Ρόνι Τζέιμς Ντίο
| Ρόνι Τζέιμς Ντίο | |
|---|---|
 | |
Πληροφορίες | |
| Γέννηση | 10 Ιουλίου 1942[1][2][3] Πόρτσμουθ |
| Θάνατος | 16 Μαΐου 2010[4][1][5] Χιούστον[6] |
| Καταγωγή | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Eίδος | Heavy Metal |
| Ιδιότητες | τραγουδιστής, στιχουργός, συνθέτης |
| Μουσικά όργανα | Τρομπέτα Σαξόφωνο Τύμπανα Ηλεκτρική κιθάρα |
| Παρουσία | 1957-2010 |
| Συμμετοχές | Black Sabbath Elf Dio Rainbow Heaven & Hell Hear n Aid |
| Ιστότοπος | |
| ronniejamesdio.com | |
| wikidata (π) | |
Ο Ρόνι Τζέιμς Ντίο (Ronnie James Dio, 10 Ιουλίου 1942 – 16 Μαΐου 2010) ήταν Ιταλοαμερικανός τραγουδιστής και συνθέτης της Heavy Metal μουσικής. Έδρασε με τα συγκροτήματα των Elf, Rainbow, Black Sabbath, Heaven & Hell καθώς και με το προσωπικό του σχήμα, τους Dio. Στις λοιπές μουσικές του συμμετοχές, περιλαμβάνεται επίσης η φιλανθρωπική κίνηση Hear 'n Aid. Έχει παγκοσμίως χαρακτηριστεί ως εκ των δυναμικότερων τραγουδιστών της Heavy Metal μουσικής,[7], αναγνωρισμένος για τη μεστή φωνή του καθώς και για το ότι κατέστησε λαοφιλέστερη τη χειρονομία "devil's horns" στην κουλτούρα του συγκεκριμένου μουσικού είδους. Μια από τις τελευταίες του συνεργασίες ήταν εκείνη με τα τότε μέλη των Black Sabbath, Τόνι Αϊόμι, Γκίζερ Μπάτλερ και Βίνι Άπις, υπό το όνομα Heaven & Hell, της οποίας το πρώτο και μοναδικό στούντιο άλμπουμ ήταν το The Devil You Know, το οποίο κυκλοφόρησε στις 28 Απριλίου του 2009.[8]. Ο Ντίο, έφυγε από τη ζωή στις 16 Μαΐου του 2010 από καρκίνο του στομάχου.[9][10]
Τα πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ρόνι Τζέιμς Ντίο (όνομα γέννησης Ρόναλντ Τζέιμς Πανταβόνα, αγγλικά: Ronald James Padavona) γεννήθηκε στο Πόρτσμουθ του Νιού Χάμσαϊρ των Ηνωμένων Πολιτειών, και ήταν το μοναδικό παιδί μιας Ιταλικής οικογένειας η οποία διέμεινε εκεί έως τη μετακόμισή τους στο Κόρτλαντ της Νέας Υόρκης κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Οι γονείς του τον γαλούχησαν με τις αρχές της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, γεγονός το οποίο τον δυσαρεστούσε.[11]
Πρώιμη καλλιτεχνική πορεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχικά, παιδί ακόμα, ο Ντίο ασχολήθηκε με την τρομπέτα, όπως επίσης ηχογράφησε αρκετά τραγούδια με διάφορα μουσικά σχήματα της ροκαμπίλι. Η επίσημη μουσική πορεία του ξεκίνησε ήδη στα γυμνασιακά του χρόνια, όταν το 1957 προσχώρησε, αρχικά ως μπασίστας, στους The Vegas Kings από τη Νέα Υόρκη, οι οποίοι συν αποτελούταν από τους Μπίλι Ντε Γούλφ στο τραγούδι, Νικ Πάντας στην κιθάρα, Τομ Ρότζερς στα ντραμς και Τζακ Μασκί στο σαξόφωνο. Το συγκρότημα σύντομα μετονομάστηκε σε Ronnie and the Rumblers και το 1958, άλλαξε ξανά το όνομά του σε Ronnie and the Redcaps, παράλληλα με αλλαγές στο δυναμικό του. Έτσι, ο Πανταβόνα αντικατέστησε τον Ντε Γουόλφ στη θέση του τραγουδιστή, ο Μασκί αποχώρησε από το σχήμα και ένας καινούργιος κιθαρίστας, ο Ντικ Μπότοφ, προσχώρησε στη σύνθεση. Με αυτήν την καινούργια σύνθεση και όνομα κυκλοφόρησαν δύο σιγκλς: το 1958, το 7 ιντσών "Lover" μέσω της δισκογραφικής εταιρίας Reb Records και το 1961, μέσω της Seneca, το "An Angel Is Missing" (S 178-102, USA). Στην πρώτη πλευρά του "Lover" ακούγεται το ομώνυμο κομμάτι στο οποίο τραγουδάει ακόμη ο Billy DeWolfe, ο προκάτοχος του Πανταβόνα, ενώ η φωνή του τελευταίου μπορεί να ακουστεί ξεκάθαρα στο υπόβαθρο. Η δεύτερη πλευρά φέρει το τραγούδι 'Conquest', ορχηστρικό, στο ύφος των Ventures, με τον ίδιο στην τρομπέτα. Το "An Angel Is Missing" παρουσιάζει το ομώνυμο τραγούδι στην πρώτη πλευρά ενώ στη δεύτερη υπάρχει το "What'd I Say". Και στα δύο τραγουδάει, επίσημα στη θέση του τραγουδιστή πλέον, ο Ντίο ο οποίος έκτοτε υιοθέτησε το παρωνύμιο αυτό ως αναφορά στο μέλος της Ιταλικής μαφίας Τζόνι Ντίο,[12] και το χρησιμοποίησε για πρώτη φορά επαγγελματικά σ' αυτή, τη δεύτερη σινγκλ κυκλοφορία του συγκροτήματος. Την ίδια χρονιά, το συγκρότημα άλλαξε το όνομά του ξανά σε Ronnie Dio and the Prophets. Η συγκεκριμένη σύνθεση διήρκεσε αρκετά και κυκλοφόρησε πλειάδα σινγκλ καθώς και ένα ολοκληρωμένο άλμπουμ. Κάποιες πηγές αναφέρουν το Ντίο ως τον αποκλειστικό δημιουργό των τραγουδιών σε κάποια εκ των σινγκλ, ισχυρισμούς τους οποίους όμως ο ίδιος έχει διαψεύσει, αναφέροντας ότι η παραγωγική διαδικασία των σινγκλ υπήρξε αποτέλεσμα των μελών του σχήματος.
.jpg)
Το συγκρότημα των Ronnie Dio and the Prophets διαλύθηκε το 1967, ο Ντίο όμως, μαζί με τον κιθαρίστα τον Νικ Πάντας, δημιούργησαν ένα καινούργιο, με το όνομα Electric Elves το οποίο το 1969 σμίκρυναν σε Elf. Εκείνη την εποχή, με αυτό το σχήμα, άνοιγαν τις συναυλίες των Deep Purple Οι φωνητικές δυνατότητες του Ντίο έτυχαν της προσεκτικής παρατήρησης του κιθαρίστα των Deep Purple, Ρίτσι Μπλάκμορ και όταν εκείνος αποχώρησε από τους τελευταίους, προσέλαβε το Ντίο και άλλα μέλη των Ελφ, σχηματίζοντας τους Rainbow. Το σχήμα αυτό θα κυκλοφορήσει το 1975 τον πρώτο δίσκο του, "Ritchie Blackmore's Rainbow". Ο Ντίο ηχογράφησε τρεις ακόμη δίσκους με τους Rainbow και έπειτα αποχώρησε λόγω μουσικών διαφορών με τον Ρίτσι Μπλάκμορ ο οποίος απέβλεπε την πορεία της μπάντας προς εμπορικότερες κατευθύνσεις.
Το 1974, Ο Ντίο εμφανίστηκε ερμηνευτικά στο βρετανικό single "Love is All", από το άλμπουμ του μπασίστα των Deep Purple Ρότζερ Γκλόβερ, "The Butterfly Ball and the Grasshopper's Feast" όπως επίσης συνεισέφερε φωνητικά σε άλλα δύο τραγούδια, στα "Homeward" και "Sitting in a Dream". Στον ίδιο δίσκο επίσης εμφανίζονται δύο καλλιτέχνες που έχουν και αυτοί κατά καιρούς συμμετάσχει στη σύνθεση των Deep Purple, οι Γκλεν Χιουζ και Ντέιβιντ Κόβερντεϊλ.
Black Sabbath
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1979, έπειτα από την αποχώρηση του από τους Rainbow, ο Ντίο προσχωρεί στους Black Sabbath αντικαθιστώντας τον Όζι Όσμπορν. Το συγκρότημα κυκλοφόρησε τον επιτυχημένο εμπορικά δίσκο Heaven and Hell, με τον οποίο επανέκαμψε την καλλιτεχνική του πορεία. Είναι η περίοδος της συμμετοχής του στους Black Sabbath που ο Ντίο έκανε δημοφιλή ανά τους οπαδούς της metal μουσικής τη χειρονομία "devil's horns". Ο ίδιος αναφέρει ότι η γιαγιά τους συνήθιζε να χρησιμοποιεί αυτή τη χειρονομία για να αποδιώξει το "κακό μάτι", δεισιδαιμονία αρκετά διαδεδομένη σε προληπτικούς γηραιότερους της Νότιας Ιταλίας. Τα "κέρατα" (horns) φέρονται να χρησιμοποιούνται τόσο για να τρομάξουν όσο και για να μεταβιβάσουν το "κακό μάτι" σε κάποιον. Ο Ντίο δεν ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε αυτή τη χειρονομία καθώς το συγκρότημα των Coven προέβη σ' αυτήν την πρακτική τόσο στη δισκογραφική της πορεία όσο και στη συναυλιακή της δραστηριότητα, ήδη από το 1968. Οι Parliament-Funkadelic, επίσης έχουν πράξει ομοίως όμως φαίνεται σε πολλές προωθητικές φωτογραφήσεις τους, εικαστικό περιεχόμενο των δίσκων τους, όσο και σε συναυλίες τους στη δεκαετία του '70. Το 1992, ο Ντίο επιστρέφει για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στους Black Sabbath για τις ανάγκες της ηχογράφησης του δίσκου τους Dehumanizer ο οποίος συμπεριλήφθηκε στο Top 40 του Ηνωμένου Βασιλείου και έφτασε στην 44η θέση του Billboard.
To 1980, ο Ντίο ερμήνευσε στα τραγούδια "To Live for the King" και "Mask of the Great Deceiver" στον προσωπικό δίσκο του Κέρρυ Λίβγκρεν "Seeds of Change". Η συμμετοχή του αυτή αμφισβητήθηκε έντονα από τους χριστιανούς οπαδούς του Λίβγκρεν, καθώς ο ίδιος όπως και οι συνεργάτες του, Black Sabbath, θεωρούταν "σατανικοί" από πολλούς χριστιανούς. Ο Ντίο ανέφερε επ' αυτού ότι δεν θεωρούσε τον συγκεκριμένο δίσκο ως "Χριστιανικό" και ότι η συμμετοχή του αποτελούσε προσωπική χάρη στον Λίβγκρεν.
Dio
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1982 , η μίξη του ζωντανά ηχογραφημένου δίσκου των Black Sabbath, Live Evil, οδήγησε το Ντίο και το ντράμερ Βίνι Άπις στην αποχώρηση τους από τις τάξεις του συγκροτήματος και στη δημιουργία ενός καινούργιου που θα έφερε το όνομα του τραγουδιστή.
Συμμετοχές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1997, ο Ντίο συμμετείχε στο δίσκο του Πατ Μπουν "In a Metal Mood: No More Mr. Nice Guy", μια συλλογή διασκευών σε γνωστά heavy metal τραγούδια που αποδόθηκαν σε ύφος big band. Ο Ντίο ηχογράφησε φωνητικά συγχρόνως με την κύρια φωνή του Boone, στο τραγούδι του Ντίο, Holy Diver". Το 2000, η δισκογραφική εταιρία Century Media] κυκλοφόρησε το "Holy Dio: Tribute to Ronnie James Dio", έναν δίσκο με διασκευές κυρίως power metal συγκροτημάτων σε τραγούδια που έχει ερμηνεύσει ο Ντίο.
Οι Tenacious D ηχογράφησαν μια διασκευή με τον τίτλο "Dio" η οποία συμπεριλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο του συγκροτήματος. Εκεί, ο τραγουδιστής τους ακούγεται να παρακινεί τον Ντίο να "περάσει τη σκυτάλη" σε αυτούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ίδιος ο Ντίο, ενέκρινε την πράξη και προσκάλεσε τους Tenacious D να εμφανιστούν στο βίντεο του τραγουδιού του "Push". Παρ' όλα αυτά, στο τηλεοπτικό κανάλι VH1, κάποιοι, σε μια απόπειρα ερμηνείας μικρών χωρίων μιας συνέντευξης του Ντίο, έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους στην ιδέα ότι εκείνος "περνάει τη σκυτάλη" σε κάποιους όπως οι Tenacious D που φέρονται να μην αξίζουν τέτοιας τιμής. Αν όμως ή συνέντευξη παρακολουθηθεί εξολοκλήρου, καθίσταται φανερή η χιουμοριστική διάθεση του Ντίο.
Το 2005, αποκαλύφθηκε η συμμετοχή του Ντίο στο ρόλο του Dr. X στον δίσκο "Operation: Mindcrime II", των Queensrÿche, συνέχεια της ενιαίας δισκογραφικής ιστορίας του "Operation: Mindcrime". Η συμμετοχή του εμφανίζεται σε προεγγεγραμένο βίντεο που δημιουργήθηκε για τις ανάγκες της επακόλουθης περιοδεία του συγκροτήματος. Ο Ντίο επίσης έχει εμφανιστεί συναυλιακά μαζί τους αποδίδοντας το συγκεκριμένο ρόλο, τουλάχιστον μια φορά. Και τα δύο αυτά γεγονότα περιλαμβάνονται στην DVD κυκλοφορία "Mindcrime at the Moore". Τον Σεπτέμβριο του 2005, οι Dio περιόδευσαν στη Σιβηρία και στην άπω Ανατολική Ρωσία ξεκινώντας από το Χαμπάροφσκ.[13]
Τον Οκτώβριο του 2006, επιβεβαιώθηκε η συνεργασία του Ντίο με τα μέλη των Black Sabbath, Τόνι Αϊόμι, Γκίζερ Μπάτλερ, καθώς και με το ντράμερ Βίνι Άπις, ο οποίος είχε στο παρελθόν ενταχθεί περίπου την ίδια περίοδο με το Ντίο στο συγκρότημα. Περιόδευσαν με το όνομα Heaven and Hell, τίτλος του πρώτου στούντιο δίσκου των Black Sabbath έπειτα από την αρχική εισχώρηση του Ντίο στη σύνθεσή τους το 1980. Επέλεξαν το συγκεκριμένο όνομα καθώς οι Αϊόμι και Μπάτλερ ανήκουν ακόμα στην υπάρχουσα σύνθεση των Black Sabbath με τον αρχικό τους τραγουδιστή, Όζι Όσμπορν, οπότε επέλεξαν διαφορετική ονομασία για την εκείνη την εκδοχή των Sabbath με το Ντίο. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη συμμετοχή στους Heaven & Hell και του αρχικού ντράμερ των Black Sabbath, Μπιλ Γουόρντ, πρόταση όμως την οποία εκείνος απέρριψε. Κατά το 2008, το συγκρότημα ολοκλήρωσε μια παγκόσμια περιοδεία με συνολικά 98 εμφανίσεις. Το 2006, ο Ντίο εμφανίστηκε στην αρχή της ταινίας "Tenacious D in The Pick of Destiny" υποδυόμενος τον εαυτό του για κάποιο μικρής διάρκειας πλάνο. Εκεί, ο ήρωας Lil' JB, τον οποίο υποδύεται ο Troy Gentile, είναι θυμωμένος καθώς ο πατέρας του, τον οποίο υποδύεται ο Meat Loaf, δεν του επιτρέπει να ασχοληθεί με τη ροκ μουσική, καθώς θεωρεί ότι είναι "η μουσική του διαβόλου". Έτσι, ο Lil' JB προσεύχεται σε μια αφίσα του Ντίο για βοήθεια. Τότε ο Ντίο παίρνει σάρκα και οστά και τον προτρέπει τραγουδιστά να "αφήσει αυτή την καταπιεστική γειτονιά" και να πάει στο Χόλιγουντ.
Προσωπική ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ντίο παντρεύτηκε την πρώτη σύζυγό του, Λορέτα Μπεράρντι (γεν. 1941), κάποια στιγμή μέσα στη δεκαετία του '60. Υιοθέτησαν έναν υιό, τον Νταν Πανταβόνα (γεν. Ιούλιο 1968), ο οποίος εργάζεται στο Μπίνχαμτον, ως μετεωρολόγος στην Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Νέας Υόρκης.[14]
Έπειτα από το διαζύγιό του με την Μπεράρντι, ο Ντίο παντρεύτηκε την Γουέντι Γκαλαξιόλα (γεν. 1947), η οποία ήταν και μάνατζερ του. Κατά τη δεκαετία του '80, συνεργαζόταν με συγκροτήματα από το Λος Άντζελες όπως οι Rough Cutt και οι Hellion. Ήταν επίσης η πρόεδρος του ιδιωτικά χρηματοδοτούμενου οργανισμού "Children of the Night", που ως έργο έχει τη διάσωση των ανήλικων Αμερικάνων και Αμερικανίδων από την πορνεία. Ο Ντίο διατήρησε το γάμο του με την Γκαλαξιόλα έως και το τέλος της ζωής του.
Σπουδές, διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ντίο αποφοίτησε από το τοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του Κόρτλαντ το 1960. Αρκετά αργότερα, το 2004, εισήχθη τιμητικά στο Hall of Fame της σχολής.[15]. Επίσης, στις 15 Νοεμβρίου του 1988 τιμήθηκε από την πολιτεία του Κόρτλαντ με την ονοματοδοσία μιας οδού η οποία φέρει έκτοτε το όνομά του, η Dio Way.[16] Κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισής τους στο Darien Lake Performing Arts Center στο Ντάριεν, κοντά στο Μπαφαλο της Νέας Υόρκης στις 18 Σεπτεμβρίου το 2007, ο Ντίο αποκάλυψε ότι είχε παρακολουθήσει μαθήματα Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, γεγονός που επιβεβαιώθηκε από τα αρχεία του ιδρύματος, αναφέροντας τη συμμετοχή του Ντίο κατά τα έτη 1960-1961, χωρίς την τελική αποφοίτηση του.[17].[εκκρεμεί παραπομπή] Κατά τον πρώτο έτος της φοίτησής του εκεί, σχημάτισε ένα από τα πρώτα συγκροτήματά του.[18] Παράλληλα, του είχε προταθεί υποτροφία στο Juilliard School of Music την οποία δεν αποδέχτηκε λόγω του ενδιαφέροντός του για τη Ροκ μουσική.[19] Πέραν του γεγονότος της αναγνώρισης του Ντίο για τη δυναμική φωνή του, ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι ουδέποτε παρακολούθησε την οποιαδήποτε ωδική εκπαίδευση.[11] Απέδωσε την τραγουδιστική του ικανότητά στη σωστή αναπνευστική τεχνική που έμαθε παίζοντας γαλλικό κόρνο ως παιδί. Στις 17 Ιανουαρίου του 2007, ο Ντίο εισήχθη στο Rock Walk of Fame του Guitar Center στην Sunset Boulevard του Hollywood.
Καρκίνος στομάχου, θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 25 Νοεμβρίου του 2009, με την παρακάτω ανακοίνωση, η Γουέντι δημοσίευσε ότι διαγνώστηκε στον Ντίο καρκίνος του στομάχου:[20]
Διαγνώστηκαν στον Ronnie, τα πρώτα στάδια του καρκίνου του στομάχου. Ξεκινάμε αμέσως θεραπεία στην Mayo Clinic. Αφού σκοτώσει κι αυτό το δράκο ο Ronnie θα επιστρέψει στη σκηνή, εκεί που ανήκει κάνοντας αυτό που αγαπάει περισσότερο, να εμφανίζεται για τους οπαδούς του. Ζήτω το ροκ εντ ρολ, ζήτω ο Ronnie James Dio. Εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας στους φίλους και οπαδούς σε όλο τον κόσμο για τις ευγενικές ευχές τους. Το γεγονός αυτό έχει βοηθήσει πραγματικά στην βελτίωση της κατάστασής του.
Τις 14 Μαρτίου του 2010, η Γουέντι ανάρτησε μια διαδικτυακή ενημέρωση για την κατάστασή της υγείας του:
Βρισκόμαστε στην έβδομη χημειοθεραπεία, και τα αποτελέσματα της αξονικής τομογραφίας καθώς και της ενδοσκόπησης είναι καλά – το σώμα του κύριου όγκου έχει σμικρυνθεί σημαντικά και η συχνότητα των επισκέψεων μας στην Αντικαρκινική Κλινική του Χιούστον στο Τέξας γίνονται πλέον κάθε τρεις αντί για κάθε δύο εβδομάδες
Στις 4 Μαΐου του 2010, οι Heaven and Hell ανακοίνωσαν την ακύρωση όλων των καλοκαιρινών εμφανίσεων τους λόγω της κατάστασης της υγείας του Ντίο.[21]
Ο Ντίο απήλθε στις 7:45 π.μ. στις 16 Μαΐου του 2010, σύμφωνα με τις επίσημες πηγές.[22][23][24]
Η Wendy ανακοίνωσε στην επίσημη ιστοσελίδα του Ντίο:[25][26]
Σήμερα, η καρδιά μου έσπασε. Ο Ronnie έφυγε στις 7:45am στις 16 Μαΐου. Αρκετοί φίλοι και η οικογένειά του τον αποχαιρέτησαν προσωπικά πρωτού εκείνος φύγει εν ειρήνη. Ο Ronnie γνώριζε πόσο πολύ αγαπήθηκε από όλους τους. Εκτιμούμε την αγάπη και την υποστήριξη που μας δώσατε. Σας παρακαλούμε, δώστε μας λίγες μέρες ησυχίας για να αντεπεξέλθουμε σ' αυτήν την τρομερή απώλεια. Να ξέρετε ότι σας αγαπούσε όλους και ότι η μουσική του θα ζει για πάντα.
Κληρονομιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η καλλιτεχνική πορεία του Ντίο καλύπτει έξι δεκαετίες, από το 1957 έως το 2010 και έμεινε γνωστός ως μια από τις δυναμικότερες και μοναδικές φωνές στη ροκ μουσική, με συγκροτήματα όπως οι Rainbow, οι Black Sabbath καθώς και το προσωπικό του σχήμα, τους Dio. Το 2006, κατά την της ετήσια τελετή βράβευσης "Roll Of Honour" του περιοδικό Classic Rock απονεμήθηκε στον Ντίο το "Metal Guru Award". Στις 17 Ιανουαρίου του 2007, ο Ντίο εισήχθη στο Guitar Center's Rock Walk of Fame στο Χόλυγουντ. Τον Απρίλη του 2010, ο Ντίο αποκαλέστηκε ως ο "Καλύτερος Metal Τραγουδιστής" στα βραβεία Golden Gods Awards του περιοδικού Revolver.[27]
Χρονοδιάγραμμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- The Vegas Kings (1957–1958)
- Ronnie & The Ramblers (1958)
- Ronnie and the Red Caps (1958–1961)
- Ronnie Dio and the Prophets (1961–1967)
- The Electric Elves (1967–1969)
- The Elves (1969–1970)
- Elf (1970–1975)
- Rainbow (1975–1979)
- Black Sabbath (1979–1982)
- Dio (1982–1991)
- Black Sabbath (1991–1992)
- Dio (1993–2010)
- Black Sabbath (2006) (Ηχογράφηση 3 τραγουδιών για την κυκλοφορία Black Sabbath: The Dio Years)
- Heaven & Hell (2006–2010)
Δισκογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 52461224. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Encyclopaedia Metallum. 4282. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ www
.nytimes .com /2010 /05 /17 /arts /music /17dio .html. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 138932979. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Daniel Bukzspan, The Encyclopedia of Heavy Metal (2002), Entry on Dio.
- ↑ «Heaven And Hell Album Details Revealed». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2009.
- ↑ Message from Wendy Dio Αρχειοθετήθηκε 2010-05-13 στο Wayback Machine., DIO
- ↑ New York Times obituary
- ↑ 11,0 11,1 Van Pelt, Doug (May/June 1997). «What Dio Sez». HM Magazine (65). ISSN 1066-6923. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2000-12-12. https://web.archive.org/web/20001212165000/http://www.hmmagazine.com/archives/Dio.htm. Ανακτήθηκε στις 2007-04-30.
- ↑ Wilson, Dave. Rock Formations: Categorical Answers to How Band Names Were Formed. San Jose, Calif.: Cidermill Books, 2004. ISBN 0-9748483-5-2
- ↑ Dio speaks! - Aug 6, 2005
- ↑ «Dan Padavona's bio on his Cortland State Red Dragon Football website». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ «Cortland Schools alumni». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010. More than one of
|archiveurl=και|archive-url=specified (βοήθεια); More than one of|archivedate=και|archive-date=specified (βοήθεια) - ↑ «Dio Way». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ Ronnie James Dio interview
- ↑ «dimwhit.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ «fortunecity.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ «Ronnie James Dio Diagnosed With Stomach Cancer». Blabbermouth.net. 25 November 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-11-28. https://web.archive.org/web/20091128080156/http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=131004. Ανακτήθηκε στις 26 November 2009.
- ↑ «HEAVEN & HELL: All Summer Shows Cancelled». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ «CNN.com: Metal rocker Ronnie James Dio has died, wife says». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010. More than one of
|archiveurl=και|archive-url=specified (βοήθεια); More than one of|archivedate=και|archive-date=specified (βοήθεια) - ↑ «Legendary Heavy Metal Vocalist RONNIE JAMES DIO Dies». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ «Officially communicated of Dio's death». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
- ↑ Houston Chronicle blog Αρχειοθετήθηκε 2010-05-19 στο Wayback Machine. "Ronnie James Dio dead". May 16, 2010. Retrieved May 16, 2010.
- ↑ Metal Injection "Ronnie James Dio Dies At Age 67". May 16, 2010. Retrieved May 16, 2010.
- ↑ «The Second Annual Revolver Golden Gods Winners Are Revealed! - Revolver Golden Gods Awards». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2010.
