Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στανίσουαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στανίσουαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Stanisław August Poniatowski (Πολωνικά)
Γέννηση17  Ιανουαρίου 1732[1][2][3]
Βόβτσιν
Θάνατος12  Φεβρουαρίου 1798[1][2][3]
Αγία Πετρούπολη[4]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςCatholic Church of St. Catherine, Church of the Holy Trinity in Voŭčyn και Καθεδρικός Ναός της Βαρσοβίας
ΚατοικίαΑγία Πετρούπολη[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία
Ρωσική Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιπλωμάτης
στρατιωτικός[7]
Οικογένεια
ΣύντροφοςΜαγκνταλένα Αγκνιέσκα Σαπιεζίνα
Ελζμπιέτα Σιντουόφσκα
Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας
ΤέκναMichal Grabowski
Izabela Grabowska
Stanisław Grabowski[8]
Anna Petrovna
Michał Cichocki
Kazimierz Grabowski
Konstancja Żwanowa
Μάρια Βιρτεμπέρσκα
ΓονείςΣτανίσουαφ Πονιατόφσκι (1676-1762) και Κωνστάντσια Τσαρτορύσκα (1700-1759)
ΑδέλφιαΚαζίμιες Πονιατόφσκι
Φραγκίσκος Πονιατόφσκι
Άντζεϊ Πονιατόφσκι
Μίχαου Γέζι Πονιατόφσκι
Ιζαμπέλα Πονιατόφσκα
Λουντβίκα Μάρια Πονιατόφσκα
Αλέξανδρος Πονιατόφσκι
ΣυγγενείςΓιούζεφ Πονιατόφσκι (ανιψιός)
ΟικογένειαHouse of Poniatowski
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒασιλέας της Πολωνίας (1764–1795)
Deputy to the Sejm of the Polish–Lithuanian Commonwealth
d:Q3917300 (1755–1764)[9]
d:Q64786742
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι (1797)
Order of the White Eagle (1756)
Τάγμα του Μαύρου Αετού (1764)
τάγμα του Αγίου Ανδρέα (1764)
Order of Saint Stanislaus
Grand Cross of the Order of Military Virtue
Βασιλικός Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας (11  Δεκεμβρίου 1766)[10]
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Στανίσουαφ Β΄ Αύγουστος (γεννημένος Στανίσουαφ Αντόνι Πονιατόφσκι, πολωνικά: Stanisław Antoni Poniatowski, 17 Ιανουαρίου 1732 - 12 Φεβρουαρίου 1798), γνωστός επίσης με τον βασιλικό λατινικό όνομα Στανισλάους Β΄ Αουγκούστους (λατινικά: Stanislaus II Augustus) ή Στανίσλαος Β΄ Αύγουστος, ήταν Βασιλιάς της Πολωνίας και Μεγάλος Δούκας της Λιθουανίας από το 1764 έως το 1795 και ο τελευταίος μονάρχης της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας.

Ο Πονιατόφσκι γεννήθηκε σε πλούσια αριστοκρατική οικογένεια της Πολωνίας και έφτασε ως διπλωμάτης στη Ρωσική Αυτοκρατορική Αυλή στην Αγία Πετρούπολη το 1755 σε ηλικία 22 ετών[11] και ενεπλάκη ρομαντικά με τη μελλοντική Αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄. Με τη συνεργασία της, εξελέγη βασιλιάς της Πολωνίας από την Πολωνική Δίαιτα τον Σεπτέμβριο του 1764,[12][13][14] μετά το θάνατο του Αυγούστου Γ΄. Αντίθετα με τις προσδοκίες, ο Πονιατόφσκι προσπάθησε να μεταρρυθμίσει και να ενισχύσει τη μεγάλη αλλά προβληματική Κοινοπολιτεία. Οι προσπάθειές του συνάντησαν εξωτερική αντιπολίτευση από τη γειτονική Πρωσία, τη Ρωσία και την Αυστριακή Αυτοκρατορία, όλες δεσμευμένες να διατηρήσουν την Κοινοπολιτεία αδύναμη. Από το εσωτερικό αντιτάχθηκε από συντηρητικά συμφέροντα, τα οποία θεωρούσαν τις μεταρρυθμίσεις ως απειλή για τις παραδοσιακές τους ελευθερίες και προνόμια που είχαν χορηγηθεί αιώνες νωρίτερα.

Η καθοριστική κρίση της πρώιμης βασιλείας του ήταν ο Πόλεμος της Συνομοσπονδίας του Μπαρ (1768-1772) που οδήγησε στον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας (1772). Το τελευταίο μέρος της βασιλείας του είδε τις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν από το Μείζων Σέιμ (1788-1792) και το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις ανατράπηκαν από τη Συνομοσπονδία της Ταργκοβίτσα του 1792 και από τον Πόλεμο Πολωνίας-Ρωσίας του 1792, οδηγώντας απευθείας στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας (1793), στην Εξέγερση του Κοστσιούσκο (1794) και στον τελικό και τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας (1795), σηματοδοτώντας το τέλος της Κοινοπολιτείας. Στερημένος από κάθε ουσιαστική δύναμη, ο Πονιατόφσκι παραιτήθηκε το Νοέμβριο του 1795 και πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ως αιχμάλωτος στο Μαρμάρινο Παλάτι της Αγίας Πετρούπολης.

Ο Πονιατόφσκι θεωρείται ένας αμφιλεγόμενος χαρακτήρας στην ιστορία της Πολωνίας και επικρίνεται κυρίως για την αποτυχία του να αντισταθεί αποφασιστικά και να αποτρέψει τους διαμελισμούς, οι οποίοι οδήγησαν στην καταστροφή του πολωνικού κράτους. Από την άλλη πλευρά, μνημονεύεται ως ένας μεγάλος προστάτης των τεχνών και των επιστημών που έθεσε τα θεμέλια για την Επιτροπή Εθνικής Παιδείας, το πρώτο ίδρυμα του είδους του στον κόσμο, και χρηματοδότησε πολλά αρχιτεκτονικά αξιοθέατα.

Πολιτική καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Βασιλεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πονιατόφσκι δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ως νέος, είχε αγαπήσει την ξαδέρφη του, Ελζμπιέτα Τσαρτορύσκα, αλλά ο πατέρας της, Άουγκουστ Αλεξάντερ Τσαρτορύσκι, δεν την ενέκρινε, γιατί δεν την θεωρούσε αρκετά σημαίνουσα ή πλούσια. Όταν αυτό δεν ήταν πλέον ζήτημα, εκείνη είχε ήδη παντρευτεί. Το pacta conventa του διευκρίνιζε ότι θα έπρεπε να παντρευτεί μια Πολωνή ευγενή γυναίκα, αν και ο ίδιος πάντα ήλπιζε να παντρευτεί σε κάποια από βασιλική οικογένεια.

Με την άνοδό του στο θρόνο, είχε ελπίδες να παντρευτεί την Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας, γράφοντάς της στις 2 Νοεμβρίου 1763 σε μια στιγμή αμφιβολίας, «Αν ήθελα το θρόνο, ήταν επειδή σε είδα». Όταν κατέστησε σαφές μέσω του απεσταλμένου της, Ζεβούσκι, ότι δεν θα τον παντρευόταν, υπήρχαν ελπίδες για μια Αυστριακή αρχιδούκισσα,[15] την Μαρία Ελισάβετ της Αυστρίας. Ένας γάμος με την Σοφία Αλβερτίνα της Σουηδίας προτάθηκε παρά τις θρησκευτικές διαφορές, αλλά η σύνεση αυτή ήταν αντίθετη στις αδερφές του, Λουντβίκα Μάρια Πονιατόφσκα και την Ιζαμπέλα Πονιατόφσκα, και δεν προέκυψε τίποτα από αυτό.[16] Τον τελετουργικό ρόλο της βασίλισσας και της οικοδέσποινας της αυλής έπαιξε η αγαπημένη του ανιψιά, Ουρσούλα Ζαμόυσκα.[17]

Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι αργότερα σύναψε έναν μυστικό γάμο με την Ελζμπιέτα Σιντουόφσκα. Ωστόσο, σύμφωνα με τη Βιριντιάνα Φισερόβα, μια σύγχρονη που τους γνώριζε και τους δύο, αυτή η φήμη εξαπλώθηκε μόνο μετά το θάνατο του Πονιατόφσκι, ήταν γενικά δύσπιστη και, επιπλέον, κυκλοφόρησε από την ίδια την Ελζμπιέτα, οπότε ο γάμος θεωρείται από τους περισσότερους ως απίθανος.[18] Είχε αρκετές αξιοσημείωτες ερωμένες, συμπεριλαμβανομένης της Ελζμπιέτα Μπρανίτσκα, η οποία ενήργησε ως πολιτικός σύμβουλος και χρηματοδότης του[19] και είχε παιδιά με δύο από αυτές.

Με την Μαγκνταλένα Αγκνιέσκα Σαπιεζίνα (1739-1780), έγινε πατέρας των Κονστάντσια Ζφανόβα (1768-1810) και Μίχαου Τσιχότσκι (1770-1828).

Με την Ελζμπιέτα Σιντουόφσκα (1748-1810), έγινε πατέρας των Στανίσουαφ Κονοπνίτσι-Γκραμπόφσκι (1780-1845), Μίχαου Γκραμπόφσκι (1773-1812), Καζίμιες Γκραμπόφσκι (1770-?), Κονστάντσια Γκραμπόφσκα και Ιζαμπέλα Γκραμπόφσκα (1776-1858).

Τίτλοι και τιμές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οικόσημο του Στανίσουαφ Αύγουστου Πονιατόφσκι με το Τάγμα του Λευκού Αετού.

Η μετάφραση του πολωνικού κειμένου του Συντάγματος του 1791 δίνει τον τίτλο του ως Στανίσουαφ Αύγουστος, με τη χάρη του Θεού και τη θέληση του λαού, Βασιλιάς της Πολωνίας, Μεγάλος Δούκας της Λιθουανίας και Δούκα της Ρουθηνίας, Πρωσίας, Μασόβιας, Σαμογιτίας, Κιέβου, Βολυνίας, Ποδολίας, Ποντλάχια, Λιβονίας, Σμολένσκ, Σεβέριας και Τσερνίχιβ.

Εθνικοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξένοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ιστορία της Πολωνίας στην Πρώιμη Σύγχρονη εποχή (1569-1795)
  • Εταιρεία Φίλων Μάθησης της Βαρσοβίας

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w62f87j1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 434359. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ (Πολωνικά) www.polskipetersburg.pl/hasla/stanislaw-august-poniatowski. Ανακτήθηκε στις 7  Ιουλίου 2022.
  6. ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 028499913. Ανακτήθηκε στις 21  Μαρτίου 2020.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  8. ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  9. ↑ «Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795». (Πολωνικά) d:Q123243396. Κρακοβία. 1885. σελ. 321.
  10. ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 287.
  11. ↑ Gribble, Francis (1912). The comedy of Catherine the Great. London. σελ. 48. 
  12. ↑ Eversley, 1915, p.39.
  13. ↑ The Partitions of Poland by Lord Eversley, London, 1915, pps:35–39.
  14. ↑ Bartłomiej Szyndler (2009). Racławice 1794. Bellona Publishing. σελίδες 64–65. ISBN 9788311116061. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014. 
  15. ↑ Zamoyski, Adam (1997). The last king of Poland. 
  16. ↑ Biogram został opublikowany w 1936 r. w II tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
  17. ↑ Biography in PSB (1976), vol. 21 – tom XXI Polskiego Słownika Biograficznego
  18. ↑ Fiszerowa, Wirydianna (1998). Dzieje moje własne. Warsaw. 
  19. ↑ Biogram został opublikowany w 1994 r. w XXXV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
  20. ↑ 20,0 20,1 Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008. Zamek Królewski w Warszawie: 2008, p. 186.
  21. ↑ Krzysztof Filipow (2003). Falerystyka polska XVII-XIX w. Muzeum Wojska w Białymstoku. σελ. 73. 
  22. ↑ Liste der Ritter des Königlich Preußischen Hohen Ordens vom Schwarzen Adler (1851), "Von Seiner Majestät dem Könige Friedrich II. ernannte Ritter" p. 9

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στανίσουαφ_Αύγουστος_Πονιατόφσκι&oldid=10378740"