Άκρη Λάρισας
Συντεταγμένες: 39°59′38″N 21°57′43″E / 39.99389°N 21.96194°E
| Άκρη | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ελασσόνα |
| Δήμος | Δήμος Ελασσόνας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Λάρισας |
| Υψόμετρο | 975 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 91 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Μπισιρτσιά/Μπεσιριτσ(ι)ά |
| Ταχ. κώδικας | 4001 |
| Τηλ. κωδικός | 24930 |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το χωριό Άκρη (παλαιά ονομασία Μπισιρτσιά ή Μπεσιριτσ(ι)ά[1]) βρίσκεται στα σύνορα 3 νομών: Λάρισας, Κοζάνης και Γρεβενών σε υψόμετρο 975 μ. Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Αντιχασίων του Δήμου Ελασσόνας. Η απόσταση από την Ελασσόνα είναι 46 χιλιόμετρα και από την Κοζάνη 56 χιλιόμετρα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό σχηματίστηκε γύρω στο 1860, όταν διάφοροι ακτήμονες πήγαν για δουλειά στο μετόχι του μοναστηριού της Αγίας Τριάδας Γιαννωτάς ως βοσκοί, αγρότες και ζευγάδες. Λένε ότι το μοναστήρι είχε 2000 γιδοπρόβατα. Μετά την απελευθέρωση το 1912 και μέχρι το 1935 το χωριό ανήκε στο μοναστήρι, απ' όπου και το αγόρασαν οι ακτήμονες: χωράφια και δασική έκταση. Ένα μεγάλο κομμάτι έκτασης το αγόρασε το Λιβαδερό Κοζάνης.
Υποδομή την περίοδο αυτή για την επαρχία Ελασσόνας δεν υπήρχε καμία, γι' αυτό υπήρξε έξαρση της ληστείας (π.χ. Θωμάς Γκαντάρας[2]). Όλα αυτά τελειώσανε το 1935 όταν ανέλαβε το κράτος με τη Χωροφυλακή. Στη συνέχεια, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε το κάψιμο του χωριού από τους Γερμανούς λόγω του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ: λόγω της ορεινής του θέσης, το χωριό συντηρούσε αντάρτικες ομάδες και με ανθρώπους από όλη την επαρχία Ελασσόνας[3]. Κατά τον Εμφύλιο, το χωριό μεταφέρθηκε για 2 χρόνια στο Λιβαδερό Κοζάνης.
Κατά τη δεκαετία του '60, παρατηρήθηκε κύμα μετανάστευσης προς τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ελβετία και άλλες χώρες. Όσοι μείνανε πίσω, εργάζονταν στους κάμπους, στη Βέροια, στην Κατερίνη, στην Καρδίτσα, ενώ ασχολούνταν με τα καπνά, βαμβάκια, ροδάκινα κλπ.
Πιο μετά τη δεκαετία του '80 παρατηρήθηκε από την Άκρη εσωτερική μετανάστευση σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα, η Λάρισα και η Θεσσαλονίκη.
Τοπικές ασχολίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ασχολίες του ντόπιου πληθυσμού αποτελούσαν κυρίως την κτηνοτροφία, αργότερα τα καπνά και τώρα βιολογική καλλιέργεια πατάτας, κρεμμύδια, λάχανα, κουνουπίδια κ.ά.
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βουνό Αμάρμπεης με θέα ανατολικά βλέπει τον Όλυμπο, τον κάμπο της Ελασσόνας, δυτικά την Πίνδο, τα Γρεβενά, τον Αλιάκμονα, βόρεια την Κοζάνη, την Πτολεμαΐδα και τη λίμνη Πολυφύτου.
Πιο χαμηλά στο βουνό υπάρχει μια λίμνη στα 1200 μέτρα, κοντά ένα κεδροδάσος με κοτσύφια και φτέρες, ενώ υπάρχει πλούσια βλάστηση που περιλαμβάνει βελανιδιές, αγριοφουντουκιές, αγριομηλιές, κρανιές, κουμαριές, καρυδιές, κορομηλιες, αχλαδιές, αμυγδαλιές, δαμασκηνιές, κερασιές και κυδωνιές.
Όλα τα μέρη του χωριού είναι βατά για πεζοπορία. Υπάρχουν παντού πηγές με πόσιμο νερό και πάρα πολλά μονοπάτια. Αρκετοί ντόπιοι και ξένοι επισκέπτονται το χωριό για το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου.
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 144[4] | 220[4] | 288[4] | 373[4] | 348[4] | 329[4] | 230[4] | 221 | 191[5] |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Πανδέκτης
- ↑ Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο - Θωμάς Καντάρας]
- ↑ Πλάτανος, Γρηγόρης (2004). Με τους αντάρτες στα βουνά της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας (1946-1949). Εκδόσεις Προσκήνιο. ISBN 978-960-8318-16-8.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 55.
- ↑ «Άκρη (η) Δήμου Ελασσόνας Τοπική Κοινότητα Άκρης. Λάρισα – Θεσσαλία». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2017.[νεκρός σύνδεσμος]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «Άκρη Ελασσόνας», www.elassona.com.gr
- «Άκρη Ελασσόνας», akrielassonas.blogspot.gr
Οικισμοί του Δήμου Ελασσόνας | ||
|---|---|---|
| Δημοτική Ενότητα Αντιχασίων |  | |
| Δημοτική Ενότητα Βερδικούσας | ||
| Δημοτική Ενότητα Ελασσόνας | ||
| Δημοτική Ενότητα Καρυάς | ||
| Δημοτική Ενότητα Λιβαδίου | ||
| Δημοτική Ενότητα Ολύμπου | ||
| Δημοτική Ενότητα Ποταμιάς | ||
| Δημοτική Ενότητα Σαρανταπόρου | ||
| Δημοτική Ενότητα Τσαριτσάνης | ||
| ||
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |