Mataroa
Το Mataroa ήταν νεοζηλανδέζικο πλοίο, το οποίο έγινε γνωστό, μεταξύ άλλων, για δύο ταξίδια που πραγματοποίησε το 1945, το ένα μεταφέροντας Εβραίους προς την Παλαιστίνη, το άλλο Έλληνες καλλιτέχνες και επιστήμονες με προορισμό τη Γαλλία.
Ναυτική σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πλοίο καθελκύστηκε στις 2 Μαρτίου 1922 στα ναυπηγεία Harland and Wolff στο Μπέλφαστ υπό την ονομασία Diogenes για λογαριασμό της Aberdeen Line. Μπορούσε, τότε, να χωρέσει 130 επιβάτες Α΄ θέσης και 422 Γ΄ θέσης. Μεταπωλήθηκε τον Ιούνιο του 1926 στην Shaw, Savill & Albion Line και έλαβε την ονομασία Mataroa, τον ίδιο καιρό με το αδελφό πλοίο του, το Sophocles που μετονομάστηκε σε Tamaroa. Τα καύσιμά του άλλαξαν τότε, περνώντας από το κάρβουνο στο πετρέλαιο, κάτι που του επέτρεπε να φτάνει ταχύτητα 15 κόμβων[1].
Ταξίδι των Εβραίων προσφύγων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Αύγουστο του 1945 το Mataroa ναυλώθηκε για να πραγματοποιήσει το δρομολόγιο από Μασσαλία ως την Χάιφα για την μεταφορά 173 Εβραίων παιδικής ηλικίας για λογαριασμό της γαλλικής ανθρωπιστικής οργάνωσης Œuvre de secours aux enfants (OSE), τα οποία είχαν γλιτώσει από το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ, που είχαν μέλη των οικογενειών τους στην Παλαιστίνη. Μετέφερε αργότερα 1.200 φυγάδες από το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν[2].
Ταξίδι των Ελλήνων καλλιτεχνών και επιστημόνων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πλοίο αυτό μετέφερε από την Ελλάδα ως τον Τάραντα στη νότια Ιταλία στα τέλη Δεκεμβρίου του 1945 αριθμό Ελλήνων καλλιτεχνών και επιστημόνων που είχαν ως στόχο να φτάσουν στο Παρίσι προκειμένου να γλιτώσουν από τις πολιτικές διώξεις κατά τη διάρκεια της Λευκής Τρομοκρατίας. Η μεγάλη πλειοψηφία τους ήταν υπότροφοι του γαλλικού κράτους. Το ταξίδι οργανώθηκε από τον τότε διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, τον φιλέλληνα Οκτάβιο Μερλιέ, και τον Ροζέ Μιλλιέξ[3]. Ορισμένοι των επιβατών του έγιναν παγκοσμίως γνωστοί. Υπήρχε επίσης μεταξύ τους αριθμός εκπροσώπων και άλλων τομέων επαγγελμάτων οι οποίοι δεν στερούνταν ταλέντου. Ορισμένοι εξ αυτών πραγματοποίησαν το ταξίδι με δικά τους έξοδα. Στο «Ματαρόα» δεν επιβιβάστηκαν μόνο αριστεροί, μεταξύ τους 32 παράνομα μέλη του ΚΚΕ[4], γόνοι φτωχών οικογενειών, προοδευτικών και φιλοαριστερών πεποιθήσεων αλλά και γόνοι αστικών οικογενειών[5], όπως ο Αντρέας Καμπάς.
Καλλιτέχνες και επιστήμονες που είχαν επιβιβαστεί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νέλλη Ανδρικοπούλου, ζωγράφος (η οποία νυμφεύθηκε αργότερα τον Νίκο Εγγονόπουλο)
- Κώστας Αξελός, φιλόσοφος
- Δημήτρης Βεάκης
- Νίκος Βυζάντιος
- Ανδρέας Γληνός[6], γιατρός και βιολόγος στο Walter Reed Army Intitute of Research της Ουάσινγκτον[7], γιος του παιδαγωγού Δημήτρη Γληνού.
- Ελένη Θωμοπούλου
- Γιάννης Ιωάννου, μουσικός
- Γεώργιος Κανδύλης, γνωστός στη Γαλλία ως Ζορζ Καντιλίς, αρχιτέκτονας
- Κορνήλιος Καστοριάδης, φιλόσοφος
- Κόστα Κουλεντιανός, γλύπτης
- Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας
- Εμμανουήλ Γ. Κριαράς, φιλόλογος
- Μέμος Μακρής, γλύπτης
- Αντρέ Κεντρός, γνωστός στη Γαλλία με το φιλολογικό του ψευδώνυμο Αντρέ Μασσεπαίν, από το ελληνικό του όνομα: Βιργίλιος Σολομωνίδης
- Κώστας Παπαϊωάννου, μαρξιστής φιλόσοφος
- Νίκος Σβορώνος, ιστορικός, καθηγητής Ιστορίας των Θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην.Ecole Pratique des Hautes Etudes[8]
- Ωρελί Σολωμονίδη Ιωάννου
- Μάνος Ζαχαρίας, σκηνοθέτης[9]
- Μιλτιάδης Παπαμιλτιάδης
- Φιλόλαος Τλούπας, γλύπτης
- Δημήτρης Χωραφάς
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ New Zealand Maritime record.
- ↑ «Les voyages du Mataroa» (στα Γαλλικά). AgoraVox. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2014.
- ↑ Institut français d'athènes
- ↑ Λυμπεροπούλου, Κατερίνα (17/12/2010 02:45). ««Ματαρόα» «Ημασταν μια κουρελού από ανθρώπους»». Το Βήμα: Πολιτισμός. http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=373529. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2014.
- ↑ Σέλλα, Όλγα (13.01.2008). «Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής». Η Καθημερινή: Αρχείο Πολιτισμού. http://www.kathimerini.gr/310004/article/politismos/arxeio-politismoy/mataroa-to-ploio-ths-megalhs-fyghs. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2014.
- ↑ Σελλά, Όλγα (13.01.2008): «Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής», Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2015.
- ↑ «Ανδρέας Γληνός», βιογραφικό σημείωμα στο Ίδρυμα Γληνού. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2015.
- ↑ «Σβορώνος, Νίκος Γ.», βιογραφικό σημείωμα στο ΕΚΕΒΙ. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2015.
- ↑ «Αφιέρωμα στο Μάνο Ζαχαρία». 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. 9 Σεπτεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2014.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νέλλυ Ανδρικοπούλου: Το ταξίδι του Ματαρόα, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2007. ISBN 978-960-05-1348-6.
- Μιμίκα Κρανάκη: «Ματαρόα» σε δυο φωνές. Σελίδες ξενιτιάς/« Mataroa » à deux voix. Journal d'exil, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2007. ISBN 978-960-8347-77-9.
- «L'Odyssée du Mataroa, soixante-cinq ans après...». Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. 20 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2010.[νεκρός σύνδεσμος]
- (Αγγλικά) «R.M.S. Mataora 1922 -1957». New Zealand Maritime record. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2010.