Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από ΟΜΛΕ)

Η Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας, γνωστή ως ΟΜΛΕ, υπήρξε Ελληνική μαρξιστική - λενινιστική πολιτική οργάνωση που συγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 1967, σε συνθήκες παρανομίας λόγω της δικτατορίας της 21ης Απρίλη. Δημιουργήθηκε από αγωνιστές που αποχώρησαν από την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά προδικτατορικά, τα οποία διαφώνησαν με τη "ρεβιζιονιστική" γραμμή που ακολούθησε η ηγεσία του ΚΚΕ και της ΕΔΑ μετά την 6η Ολομέλεια του ΚΚΕ.

Η συγκρότηση του μαρξιστικού - λενινιστικού ρεύματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο τεύχος του περιοδικού Αναγέννηση
Το πρώτο τεύχος του περιοδικού Αναγέννηση, Οκτώβριος 1965

Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1956 καθαίρεσε τον Ν. Ζαχαριάδη από γραμματέα του κόμματος, επιχειρώντας να φορτώσει το σύνολο των λαθών της δεκαετίας του 1949 αποκλειστικά σε αυτόν. Την ίδια στιγμή, η αντι-Ζαχαριαδική εκστρατεία στο ελληνικό κόμμα συνέπιπτε με την "αποσταλινοποίηση" από το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ και μετά. Κοινή συνισταμένη τόσο της διεθνούς όσο και της ελληνικής στροφής στο κομμουνιστικό κίνημα ήταν η αναθεώρηση βασικών πλευρών της πολιτικής και της ιδεολογίας του κομμουνιστικού κινήματος. Αυτή η αναθεώρηση συνάντησε την αντίσταση, τόσο των πολιτικών προσφύγων (γεγονότα Τασκένδης[1]), όσο και των πολιτικών εξορίστων στην Ελλάδα (κυρίως στο στρατόπεδο του Άη Στράτη[2] όπου είχαν εξοριστεί πολλές χιλιάδες κομμουνιστές κατά τη δεκαετία του 50).

Μετά την καθαίρεση Ζαχαριάδη (6η Ολομέλεια, 1956) και τη διαγραφή του (7η Ολομέλεια, 1957) ξεκίνησε μια εκστρατεία επιβολής της νέας κατεύθυνσης του νέου πνεύματος της ηγεσίας του ΚΚΕ, σε σύμπνοια με τις αλλαγές που γίνονται στη Σοβιετική Ένωση. Μία πλευρά αυτής της εκστρατείας ήταν η απόφαση να διαλυθούν οι παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ και η μόνη πολιτική και οργανωτική ένταξη να είναι αυτή στην ΕΔΑ. Ωστόσο, οι αντιδράσεις των Ελλήνων κομμουνιστών ήταν πολλές και σημαντικές.

Στη διάρκεια των χρόνων 1956-58 που πια το "νέον πνεύμα" (20ο Συνέδριο ΚΚΣΕ) είχε εξαπολύσει το πογκρόμ στο εσωτερικό της χώρας, αφού "ξεμπέρδεψε" διαγράφοντας την πλειοψηφία των κομμουνιστών της Τασκένδης, μέσα στην Ελλάδα οι συσχετισμοί ήταν οι παρακάτω: σε διάφορους βαθμούς, αντίθετοι με την κατάσταση που προέκυψε από τη σοβιετική επέμβαση στο ΚΚΕ ήταν η πλειοψηφία των παράνομων οργανώσεων, ιδιαίτερα μετά τη διπρόσωπη στάση της ηγεσίας στο θέμα της αυτοδιάλυσής τους, η πλειοψηφία των κομμουνιστών του στρατοπέδου του Άη Στράτη, ένα σεβαστό μέρος αγωνιστών στις φυλακές, το μεγαλύτερο μέρος των μεσαίων και κατώτερων στελεχών των νόμιμων οργανώσεων. Οι συσχετισμοί αυτοί, μαζί με τους 7000 διαγραμμένους κομμουνιστές της Τασκένδης έδιναν συντριπτικά ευνοϊκό αποτέλεσμα υπέρ του αντιρεβιζιονιστικού ρεύματος. Αυτοί οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν αξιοποιήθηκαν...[3]

Η ιστορική πείρα της δικτατορίας του προλεταριάτου. Μία από τις πρώτες μπροσούρες του Κ.Κ.Κίνας που εκδόθηκε από τις Ιστορικές Εκδόσεις.
Η ιστορική πείρα της δικτατορίας του προλεταριάτου. Μία από τις πρώτες μπροσούρες του Κ.Κ.Κίνας που εκδόθηκε από τις Ιστορικές Εκδόσεις.

Οι Ιστορικές Εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι διεργασίες για τη συγκρότηση της αντίστασης στη ρεβιζιονιστική στροφή οδηγούν στη δημιουργία των δημιουργία των Ιστορικών Εκδόσεων, που εξέδωσαν τα βασικά κείμενα κριτικής και αντιπαράθεσης ανάμεσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ). Πρώτο βιβλίο των Ιστορικών Εκδόσεων ήταν η "Σύντομη ιστορία της κινεζικής επανάστασης", ενώ μεταφράζονται επίσης ένα πλήθος από ιδεολογικά - πολιτικά κείμενα των Κινέζων κομμουνιστών που αντιπαρατίθονταν με τη γραμμή της ΕΣΣΔ και του ΚΚΣΕ. Ανάμεσά τους ξεχώριζαν οι μπροσούρες[4] "Προτάσεις σχετικά με τη γενική γραμμή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος", "Ο χρουστσωφικός ψευδοκομμουνισμός και τα ιστορικά διδάγματα που δίνει", "Δύο διαφορετικές γραμμές για το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης", "Οι απολογητές του νεοαποικισμού" κλπ. Με αυτό τον τρόπο το αντιρεβιζιονιστικό κίνημα της Ελλάδας προσανατολίστηκε από σχετικά νωρίς στην υποστήριξη του Κ.Κ.Κίνας και της κριτικής του Μάο Τσετούνγκ στη ρεβιζιονιστική στροφή του ΚΚΣΕ.

Το περιοδικό Αναγέννηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μαρξιστικό - λενινιστικό ρεύμα έκανε την ανεξάρτητη πολιτική και ιδεολογική του εμφάνιση με την έκδοση του περιοδικού Αναγέννηση[5], τον Οκτώβριο του 1964. Είχε προηγηθεί, τον Ιούνη του 1964 στην Αθήνα, σύσκεψη μιας ομάδας κομμουνιστών, κύρια πρώην εξορίστων του Άη-Στράτη, που δημιούργησαν τον πρώτο οργανωμένο πολιτικό πυρήνα των μαρξιστών - λενινιστών της Ελλάδας.[6]

Το κύριο άρθρο του 1ου τεύχους της Αναγέννησης είχε τίτλο "Για μια πραγματική Αναγέννηση του κινήματος και της Ελλάδας" και έκανε εξαντλητική κριτική στην πολιτική της ηγεσίας της ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά), ενώ καλούσε σε ανασύνταξη των δυνάμεων των αγωνιστών της Συνεπούς Αριστεράς. Εκδότης ήταν ο Ισαάκ ιορδανίδης, ενώ υπεύθυνος σύνταξης ο Γιάννης Χοντζέας.[7] Με δεδομένο ότι το ΚΚΕ ήταν σε παρανομία, οι αγωνιστές που συσπειρώθηκαν γύρω από την Αναγέννηση δεν μπορούσαν να εμφανιστούν ως μέλη ή στελέχη του ΚΚΕ, και υιοθέτησαν τον όρο "Συνεπής Αριστερά" σε αντιπαράθεση με τη "ρεφορμιστική Αριστερά" που εξέφραζε η ηγεσία του ΚΚΕ μέσω της ΕΔΑ. Ένα ακόμα βασικό άρθρο του πρώτου τεύχους είχε τίτλο "Μια μεγάλη πολεμική στους κόλπους του παγκόσμιου προοδευτικού κινήματος" και αναφέρονταν στην αντιπαράθεση [8]που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας, το οποίο, με ηγέτη τον Μάο Τσετούνγκ έκανε πολεμική στην ρεβιζιονιστική στροφή του ΚΚΣΕ μετά τον θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν. Με αυτόν τον τρόπο, η Αναγέννηση και το μαρξιστικό λενινιστικό ρεύμα έθεσαν και την ελλαδική και τη διεθνή πλευρά της ρήξης που εκδηλώθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα κατά τη δεκαετία του 1960.

Η ιδεολογικοπολιτική κριτική του μαρξιστικού λενινιστικού ρεύματος προς τις ηγεσίες του ΚΚΕ και της ΕΔΑ μορφοποιήθηκε σχετικά αργά σε οργανωτικά σχήματα. Η Αναγέννηση λειτουργούσε ως "κύκλος συζητήσεων" όπου συναντήθηκε η παλιότερη γενιά των πολιτικών εξορίστων που είχε αγωνιστεί μέσα από τις τάξεις του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και του ΔΣΕ κατά τη δεκαετία του 40, με μια νεότερη γενιά, εργατών (πχ οικοδόμων) και κυρίως φοιτητών που κατά τη δεκαετία του 60 έμπαιναν στον στίβο του πολιτικού αγώνα. Η Αναγέννηση και ο κύκλος των φίλων και οπαδών της, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αγωνιστικό προσανατολισμό του κινήματος της νεολαίας κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 60,και ειδικά κατά την Αποστασία του 1965 και τα Ιουλιανά. Ο ρόλος της ήταν αυξανόμενος, όσο η ΕΔΑ εκχωρούσε την πρωτοβουλία των κινήσεων στην Ένωση Κέντρου του Γ. Παπανδρέου, την οποία η Αναγέννηση θεωρούσε ως το "φιλελεύθερο κομμάτι" της άρχουσας τάξης.

Κατά την προδικτατορική περίοδο συγκροτούνται επίσης συνδικαλιστικές - εργατικές παρεμβάσεις του ρεύματος της Συνεπούς Αριστεράς. Τον Απρίλιο του 1966 ιδρύεται η πρώτη φοιτητική παράταξη στην Ελλάδα, η ΠΠΣΠ (Προοδευτική Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Παράταξη). Η ίδρυση της ΠΠΣΠ είναι προϊόν της συνάντησης του αντιρεβιζιονιστικού ρεύματος με τη νέα γενιά που αμφισβητεί την κατευναστική γραμμή της ηγεσίας της ΕΔΑ και διεκδικεί μια αγωνιστική κατεύθυνση στο κίνημα της νεολαίας και ειδικά στο φοιτητικό κίνημα. Σύμφωνα με την ιδρυτική της διακήρυξη:

Η κατάσταση που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από την συνεχή, επίμονη και αδίστακτη προσπάθεια των δυνάμεων του πραξικοπήματος, ξένων και ντόπιων, να χαλκέψουν ακόμα πιο σφιχτά τα δεσμά που έχουν περάσει στον ελληνικό λαό... Η επίθεση των δυνάμεων αυτών εκδηλώνεται με ξεχωριστή ένταση στο χώρο των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και έχει τη γνωστή τακτική της αστυνόμευσης του φοιτητικού συνδικαλισμού, με τη βροχή των αποβολών, αλλά και με τη χονδροειδή παραβίαση και αυτού ακόμα του ακαδημαϊκού ασύλου, τις συλλήψεις, τους ξυλοδαρμούς, τη δραστηριότητα του "Σπουδαστικού", την ένταση της φασιστικής δραστηριότητας κλπ. ...Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, το φοιτητικό κίνημα, παρά την αγωνιστικότητα και τον παλμό που επέδειξε κι επιδείχνει μετά τις 15 Ιουλίου, δεν αντιτάσσει τη δύναμή του εναντίον των δυνάμεων του πραξικοπήματος, δεν παλεύει σχεδιασμένα και δεν διαδραματίζει το ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει...[9]

Τον Απρίλιο του 1967, λίγες μέρες πριν την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απρίλη, ιδρύθηκε η ΣΠΑΚ (Συνεπής Πολιτική Αριστερή Κίνηση) η οποία είχε στόχο τη μαζική και νόμιμη πολιτική παρέμβαση. Γραμματέας ορίζεται ο Ισάακ Ιορδανίδης. Σύμφωνα με την ιδρυτική της διακήρυξη[10]:

Μετά το 1956, επεβλήθηκε και στο δικό μας κίνημα μια δεξιά, οππορτουνιστική πολιτική, με κύρια χαρακτηριστικά της την εγκατάλειψη της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης, την άρνηση της ταξικής πάλης, τη συνθηκολόγηση μπροστά στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τη φασιστική Δεξιά και την ολοκληρωτική υποταγή στα αστικά κόμματα του Κέντρου. Αυτή η πολιτική των οππορτουνιστών βρήκε τη συγκεκριμένη έκφρασή της στην Ελλάδα, την πολιτική της ΕΔΑ και οδήγησε στην υποχώρηση της μαζικής πάλης, σε συνεχείς ήττες και αποτυχίες, στην εξασθένιση της επιρροής του κινήματος, στην αποδιοργάνωση, και τελικά στην ουσιαστική διάσπαση των γραμμών του κινήματος, σε μια χωρίς προηγούμενο βαθιά και επικίνδυνη κρίση.

Από τον Ιανουάριο του 1967 είχε ξεκινήσει η έκδοση της εφημερίδας "Λαϊκός Δρόμος". Τόσο η δημιουργία της ΣΠΑΚ, όσο και η έκδοση του Λαϊκού Δρόμου σχετίζονταν με την ανάγκη να επιταχυνθεί η ανεξάρτητη πολιτική έκφραση της Συνεπούς Αριστεράς και να υπάρξει διαχωρισμός σε όλα τα επίπεδα από την ΕΔΑ.

Η ΟΜΛΕ την περίοδο της Χούντας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Χούντα συνέλαβε ένα μεγάλο μέρος του ηγετικού πυρήνα της Αναγέννησης, ενώ άλλοι, που διέφυγαν τη σύλληψη, πέρασαν στην παρανομία. Βασικό στέλεχος που ανέλαβε την καθοδήγηση του πυρήνα των μαρξιστών - λενινιστών ήταν ο Γιάννης Χοντζέας ο οποίος μαζί με νέους συντρόφους, κυρίως φοιτητές της προδικτατορικής ΠΠΣΠ συγκροτεί την ΟΜΛΕ.

Τον Αύγουστο του 1967 κυκλοφορεί το βασικό προγραμματικό κείμενο της ΟΜΛΕ "Γράμμα από την Ελλάδα"[11], γραμμένο από τον Γ. Χοντζέα, το οποίο είναι μια συνολική τοποθέτηση για τη διεθνή κατάσταση, για το χαρακτήρα του απριλιανού καθεστώτος και τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτό, για την διαλυτική κατάσταση στην οποία είχαν οδηγήσει το κίνημα οι ηγεσίες της ΕΔΑ και του ΚΚΕ, καθώς και για την πολιτική κατεύθυνση που πρέπει να πάρει ο αντιδικτατορικός αγώνας. Η κατεύθυνση αυτή, σύμφωνα με την ΟΜΛΕ, έπρεπε να είναι αντιιμπεριαλιστική και αντιφασιστική και να μην επιδιώκει απλά την αποκατάσταση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, αλλά τη ρήξη με το καθεστώς της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης. Αυτό το ντοκουμέντο παίζει καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση του μαρξιστικού λενινιστικού ρεύματος και στη μαζικοποίησή του καθώς προσανατολίζει μεγάλο αριθμό αγωνιστών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. [12]

Γιατί νίκησε ὁ φασισμός; Γιατί μέσα σε τόσα χρόνια δὲν έγιναν τα απαιτούμενα βήματα πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἀντιιμπεριαλιστικῆς ἀλλαγῆς; Γιατί ὕστερα από τόσα χρόνια ξαναγυρίσαμε στις γνώριμες συνθῆκες τῆς φασιστικῆς τυραννίας; Ποιος ή ποιοι φέρουν τήν ευθύνη για την τέτοια πορεία τῶν πραγμάτων; Ποιοί πρέπει να δώσουν (και θα δώσουν) λόγο στο λαό μας γιά τά ἐγκλήματά τους ή για την προδοσία τους; Γιατί ἐπιπλέουν ακόμα στήν ἐπιφάνεια οἱ δυνάμεις· ἐκεῖνες που ἱστορικά ὁδηγοῦνται στην οριστική ήττα και την καταστροφή; Τέλος τί πρέπει να γίνει για να νικηθεῖ ὁ φασισμός, μ’ ὅποια μορφή κι ἄν παρουσιάζεται, καλυμμένη κ απροκάλυπτη, για να συντριβεί οριστικά το καθεστώς τῆς ξενοκρατίας καὶ τῆς ὑποτέλειας, για να σπάσουν τα δεσμά τῆς ἐκμετάλλευσης τῶν λαϊκῶν μαζῶν ἀπό τήν ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία και τους ξένους μονοπωλητές, για να νικήσει ο λαός και να πάρει στα χέρια του τήν ἐξουσία πού τοῦ ἀνήκει; ...Τό ἐρώτημα δέν μπορεῖ νά εἶναι φασιστική ή κοινοβουλευτική διχτατορία. Η θέση ενός τέτοιου διλήμματος, σημαίνει αυτόματα καί ἀποδοχή τῆς ἀμερικανοκρατίας. Το δίλημμα είναι ενα και καθαρό: Εθνική υποτέλεια ή Εθνική ανεξαρτησία; Η τοποθέτηση του κάθε πολιτικοῦ ὀργανισμοῦ ἤ του καθενός ξεχωριστά στο δίλημμα αὐτό, διαφορίζει μὲ ἀπόλυτο τρόπο τούς ὀργανισμούς καί ὅλους ἐκείνους που παλεύουν για την προκοπή του τόπου καί τοῦ λαοῦ μας, ἀπό ἐκείνους που στέκονται στο εχθρικό στρατόπεδο ἤ με τον ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο, αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη του λαϊκού μας κινήματος και στην πραγματοποίηση του πρώτου βασικού στόχου, τῆς βαθειᾶς καί ριζικῆς ἀντιιμπεριαλιστικής δημοκρατικῆς ἀλλαγῆς. [11]

Από το φθινόπωρο του 1967 η ΟΜΛΕ εκδίδει εσωτερικό Δελτίο, ενώ τυπώνεται παράνομα η εφημερίδα Προλεταρική Σημαία. Ένα σημαντικό μέρος νεαρών στελεχών της ΟΜΛΕ διαφεύγει στο εξωτερικό και οργανώνει την αντιδικτατορική πάλη κυρίως στη Δυτική Ευρώπη (Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία) αλλά και στη Β. Αμερική (Καναδάς) καθώς και στην ΕΣΣΔ.

Το Αγωνιστικό Μέτωπο Ελλήνων Εξωτερικού (ΑΜΕΕ)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1968 συγκροτείται με πρωτοβουλία στελεχών της ΟΜΛΕ, το Αγωνιστικό Μέτωπο Ελλήνων Εξωτερικού, το οποίο ανέπτυξε σημαντική αντιδικτατορική δράση στις κοινότητες των Ελλήνων κυρίως στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Το ΑΜΕΕ κυριάρχησε στους φοιτητικούς συλλόγους της Ιταλίας, ενώ είχε παρουσία και δράση στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στη Δανία, ακόμα και στη Μόσχα, όπου πλειοψηφούσε - παρά την αντιρεβιζιονιστική του τοποθέτηση - στο Σύλλογο Ελλήνων Φοιτητών Μόσχας.

Συλλήψεις, κρίση και ανασυγκρότηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1969 συλλαμβάνεται ο Γ. Χοντζέας και εξαρθρώνεται ο βασικός πυρήνας της ΟΜΛΕ. Σταματά η έκδοση της Προλεταριακής Σημαίας και η οργάνωση διέρχεται κρίση. Ο καθοδηγητικός πυρήνας είναι πλέον στο εξωτερικό (Κώστας Μαλαφέκας και Γιώργος Προβελέγγιος στο Παρίσι, Στέλιος Μανούσακας στην Ιταλία, Τάκης Τασιόπουλος στη Μόσχα κλπ), και η παρουσία της οργάνωσης στην Ελλάδα είναι αναιμική.

Η κατάσταση αυτή διαρκεί σχεδόν τρία χρόνια, μέχρι που το καλοκαίρι του 1972 αποκαθίσταται η επαφή ανάμεσα σε μέλη της ΟΜΛΕ που βρίσκονται στην Ελλάδα (κυρίως στο φοιτητικό χώρο) και στην καθοδήγηση της οργάνωσης που βρίσκεται στο Παρίσι. Η ΟΜΛΕ ανασυγκροτείται και αρχίζει και παίζει ρόλο κυρίως στα Πανεπιστήμια με την ΠΠΣΠ. Την περίοδο αυτή το φοιτητικό κίνημα αρχίζει να έχει τις πρώτες μαζικές του εκδηλώσεις, οι οποίες θα κορυφωθούν το 1973 με την κατάληψη της Νομικής αρχικά και του Πολυτεχνείου στη συνέχεια.

Η ανσυγκρότηση της ΟΜΛΕ συμβάλει στην όξυνση της αντιπαράθεσης με τις δυνάμεις του ΚΚΕ και του ΚΚΕ εσωτερικού και αντίστοιχα με τις φοιτητικές τους παρατάξεις, την αντιΕΦΕΕ και τον Ρήγα Φεραίο. Αντικείμενο της αντιπαράθεσης είναι ο χαρακτήρας του αντιδικτατορικού αγώνα, καθώς από τη μεριά των δύο ΚΚΕ προκρίνονται τα δημοκρατικά - εκπαιδευτικά αιτήματα, η πάλη για τον καταστατικό χάρτη για τα Πανεπιστήμια, οι ελεύθερες φοιτητικές εκλογες κλπ, ενώ από τη μεριά της ΠΠΣΠ και των δυνάμεων της συνεπούς Αριστεράς θεωρείται ότι ο αγώνας πρέπει να έχει όλο και πιο έντονα αντιιμπεριαλιστικά και αντιφασιστικά χαρακτηριστικά.

Από το καλοκαίρι του 1973, και ενώ το πείραμα της φιλελευθεροποίησης της Χούντας προχωρά, η ΟΜΛΕ τοποθετείται ενάντια στην απόπειρα πολιτικοποίησης του χουντικού καθεστώτος, καταγγέλοντας τις προσπάθειες του ΚΚΕ εσωτ. και του ΚΚΕ να "χρησιμοποιήσουν" την ελεγχόμενη φιλελευθεροποίηση αλλά να μην τη θέσουν σε κίνδυνο με τυχόν νέες αγωνιστικές εκδηλώσεις και ξεσπάσματα του φοιτητικού κινήματος. Η αντιπαράθεση οξύνεται τον Σεπτέμβριο - Οκτώβριο του 1973. Η Διακήρυξη της ΟΜΛΕ προς τους φοιτητές[13], τον Οκτώβρη του 1973, αναφέρει τις άμεσες προοπτικές κλιμάκωσης που έχει το φοιτητικό κίνημα:

Οι φοιτητές είναι έτοιμοι για νέους αγώνες, έτοιμοι να παλέψουν και να κατακτήσουν καινούργιες νίκες. Δείχνουν ακόμα με την πάλη τους τις δυνατότητες παραπέρα ανάπτυξης του φοιτητικού κινήματος. Και σήμερα, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα λαϊκής αγανάκτησης και αγωνιστικής διάθεσης των εργαζόμενων μαζών, το δυνάμωμα και η ανάπτυξη των φοιτητικών αγώνων μπορεί και πρέπει να συμβάλει ουσιαστικά στο ανέβασμα της λαϊκής πάλης, στο πέρασμά της σε ένα νέο στάδιο, στο στάδιο της μαζικής, ανοικτής αντιπαράθεσης με το καθεστώς της ξενοκρατίας και της υποτέλειας.

Τον Νοέμβριο του 1973, με την εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι ιδέες και η πολιτική κατεύθυνση που είχε η ΟΜΛΕ αλλά και άλλες δυνάμεις της επαναστατικής Αριστεράς παίζουν κρίσιμο ρόλο στο να γίνει η κατάληψη και να αποκτήσει παλλαϊκά, αντιφασιστικά, αντιαμερικανικά χαρακτηριστικά. Μέλη της ΠΠΣΠ και της ΟΜΛΕ παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάληψη, ενώ κάποιοι εκλέγονται και στη Συντονιστική Επιτροπή (Νίκος Σηφιανός από Αρχιτεκτονική, Μήτσος Καρακώστας από Γεωπονική, Γρηγόρης Κολτσίδας από Πάντειο)[14]. Αμέσως μετά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης, στελέχη και μέλη της ΟΜΛΕ συλλαμβάνονται εκ νέου.

Η ΟΜΛΕ στη μεταπολίτευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τον Ιούλιο του 1974, η ΟΜΛΕ αναδεικνύεται στη βασικότερη και μαζικότερη δύναμη της επαναστατικής Αριστεράς, με αυξανόμενη επιρροή στο φοιτητικό χώρο, αλλά και οργανωμένες συνδικαλιστικές παρεμβάσεις σε πλήθος από εργασιακούς χώρους. Παίζει ρόλο στους αγώνες της πρώτης περιόδου μετά τη μεταπολίτευση (1974-1976) όταν υπάρχει ένας διάχυτος ριζοσπαστισμός και αγωνιστικό πνεύμα στην ελληνική κοινωνία. Συμμετέχει πρωταγωνιστικά στο ρεύμα του εργοστασιακού συνδικαλισμού που ήταν μια προσπάθεια να σπάσει η κυριαρχία του ρεφορμισμού στα κλαδικά συνδικάτα.

Τον Οκτώβριο του 1974 η ΟΜΛΕ ενοποιείται με τη Μαρξιστική Λενινιστική Οργάνωση που συσπειρώνει την πλειοψηφία των πολιτικών προσφύγων στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, που διαφωνούσαν με τη ρεβιζιονιστική στροφή του ΚΚΕ. Το αίτημα "Να επιστρέψουν οι πολιτικοί πρόσφυγες" αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτημα του αριστερού κινήματος της εποχής.

Αφίσα της ΟΜΛΕ για το Δημοψήφισμα του 1974
Αφίσα της ΟΜΛΕ για το Δημοψήφισμα του 1974

Παρόλα αυτά, η ΟΜΛΕ μπαίνει σε περίοδο κρίσης, ήδη από την πρώτη περίοδο της μεταπολίτευσης. Η υποχώρηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και κυρίως του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, οι ραγδαίες αλλαγές στην πολιτική σκηνή με την ορμητική άνοδο του ΠΑΣΟΚ, η φοιτητική - νεανική σύνθεση του κινήματος, αλλά και θεωρητικές και ιδεολογικές ανεπάρκειες, παίζουν ρόλο σε μια κρίση που εκδηλώνεται κατά τη μεταξέλιξη της ΟΜΛΕ σε κόμμα. Η ΟΜΛΕ το 1976 διασπάται σε ΚΚΕ (μ-λ) και Μ-Λ ΚΚΕ με το πρώτο να συγκεντρώνει τη μεγάλη πλειοψηφία των μελών. Το ΚΚΕ(μ-λ) θα υπάρξει άλλα έξι χρόνια, μέχρι το δεύτερο συνέδριό του (1982), οπότε και θα υπάρξει μαζική αποστράτευση και παραίτηση.

  1. Συλλογικό, Κείμενο γραμμένο το Γενάρη του 1965 από αντιρεβιζιονιστές πολιτικούς πρόσφυγες στην Τασκένδη. Η τραγωδία των ελλήνων κομμουνιστών της Τασκένδης. Αθήνα: Ασυνεχεια. σελ. 34-47. ISBN 9789606625028 Check |isbn= value: checksum (βοήθεια). 
  2. Χοντζέας, Γιάννης. Μερικά κρίσιμα ζητήματα για την ιστορία του ΚΚΕ. Προλεταριακή Σημαία, 1978. Επανεκδόθηκε στο βιβλίο «Για το κομμουνιστικό κίνημα της Ελλάδας», εκδόσεις Α/συνεχεια, 2004 με συλλογή κειμένων του Γ. Χοντζέα.
  3. Χοντζέας, Γιάννης. Για την κριτική αποτίμηση του μαρξιστικού - λενινιστικού κινήματος της Ελλάδας. 1994. Δημοσιεύτηκε στο Πολιτικό Δελτίο Α/συνεχεια τ.42 και αναδημοσιεύτηκε ως κεφάλαιο στο βιβλίο "Για το Κομμουνιστικό Κίνημα της Ελλάδας", εκδόσεις Α/συνεχεια, 2004, ISBN 960-6625-00-1
  4. Ιστορικές Εκδόσεις, αναδημοσίευση εκδόσεων. Ανακτήθηκε από Μορφωτικές Εκδόσεις.
  5. «αναγέννηση | Μορφωτικές Εκδόσεις». morfotikesekdoseis.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2025. 
  6. Ιορδανίδης, Ισαάκ. Πρόλογος στο βιβλίο Άρθρα από το περιοδικό «Αναγέννηση» 1964 - 1967. Μορφωτικές Εκδόσεις, 2005.
  7. Αλεξάτος, Γιώργος. Ιστορικό λεξικό του ελληνικού εργατικού κινήματος. Αθήνα: Γειτονιές του Κόσμου. σελ. 30. 
  8. Αγκούτογλου, Στέλιος. Η αριστερά συζητά, ενώνεται, αντιπαρατίθεται, αλλάζει; Η δημιουργία, η πορεία και η σημερινή κατάσταση του μ-λ κινήματος. Ένα κίνημα που έρχεται από μακριά και πάει μακριά. Αθήνα: εκδόσεις Α/συνεχεια. σελ. 173 - 181. ISBN 960-6625-01-X. 
  9. ΠΠΣΠ, Διακήρυξη προς όλους τους προοδευτικούς, προς όλους τους δημοκρατικούς φοιτητές. 14 Απριλίου 1966. Υπογράφεται από 37 φοιτητές Πανεπιστημιακών και Πολυτεχνικών σχολών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
  10. Για τις Προγραμματικές και Καταστατικές Κατευθύνσεις της Σ.Π.Α.Κ. - Απόφαση της Ιδρυτικής Σύσκεψης της Σ.Π.Α.Κ. Απρίλιος 1967, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Λαϊκός Δρόμος (αρ.φ. 12, 15/4/1967).
  11. 11,0 11,1 Χοντζέας, Γιάννης (ημερομηνία προσπέλασης/ανάκτηση 12/1/2025). «Γράμμα από την Ελλάδα». antapocrisis.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |ημερομηνία= (βοήθεια)
  12. Αρκολάκης Μανόλης, Μάης, Χρίστος. Η Αναγέννηση της «Συνεπούς Αριστεράς» και η αναγκαιότητα για ανασύσταση του κομμουνιστικού κινήματος. Περιοδικό "Τετράδια Μαρξισμού", 2019.
  13. ΟΜΛΕ: Διακήρυξη των μαρξιστών λενινιστών φοιτητών προς όλους τους αντιιμπεριαλιστές αντιφασίστες φοιτητές της Ελλάδας. Δημοσιεύτηκε στο Λαϊκό Δρόμο, Οκτώβρης 1973.
  14. Λυγερός, Σταύρος. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μία ξεχασμένη κατάθεση. Αθήνα: Πατάκης. σελ. 123. ISBN 9786180705812.