Όσσα
Συντεταγμένες: 39°47′47″N 22°41′9″E / 39.79639°N 22.68583°E
| Όσσα | |
|---|---|
|
  Όσσα | |
| Ύψος | 1.978 μέτρα |
| Κορυφή | Προφήτης Ηλίας |
| Γεωγραφικά στοιχεία | |
| Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Θεσσαλία |
Η Όσσα είναι βουνό της Θεσσαλίας, γνωστό επίσης με το όνομα Κίσσαβος. Βρίσκεται βορειοανατολικά του νομού Λάρισας και νότια των Τεμπών και του Πηνειού απέναντι από τον Όλυμπο, του οποίου αποτελεί συνέχεια γεωλογικά και από τον οποίο χωρίζεται από την κοιλάδα των Τεμπών.[1][2] Η κορυφή Προφήτης Ηλίας έχει υψόμετρο 1.978 μέτρα, ενώ πρόσφατα μετονομάστηκε σε Κώστας Παλαμιώτης. Στη θέση «Κάναλος» στα 1.605 μέτρα, βρίσκεται το ορειβατικό καταφύγιο το οποίο διαθέτει 46 κλίνες, μπάνια και κουζίνα για μαγείρεμα.[3]
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Όσσα βλέπει δυτικά τον κάμπο της Λάρισας, νότια τον κάμπο της Αγιάς και ανατολικά την θάλασσα όπου καταλήγουν οι πλαγιές της, σχηματίζοντας ορμίσκους. Το βουνό χωρίζεται σε δύο μέρη από μια κοιλάδα, η οποία ονομάζεται στα βόρεια "Μεγάλο Φαράγγι" και στα νότια "Μεγάλο Ρέμα".
.jpg)
Τα πυκνά δάση από έλατα, οξιές, δρύες, καστανιές και τα άφθονα νερά του, του προσδίδουν ένα ποιητικό μεγαλείο και τον χαρακτηρίζουν ως Βοτανικό Κήπο με πολλούς υδάτινους δρόμους, λίμνες και φαράγγια.
Μία έκταση 16.900 εκταρίων στο βορειοανατολικό τμήμα του βουνού έχει χαρακτηριστεί Αισθητικό δάσος (Π.Δ. 5-5-1977 -Φ.Ε.Κ.175Δ/77 και Π.Δ. 444/29-8-1985 -Φ.Ε.Κ.160 Α/85 και 5Α/86) και αποτελεί ένα από τα 19 αισθητικά δάση της Ελλάδας, έχοντας ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστασίας «ΦΥΣΗ 2000» (NATURA 2000),[4] ως περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους.
Ο Κίσσαβος αποτελεί έναν τεράστιο βοτανικό κήπο, για την αφθονία και ποικιλία της βλάστησής του. Αείφυλλα-πλατύφυλλα, όπως αριές, κουτσουπιές, κουμαριές, ρείκια αλλά και άφθονα ποώδη (θυμάρι, ρίγανη) φύονται χαμηλά στο βουνό ενώ ψηλότερα επικρατούν οι βελανιδιές, οι καστανιές, οι κρανιές, τα σφενδάμια, οι φράξοι, οι φλαμουριές καθώς και η μαύρη πεύκη, με την οποία αναδασώθηκε ένα μικρό τμήμα αυτής της ζώνης. Από τα 500 ως τα 1600μ., κυρίως στις βόρειες και ανατολικές πλαγιές του βουνού, κυριαρχεί η οξιά (Fagus sylvatica) είτε σε αμιγή δάση είτε σε μικτά με ελάτη. Στα βόρεια υπάρχουν πολλά καστανοπερίβολα, από τα οποία αποκλειστικά σχεδόν, παράγονται κάστανα και ελάχιστη ξυλεία.
Περιορισμένη είναι η εμφάνιση της ιπποκαστανιάς (Aesculus hippocastanum), που αποτελεί σπάνιο είδος ως αυτοφυές. Έπειτα από μακρύ χρονικό διάστημα υπερεκμετάλλευσης επανεγκαθίστανται έλατα, τα οποία αποτελούν το 13% της δασοκάλυψης του αισθητικού δάσους του Κισσάβου. Επίσης, στη χλωρίδα του Κισσάβου περιλαμβάνονται είδη όπως: Κυκλάμινο το κισσόφυλλο (Cyclamen hederifolium).
Μεγάλη ποικιλία ειδών συναντάται και πάνω από το δασοόριο που αρχίζει η αλπική ζώνη. Τέλος, σε τμήμα του δάσους επιτρέπεται ελεγχόμενα το κυνήγι. Στους ορεινούς όγκους του Κισσάβου υπάρχουν αγριογούρουνα ζαρκάδια, λαγοί, φασιανοί, πέρδικες κ.ά.
Κωμοπόλεις και χωριά της Όσσας είναι η Αγιά, το Στόμιο, το Συκούριο, τα Αμπελάκια, η Καρίτσα, η Μελίβοια, το Μεταξοχώρι, το Μεγαλόβρυσο, η Ανατολή, το Κόκκινο Νερό, το Ομόλιο και η Σπηλιά. Στην ανατολική πλευρά της Όσσας, κοντά στο Στόμιο (Τσαγέζι) βρίσκεται η βυζαντινή Μονή Κομνηνείου γνωστή και ως Μονή του Αγίου Δημητρίου.[5][1]
Λαογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην ελληνική λαογραφία, ο Κίσσαβος εμφανίζεται σαν το αντίπαλο δέος του Ολύμπου. Ιδιαίτερα γνωστό το κλέφτικο τραγούδι που αναφέρεται σε μια φανταστική πλην όμως μεγαλοπρεπή έριδα μεταξύ των δύο αυτών βουνών με την οποία εξυμνείται η κλεφτουριά κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, που παρουσιάζει άγρια ευτολμία επινόησης, ραγδαία φαντασία και ισχυρή απλότητα έκφρασης, στοιχεία που έκαναν τον επιφανή κριτικό Fauriel να ομολογεί ότι αυτό είναι το καλύτερο κλέφτικο τραγούδι της συλλογής του, με τίτλο: Ο Όλυμπος και ο Κίσσαβος:
Ο Όλυμπος και ο Κίσσαβος, τα δυο βουνά μαλώνουν,
το ποιο να ρίξει τη βροχή, το ποιο να ρίξει χιόνι... [6]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον Κίσσαβο, ο οποίος μέχρι τον 11ο αιω. αναφερόταν Όσσα, κατά την αρχαιότητα κατοικούσαν οι Μάγνητες, η χώρα των οποίων (δηλ. η Μαγνησία) άρχιζε από τις εκβολές του Πηνειού και κατέληγε μέχρι τη χερσόνησο των Τρικέρων.[1] Συνδέεται με τις Νύμφες, με τη λατρεία της Δήμητρας, με τον Ασκληπιό, με τον Ηρακλή (ο μύθος θέλει εδώ να άφησε την τελευταία του πνοή), με τον Φιλοκτήτη (εδώ έζησε ο ήρωας του Τρωικού πολέμου), με τον Μέγα Αλέξανδρο κ.ά. Από τον αρχαιολογικό πλούτο του Κισσάβου εκείνο που μπορεί να θαυμάσει κανείς σήμερα είναι κυρίως ναοί, μοναστήρια και υπολείμματα κάστρων.
Φωτοθήκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Οξιές (Fagus sylvatica) στον Κίσσαβο στα τέλη του φθινοπώρου -
Κυκλάμινο το κισσόφυλλο (Cyclamen hederifolium) -
Ο ποταμός Πηνειός και στο βάθος η Όσσα
_%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%9A%CE%AF%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%B2%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%86%CE%B8%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%80%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%85.jpg)
.jpg)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 29. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 27.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 47. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 198.
- ↑ «Η ιστορία του καταφυγίου Κισσάβου». HikingExperience.gr. 26 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ «N2K GR1420007 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Μοναστηρι Αγιου Δημητριου – Παράλια Λάρισας – Αξιοθεατα». Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Κλέφτικα Δημοτικά Τραγούδια - Τραγούδια για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 - Τραγούδια - Έγραψαν - Βιβλιοθήκη - Ρίξε μια ματιά! www.matia.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Κίσσαβος από τον ιστότοπο Ελευθερία Web edition.
- kathimerini.gr[νεκρός σύνδεσμος]