Άγιος Κοσμάς Γρεβενών
Συντεταγμένες: 40°08′56.74″N 21°15′20.11″E / 40.1490944°N 21.2555861°E
- Για συνώνυμους οικισμούς στην Ελλάδα δείτε το λήμμα: Άγιος Κοσμάς (αποσαφήνιση)
| Άγιος Κοσμάς | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτική Μακεδονία |
| Περιφερειακή Ενότητα | Γρεβενών |
| Δήμος | Γρεβενών |
| Δημοτική Ενότητα | Αγίου Κοσμά |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Γρεβενών |
| Υψόμετρο | 950 |
| Έκταση | 9,393 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 35 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Τσιράχι, Τσιράκι |
| Ταχ. κώδικας | 511 00 |
| Τηλ. κωδικός | 24620 |
| https://www.tsiraki.gr/ | |
Ο Άγιος Κοσμάς είναι ορεινό χωριό της περιφερειακής ενότητας Γρεβενών σε υψόμετρο 950 μέτρα[1].
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άγιος Κοσμάς βρίσκεται στα βόρεια του νομού και στα όρια με το νομό Κοζάνης, σε απόσταση 21 χλμ. βορειοδυτικά από τα Γρεβενά. Είναι κτισμένος μέσα σε δάσος από βελανιδιές και χωρίζεται από τον γειτονικό οικισμό Εκκλησία (ΝΑ.) με ένα χείμαρρο[2]. Η γέφυρα "Παπατάκη" ανάμεσα στο χωριό και το Κυπαρίσσι (ΝΔ.) έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Χρονολογείται στον 19ο αι. και από το αρχικό κτίσμα σώζεται μόνο ένα τόξο[3]. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση από το χωριό πέρασε και φιλοξενήθηκε στα 1777 ο Κοσμάς ο Αιτωλός κατά την Γ΄ περιοδεία του. Εδώ φυλάσσεται ένας από τους τέσσερις αυθεντικούς σιδερένιους σταυρούς του Αγίου Κοσμά που διασώθηκαν[4].
Ονομασία - διοικητικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παλιά ονομασία, από την εποχή της τουρκοκρατίας είναι Τσιράχι και έτσι αναφέρεται επίσημα το 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1919 διορθώνεται σε Τσιράκι και το 1927 με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927 μετονομάζεται σε Άγιος Κοσμάς[5]. Μαζί με την Εκκλησιά και την Άνω Εκκλησιά αποτελούν τη τοπική κοινότητα Αγίου Κοσμά που ανήκει στη δημοτική ενότητα Γρεβενών του Δήμου Γρεβενών και σύμφωνα με την απογραφή 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 75 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 49[6]. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 9,393 χμ² (2011).[7]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 67 (98) |
| 2001 | 43 (117) |
| 2011 | 49 (75) |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 206 (332) |
| 1971 | 110 (202) |
| 1981 | 153 (228) |
| 1991 | 89 (140) |
| 2001 | 68 (192) |
| 2011 | 53 (79) |
(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο ιστότοπος του Αγίου Κοσμά Γρεβενών Αρχειοθετήθηκε 2017-04-25 στο Wayback Machine.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 145, τομ. 1.
- ↑ «ΕΚΚΛΗΣΙΑ (Οικισμός) ΓΡΕΒΕΝΑ - GTP». gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Ο σιδερένιος σταυρός του Αγίου Κοσμά στο χωριό Άγιος Κοσμάς Γρεβενών». Διακόνημα. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10548 (σελ. 74 του pdf)
- ↑ 7,0 7,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 1:184
- ↑ ΠΛΜ 1:458
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)