Dassault Mirage 2000

Mirage 2000
Τύπος	Αεροπορική Υπεροχή/Βομβαρδισμός
Κατασκευαστής	Dassault-Breguet
Ώση	95 kN
Πλήρωμα	1 (C/5/9), 2 (B/D/N)
Μήκος	14,36 m
Εκπέτασμα	9,13 m
Ύψος	5,30
Επιφάνεια πτέρυγας	41
Μεικτό βάρος	10.200 kg
Μέγιστο βάρος απογείωσης	17.000 kg
Μέγιστη ταχύτητα	2.340 km/h (2,2 Mach)
Αυτονομία	1,480 km
Μέγιστο ύψος	18.000 m
Βαθμός ανόδου	285 m/min
Πυροβόλα	2x 30mm DEFA
Πύραυλοι αέρος-αέρος	6x MICA-IR/EM (Mirage 2000-5F, Mirage 2000-5, Mirage 2000-5, Mirage 2000-I) 2x R530 Super και 2x R550 Magic (Mirage 2000C)
Πύραυλοι αέρος-εδάφους	2x AS-30L (Mirage 2000-5F)
Πύραυλοι αέρος-επιφανείας	2x AM-39 Exocet (Mirage 2000EG) 2x SCALP-EG (Mirage 2000-5)
Πύραυλοι αντιραντάρ	2x AS-37 Martel η 2x ARMAT (Mirage 2000-5F)

Το δελταπτέρυγο Mirage 2000 (ελλ: οφθαλμαπάτη) είναι το βασικό μαχητικό αεροσκάφος της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας που χρησιμοποιείται για αναχαίτιση και αποστολές κρούσης. Τα πρώτα αεροσκάφη παραδόθηκαν το Μάρτιο του 1976 και ενώ το σχήμα τους μοιάζει εξωτερικά με τα Mirage III/5 και 50, πρόκειται για ένα εντελώς νέο αεροσκάφος με εξελιγμένα συστήματα αναχαιτίσεως. Τα φτερά έχουν το σχήμα χαμηλά τοποθετημένων Δέλτα με κομμένες άκρες και η άτρακτος έχει το σχήμα σωλήνα με οξεία μύτη και καλύπτρα θέσεως πιλότου σε μορφή φυσαλίδας. Το Mirage 2000, που εξειδικεύτηκε από την αρχή στις αναχαιτίσεις παντός καιρού, είναι ένα από τα πιο ικανά μαχητικά στον κόσμο με υψηλή ευελιξία στις αερομαχίες με εχθρικά αεροσκάφη. Στο δευτερεύοντα ρόλο του για προσβολές στόχων εδάφους, το Mirage 2000 φέρει πυραύλους, ρουκέτες και βλήματα κατευθυνόμενα από λέιζερ. Υπάρχει και το διθέσιο μοντέλο του αεροσκάφους, το 2000N (διείσδυσης), το οποίο διαθέτει δυνατότητα εκτοξεύσεως πυρηνικών όπλων μακράς άφεσης.

Ιστορία

Το Mirage 2000 προήλθε από δύο προηγούμενα project στα οποία συμμετείχε η Dassault: Το "Anglo-French Variable Geometry (AFVG)" (Αγγλο-Γαλλικό Μεταβλητής Γεωμετρίας) και το μεταγενέστερο "Avion de Combat Futur" (Μελλοντικό Μαχητικό Αεροσκάφος). Και τα δύο δεν φάνηκαν ιδιαίτερα επικερδή για την εταιρία εξ' αρχής, όμως της έδωσαν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και ιδέες για ένα δικό της μαχητικό 3ης γενιάς. Με το αρκετά παλαιότερο Mirage F.1 να χάνει τους διαγωνισμούς για την αντικατάσταση των F-104G Starfighter των αεροποριών της Ολλανδίας, Βελγίου, Νορβηγίας και Δανίας από το F-16, η ανάγκη για ένα νέο αεροσκάφος ήταν επιτακτική. Ο ίδιος ο Μαρσέλ Ντασσώ διηύθυνε ένα πρόγραμμα που αρχικά ήταν ένα "Super Mirage III". Καθώς όμως οι μετατροπές του Mirage III προχωρούσαν, φάνηκε ότι ήταν πιο συμφέρον ένα ολότελα νέο αεροσκάφος.

Έτσι, βασιζόμενοι στο Mirage III, οι μηχανικοί κατάφεραν να ετοιμάσουν τα πρωτότυπα, τα οποία πέταξαν το 1978. Τα πρώτα αεροσκάφη μπήκαν σε ενεργό υπηρεσία με την Γαλλική Πολεμική Αεροπορία το 1984, με το μοντέλο Mirage 2000C. Στην συνέχεια, το 1986, η Αίγυπτος αγόρασε 20 M2000 ακολουθούμενη από συνεχείς παραγγελίες της Ινδίας για συνολικά 49 Mirage και άλλα 10 το 2004. Επόμενος πελάτης ήταν το Περού, με 10 μοντέλα και το 1985, η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία παρήγγειλε τα πρώτα Mirage 2000E με πολλές αλλαγές ειδικά για τις ανάγκες της. Τέλος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αγόρασαν 20 τέτοια αεροσκάφη σχεδόν ταυτόχρονα με την χώρα μας και η Βραζιλία απέκτησε μεταχειρισμένα γαλλικά αεροσκάφη το 2005.

Η Dassault επίσης παρήγαγε και τους τύπους M2000D (συμβατικού βομβαρδισμού) και M2000N (πυρηνικού βομβαρδισμού), οι οποίοι επίσης είχαν σημαντικές αλλαγές συγκριτικά με το M2000C. Καθώς ο βασικός ανταγωνιστής, το F-16 αναπτυσσόταν, στις αρχές της δεκαετίας του 90 αποφασίστηκε η προσφορά αναβαθμιστικού πακέτου με την ονομασία -5 και τα αεροσκάφη που θα την έφεραν θα αναβαθμίζονταν σε Mirage 2000-5. Το πακέτο επεκτάθηκε από την ίδια την Dassault λίγο αργότερα στο πακέτο -9 ή -5 Mk2.

Μαζί με το Mirage 2000, η Dassault προετοίμαζε και ένα "υπερ-μαχητικό", στα στάνταρ του F-15 Eagle με την ονομασία Mirage 4000. Παρ'ολα αυτά, το μαχητικό δεν προσέλκυσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά αποτέλεσε τη βάση για το επόμενο project της εταιρίας το Rafale.

Το αεροσκάφος

Με το Mirage 2000, η Dassault πραγματοποίησε μια "αναχρονιστική" επιλογή: Να τοποθετήσει στο αεροσκάφος δελταπτέρυγες, δηλαδή φτερά σε σχήμα Δέλτα, όπως και στα πρώτα Mirage. Σύμφωνα με την αεροδυναμική, οι δελταπτέρυγες είναι ιδανικές για υπερηχητικές ταχύτητες, αφού τα φτερά έχουν μεγάλη επιφάνεια χωρίς να εμπλέκονται στην πίεση του φράγματος του ήχου, το οποίο περνάει έξω από αυτές. Επίσης προσφέρει δυνατότητες μικρού ίχνους στο ραντάρ και απλότητα στην κατασκευή, όμως δεν προσφέρει καλή ευκινησία, πράγμα απαραίτητο σε ένα καταδιωκτικό.

Για να εξαλείψουν αυτό το πρόβλημα, οι μηχανικοί της εταιρίας ακολούθησαν το παράδειγμα του F-16: Μετακίνησαν το κέντρο βάρους του αεροσκάφους πιο μπροστά από το κέντρο άντωσης, κάνοντάς το έτσι αεροδυναμικά ασταθές - και άρα πολύ πιο ευέλικτο. Με την χρήση ενός εξελιγμένου υπολογιστή πτήσης και ηλεκτρονικά συστήματα πτήσης (fly by wire) το αεροσκάφος παρέμενε ελεγχόμενο στον αέρα. Στην πραγματικότητα, το Mirage 2000 είναι εύκολα το πιο ευέλικτο καταδιωκτικό 3ης γενιάς και υπερτερεί σε αυτόν τον τομέα από πολλά αεροσκάφη 4ης. Ως (μονός) κινητήρας επιλέχθηκε ο γαλλικός SNECMA M53-P2, αεροπροωθητήρας με μετακαυστήρα. Παρ'ότι ο κινητήρας είναι ιδιαίτερα εξελιγμένος, είναι ακόμα υποδεέστερος από τους αντίστοιχους αμερικανικούς σε ώση και ορισμένα χαρακτηριστικά.

Το Mirage ήταν το πρώτο ευρωπαϊκό μαχητικό το οποίο ακολούθησε την φιλοσοφία HOTAS (Hands On Throttle And Stick). Φέρει κλασσική κολώνα χειρισμού στο κέντρο (αντί του πλαϊνού χειριστηρίου όπως στο F-16), πάνω στην οποία βρίσκονται όλοι οι απαραίτητοι άμεση έλεγχοι πτήσης και μάχης. Άλλο ένα χαρακτηριστικό που το Mirage δανείζεται από τον Αμερικάνο ανταγωνιστή του είναι και τα ηλεκτρονικά συστήματα πτήσης.

Το Mirage 2000 σε πόλεμο

Το Mirage πήρε μέρος στην Καταιγίδα της Ερήμου χωρίς όμως να χρησιμοποιηθεί πολύ σε πραγματικές εμπλοκές και βομβαρδισμούς. Η αεροπορία των ΗΑΕ που υποστήριζε την συμμαχία του ΟΗΕ πετούσε σε ρόλο αεράμυνας τα Mirage, αλλά η γρήγορη καταστροφή της Ιρακινής Αεροπορίας δεν έδωσε την ευκαιρία σε αυτά τα αεροπλάνα να εμπλακούν σε αερομαχίες. Επίσης η Γαλλία χρησιμοποίησε κυρίως τα SEPECAT Jaguar και τα Mirage F1 στις υποχρεώσεις της.

Τα Mirage συμμετείχαν και στην επιχείρηση Deny Flight στην εμπόλεμη Γιουγκοσλαβία, σε ρόλους εναέριας περιπολίας, αναγνώρισης και βομβαρδισμού. Σε αυτήν την επιχείρηση κατερρίφθη και το πρώτο Mirage, από αντιαεροπορικό πύραυλο μικρού βεληνεκούς, πάνω από τη Βοσνία. Τέλος, ο τύπος έχει χρησιμοποιηθεί σε όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις που έχει εμπλακεί η Γαλλία την τελευταία εικοσαετία, ενώ έχει προβεί και σε καταρρίψεις αεροσκαφών στην Ακτή Ελεφαντοστού, ως υποστήριξη για τους στρατιώτες της Γαλλίας που σταθμεύουν εκεί.

Επίσης, τα Mirage εκτέλεσαν αποστολές στην επιχείρηση Enduring Freedom στο Αφγανιστάν, επιχειρώντας με έξυπνες βόμβες. Επίσης σε πόλεμο μικρής κλίμακας στο Κασμίρ το 1999, τα Mirage της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικά.

Το Mirage 2000 εμπλέκεται και σε υπόθεση κατάρριψης τουρκικού F-16^[2]^[3] 1996. Το 2012, σε ερώτηση βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας, ο υπουργός Άμυνας, Ισμέτ Γιλμάζ, παραδέχτηκε την κατάρριψη.^[4]^[5] Η Ελλάδα αρνείται την κατάρριψη. Οι καταθέσεις των δύο χειριστών, όπου ανέφεραν ότι εκδηλώθηκε φωτιά στο πίσω μέρος του F-16, στάλθηκαν στην Άγκυρα.^[6]^[7]

Το Mirage 2000 στην ΠΑ

Τα Mirage έφτασαν στην αεροπορική βάση της Τανάγρας το 1988 ως μέρος του αναβαθμιστικού προγράμματος της ΠΑ, που εώς τότε πετούσε με αεροσκάφη 1ης και 2ης γενιάς. Μαζί με τα F-16 αποτελούν την κύρια και πιο σύγχρονη δύναμη αναχαιτίσεων της Πολεμικής Αεροπορίας. Η αγορά των αεροσκαφών ονομάστηκε σχέδιο Talos και έφερε στην Ελλάδα 41 τέτοια μαχητικά.To 2000 αποφασίστηκε η αγορά 15 νέων 2000-5 mk.II και η αναβάθμιση 10 υφιστάμενων αεροσκαφών στο ίδιο επίπεδο. Η έκδοση mk.ΙΙ είναι μια έκδοση ειδικά σχεδιασμένη για την Ελλάδα με εκτεταμένες αλλαγές και πραγματικές δυνατότητες πολλαπλών ρόλων.Για το μέλλον σχεδιάζεται και η αναβάθμιση του υπολοίπου στόλου στο επίπεδο mk.II για λόγους ομοιογένειας υλικού.