Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος Γ΄
Περίοδος6 Ιουλίου 1249 - 19 Μαρτίου 1286
Στέψη13 Ιουλίου 1249
ΠροκάτοχοςΑλέξανδρος Β΄ της Σκωτίας
ΔιάδοχοςΜαργαρίτα της Νορβηγίας
Γέννηση4 Σεπτεμβρίου 1241
Κάστρο του Ρόξμπεργκ, Ρόξμπεργκσιρ, Σκωτία
Θάνατος19 Μαρτίου 1286 (45 ετών)
Φάιφ, Σκωτία
Τόπος ταφήςΑββαείο του Ντανφέρμλιν, Ντανφέρμλιν
ΣύζυγοςΜαργαρίτα της Αγγλίας
Γιολάντα του Ντρε
ΕπίγονοιΜαργαρίτα
Αλέξανδρος
ΟίκοςΟίκος του Ντάνκελντ
ΠατέραςΑλέξανδρος Β΄ της Σκωτίας
ΜητέραΜαρία του Κουσύ
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Αλέξανδρος Γ΄ (σκωτικά γαελικά: Alaxandair mac Alaxandair, αγγλ. Alexander III, 4 Σεπτεμβρίου 124119 Μαρτίου 1286) ήταν βασιλιάς της Σκωτίας (1249 - 1286).

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλέξανδρος ήταν γιος και διάδοχος του Αλεξάνδρου Β΄ της Σκωτίας και της δεύτερης συζύγου του, Μαρίας του Κουσύ[1], καθώς και εγγονός του Γουλιέλμου Α΄ της Σκωτίας (του Λέοντα). Γεννήθηκε στο Κάστρο του Ρόξμπεργκ.

Βασιλεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του πέθανε στις 8 Ιουλίου 1249 και ο ίδιος στέφθηκε βασιλιάς της Σκωτίας στις 13 Ιουλίου 1249 στη Σκουν σε ηλικία μόλις 7 ετών. Την εποχή που ήταν ανήλικος συγκρούστηκαν σε δυο αντίπαλες ομάδες βαρόνων: η πρώτη υπό την ηγεσία του Ουόλτερ Κόμυν, Κόμη του Μέντηθ, και η δεύτερη υπό την ηγεσία του Άλαν Ντέργουορντ, Δικαστή της Σκωτίας.

Ο Αλέξανδρος Γ΄ παντρεύτηκε (1251) τη Μαργαρίτα της Αγγλίας, κόρη του Ερρίκου Γ΄ της Αγγλίας, και απέκτησαν τρία παιδιά. Ο Άγγλος βασιλιάς βρήκε την ευκαιρία να ζητήσει από τον γαμπρό του να του δώσει όρκο υποτέλειας, αλλά εκείνος το αρνήθηκε. Σε μάχη στο Κέλσο η ομάδα του Μέντηθ έχασε από την ομάδα του Ντέργουορντ, αλλά παρά την ήττα τους διατήρησαν τα επόμενα δυο χρόνια το μερίδιο της εξουσίας στην κηδεμονία του Βασιλιά.[2]

Μάχες με τη Νορβηγία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν έφτασε 21 έτους (1262), δήλωσε την πρόθεση να επαναλάβει τις επιχειρήσεις του στα Δυτικά Νησιά που είχαν διακοπεί με τον θάνατο του πατέρα του πριν από 13 χρόνια.[3] Ο Αλέξανδρος υπέβαλε αίτημα στον Χάακον Δ΄ της Νορβηγίας, ο οποίος το απέρριψε και εκστράτευσε με μεγάλο στρατό εναντίον της Σκωτίας. Μέσω των δυτικών ακτών της Σκωτίας έφτασε έξω από τη νήσο του Άρραν και οι δυο βασιλείς ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις. Ο Αλέξανδρος Γ΄ προσπάθησε να τις καθυστερήσει μέχρι να φτάσουν οι φθινοπωρινές καταιγίδες που θα εξασθενούσαν τον στόλο του Χάακον. Ο Χάακον, όταν κατάλαβε την καθυστέρηση, επιτέθηκε, αλλά οι καταιγίδες κατέστρεψαν τα πλοία του. Στη μάχη του Λαργκς που ακολούθησε τον Οκτώβριο του 1263 οι Σκώτοι ήταν νικητές, ο Χάακον οπισθοχώρησε για τη Νορβηγία και πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1263 στις Ορκάδες. Τα νησιά βρέθηκαν στην κυριαρχία του Αλεξάνδρου Γ΄, ο γιος και διάδοχος του Χάακον, Μάγνος ΣΤ΄ της Νορβηγίας, υπέγραψε τη Συνθήκη του Περθ, με την οποία παραχώρησε τη Νήσο του Μαν και τα Δυτικά Νησιά στη Σκωτία έναντι χρηματικής αποζημίωσης, ενώ στη Νορβηγία παρέμειναν μόνο οι Ορκάδες και τα Σέτλαντ.

Δεύτερος γάμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1275 η βασίλισσα Μαργαρίτα πέθανε σε ηλικία 34 ετών στο Κάστρο Κούπαρ. Τα Χρονικά του Λάνερκοστ αναφέρουν ότι την επόμενη δεκαετία μέχρι τον θάνατο της Μαργαρίτας δεν ξαναπαντρεύτηκε: "δεν απείχε από θύελλες ή κακοκαιρίες ή από τους χειρότερους κινδύνους αλλά δεν επισκέφτηκε ποτέ χήρα ή μοναχή ή παρθένα, οι ίδιες του έκαναν επίσκεψη μεταμφιεσμένες".

Ο Αλέξανδρος Γ΄ ατύχησε να δει τον θάνατο και των τριών παιδιών του σε λίγα χρόνια. Καθώς δεν είχε άρρενα διάδοχο, έπεισε το κοινοβούλιο να ορίσει διάδοχο την εγγονή του, Μαργαρίτα της Νορβηγίας (1284). Η ανάγκη να αποκτήσει γιο τον οδήγησε να παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τη Γιολάντα του Ντρε την 1η Νοεμβρίου 1285.

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανδριάντας του Αλεξάνδρου Γ΄ στη δυτική πύλη του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Αιγιδίου στο Εδιμβούργο.

Ο Αλέξανδρος Γ΄ πέθανε σε ηλικία 44 ετών στις 18 Μαρτίου 1286 στο Φάιφ σε ατύχημα στο σκοτάδι με το άλογο του, ενώ ταξίδευε να συναντήσει τη σύζυγο του που είχε γενέθλια την επόμενη μέρα.[4] Πέρασε το προηγούμενο βράδυ στο Κάστρο του Εδιμβούργου και γιόρτασε τον δεύτερο γάμο του με τους πιο στενούς του συμβούλους, οι οποίοι τον συμβούλευσαν να μην κάνει αυτό το ταξίδι, επειδή λόγω του καιρού θα βρισκόταν σε μεγάλο κίνδυνο. Ο Αλέξανδρος αγνόησε όλες τις προβλέψεις, αλλά το άλογο του δεν μπορούσε να τον οδηγήσει μέσα στο σκοτάδι, σκόνταψε και έπεσε κάτω, με αποτέλεσμα τον θάνατο του Βασιλιά που βρέθηκε την επόμενη μέρα με σπασμένο λαιμό- σύμφωνα με πληροφορίες έπεσε πάνω σε βράχο.[5] Δεν υπήρχε γκρεμός στο σημείο που έπεσε, αλλά είχε ένα βραχώδες ανάχωμα που ήταν θανατηφόρο, ειδικά στο σκοτάδι.[6] Ο Αλέξανδρος Γ΄ τάφηκε στο Αββαείο του Ντανφέρμλιν. Το 1886 ένα μνημείο ανεγέρθη προς τιμήν του κοντά στο σημείο που πέθανε στο Κίνγκχορν.

Μετά την αποβολή της βασίλισσας Γιολάντας, ο θρόνος της Σκωτίας πέρασε στην εγγονή του Αλέξανδρου Γ΄, Μαργαρίτα, η οποία πέθανε σε ηλικία επτά ετών πριν προλάβει να φτάσει στη Σκωτία και γίνει η στέψη της (1290). Η στέψη του νέου βασιλιά, Τζον Μπάλλιολ (1292), τερμάτισε τον πόλεμο διαδοχής που ξέσπασε μετά τον θάνατο της, αλλά δεν προστάτευσε τη Σκωτία από την αγγλική καταδυνάστευση, παρέχοντας τις συνθήκες για το ξέσπασμα του Πρώτου Πολέμου της Σκωτικής Ανεξαρτησίας το 1296.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας παντρεύτηκε δύο φορές:

1) Νυμφεύτηκε στις 25 Δεκεμβρίου 1251 την τέταρτη εξαδέλφη του Μαργαρίτα της Αγγλίας, κόρη του Ερρίκου Γ΄ της Αγγλίας και της Ελεονώρας της Προβηγκίας.[7] Μαζί της απέκτησε τρία παιδιά:

Η Μαργαρίτα πέθανε το 1275.

2) Παντρεύτηκε την 1η Νοεμβρίου 1285 τη Γιολάντα του Ντρε, κόρη του Ροβέρτου Δ΄ του Ντρε. Δεν απέκτησαν παιδιά.

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο χαρακτήρας του Αλεξάνδρου Γ΄ της Σκωτίας εμφανίζεται στα εξής έργα:

  • "Το Διψασμένο Σπαθί" (1892) του Ρόμπερτ Λέιτον, το μυθιστόρημα περιγράφει τη Νορβηγική επίθεση της Σκωτίας (1263 - 1264) και τη μάχη του Λαργκς ανάμεσα στον Αλέξανδρο Γ΄ και τον αντίπαλό του Χάακον Δ΄ της Νορβηγίας.[9]
  • "Αλέξανδρος ο Ένδοξος" (1965) του Τζέην Όλιβερ, το μυθιστόρημα παρουσιάζει το σύνολο της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄.[10][11]
  • "Το Στέμμα του Σκότους" (1988) του Πωλ Τσ. Ντόχερτυ, ένα μυθιστόρημα στο οποίο ο Χιού Κόρμπετ ερευνά τον "μυστηριώδη θάνατο" του Αλεξάνδρου Γ΄ (1286) και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ήταν δολοφονία από έναν υπηρέτη του Εδουάρδου Α΄ της Αγγλίας. Ο Ντόχερτυ ισχυρίζεται ότι οι σχέσεις των δυο βασιλέων ήταν πολύ άσχημες αλλά αυτό δεν υποστηρίζεται από ιστορικές πηγές.[12]
  • "Αναζήτηση για μια κοπέλα" (1988) της Φράνσες Μαίρυ Χέντρυ, το μυθιστόρημα παρουσιάζει τη ζωή της Μεγκ, την ισχυρή μεγαλύτερη αδελφή της Ίνγκε, τη Λαίδη Μάρτζορι, Κόμισσα του Κάρρικ, και τον ρόλο που έπαιξαν για να γίνει ο γιος της Λαίδης Κάρρικ, Ρόμπερτ Μπρους, διάδοχος στον θρόνο της Σκωτίας. Η Χέντρυ περιγράφει τον θάνατο του Αλεξάνδρου Γ΄ και την "πτώση του από έναν βράχο".
  • "Εξέγερση" (2010) της Ρόμπυν Γιάνγκ, το μυθιστόρημα περιγράφει τη ζωή του Ρόμπερτ Μπρους, αναφέρεται ωστόσο και στον Αλέξανδρο Γ΄ και στις πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει γύρω από τον θάνατο του.[13]
  • Ο Ράφαελ Χόλινσεντ, στη δική του φανταστική ιστορία στα Χρονικά του (1577) περιγράφει τον γάμο του Αλεξάνδρου Γ΄, όπου εμφανίζεται ένα τέρας από σκελετό και ωμή σάρκα που προκαλεί τη γρήγορη λήξη του γάμου.
  • "Σταυροφόρος" (1991) του Νάιτζελ Τράντερ, το μυθιστόρημα περιγράφει την παιδική ηλικία του Αλεξάνδρου Γ΄ και τη σχέση του με τον Ντέηβιντ ντε Λίντσεϋ. Ο Τράντερ έχει γράψει πολλά έργα για την ιστορία της Σκωτίας που καλύπτουν το φάσμα της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Alexander III (1241 - 1286) BBC
  2. http://www.bbc.co.uk/scotland/history/articles/alexander_iii/
  3. http://www.bbc.co.uk/scotland/history/articles/alexander_iii/
  4. Marshall, Rosalind K. (2003). Scottish Queens, 1034-1714. Tuckwell Press. p. 27.
  5. Wood, James, ed. (1920). The Nuttall Encyclopaedia. London: Warne. p. 13. Retrieved 8 August 2016.
  6. Mount, Toni (2015). Dragon's Blood & Willow Bark: The Mysteries of Medieval Medicine. Stroud, Glos.: Amberley. p. n.p.
  7. Margaret MacArthur (12 July 2017). History of Scotland. Merkaba Press via PublishDrive. pp. 25–. PKEY:6610000020409
  8. http://www.bbc.co.uk/scotland/history/articles/alexander_iii/
  9. Nield (1968), p. 37
  10. http://www.historicalnovels.info/Medieval-Celts.html
  11. https://www.amazon.com/ALEXANDER-GLORIOUS-Jane-Oliver/product-reviews/B00209JTBA/ref=sr_1_1_cm_cr_acr_txt?ie=UTF8&showViewpoints=1
  12. Browne, Kreiser (2000), p. 78, 80-81
  13. https://historicalnovelsociety.org/

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Anderson, Alan Orr (ed.), Early Sources of Scottish History: AD 500–1286, 2 Vols, (Edinburgh, 1922), republished, Marjorie Anderson (ed.) (Stamford, 1991)
  • Ashley, Mike (2002), British Kings & Queens, Carroll & Graf.
  • Brown, Michael (2004), The Wars of Scotland 1214-1371, Edinburgh University Press.
  • Browne, Ray Broadus; Krauser, Lawrence A. (2000), The Detective as Historian: History and Art in historical crime fiction, Vol. 1, Popular Press.
  • Campbell, Marion (1999), Alexander III King of Scots, House of Lochar.
  • Fergusson, James (1937), Alexander the Third King of Scotland, Alexander MacClehose & Co.
  • Neville, Cynthia J.; Simpson, Grant G. (2012), Regesta Regum Scottorum, Vol. IV part 1. The Acts of Alexander III, Edinburgh University Press, ISBN 978 0 7486 2732 5.
  • Nield, Jonathan (1968), A Guide to the Best Historical Novels and Tales, Ayer Publishing.
  • Reid, Norman H. (1990), Scotland in the Reign of Alexander III 1249-1286, John Donald.
  • Scott, Robert McNair. Robert the Bruce: King of Scots, 1996

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας
Γέννηση: 4 Σεπτεμβρίου 1241 Θάνατος: 19 Μαρτίου 1286
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Αλέξανδρος Β΄ της Σκωτίας
Βασιλιάς της Σκωτίας

1249 - 1286
Διάδοχος
Μαργαρίτα της Νορβηγίας