Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ερπετά

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ερπετό)
Ερπετά
Ελληνική χελώνα (Testudo graeca)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Υποβασίλειο: Ευμετάζωα (Eumetazoa)
Υπερσυνομοταξία: Δευτεροστόμια (Deuterostomia)
Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata)
Ομοταξία: Ερπετά (Reptilia)
Τάξεις

Τα ερπετά είναι τετράποδα σπονδυλόζωα της κλάσεως Σαυρόψιδα (Sauropsida). Χαρακτηρίζονται από την αναπνοή αέρα, τη γέννηση κελυφωτών αυγών (με εξαίρεση κάποιων φιδιών που γεννούν ζωντανά μικρά) και έχουν δέρμα που καλύπτεται με φολίδες ή αποφύσεις. Τα ερπετά θεωρούνται ότι έχουν ψυχρόαιμο μεταβολισμό. Είναι τετράποδα (ή έχουν τέσσερα πλευρά ή προέρχονται από τετράποδους προγόνους). Τα σύγχρονα ερπετά κατοικούν σε κάθε ήπειρο με εξαίρεση την Ανταρκτική.

Από τις πολλές τάξεις του παρελθόντος σήμερα επιβιώνουν οι εξής:

Σε αντίθεση με τα αμφίβια, τα ερπετά δεν έχουν ένα υδάτινο στάδιο προνυμφών. Κατά κανόνα, τα ερπετά είναι ωοτόκα, αν και ορισμένα είδη φιδιών είναι σε θέση να γεννήσουν ζωντανά μικρά. Αυτό επιτυγχάνεται είτε με ωοζωτοκία (κατακράτηση αυγών) ή ζωοτοκία (γέννηση απογόνων χωρίς την ανάπτυξη των αυγών με αποθέματα ασβεστίου). Πολλά από τα είδη των ζωοτόκων ερπετών ταΐζουν τα έμβρυά τους μέσω διαφόρων μορφών πλακούντα ανάλογες προς αυτές των θηλαστικών, με κάποια παρεχόμενη αρχική φροντίδα των νεοσσών. Τα ερπετά μπορούν να είναι τόσο μικρά σε μέγεθος, όσο ένα μικροσκοπικό είδος σαύρας, Sphaerodactylus ariasae, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι 1,7 cm, και τόσο μεγάλα, όσο ο κροκόδειλος του αλμυρού νερού, Crocodylus porosus, ο οποίος μπορεί να φθάσει τα 6 m σε μήκος και ζυγίζει πάνω από 1.000 κιλά.

Η μελέτη των ερπετών και αμφιβίων ονομάζεται ερπετολογία.

Συστηματική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Συστηματική των ερπετών

Ιστορία της Συστηματικής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

18ος αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ερπετά, από τον Nouveau Larousse Illustré, 1897-1904. Παρατηρήστε το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνονται και τα αμφίβια (κάτω από τους κροκόδειλους)

Τα ερπετά ήταν από την αρχή της ταξινόμησης ομαδοποιημένα μαζί με τα αμφίβια. Ο Κάρολος Λινναίος, που εργάζοταν στη φτωχή όσον αφορά τα είδη Σουηδία, όπου η κοινή οχιά και νερόφιδο βρίσκονται συχνά για κυνήγι στο νερό, περιλαμβάνονται όλα τα ερπετά και τα αμφίβια στην κατηγορία "III - Amphibia" στο Systema Naturae του.[1] Οι όροι "ερπετό" και "αμφίβιο" ήταν σε μεγάλο βαθμό εναλλάξιμα, «ερπετό» που προτιμάται από τους Γάλλους. Ο Ιώσηπος Νικόλαος Λαυρέντι ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε επίσημα τον όρο "Reptilia" για μια εκτεταμένη κατηγορία ερπετλων και αμφίβιων ουσιαστικά με τροπό παρόμοιο με αυτό του Λινναίου.[2] Σήμερα, εξακολουθεί να είναι κοινή η ονομασία των δύο ομάδων στο πλαίσιο της ίδιας κλάσης με το όνομα herptiles.

"Προκατακλυσμιαία τέρατα"

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν ήταν παρά μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα όταν έγινε σαφές ότι τα ερπετά και τα αμφίβια είναι στην πραγματικότητα εντελώς διαφορετικά ζώα, και ο Pierre André Latreille κατασκεύσαε την τάξη Batracia (1825) για τα τελευταία, και διαίρεσε τα τετράποδα στις τέσσερις γνωστές κατηγορίες των ερπετών, αμφιβίων, πτηνών και θηλαστικών.[3]

Ο Βρετανός ανατόμος Τόμας Χένρι Χάξλεϊ έκανε δημοφιλή τον διαχωρισμό του Latreille, και μαζί με τον Ρίτσαρντ Όουεν επέκτειναν τα ερπετά για να συμπεριλάβει τα διάφορα ορυκτά "προκατακλυσμιαία τέρατα», συμπεριλαμβανομένων των δεινοσαύρων και των θηλαστικόμορφών Δικυνόδοντες. Αυτό δεν ήταν το μόνο δυνατό σύστημα ταξινόμησης: σε διαλέξεις στο Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών στο 1863, ο Huxley ομαδοποίησε τα σπονδυλωτά σε θηλαστικά, σαυορειδή και ιχθυοειδή (τα τελευταία περιέχουν τα ψάρια και αμφίβια). Πρότεινε στη συνέχεια τα ονόματα Σαυρόψιδα και Ιχθυόψιδα για τα δύο.[3] Οι όροι "Σαυρόψιδα» και "Θηριόψιδα" χρησιμοποιήθηκαν και πάλι το 1916 από τον E.S. Goodrich για να γίνει διάκριση μεταξύ σαύρες, πουλιά, και οι συγγενείς τους από τη μία πλευρά (Σαυρόψιδα) και τα θηλαστικά και τους εξαφανισμένους συγγενής τους (Θηριόψιδα) από την άλλη.

Ανοίγματα στα κρανία στην ταξινόμηση του 20ου αιώνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διαίρεση συνάψιδων και σαυρόψιδων συμπληρώνεται, αλλά δεν ήταν ποτέ τόσο δημοφιλής κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα όσο η προσέγγιση του Λινναίου που ταξινομούσε τα ερπετά σε τέσσερις υποκατηγορίες με βάση τον αριθμό και τη θέση των κροταφικών ανοιγμάτων, ανοίγματα στις πλευρές του κρανίου πίσω από τα μάτια. Η ταξινόμηση αυτή ξεκίνησε από τον Henry Fairfield Osborn και επεξεργάστηκε και έγινε δημοφιλής από το κλασικό έργο του Ρόμερ, Σπονδυλωτή Παλαιοντολογία (Vertebrate Paleontology).[4][5] Οι τέσσερις υποτάξεις ήταν:

Πλέον, στον 21ο αιώνα, ως ερπετά ορίζονται όλα τα μη θηλαστικά και μη πτηνά αμνιωτά, δηλαδή πρόκειται για μία παραφυλετική ομάδα, αφού τα θηλαστικά και τα πτηνά είναι απόγονοι των ερπετών.

Ταξινόμηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Βασίλειο Ζώα
    • Φύλο Χορδωτά
      • Υπόφυλο Σπονδυλωτά
        • Ανθυπόφυλο Γναθοστόματα
          • Υπερομοταξία Τετράποδα
            • Ομοταξία Ερπετά
              • Υφομοταξία Διαψιδωτά
                • Ανθυφομοταξία Αρχοσαυρόμορφα
                  • Υπέρταξη Αρχοσαύρια
                    • Τάξη Κροκοδείλια
                    • Τάξη Σαυρίσχια (σαρκοφάγοι δεινόσαυροι, σαυρόποδα φυτοφάγα)
                      • Υπόταξη Θηρόποδα (πρόγονοι πουλιών)
                • Ανθυφομοταξία Λεπιδοσαυρόμορφα
                  • Υπέρταξη Λεπιδοσαύρια
                    • Τάξη Ρυγχοκεφάλια (Σφηνόδοντα)
                    • Τάξη Φολιδωτά
                      • Υπόταξη Λασερτίδια (Σαύρες)
                      • Υπόταξη Αμφισβαίνια
                      • Υπόταξη Οφίδια
              • Υφομοταξία Αναψιδωτά
                • Τάξη Χελώνια
              • Υφομοταξία Διάψιδα
                • Τάξη Θηραψιδωτά (πρόγονοι θηλαστικών)

Φυλογένεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αμνιωτά

Συναψιδωτά (Synapsida)


Ερπετά
Ανάψιδα

Μεσοσαυρίδες




Μιλλερεττίδες




Λανθανοσούχια




Νυκτιφυρέτια




Παρειάσαυροι



Προκολοφονείδεα

 



?Χελώνια

 

 

 

 

(Anapsida)
Ρομεριείδες

Καπτορχινίδες




Πρωτοθηριείδες


Διάψιδα

Αραιοσκέλιδα




Younginiformes


Σαύρια

?Ιχθυοσαύρια



?Σαυροπτερύγια



Λεπιδοσαυρόμορφα (σαύρες, φίδια, τουατάρα)



Αρχοσαυρόμορφα (κροκόδειλοι, πουλιά)


 

 

 

 

 

(Reptilia)

(Amniota)

Συστήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυκλοφορικό σύστημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα περισσότερα ερπετά έχουν τρίχωρη καρδιά αποτελείται από δύο κόλπους, μία μεταβλητά χωρισμένη κοιλία, και δύο αορτές που οδηγούν στη συστηματική κυκλοφορία. Ο βαθμός της ανάμειξης του οξυγονωμένου αίματος και αποξυγονωμένο στην τρίχωρη καρδιά ποικίλλει ανάλογα με το είδος και τη φυσιολογική κατάσταση. Υπό διαφορετικές συνθήκες, το αποξυγονωμένο αίμα μπορεί να σταλθεί πίσω στο σώμα ή οξυγονωμένο αίμα μπορεί να σταλθεί πίσω στους πνεύμονες. Αυτή η διακύμανση της ροής του αίματος έχει υποτεθεί ότι συμβάλει αποτελεσματικά στη θερμορύθμιση και μεγαλύτερους χρόνους κατάδυσης για τα υδρόβια είδη, αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα πλεονέκτημα καλής φυσικής κατάστασης.[6]

Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις από τη γενική φυσιολογία. Για παράδειγμα, τα κροκοδείλια έχουν ανατομικά τετράχωρη καρδία, αλλά και έχουν δύο αορτές και είναι επομένως σε θέση να παρακάμπουν μόνο την πνευμονική κυκλοφορία τους.[7] Επίσης, κάποια φίδια και σαύρες (π.χ. πύθωνες και βαράνοι) έχουν τρίχωρες καρδίες που γίνονται λειτουργικά τετράχωρες καρδιές κατά τη διάρκεια της συστολής. Αυτό καθίσταται δυνατό χάρη σε μια μυϊκή κορυφογραμμή που χωρίζει την κοιλία κατά τη διαστολή κοιλίας και εντελώς το διαιρεί κατά τη διάρκεια της κοιλιακής συστολής. Εξαιτίας αυτής της κορυφογραμμής, ορισμένες από αυτές τις squamates είναι ικανές να παράγουν κοιλιακές διαφορές πίεσης που είναι ισοδύναμες με εκείνες που παρατηρήθηκαν σε καρδιές θηλαστικών και πτηνών.[8]

Μεταβολισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όλα τα ερπετά παρουσιάζουν κάποια μορφή ψυχρού μεταβολισμού. Αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα ερπετά έχουν περιορισμένα φυσιολογικά μέσα για να διατηρήσουν τη θερμοκρασίας του σώματος σταθερή, και συχνά βασίζονται σε εξωτερικές πηγές θερμότητας. Λόγω της λιγότερο σταθερής θερμοκρασίας από τα πτηνά και τα θηλαστικά, η βιοχημεία των ερπετών απαιτεί ένζυμα ικανά να διατηρούν την αποτελεσματικότητά τους σε μεγαλύτερο εύρος θερμοκρασιών από τα θερμόαιμα ζώα. Το βέλτιστο εύρος της θερμοκρασίας του σώματος ποικίλει ανάλογα με τα είδη, αλλά συνήθως είναι χαμηλότερο από εκείνο των θερμόαιμων ζώων, στους 24 ° με 35 °C για πολλές σαύρες,[9] ενώ είδη προσαρμοσμένα στην υπερβολική ζέστη, όπως το αμερικανικό ιγκουάνα της ερήμου (Dipsosaurus dorsalis) μπορεί να έχει βέλτιστη φυσιολογική θερμοκρασία στην περιοχή των θηλαστικών, μεταξύ 35 και 40 °C.[10] Αν και η βέλτιστη θερμοκρασία συναντάται συχνά όταν το ζώο είναι ενεργό, ο χαμηλός βασικός μεταβολισμός κάνει τη θερμοκρασία του σώματος να πέπτει γρήγορα όταν το ζώο είναι ανενεργό.

Όπως σε όλα τα ζώα, η δράση των μυών των ερπετών παράγει θερμότητα. Σε μεγάλα ερπετά, όπως η δερματοχελώνα, ο χαμηλός λόγος επιφάνειας προς όγκο επιτρέπει σε αυτή τη μεταβολικά παραγόμενη θερμότητα να διατηρήσει το ζώο θερμότερο από το περιβάλλον του, παρά το γεγονός ότι δεν έχει θερμόαιμο μεταβολισμό.[11] Αυτή η μορφή ομοθερμίας ονομάζεται γιγαντοθερμία, και έχει ποταθεί ότι ήταν κοινή σε μεγάλους δεινόσαυρους και άλλα εξαφανισμένα μεγάλα ερπετά.[12][13]

Τα οφέλη από ένα χαμηλό μεταβολισμό είναι ότι απαιτεί πολύ λιγότερο καύσιμο για να διατηρηθούν οι λειτουργίες του σώματος. Με τη χρήση των θερμοκρασιακών διακυμάνσεων στο περιβάλλον τους ή με το να διατηρούνται κρύα όταν δεν χρειάζεται να κινηθούν, τα ερπετά μπορούν να σώσουν σημαντικές ποσότητες ενέργειας σε σύγκριση με ενδόθερμα ζώα του ίδιου μεγέθους.[14] Ένας κροκόδειλος χρειάζεται από ένα πέμπτο έως ένα δέκατο των τροφίμων που είναι αναγκαία για ένα λιοντάρι του ιδίου βάρους, και μπορεί να ζήσει ένα εξάμηνο χωρίς φαγητό.[15] Οι χαμηλές απαιτήσεις για τρόφιμα και ο προσαρμοστικός μεταβολισμός επιτρέπουν στα ερπετά να κυριαρχήσουν στη ζωή στις περιοχές όπου η καθαρή παραγωγή θερμίδων είναι πολύ χαμηλή για τη διατήρηση μεγαλόσωμων θηλαστικών και πουλιών.

Είναι γενικά δεκτό ότι τα ερπετά δεν είναι σε θέση να προσκομίσουν τη διαρκή υψηλή απόδοση ενέργειας που χρειάζεται για να κυνηγούν ή να πετούν για μεγάλες αποστάσεις.[16] Υψηλότερη ενεργειακή χωρητικότητα θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για την εξέλιξη των θερμόαιμων πτηνών και θηλαστικών.[17] Ωστόσο, η διερεύνηση των συσχετίσεων μεταξύ ενεργής ικανότητας και θερμοφυσιολογία δείχνουν μόνο μια αδύναμη σχέση.[18] Τα περισσότερα σωζόμενα ερπετά είναι σαρκοφάγα με ένα στρατηγική σίτισης την ενέδρα, και κατά πόσον τα ερπετά είναι ψυχρόαιμα λόγω οικολογία τους, ή αν ο μεταβολισμός τους είναι αποτέλεσμα της οικολογία τους δεν είναι σαφές. Ενεργειακές μελέτες για μερικά ερπετά έχουν δείξει ενεργό ικανότητα ίση ή μεγαλύτερη από παρόμοιου μεγέθους θερμόαιμα ζώα.[19]

Αναπνοή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πνεύμονες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όλα τα ερπετά αναπνέουν με πνεύμονες. Οι χελώνες του νερού έχουν αναπτύξει περισσότερο διαπερατό δέρμα, και ορισμένα είδη έχουν τροποποιηθεί τις κλοάκες τους για να επεκτήνουν την περιοχή για ανταλλαγή αερίων.[20] Ακόμη και με αυτές τις προσαρμογές, η αναπνοή δεν είναι πλήρως ολοκληρωμένη χωρίς πνεύμονες. Ο εξαερισμός του πνεύμονα επιτυγχάνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε κύρια ομάδα ερπετών. Στα φολιδωτά, οι πνεύμονες αερίζονται σχεδόν αποκλειστικά από το αξονική μυϊκό σύστημα. Αυτή είναι επίσης η ίδια μυϊκή μάζα που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της μετακίνησης. Εξαιτίας αυτού του περιορισμού, τα περισσότερα φολιδωτά αναγκάζονται να κρατούν την αναπνοή τους κατά τη διάρκεια έντονης καταδίωξης. Ορισμένα, ωστόσο, έχουν βρει έναν τρόπο σχετικά με αυτό. Τα βαρανοειδή, και μερικά άλλα είδη σαύρας, έχουν μία μορφή άντλησης αέρα ως συμπλήρωμα στην κανονική τους "αξονική αναπνοή." Αυτό επιτρέπει στα ζώα να γεμίσουν τα πνευμόνια τους κατά τη διάρκεια της έντονης κίνησης, και έτσι παραμένουν αερόβιως ενεργά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι σαύρες Tegu είναι γνωστό ότι διαθέτουν ένα πρωτοδιάφραγμα, που χωρίζει την πνευμονική κοιλότητα από τη σπλαγχνική κοιλότητα. Ενώ στην πραγματικότητα δεν μπορεί να κινηθεί, επιτρέπει μεγαλύτερο φούσκωμα του πνεύμονα, παίρνοντας το βάρος των σπλάχνων μακριά από τους πνεύμονες.[21] Τα κροκοδείλια έχουν πραγματικά ένα μυώδες διάφραγμα που είναι ανάλογο με αυτό των θηλαστικών. Η διαφορά είναι ότι οι μύες του κροκοδείλιου διαφράγματος τραβούν το ηβικό οστό (τμήμα της πυέλου, η οποία είναι κινητή στα κροκοδείλια) προς τα πίσω, το οποίο φέρνει το ήπαρ κάτω, ελευθερώνοντας έτσι χώρο για τους πνεύμονες για να επεκταθούν. Αυτό το είδος των διαφραγμάτων έχει αναφέρεται ως "ηπατικό έμβολο".

Χελώνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πώς οι χελώνες αναπνέουν υπήρξε αντικείμενο πολλών μελετών. Μέχρι σήμερα, μόνο λίγα είδη έχουν μελετηθεί σε βάθος αρκετό για να πάρουμε μια ιδέα για το πώς οι χελώνες αναπνέουν. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι χελώνες και οι θαλάσσιες χελώνες έχουν βρει μια ποικιλία λύσεων για το πρόβλημα αυτό.

Η δυσκολία είναι ότι τα περισσότερα κελύφη χελώνας είναι άκαμπτα και δεν επιτρέπουν τον τύπο της διαστολής και συστολής που τα άλλα αμνιωτά χρησιμοποιούν για να αερίζονται οι πνεύμονές τους. Μερικές χελώνες, όπως η Lissemys punctata έχουν ένα φύλλο μυός που περιβάλλει τους πνεύμονες. Όταν συστέλλεται, η χελώνα μπορεί να εκπνέει. Όταν είναι σε κατάσταση ηρεμίας, η χελώνα συνπτήσσει τα πλευρά της μέσα στην κοιλότητα του σώματος και ωθεί αέρα έξω από τους πνεύμονες. Όταν η χελώνα διαστέλλει τα πλευρά της, η πίεση στο εσωτερικό των πνευμόνων μειώνεται, και η χελώνα μπορεί να απορροφήσει αέρα. Οι πνεύμονες της χελώνας είναι που συνδέονται με το εσωτερικό του κορυφή του περιβλήματος (κελύφους), με το κάτω μέρος των πνευμόνων να συνδέονται (μέσω των συνδετικών ιστών) με τα υπόλοιπα σπλάχνα. Μέσω μιας σειράς ειδικών μυών (κατά προσέγγιση ισοδύναμων με ένα διάφραγμα), οι χελώνες είναι σε θέση να πιέζουν τα σπλάχνα τους, πάνω και κάτω, με αποτέλεσμα την αποτελεσματική αναπνοή, δεδομένου ότι πολλοί από αυτούς τους μύες έχουν σημεία σύνδεσης με τα εμπρόσθια πλευρά (πράγματι, πολλοί από τους μύες επεκτήνονται σε ειδικές θέσεις στα πλευρά κατά τη συστολή).

Η αναπνοή κατά τη διάρκεια της μετακίνησης έχει μελετηθεί σε τρία είδη, και παρουσιάζουν διαφορετικά μοτίβα. Οι ενήλικες θηλυκές πράσινες θαλάσσιες χελώνες δεν αναπνέουν καθώς μετακινούνται κατά μήκος των παραλιών ωοτοκίας τους. Θα κρατήσουν την αναπνοή τους κατά τη διάρκεια της επίγειας μετακίνησης και αναπνέουν σε περιόδους ανάπαυσης. Η χελώνα κουτί της Βόρειας Αμερικής αναπνέει συνεχώς κατά τη διάρκεια της μετακίνησης, και ο κύκλος αναπνοής δεν είναι συντονισμένος με τις κινήσεις των πλευρών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι χρησιμοποιούν τους κοιλιακούς μυς τους για να αναπνεύσουν κατά τη διάρκεια της μετακίνησης.[22] Ένα τρίτο είδος που έχουν μελετηθεί επίσης αναπνέει κατά τη διάρκεια της μετακίνησης, αλλά λαμβάνει μικρότερες αναπνοές κατά τη διάρκεια της μετακίνησης από ό, τι κατά τη διάρκεια μικρών παύσεων ανάμεσα περιόδους κίνησης, που δείχνει ότι μπορεί να υπάρξει μηχανική παρεμβολή μεταξύ των κινήσεων των άκρων και την αναπνευστική συσκευή. Οι χελώνες κουτιά έχουν επίσης παρατηρηθεί να αναπνεύουν, ενώ είναι εντελώς σφραγισμένες μέσα στα κελύφη τους.

Δέρμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το δέρμα των ερπετών καλύπτεται με μια κεράτινη επιδερμίδα, καθιστώντας τα στεγανά και επιτρέποντας στα ερπετά να ζήσουν στην ξηρά, σε αντίθεση με τα αμφίβια. Σε σύγκριση με το δέρμα των θηλαστικών, το δέρμα των ερπετών είναι αρκετά λεπτό και δεν έχει το παχύ στρώμα του δέρματος που παράγει δερμάτινα στα θηλαστικά. Τα εκτεθειμένα τμήματα των ερπετών που προστατεύονται από λέπια ή φολιδές, μερικές φορές με οστεώδη βάση, σχηματίζοντας πανοπλία. Στα λεπιδοσαύρια όπως οι σαύρες και τα φίδια, όλο το δέρμα καλύπτεται από επικαλυπτόμενες επιδερμικά λέπια. Τέτοιες φολίδες ή λέπια ήταν κάποτε πιστευτό ότι ήταν χαρακτηριστικό της τάξης Reptilia ως σύνολο, αλλά είναι πλέον γνωστό ότι εμφανίζονται μόνο στα λεπιδοσαύρια. Οι φολίδες που βρέθηκαν σε χελώνες και στους κροκόδειλους είναι δερμικής, και όχι επιδερμικής, την προέλευση και ονομάζονται σωστά scutes. Στις χελώνες, το σώμα είναι κρυμμένο μέσα σε ένα σκληρό κέλυφος που αποτελείται από πατικομένες scutes.

Χωρίς ένα παχύ δέρμα, το δέρμα των ερπετών δεν είναι τόσο ισχυρό όσο το δέρμα των θηλαστικών. Χρησιμοποιείται σε είδη από δέρμα, για διακοσμητικούς λόγους σε παπούτσια, ζώνες και τσάντες, ιδιαίτερα το δέρμα κροκοδείλου. Επειδή τα ερπετά δεν έχουν φτερά ή γούνα, τα ερπετά χρησιμοποιούνται ως κατοικίδια ζώα από τους ανθρώπους με αλλεργίες.

Απέκκριση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απέκκριση γίνεται κυρίως με δύο μικρά νεφρά. Στα διάψιδα, το ουρικό οξύ είναι το κύριο αζωτούχο απόβλητο, όμως οι χελώνες, όπως τα θηλαστικά, εκκρίνουν κυρίως ουρία. Σε αντίθεση με τα νεφρά των θηλαστικών και πουλιών, τα νεφρά των ερπετών δεν μπορούν να παράγουν υγρά ούρα με μεγαλύτερη συγκέντρωση από υγρά του σώματός τους. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν διαθέτουν μια εξειδικευμένη δομή που ονομάζεται αγκύλη του Χένλε, η οποία είναι παρούσα στα νεφρά των πτηνών και των θηλαστικών. Εξαιτίας αυτού, πολλά ερπετά χρησιμοποιούν το παχύ έντερο για να βοηθήσουν στην επαναρρόφηση του νερού. Μερικά είναι επίσης σε θέση να χρησιμοποιήσουν το νερό αποθηκεύεται στην ουροδόχο κύστη. Η περίσσεια άλατος επίσης εκκρίνεται από τους ρινικούς και γλωσσικούς αδένες σε κάποια ερπετά.

Χώνευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα περισσότερα ερπετά είναι σαρκοφάγα και έχουν μάλλον απλό και συγκριτικά σύντομο πεπτικό σύστημα, με το κρέας να είναι αρκετά απλό να σπάσει και να χωνέψει. Η πέψη είναι πιο αργή από ό, τι στα θηλαστικά, αντανακλώντας το χαμηλότερο μεταβολισμό τους και την αδυναμία τους να διαιρέσουν και να μασήσουν την τροφή τους. Ο ποικιλόθερμος μεταβολισμός τους έχει πολύ χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις, επιτρέποντας μεγάλα ερπετά όπως κροκόδειλοι να ζήσουν από ένα μεγάλο γεύμα για μήνες, καθώς το αφομοιώνει αργά.

Αν και τα σύγχρονα ερπετά είναι κατά κύριο λόγο σαρκοφάγα, κατά τη διάρκεια της πρώιμης ιστορίας των ερπετών αρκετές ομάδες που περιέλαβαν σε φυτοφάγο μεγαπανίδα: στο Παλαιοζωικό οι παρειάσαυροι και οι συναψιδωτοί δικυνόδοντες και στο Μεσοζωικό αρκετές γραμμές των δεινοσαύρων. Σήμερα, οι χελώνες είναι η μόνα κυρίως φυτοφάγα ομάδα ερπετών, αλλά αρκετές γραμμές agamas και ιγκουάνα έχουν εξελιχθεί για να ζήσουν ολοκληρωτικά ή εν μέρει από τα φυτά.

Τα φυτοφάγα ερπετά αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα της μάσησης με φυτοφάγα θηλαστικά, αλλά καθώς δεν διαθέτουν τα πολύπλοκα δόντια των θηλαστικών, καταπίνουν πολλές πέτρες και βότσαλα (οι λεγόμενοι γαστρόλιθοι) για να ενισχύσουν την πέψη: Οι βράχοι πλένονται γύρω στο στομάχι, βοηθώντας να αλέσει τη φυτική ύλη. Ορυκτοί γαστρόλιθοι έχουν βρεθεί να συνδέονται με σαυρόποδα. Οι θαλάσσιες χελώνες, οι κροκόδειλοι, και τα θαλάσσια ιγκουάνα χρησιμοποιούν επίσης γαστρόλιθους ως έρμα, βοηθώντας τους να καταδυθούν.

Αναπαραγωγή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα περισσότερα ερπετά αναπαράγονται σεξουαλικά, αν και μερικά μπορούν να αναπαραχθούν ασεξουαλικά. Όλη η αναπαραγωγική δραστηριότητα πραγματοποιείται μέσω της κλοάκης, την ενιαία έξοδο / είσοδο στη βάση της ουράς, όπου τα απόβλητα είναι επίσης εξαλειφθεί. Τα περισσότερα ερπετά έχουν όργανα συνουσίας, τα οποία είναι συνήθως κλειστά ή αντεστραμμένα και βρίσκονται στο εσωτερικό του σώματος. Στις χελώνες και τα κροκοδείλια, το αρσενικό έχει ένα μόνο μέσο πέος, ενώ στα φολιδωτά ερπετά, που περιλαμβάνονται και τα φίδια και οι σαύρες, κατέχουν ένα ζευγάρι ημιπέους. Τα τουατάρα, ωστόσο, δεν έχουν όργανα συνουσίας, και έτσι τα αρσενικά και θηλυκά απλά πιέζουν τις κλοάκες μεταξύ τους και το σπέρμα του αρσενικού εκκρίνεται.[23]

Τα περισσότερα ερπετά κάνουν αμνιακά αυγά που καλύπτονται με δερματώδη ή ασβεστολιθικά κελύφη. Άμνιο, χόριο και allantois είναι παρόντα κατά την εμβρυϊκή ζωή. Δεν υπάρχουν προνυμφικά στάδια ανάπτυξης. Η ζωοτοκία και η ωοζωοτοκία έχουν εξελιχθεί μόνο στα φολιδωτά, και πολλά είδη, συμπεριλαμβανομένων όλων των βόων και πολλές οχιές, χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο αναπαραγωγής. Ο βαθμός ζωοτοκίας ποικίλλει: ορισμένα είδη διατηρούν απλώς τα αυγά μέχρι λίγο πριν από την επώαση, άλλα προβλέπουν τη μητρική τροφή για τη συμπλήρωση του κρόκου, και ακόμα άλλα στερούνται οποιουδήποτε κρόκου και παρέχουν όλα τα θρεπτικά συστατικά μέσω μιας δομής παρόμοιας με αυτής των θηλαστικών, τον πλακούντα.

Η ασεξουαλική αναπαραγωγή έχει προσδιοριστεί σε φολιδωτά και πιο συγκεκριμένα σε έξι οικογένειες σαύρας και μίας φιδιών. Σε μερικά είδη φολιδωτών, ένας πληθυσμός των θηλυκών είναι σε θέση να παράγει ένα μονογενή διπλοειδή κλώνο της μητέρας. Αυτή η μορφή ασεξουαλικής αναπαραγωγής, που ονομάζεται παρθενογένεση, εμφανίζεται σε διάφορα είδη σαύρας, και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην teiids (ειδικά στο Aspidocelis) και στις lacertids (Lacerta). Στην αιχμαλωσία, ο δράκος του Κομόντο (βαρανίδες) έχει αναπαραχθεί με παρθενογένεση. Η παρθενογένεση μπορεί να συμβαίνει σε χαμαιλέοντες, agamids, xantusiids, και typhlopids.

Μερικά ερπετά εμφανίζουν εξαρτώμενο από τη θερμοκρασία καθορισμό του φύλου (TDSD), στον οποίο η θερμοκρασία επώασης καθορίζει αν ένα συγκεκριμένο αυγό εκκολάπτεται ως αρσενικό ή θηλυκό. Ο TDSD είναι πιο συχνός σε χελώνες και κροκόδειλους, αλλά και εμφανίζεται σε σαύρες και τουατάρα.[24] Μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει επιβεβαίωση για το εάν TDSD συμβαίνει σε φίδια.[25]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Linnaeus, Carolus (1758). Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (στα Latin) (10th έκδοση). Holmiae (Laurentii Salvii). Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2008. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  2. ↑ Laurenti, J.N. (1768): Specimen Medicum, Exhibens Synopsin Reptilium Emendatam cum Experimentis circa Venena. Facsimile Αρχειοθετήθηκε 2015-09-04 στο Wayback Machine., showing the mixed composition of his Reptilia
  3. ↑ 3,0 3,1 Huxley, T.H. (1863): The Structure and Classification of the Mammalia. Hunterian lectures, presented in Medical Times and Gazette, 1863. αρχικό κείμενο
  4. ↑ Osborn, H.F. (1903). «The Reptilian subclasses Diapsida and Synapsida and Early History of Diaptosauria». Memoirs of the American Museum of Natural History 1: 451–507. 
  5. ↑ Romer, A.S. (1933). Vertebrate Paleontology. University of Chicago Press. , 3rd ed., 1966.
  6. ↑ Hicks, James (2002). «The Physiological and Evolutionary Significance of Cardiovascular Shunting Patterns in Reptiles». News in Physiological Sciences 17: 241–245. PMID 12433978. 
  7. ↑ Axelsson, Michael; Craig E. Franklin (1997). «From anatomy to angioscopy: 164 years of crocodilian cardiovascular research, recent advances, and speculations.». Comparative Biochemistry and Physiology A 188 (1): 51–62. doi:10.1016/S0300-9629(96)00255-1. 
  8. ↑ Wang, Tobias; Altimiras, Jordi; Klein, Wilfried; Axelsson, Michael (2003). «Ventricular haemodynamics in Python molurus: separation of pulmonary and systemic pressures». The Journal of Experimental Biology 206 (Pt 23): 4242–4245. doi:10.1242/jeb.00681. PMID 14581594. 
  9. ↑ Huey, R.B. & Bennett, A.F. (1987):Phylogenetic studies of coadaptation: Preferred temperatures versus optimal performance temperatures of lizards. Evolution No. 4, vol 5: pages 1098-1115 PDF Αρχειοθετήθηκε 2022-09-11 στο Wayback Machine.
  10. ↑ Huey, R.B. (1982): Temperature, physiology, and the ecology of reptiles. Side 25-91. In Gans, C. & Pough, F.H. (red), Biology of the Reptili No. 12, Physiology (C). Academic Press, London.artikkel Αρχειοθετήθηκε 2022-04-19 στο Wayback Machine.
  11. ↑ Spotila J.R. & Standora, E.A. (1985): Environmental constraints on the thermal energetics of sea turtles. 'Copeia no 3: pages 694–702
  12. ↑ Paladino, F.V.; Spotila, J.R & Dodson, P. (1999): A blueprint for giants: modeling the physiology of large dinosaurs. The Complete Dinosaur. Bloomington, Indiana University Press. pages 491–504. ISBN 0-253-21313-4.
  13. ↑ Spotila J.R., O’Connor, M.P., Dodson, P. & Paladino, F.V. (1991): Hot and cold running dinosaurs: body size, metabolism and migration. Modern Geology no 16: pages 203–227
  14. ↑ Campbell, N.A. & Reece, J.B. (2006): Outlines & Highlights for Essential Biology. Academic Internet Publishers. 396 pages ISBN 0-8053-7473-6
  15. ↑ Garnett, S.T. (2009): Metabolism and survival of fasting Estuarine crocodiles. Journal of Zoology, No 208, vol 4: pages 493 - 502
  16. ↑ Willmer, P., Stone, G. & Johnston, I.A. (2000): Environmental physiology of animals. Blackwell Science Ltd, London. 644 pages ISBN 0-632-03517-X
  17. ↑ Bennett, A.; Ruben, J. (1979). «Endothermy and Activity in Vertebrates». Science 206: 649–654. doi:10.1126/science.493968. PMID 493968 
  18. ↑ Farmer, C.G. (2000). «Parental Care: The Key to Understanding Endothermy and Other Convergent Features in Birds and Mammals». American Naturalist 155 (3): 326–334. doi:10.1086/303323. PMID 10718729. https://archive.org/details/sim_american-naturalist_2000-03_155_3/page/326 
  19. ↑ Hicks, J (1999). «Gas Exchange Potential in Reptilian Lungs: Implications for the Dinosaur-Avian Connection». Respiratory Physiology 117: 73–83. doi:10.1016/S0034-5687(99)00060-2. PMID 10563436  summary
  20. ↑ Orenstein, 2001
  21. ↑ (Klein et al., 2003)
  22. ↑ Landberg, Tobias; Mailhot, Jeffrey; Brainerd, Elizabeth (2003). «Lung ventilation during treadmill locomotion in a terrestrial turtle, Terrapene carolina». Journal of Experimental Biology 206 (19): 3391–3404. doi:10.1242/jeb.00553. PMID 12939371. 
  23. ↑ Lutz, Dick (2005), Tuatara: A Living Fossil, Salem, Oregon: DIMI PRESS, ISBN 0-931625-43-2
  24. ↑ FireFly Encyclopedia Of Reptiles And Amphibians. Richmond Hill, Ontario: Firefly Books Ltd. 2008. σελίδες 117–118. ISBN 978-1-55407-366-5. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2009. 
  25. ↑ The genetics and biology of sex ... - Google Books. Books.google.com. 2002. ISBN 9780470843468. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ερπετά&oldid=10726775"