Ιερά Μητρόπολις Λιτίτσης
Η Ιερά Μητρόπολις Λιτίτσης ήταν ιστορική μητρόπολη του Οικουμενικού Πατριαρχείου η οποία βρισκόταν στη Θράκη με έδρα το Ορτάκιοϊ της Βόρειας Θράκης[1].
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως επισκοπή αναφέρεται πρώτη φορά ως Επισκοπή Λιοτίτζης επί Αυτοκράτορος Λεόντος Στ’ Σοφού. Προ του 1350 τοποθετείται η προαγωγή της Επισκοπή σε Μητρόπολη. Αποτέλεσε Εξαρχία από το 1550[2] ως το 1652, οπότε αναβιβάστηκε σε Αρχιεπισκοπή[3]. Έδρα της αποτελούσε η Λίτιτσα έως της καταστροφής της από τους Κιρτζαλήδες το 1790. Έτσι η έδρα μεταφέρθηκε στο Ορτάκιοϊ όπου ανθούσε το ελληνικό στοιχείο[4].
Το 1821 ο Επίσκοπος Λιτίτσης Σωφρόνιος που ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, συγκρότησε επαναστατικό σώμα από Μανδριτσιώτες και Ορτακινούς, δηλαδή Έλληνες κατοίκους του Ορτάκιοϊ και της Μανδρίτσας, οι οποίοι αφού διέσχισαν την τουρκοκρατούμενη Βουλγαρία, ενώθηκαν με τα στρατεύματα του Αλεξανδρου Υψηλάντη και έλαβαν μέρος στην επανάσταση της Μολδοβλαχίας. Μετά την αποτυχία της επανάστασης, όσοι επέζησαν διέσχισαν πολεμώντας τη Βαλκανική χερσόνησο και έφτασαν στην Ηπειρο και απ' εκεί στην επαναστατημένη Ρούμελη, όπου πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδος. Ελάχιστοι από τους πολεμιστές αυτούς επέστρεψαν[5][2].
Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την προάσπιση της ελληνικότητας της περιοχής και των πληθυσμών αλλά και της αναχαίτισης των βουλγαρικών θηριωδιών και βιαιοτήτων, πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1907 η ορκωμοσία Θρακών Ελλήνων αγωνιστών στη Μονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης του Ορτάκιοϊ, με στόχο την απελευθέρωση της περιοχής της Θράκης και την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό της Ελλάδας.
Το Ορτάκιοϊ κατελήφθη από τους Βούλγαρους κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο (30 Σεπτεμβρίου 1912 – 30 Μαΐου 1913). Οι Βούλγαροι εκδίωξαν το 1912 από την έδρα του ως Πατριαρχικό, τον Μητροπολίτη Λιτίτσης Νικόδημο μαζί με όλους τους Έλληνες κατά τους διωγμούς του Ελληνισμού της Θράκης το 1912-13. Έτσι, αποτέλεσε τελικώς και τον τελευταίο Μητροπολίτη Λιτίτσης[6].
Επισκοπικός κατάλογος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Θεοδόσιος | 7 Φεβρουαρίου 1652[7] – 1681 | |
| Παλλάδιος | Δεκέμβριος 1683 – μετα το 1703[8] | |
| Μεθόδιος | 1721 – 1731 | |
| Άνθιμος | ; – 1759 | παραιτήθηκε[9] |
| Αθανάσιος | Απρίλιος 1759 – 1788 † | |
| Ιγνάτιος | Απρίλιος 1788 – Οκτώβριος 1795 | παραιτήθηκε[9] |
| Γρηγόριος | Ιούλιος 1796 – 1811 † | |
| Σωφρόνιος | Φεβρουάριος 1811 – 1827 † | |
| Ιωαννίκιος | Δεκέμβριος 1827 – 10 Ιανουαρίου 1853 | κατόπιν Ίμβρου[9] |
| Γρηγόριος | 10 Ιανουαρίου 1853 – καλοκαίρι 1855 † | από Μακαριουπόλεως[9] |
| Ιωσήφ | 27 Ιουλίου 1855 – 4 Μαρτίου 1861 | παύθηκε |
| Ιγνάτιος | 11 Μαρτίου 1861 – 14 Ιανουαρίου 1892 | κατόπιν Προικοννήσου |
| Κωνσταντίνος (Χατζηαποστόλου) | 14 Ιανουαρίου 1892 – 30 Απριλίου 1894 | από Δαφνουσίας, κατόπιν Μελενίκου |
| Βασίλειος (Παπαχρήστου ή Χρηστίδης) | 3 Μαΐου 1894 – 27 Σεπτεμβρίου 1897 | κατόπιν Παραμυθίας |
| Νικηφόρος (Λεβαντερίδης) | 27 Σεπτεμβρίου 1897 – 8 Φεβρουαρίου 1907 | από πρώην Νευροκοπίου, κατόπιν Τυρολόης και Σερεντίου |
| Νικόδημος (Νεοκλής ή Παπαγεωργίου) | 25 Φεβρουαρίου 1907 – 1 Ιουνίου 1930[10][11] † | |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ιερές Μητροπόλεις της Μικράς Ασίας και της Θράκης
- ↑ 2,0 2,1 Ροδοοίνος 1939, σελ. 97.
- ↑ Σάρδεων 1937, σελ. 146-148.
- ↑ Θρακικα - Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας - Εκκλησίες της Θράκης
- ↑ Γιώργος Καζάνας, Το Ορτάκιοϊ της Θράκης – μια ελληνική κοινότητα.
- ↑ Ο Μητροπολίτης Λιτίτσης Νικόδημος (Οικουμενικό Πατριαρχείο) - users.sch.gr/markmarkou
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 313.
- ↑ Κοτζαγεώργης, Φωκίων Π. (2020). «Μια Οθωμανική πηγή για την ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά το β´ μισό του 17ου αιώνα». Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 21: 61. https://www.academia.edu/45626760/%CE%9C%CE%B9%CE%B1_%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A0%CE%AE%CE%B3%CE%AE_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%AE%CE%BD_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%9F%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%9F%CF%85_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%9F%CF%85%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%9F%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%9F%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%9F_%CE%92_%CE%9C%CE%B9%CF%83%CE%9F_%CF%84%CE%9F%CF%85_17%CE%9F%CF%85_%CE%B1%CE%B9%CF%89%CE%BD%CE%B1_%CE%94%CE%95%CE%9B%CE%A4%CE%99%CE%9F_%CE%9A%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A5_%CE%9C%CE%99%CE%9A%CE%A1%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%A9%CE%9D_%CE%A3%CE%A0%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%A9%CE%9D. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2024.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Σάρδεων 1937, σελ. 150.
- ↑ Ροδοοίνος 1939, σελ. 99.
- ↑ Actes du Brigandage d'Éphèse: traduction faite sur le texte syriaque contenu dans le manuscrit 14530 du Musée britannique. L'Abbe Martin μεταφραστής. Amiens 1874. - σελ. 7—9.—2*
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
- Ροδοοίνος, Ν. (1939). «Ολίγα περί της Μητροπόλεως Λιτίτσης». Θρακικά ΙΒ΄. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika12.pdf. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2023.
- Σάρδεων, Γερμανός (1937). «Επισκοπικοί κατάλογοι των επαρχιών της Βορείου Θράκης και εν γένει της Βουλγαρίας από της Αλώσεως και εξής». Θρακικά 8. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika08.pdf. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2024.