Στον αραγωνίτη, αντίθετα, οι ανθρακικές ομάδες δεν είναι επίπεδες, αλλά διατάσσονται σε δύο επίπεδα αντιθέτων διευθύνσεων, προσδίδοντας, έτσι, τη ρομβική συμμετρία.

Χαρακτηριστική είναι η διδυμία του αραγωνίτη, η οποία σχηματίζει πρισματικούς κρυστάλλους ψευδοεξαγωνικής συμμετρίας (που πρωτοπαρατηρήθηκαν στην Αραγωνία δίνοντας το όνομά της στο ορυκτό). Ακόμη ομορφότεροι ψευδοεξαγωνικοί δίδυμοι ανευρίσκονται, σήμερα, στο Μαρόκο. Χαρακτηριστική, επίσης, είναι η υφή φλος φερρί (flos - ferri, άνθη σιδήρου), κατά την οποία οι κρύσταλλοι αραγωνίτη σχηματίζουν δενδροειδείς, σκωληκοειδείς ή κοραλλιόμορφες μορφές.

Ο αραγωνίτης σχηματίζεται σε αποθέσεις θερμών πηγών και γκέιζερ, σε σταλακτίτες και ωολίθους στους θαλάσσιους πυθμένες, μετατρεπόμενος, με τον χρόνο, σε ασβεστίτη. Είναι, συχνά, ορυκτό που απαντά σε ποικίλα πετρώματα προερχόμενο από την επίδραση χαμηλής θερμοκρασίας και πίεσης υδατικών διαλυμάτων και, επίσης συχνά, το ορυκτό των σταλακτιτών, αντικαθιστώντας τον ασβεστίτη. Απαντά, επίσης, σε εξαλλοιωμένους περιδοτίτες, δουνίτες και σερπεντινίτες, καθώς και, υπό μορφή αμυγδαλοειδών κρυστάλλων, σε βασάλτες και ανδεσίτες.

Πολλά μαλάκια σχηματίζουν το κέλυφός τους από αραγωνίτη, γι' αυτό και το εσωτερικό του εμφανίζει μαργαριτώδη λάμψη και ιριδισμούς, οφειλόμενους στον αραγωνίτη. Φθορίζει έντονα κάτω από υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ εμφανίζει και το φαινόμενο του θερμοφωσφορισμού.

Είναι ορυκτό ευρέως διαδεδομένο σε όλες τις περιοχές της Γης. Χαρακτηριστικά του δείγματα ανευρίσκονται στην Ισπανία το Μαρόκο, την Αυστρία, τη Σλοβακία, τη Ναμίμπια και αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ. Στην Ελλάδα όμορφα δείγματα εμφανίζονται στη νήσο Σέριφο. Παραλλαγή του είναι το ορυκτό αναβραστίτης.

Παραπομπές

↑ «Γεωχημεία ανθρακικών ιζημάτων» (PDF). Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.
↑ «Ιζηματολογία» (PDF). Πανεπιστήμιο Πατρών. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.
↑ «Δυνατότητα αξιοποίησης ανθρακικών πετρωμάτων» (PDF). Πολυτεχνείο Κρήτης: Διπλωματική εργασία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.

Πηγές

Βιβλιογραφία

James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks READ BOOKS, 2008 ISBN 1-4437-4224-4
Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 0-395-91096-X
Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0-395-51137-2

[1] «Γεωχημεία ανθρακικών ιζημάτων» (PDF). Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.

[2] «Ιζηματολογία» (PDF). Πανεπιστήμιο Πατρών. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.

[3] «Δυνατότητα αξιοποίησης ανθρακικών πετρωμάτων» (PDF). Πολυτεχνείο Κρήτης: Διπλωματική εργασία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017.

[1]

[2]

[3]