Νέος Παντελεήμων Πιερίας
Συντεταγμένες: 40°0′11″N 22°35′39″E / 40.00306°N 22.59417°E
| Νέος Παντελεήμονας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πιερίας |
| Δήμος | Δίου - Ολύμπου |
| Δημοτική Ενότητα | Ανατολικού Ολύμπου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονίας |
| Υψόμετρο | 100 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 789 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 600 65 |
| Τηλ. κωδικός | 2352 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Νέος Παντελεήμονας είναι οικισμός ο οποίος διοικητικά ανήκε στον πρώην δήμο Ανατολικού Ολύμπου, που αποτελεί διοικητική μονάδα του δήμου Δίου - Ολύμπου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με πληθυσμό 1.187 κατοίκων (απογραφή 2001). Συνορεύει βόρεια με τη Σκοτίνα και νότια με τον Πλαταμώνα, ενώ απέχει 36 χλμ. από την Κατερίνη και 52 χλμ. από τη Λάρισα. Εκτός από την επίσημη διοικητική διαίρεση, οι ντόπιοι ξεχωρίζουν τρεις οικισμούς: τον Παλαιό Παντελεήμονα, παραδοσιακό και αναπαλαιωμένο οικισμό· το Νέο Παντελεήμονα, ο οποίος αποτελεί και τον επίσημο οικισμό· και την Παραλία Παντελεήμονα, καλοκαιρινό θέρετρο με χιλιάδες τουρίστες.
Πληροφορίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Νέος Παντελεήμονας είναι ένας από τους λίγους οικισμούς δίπλα πλέον στην Παλιά Εθνική Οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης, και ο οποίος βρίσκεται στο 100ο χιλιόμετρο της Οδού από τη Θεσσαλονίκη. Βρίσκεται απέναντι από το Κάστρο του Πλαταμώνα και μόλις 250 m από τον Θερμαϊκό Κόλπο. Ο οικισμός είναι κτισμένος στους πρόποδες του Ολύμπου, πάνω σε έναν λόφο, και περιτριγυρίζεται από βουνά με πυκνή βλάστηση, κυρίως οξιές και καστανιές.
Στον Παλαιό Παντελεήμονα, τα κάποτε εγκαταλελειμμένα σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί από Έλληνες και ξένους τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, με μεγάλο μεράκι και καλαισθησία[1] και έχει διατηρηθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Πιστεύεται ότι πιθανότατα κτίστηκε κατά τα τέλη του 14ου αιώνα.[2] Η οικοδόμηση έγινε από Ηπειρώτες τεχνίτες, που σύμφωνα με την παράδοση εργάστηκαν στη συνέχεια και σε πολλά χωριά του Πηλίου.[3] Η κεντρική πλατεία στον Παλαιό Παντελεήμονα αποτελεί στέκι των κατοίκων όχι μόνο της Κατερίνης αλλά και της Λάρισας.[4] Πρόσφατα στον παλαιό οικισμό ξεκίνησε τη λειτουργία του[5] και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.Στις τελευταίες διοικητικές εκλογές , προεδρος των 3 οικισμών ,παλαιού , νέου και παραλίας Εκλέχτηκε ο ΓΚΑΡΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ του Δημητρίου και της Χαρικλειας, γέννημα θρέμμα του χωριού ,όπου κ ανέλαβε στις 01/01/2024 τη προεδρεία για 5 έτη .
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός οφείλει το όνομά του στον Άγιο Παντελεήμονα. Σύμφωνα με την παράδοση, μια εικόνα που υπήρχε στην εκκλησία του οικισμού του Παλαιού Παντελεήμονα προστάτευσε τους κατοίκους του από έναν λοιμό ο οποίος αποδεκάτισε τη γύρω περιοχή, επειδή είχαν προσευχηθεί στον άγιο. Οι κάτοικοι κατάγονται από τον Παλαιό Παντελεήμονα, ο οποίος βρίσκεται 3 χλμ. βόρεια. Αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στη σημερινή τοποθεσία την περίοδο 1967 - 1973, λόγω των πολλών κατολισθήσεων οι οποίες έπλητταν τον παλαιό οικισμό ύστερα από βροχοπτώσεις.
Η περιοχή γύρω από τον οικισμό αποτελεί στρατηγική θέση· όπως αναφέρθηκε, βρίσκεται απέναντι από το Κάστρο του Πλαταμώνα και ακριβώς δίπλα από την Εθνική Οδό. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι παρεμβάλλεται ανάμεσα στο βουνό και στη θάλασσα, αποτελώντας έτσι ένα σημείο ελέγχου μεταξύ της Μακεδονίας και της νότιας Ελλάδας. Για αυτό τον λόγο υπήρξε πολλές φορές πεδίο αντιπαράθεσης σε περιόδους πολέμου, όπως κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στον τελευταίο ειδικά, κάτοικοι του τότε χωριού πολέμησαν σθεναρά κατά των Γερμανών κατακτητών, συγκροτώντας σώμα ανταρτών με επιχειρησιακή βάση τα γύρω βουνά.
Κατά την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών, άνδρες και γυναίκες του χωριού κυνηγήθηκαν και φυλακίστηκαν από το καθεστώς. Εκείνη την περίοδο πολλοί κάτοικοι της περιοχής, λόγω της μεγάλης φτώχειας που υπήρχε στην περιοχή, μετανάστευσαν στη Γερμανία, στις ΗΠΑ και κυρίως στην Αυστραλία. Σήμερα υπολογίζεται ότι πάνω από 250 κάτοικοι του χωριού ζουν στο εξωτερικό, βοηθώντας από εκεί τον τόπο καταγωγής τους.
Υποδομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κάτοικοι του οικισμού δραστηριοποιούνται στον τομέα των τουριστικών επιχειρήσεων και του εμπορίου. Ως εκ τούτου υπάρχει στην περιοχή μια πληθώρα κάμπινγκ και ενοικιαζόμενων δωματίων, και ξενοδοχεία ικανά να φιλοξενήσουν μέχρι και 70.000 άτομα το καλοκαίρι. Ένα από τα πιο γνωστά προϊόντα του οικισμού είναι το τσίπουρο, το οποίο οι κάτοικοι το παρασκευάζουν είτε από σταφύλια, είτε από κούμαρα.Τον Σεπτέμβριο ξεκινάνε να βράζουν σταφύλια και τον Μάιο Κουμαρα για την παραγωγή τσίπουρου , είτε με γλυκάνισο είτε χωρίς (γραπα).[6]
τον Σεπτέμβριο ξεκινάνε και την περισυλλογή καστανων, για ένα μήνα περίπου , και οι κάτοικοι το γιορτάζουν στο τέλος της περιόδου ,με μια μεγάλη γιορτή , την Καστανογιορτη Παντελεημονα που λαμβάνει χώρα στην πλατεία του παλιού οικισμού ,στα μέσα οκτωμβριου όπου πληθώρα εκδηλώσεων παρουσιάζονται στους κατοικους αλλά και στους τουρίστες ,αφού αποτελεί πόλο έλξης . Στην γιορτή αυτήν προσφέρονται γλυκα ,λικέρ ,πίτες και φαγητά δωρεάν ,όλα με πρώτη ύλη το κάστανο .
Ο κεντρικός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ελευθέριο.
Στον οικισμό υπάρχει ένα τετραθέσιο Δημοτικό Σχολείο και μονοθέσιο νηπιαγωγείο, αγροτικό ιατρείο και ένας πολιτιστικός σύλλογος. Ο σύλλογος αυτός διοργανώνει πληθώρα εκδηλώσεων όλο το έτος. Οι εκδηλώσεις γίνονται κυρίως τις γιορτές και ειδικά την Αποκριά, όπου αναβιώνουν πολλά τοπικά έθιμα.
Το 2025 θα εγκαινιαστεί η στάση του προαστιακού Θεσσαλονίκης επί του οικισμού, προκειμένου να εξυπηρετηθεί και ο Πλαταμώνας που από το 2004 έχει χάσει τη σιδηροδρομική του εξυπηρέτηση εντός της πόλης, λόγω της δημιουργίας της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Θεσσαλονίκης.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ O Εξώστης του Ολύμπου Αρχειοθετήθηκε 2007-11-27 στο Wayback Machine., Ελευθεροτυπία, 24 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ «e-city gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ Καθημερινή, Νομός Πιερίας:Χειμωνιάτικες εξορμήσεις γύρω από τον Όλυμπο[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Παλιός Παντελεήμονας, Rodos Today.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ Εφημερίδα ΕΠΤΑ Πιερίας, τ. 72, 3 Απριλίου 2006[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Www.Dion-Olympic.gr
