Υάδες (αστρονομία)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 Οι Υάδες είναι ένα ανοικτό αστρικό σμήνος ορατό με γυμνό μάτι στον αστερισμό Ταύρο. | |
| Παρατηρησιακά δεδομένα (J2000 Εποχή) | |
|---|---|
| Αστερισμός | Ταύρος |
| Ορθή αναφορά | 04h 27m |
| Απόκλιση | +15° 52′ |
| Απόσταση | 151 ly (46,3 pc) |
| Φαινόμενο μέγεθος (V) | 0,5 |
| Φαινόμενες διαστάσεις (V) | 330' |
| Αξιοπρόσεκτα χαρακτηριστικά | το κοντίνοτερο στον Ήλιο ανοικτό σμήνος |
| Άλλοι προσδιορισμοί | Mel 25, Cr 50, C 41 |
| Δείτε επίσης: Ανοικτό σμήνος, Κατάλογος ανοικτών σμηνών | |
Οι Υάδες (Hyades) στην αστρονομία είναι ένα ανοικτό αστρικό σμήνος στον αστερισμό Ταύρο. Είναι γνωστό και με τα ονόματά του από καταλόγους σμηνών, Melotte 25 (Mel 25) και Collinder 50 (Col 50). Οι φωτεινότεροι αστέρες του σχηματίζουν ένα σχήμα «Λ» στον ουρανό, μαζί με τον ερυθρό γίγαντα Αλντεμπαράν, τον φωτεινότερο αστέρα σε όλο τον αστερισμό, που όμως στην πραγματικότητα δεν ανήκει στο σμήνος. Οι Υάδες θεωρούνται το πλησιέστερο αστρικό σμήνος στη Γη, σε απόσταση 151 έτη φωτός ή 46 παρσέκ (pc).
Για τον λόγο αυτό, η απόσταση των Υάδων ήταν ένας πολύ σημαντικός αριθμός για τους ερευνητές αστρονόμους, αφού ξεκινώντας από αυτή την απόσταση μπορούσαν να προσδιορίσουν τη γενικότερη κλίμακα αποστάσεων στον Γαλαξία, και από εκεί σε ολόκληρο το Σύμπαν. Τελικώς, ο αστρομετρικός δορυφόρος HIPPARCOS επιβεβαίωσε την παραπάνω τιμή.
Οι ουρανογραφικές συντεταγμένες του κέντρου του σμήνους είναι περίπου ορθή αναφορά 04h 27m και απόκλιση +15° 52′ (εποχή 2000,0). Το συνολικό φαινόμενο μέγεθος του σμήνους είναι +0,5. Η πραγματική μέση διάμετρος του σμήνους είναι περίπου 75 έτη φωτός (γωνιακή 330 λεπτά της μοίρας), αλλά η κυρίαρχη κεντρική του ομάδα είναι μόλις 10 έτη φωτός σε διάμετρο. Το Διάγραμμα Hertzsprung-Russell των Υάδων υποδεικνύει ότι η ηλικία των Υάδων είναι 625 ± 50 εκατομμύρια έτη. Πιθανότατα σχηματίσθηκαν από το ίδιο μοριακό νέφος με το σμήνος Φάτνη.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επειδή φαίνονται εύκολα με γυμνό μάτι τις νύκτες, οι Υάδες ήταν γνωστές από την προϊστορική εποχή. Αναφέρονται από τον Όμηρο (περ. 750 π.Χ.;). Ο πρώτος που σκέφθηκε να εντάξει αυτό το σμήνος σε κάποιο κατάλογο φαίνεται ότι υπήρξε ο Giovanni Batista Hodierna το έτος 1654. Ο Λιούις Μπος (Lewis Boss) απέδειξε πρώτος, το 1908, ότι αυτή η διάταξη των αστέρων ήταν αστρικό σμήνος. Ο Σαρλ Μεσιέ χρησιμοποιούσε αστρικούς χάρτες που περιείχαν και ονομάτιζαν τις Υάδες, αλλά δεν τις συμπεριέλαβε στον περίφημο κατάλογό του.
Για τη μυθική ιστορία του σμήνους και τη σχέση του με τις βροχές δείτε το άρθρο Υάδες (μυθολογία).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πληροφορίες (από τους SEDS) Αρχειοθετήθηκε 2008-05-16 στο Wayback Machine.
- Εικόνα του σμήνους με τον πλανήτη Δία
- Το σμήνος στη βάση δεδομένων WEBDA - E. Paunzen (Πανεπιστήμιο Βιέννης)
| |
