Παγκόσμιος χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ
| Χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ | |
|---|---|
 Η Universalis Cosmographia του 1507 | |
| Ονομασία | Χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ |
| Δημιουργός | Q57197 |
| Έτος δημιουργίας | 1507 |
| Μουσείο | Αντίγραφο του χάρτη εκτίθεται στην αίθουσα "Τζέφερσον" της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Η Universalis Cosmographia (λατ. Παγκόσμια Κοσμογραφία) είναι παγκόσμιος χάρτης τον οποίο κατέστρωσε ο Γερμανός χαρτογράφος Μάρτιν Βαλντζεεμύλλερ (Martin Waldseemüller) το 1507. Αποκαλείται, επίσης και "Χάρτης του Βαλντζεεμύλλερ" και ενώ αρχικά είχαν τυπωθεί 1.000 αντίτυπά του[1] σήμερα υπάρχει μόνον ένα, το οποίο και εκτίθεται στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Είναι ο πρώτος χάρτης στον οποίο η νεοανακαλυφθείσα τότε ήπειρος αποκαλείται "Αμερική".[2]
Συνοπτική περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πλήρης τίτλος του χάρτη είναι Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes.[1] (= Οικουμενική Κοσμογραφία σύμφωνα με την παράδοση του Πτολεμαίου και τις ανακαλύψεις του Αμέριγκο Βεσπούτσι και άλλων[3]) Πρόκειται για χάρτη τοίχου, ο οποίος αποτελείται από δώδεκα τμήματα που εκτυπώθηκαν από ισάριθμες ξυλογραφίες διαστάσεων 46 x 62 εκ. (18 x 24,5 ιντσών) καθεμία. Τα τμήματα είναι τέσσερα οριζόντια και τρία κάθετα. Ο χάρτης χρησιμοποιεί τροποποιημένη προβολή του Πτολεμαίου, σε σχήμα καρδιάς, με καμπύλους μεσημβρινούς για να απεικονίσει όλη την επιφάνεια της Γης. Θεωρείται ο πρώτος χάρτης που απεικονίζει με ακρίβεια τις γεωγραφικές συντεταγμένες (γεωγραφικό μήκος - γεωγραφικό πλάτος).[4] Ένα ακόμη πρωτοποριακό χαρακτηριστικό του χάρτη είναι ότι κάνει σαφή διάκριση μεταξύ των ακτών της ανατολικής Ασίας και της δυτικής Αμερικής, τοποθετώντας για πρώτη φορά ωκεανό ανάμεσά τους,[2] μολονότι αυτός εμφανίζεται πολύ "στενός". Η νοτιότερη ήπειρος αποκαλείται από τον δημιουργό του "America" και είναι η πρώτη φορά που αυτό το όνομα εμφανίζεται σε χάρτη. Ο Βαλντζεεμύλερ, επιχειρηματολογώντας υπέρ του ονόματος που χρησιμοποίησε, ανέφερε ότι καθώς οι ως τότε τρεις γνωστές ήπειροι Ευρώπη, Ασία και Αφρική έφεραν γυναικεία ονόματα, θα ήταν σωστό η νέα ήπειρος να λάβει το βαπτιστικό όνομα αυτού που θεωρούσε ότι την ανακάλυψε, του Αμέριγκο Βεσπούτσι.[5] Ο Βαλντζεεμύλερ φαίνεται ότι έδωσε το όνομα αυτό στη νέα ήπειρο επειδή υιοθέτησε την άποψη του Βεσπούτσι ότι επρόκειτο για έναν "Νέο Κόσμο", έννοια ως τότε άγνωστη στον ευρωπαϊκό χώρο.[1]
Ιστορικό υπόβαθρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την εποχή που δημιουργήθηκε ο χάρτης, ο Βάλντζέεμύλλερ εργαζόταν ως μέλος μιας ομάδας χαρτογράφων στην μικρή πόλη της Λωρραίνης Σαιν Ντιέ (Saint-Dié-des-Vosges), στο "Γυμνάσιο των Βοσγίων" (Vosgean Gymnasium), υπό την αιγίδα του Ρενώ (Ρενέ) Β΄ του Βωντεμόν (Renaud (Rene) II de Vaudemon), δούκα της Λωρραίνης, ο οποίος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την γεωγραφία. Την ομάδα αυτή απάρτιζαν, εκτός από τον ίδιο τον Βάλντζέεμύλλερ, ο καθηγητής Ματίας Ρίνγκμαν (Mathias Ringmann) και ο Γκωτιέ Λουντ (Gaulthier Lud), κληρικός καθηγητής στο "Γυμνάσιο". Ο Ρίνγκμαν ήταν αυτός που εξέδωσε, το 1504, την επιστολή του Βεσπούτσι ύστερα από το τρίτο ταξίδι του στο "Νέο Κόσμο". Αργότερα εξέδωσε ένα επεξηγηματικό βιβλίο για τον χάρτη της Ευρώπης που συνέταξε ο Βαλντζεεμύλλερ (1511) και το 1513 επιμελήθηκε την έκδοση της "Γεωγραφίας" του Πτολεμαίου, που τυπώθηκε στο παρακείμενο Στρασβούργο.[6] Θεωρείται, επίσης, πιθανός συγγραφέας του Cosmographiae Introductio, επεξηγηματικού φυλλαδίου που συνόδευσε, δύο χρόνια αργότερα (1509), τον Παγκόσμιο Χάρτη αν και, σύμφωνα με άλλους ερευνητές, συγγραφέας του "Introductio", ήταν ο ίδιος ο Βαλντζεεμύλλερ.[7]
Αδιευκρίνιστα σημεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εργασία του Βαλντζεεμύλλερ δεν περιορίστηκε στη δημιουργία αυτού του χάρτη, αλλά συνέταξε επίσης χάρτη της Ευρώπης και χάρτη πλοήγησης ναυτικών (1516). Οι ερευνητές αντιμετωπίζουν τα εξής περίεργα σημεία στις εργασίες του Βαλντζεεμύλλερ, όπως τα θέτει ο διευθυντής του τμήματος Γεωγραφίας και Χαρτών της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου Τζων Χέρμπερτ:[8]
- Πώς είναι δυνατόν να απεικονιστεί η νότια Αμερική με την ακρίβεια που την αποτυπώνει ο Βαλντζεεμύλλερ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, το μέγιστο σφάλμα του πλάτους της απεικονιζομένης ηπείρου είναι μόλις 70 μίλια.
- Πώς γνώριζε ο Βαλντζεεμύλλερ ότι μεταξύ Ασίας - Αμερικής παρεμβάλλεται ο (σημερινός Ειρηνικός) Ωκεανός. Ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε τον Ειρηνικό ήταν ο Βάσκο Νούνιες ντε Μπαλμπόα το 1513, δηλαδή έξι χρόνια αργότερα από την δημιουργία του χάρτη του Βαλντζεεμύλλερ.
- Γιατί, ύστερα από την απόδοση του ονόματος "Αμερική" στον Παγκόσμιο Χάρτη του, ο Βαλντζεεμύλλερ στη συνέχεια απεμπόλησε αυτό το όνομα και στις επόμενες εργασίες του αναφέρεται στην τέταρτη ήπειρο απλώς με το όνομα "Νέος Κόσμος".
Απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα δεν έχουν ακόμη δοθεί.
Σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μοναδικό αντίγραφο του Χάρτη σήμερα κατέχεται από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Η Βιβλιοθήκη το αγόρασε το 2003, έναντι 10 εκατομμυρίων δολαρίων, από την γερμανική βιβλιοθήκη του πρίγκηπα Johannes zu Waldburg-Wolfegg, στην οποία είχε ανακαλυφθεί, το 1901, από τον Ιησουίτη ιστορικό Γιόζεφ Φίσερ (Joseph Fischer). Το 2007, προκειμένου να εκτεθεί ο χάρτης στο κοινό, κατασκευάστηκε από ένα μοναδικό φύλλο αλουμινίου ένας κλωβός με ειδικό γυαλί ως μία του πλευρά, διαστάσεων 1,85 x 2,95 μέτρων, αεροστεγώς κλεισμένος και με το εσωτερικό του γεμάτο με αργό, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι φθορές του από την επαφή με την ατμόσφαιρα.[8]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Edward Luther Stevenson (1858-1944) (1913). Maps Reproduced as Glass Transparencies. Νέα Υόρκη: The American Geographical Society of New York. σελίδες 40-41. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Library of Congress, Geography and Map Reading Room, Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes
- ↑ 2,0 2,1 UNESCO, Memory of the World, Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes
- ↑ Μεταξύ των "άλλων" περιλαμβάνεται και ο Χριστόφορος Κολόμβος
- ↑ University of North Carolina: Universalis Cosmographia 1507
- ↑ Roberto Franzosi, From Words to Numbers: Narrative, Data, and Social Science, Cambridge University Press, 2004 σελ. 368 στο Google books
- ↑ Leo Bagrow, R. A. Skelton, History of Cartography, Transaction Publishers, 2009 σελ. 125-126 στο Google books
- ↑ «Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, Martin Waldseemüller, Cosmographiae Introductio. Strasbourg, 1509». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2012.
- ↑ 8,0 8,1 Reuters: The only surviving copy of the 500-year-old map that first used the name America goes on permanent display this month at the Library of Congress, but even as it prepares for its debut, the 1507 Waldseemuller map remains a puzzle for researchers, 3 Δεκεμβρίου 2007 Αρχειοθετήθηκε 2011-08-05 στο Wayback Machine.. Ανακτήθηκε στις 24-03-2012
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Cartographic Images: #310, Universalis Cosmographia Secundum Ptholomei Traditionem e Et Americi Vespucci Aliorum Lustrationes Αρχειοθετήθηκε 2012-05-27 στο Wayback Machine.
- Internet Archive: Waldseemüller, Martin, 1470-1521?; Herbermann, Charles George, 1840-1916, ed; Fischer, Joseph, 1858-; Wieser, Franz, Ritter von, 1848-1923; Burke, Edward, tr.