Όφρα Χάζα

Όφρα Χάζα
Όνομα στη μητρική γλώσσα	עפרה חזה (Εβραϊκά)
Γέννηση	19  Νοεμβρίου 1957 Hatikva Quarter
Θάνατος	23  Φεβρουαρίου 2000 Ραμάτ Γκαν
Αιτία θανάτου	AIDS related disease
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Yarkon Cemetery
Εθνικότητα	Yemenite Jews in Israel
Χώρα πολιτογράφησης	Ισραήλ
Ιδιότητα	τραγουδιστής-τραγουδοποιός, ηθοποιός φωνής, συνθέτης, δημοσιογράφος, πιανίστας, ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός θεάτρου και τραγουδιστής
Όργανα	πιάνο και φωνή
Είδος τέχνης	έθνικ μουσική, ποπ-φoλκ, Mizrahi music, ποπ μουσική, φολκ ροκ και ποπ ροκ
Σημαντικά έργα	Deliver Us και Im Nin'alu
Βραβεύσεις	άρπα του Δαβίδ και Singer, Female Singer and Band of the Year (1983)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Η Όφρα Χάζα το 1987

Η Όφρα Χάζα (19 Νοεμβρίου 1957 - 23 Φεβρουαρίου 2000) ήταν Ισραηλινή τραγουδίστρια, ηθοποιός και διεθνής καλλιτέχνης ηχογραφήσεων. Η φωνή της έχει χαρακτηριστεί ως τρυφερή "μεσόφωνος".

Βιογραφία

Η Όφρα Χάζα στην 50ή επέτειο από την ίδρυση του Ισραήλ, το 1998

Εμπνευσμένη από την αγάπη της για την εβραϊκή και ιουδαϊο-υεμένικη πολιτιστική της κληρονομιά, η μουσική της εξαπλώθηκε στο ευρύ κοινό της Μέσης Ανατολής, γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στις ισραηλινές κι αραβικές χώρες. Καθώς η καριέρα της εξελισσόταν η Χάζα είχε τη δυνατότητα να εναλλάσσεται από τα παραδοσιακά στα πιο εμπορικά τραγούδια χωρίς δυσκολία. Ο συνδυασμός Ανατολής και Δύσης την έκανε επιτυχημένη σε Μέση Ανατολή, Ευρώπη και Αμερική με πολλαπλές βραβεύσεις, χρυσούς και πλατινένιους δίσκους.

Τα Πρώτα Χρόνια

Η Μπάτ-Σεβά Όφρα Χάζα ήταν το μικρότερο από τα εννέα παιδιά (δυο αγόρια και έξι κορίτσια) μιας οικογένειας Εβραίων προσφύγων από την Υεμένη, του Ιεφέτ και της Σοσάνα Χάζα. Ζούσε στην Χατικβά, μια υποβαθμισμένη γειτονιά του Τελ Αβίβ και το πρώτο της σπίτι ήταν στην οδό Μποάζ. Στην ηλικία των 12 ετών συμμετείχε σε μια θεατρική-μουσική παράσταση, όπου και ανακαλύφθηκε το ταλέντο της από τον Μπεζαλέλ Αλονί. Από εκείνη τη στιγμή ο Αλονί θα γίνει ο μόνιμος μάνατζερ της Όφρα Χάζα.

Μέχρι την ηλικία των 19, η Χάζα θα αναδειχθεί σε pop-star και οι δημοσιογράφοι την αποκαλούν "Η Μαντόνα της Ανατολής". Το 1979 ολοκληρώνει τη στρατιωτική της θητεία και έχοντας μουσικά ωριμάσει, ξεκινά μια σόλο καριέρα.

Η Καριέρα

Το πρώτο της άλμπουμ ήταν το Al Ahavot Shelanu (Για την Αγάπη μας) το οποίο έγινε τεράστια ραδιοφωνική επιτυχία μαζί με το Hageshem (Η Βροχή), Shir Ahava La'chayal (Ερωτικό Τραγούδι για το Στρατιώτη), Kmo Tzipor (Σαν Πουλί) και το σήμα κατατεθέν της Shir Ha'frecha (The Bimbo Song). Ακολούθησαν τα άλμπουμ Bo Nedaber (Ας μιλήσουμε), το οποίο έγινε χρυσό, και το Pituyim (Πειρασμοί). Η καριέρα της εκτοξεύθηκε το 1983 με τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό της Eurovision στο Μόναχο, με το τραγούδι "Chai" (Ζωντανά) και χάρισε στο Ισραήλ τη 2η θέση. Ο δίσκος "Chai" έγινε πλατινένιος μαζί με τα hits Amen Lamilim (Αμήν για Λόγια) και Sof Hakayitz (Τέλος του Καλοκαιριού). Επίσης η Χάζα εκλέχτηκε ως "Η Ερμηνεύτρια της Χρονιάς".

Το 1984 κάνει στροφή στην καριέρα εκδίδοντας μια συλλογή από τραγούδια της Υεμένης.

Το 1985 κυκλοφορεί δυο άλμπουμ το Adama (Γη) το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία και το "Shirey Moledet B", ένας συνδυασμός από γνωστά παραδοσιακά τραγούδια του Ισραήλ. Το άλμπουμ έγινε χρυσό.

Το 1986, θέλοντας να αναβαθμίσει τη μουσική της, σε συνεργασία με τον Ιζχάρ Νισχαμπαρίμ, εκδίδει το Yamim Nishbarim (Broken Days).

Το άλμπουμ περιέχει μια δόση ροκ ενώ τους στίχους έγραψε η ίδια η Χάζα. Έγινε χρυσός και περιείχε τα κομμάτια Kol Haklafim (Άνοιξε τα Χαρτιά Σου), Bo Ve-Nagen Oti (Έλα και Παίξε Μαζί Μου) και Hake'ev Haze (Αυτός ο Πόνος).

Διεθνής Καλλιτέχνιδα

Η μεγαλύτερη επιτυχία της Όφρα Χάζα, η οποία ξεπέρασε τα σύνορα του Ισραήλ, ήταν το Im Nin'alu, το οποίο αποτελούσε κομμάτι του δίσκου της Shaday (1988). Το τραγούδι κέρδισε το Βραβείο Καλύτερου Διεθνούς Τραγουδιού. Το 1992 κυκλοφόρησε το Kirya το οποίο ήταν υποψήφιο για βραβείο Grammy.

Η Χάζα δεν περιορίστηκε στην ερμηνεία τραγουδιών στην Εβραϊκή και Αγγλική γλώσσα, είχε δηλώσει σε συνέντευξή της πως "η μουσική είναι η διεθνής γλώσσα μου". Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ξένες γλώσσες και ερμήνευσε τραγούδια στα γαλλικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά, στα γερμανικά, στα ελληνικά, στα αραμαϊκά και στα αραβικά, άλλοτε σε μίξη με τα Εβραϊκά άλλοτε αυτοτελή.

Το 1994, η Γλυκερία εμφανίζεται για δεύτερη φορά στο Ισραήλ, με την Όφρα Χάζα να την υποδέχεται στη σκηνή και να της παίρνει μια μικρή συνέντευξη όπου η ίδια μετέφραζε τις απαντήσεις της Γλυκερίας από τα Ελληνικά στα Εβραϊκά. Η Γλυκερία δέχεται την πρόταση της Όφρα Χάζα να τραγουδίσουν μαζί και ερμηνεύουν σε ντουέτο το τραγούδι Irissim, το οποίο αποτελεί διασκευή στα εβραϊκά του ελληνικού τραγουδιού Γύρισε. Ο στιχουργός κράτησε το ρήμα Έλα, το οποίο επαναλαμβάνεται αρκετές φορές μέσα στο τραγούδι. Επιπλέον, στο δίσκο Shirey Moledet III (Τραγούδια της Πατρίδας) η Όφρα Χάζα, ερμηνεύει στη μητρική της γλώσσα, το τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι Ο ταχυδρόμος πέθανε.

Το 1994 κυκλοφόρησε το Kol Haneshama (Όλη μου η ψυχή), όμως δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία στα charts αλλά μετατράπηκε σε ύμνο όταν η Χάζα το ερμήνευσε στην κηδεία του δολοφονηθέντος πρωθυπουργού του Ισραήλ, Ισάακ Ραμπίν το 1995. Το τραγούδι αυτό ακουγόταν και στην κηδεία της το 2000.

Ερμηνείες & Εμφανίσεις

Η κρυστάλλινη κι όλο πάθος φωνή της Όφρα Χάζα την έκανε διάσημη στους παραγωγούς ταινιών, οι οποίοι την καλούσαν για να ερμηνεύσει κομμάτια ή να επενδύσει την ταινία με τα φωνητικά της, όπως στο Colors (1988), Dick Tracy (1990), Wild Orchid (1990), και Queen Margot (1994). Ωστόσο πιο γνωστή είναι για την ερμηνεία της στην πρώτη κλασσική ταινία κινουμένων σχεδιών της DreamWorks Ο πρίγκιπας της Αιγύπτου (1998) στο ρόλο της Ιωχαβέδ. Μάλιστα, οι σχεδιαστές εντυπωσιάστηκαν από την ομορφιά της και έδωσαν στην Ιωχαβέτ τη μορφή της. Η Όφρα Χάζα ερμήνευσε το τραγούδι "Deliver Us" σε 18 γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Πορτογαλικά, Φινλανδικά, Νορβηγικά, Σουηδικά, Γερμανικά, Ελληνικά, Εβραϊκά, Ιταλικά, Πολωνικά, Ουγγρικά, Ολλανδικά, Σλοβάκικα, Ισπανικά, Βραζιλιάνικα, Τσέχικα, Ισπανικά Λατινικής Αμερικής.

Η τελευταία της μεταγλώτιση ήταν το 1999 στην εβραϊκή απόδοση της ταινίας κινουμένων σχεδίων της Warner Bros Ο Βασιλιάς και Εγώ (The King and I) ερμηνεύοντας την Άννα.

Η Όφρα Χάζα συνεργάστηκε με πολλούς καλλιτέχνες του εξωτερικού είτε σε συναυλίες είτε για τους δίσκους της, ανάμεσά τους η Γλυκερία, η Ισχατάρ, η Μαντόνα, η Γουίτνεϊ Χιούστον, ο Χάνς Ζίμμερ, η Πάολα Αμπντούλ, ο Μάικλ Τζάκσον, ο Τόμας Ντόμπλυ, The Sisters of Mercy κ.α.

Το Τέλος

Ο γάμος

Ύστερα από πιέσεις της οικογένειάς της να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, η Όφρα Χάζα παντρεύτηκε τον επιχειρηματία Ντόρον Ασκενάζι το 1997, αλλά δεν απέκτησαν παιδιά.

Όμως, ο Ασκενάζι είχε ιδιαίτερα έκλυτο βίο με χρέη, καταχρήσεις και αλκοόλ.

Ο θάνατος

Το 1999 η Όφρα Χάζα μεταφέρεται στο νοσοκομείο από τις αδελφές της, εκεί διαπιστώνεται ότι έχει τον ιό HIV, ο οποίος έχει προσβάλλει τους πνεύμονές της. Ύστερα από επιπλοκές κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής της αγωγής, στις 23 Φεβρουαρίου 2000 η Όφρα Χάζα αφήνει την τελευταία της πνοή. Τα ραδιόφωνα του Ισραήλ έπαιζαν ασταμάτητα τα τραγούδια της κι ο πρωθυπουργός Εχούντ Μπαράκ εκφώνησε λόγο προς τιμήν της.

Το 2001 ο Ντόρον Ασκενάζι, αν και ποτέ δεν παραδέχτηκε ότι αυτός μετέδωσε τον ιό στην Όφρα κατά τη σεξουαλική τους επαφή, βρίσκεται νεκρός από υπερβολική δόση αλκοόλ και φαρμάκων.

Η Όφρα Χάζα ενταφιάστηκε στο Νεκροταφείο Ιαρκόν, στο Πετάχ Τικβά, κοντά στο Τελ Αβίβ, μαζί με άλλους καλλιτέχνες.

Γνωστά Τραγούδια

• Kashmir
• Show Me
• You
• Shaday
• Im Nin' Alu
• I Want to Fly
• The Whole Soul
• Ahava
• Hageshem
• Trains of No Return (Τραγούδι για το Ολοκαύτωμα)
• Galdi
• Mata Hari
• Wish Me Luck
• Fatamorgana
• Forgiveness
• Chai
• Shir Ha Frecha
• My Aching Heart
• Irisim (εβραϊκή απόδοση του τραγουδιού "Γύρισε" του 1947)
• Ayelet A' Havim (εβραϊκή απόδοση του τραγουδιού "Ο Ταχυδρόμος Πέθανε" του Μάνου Χατζιδάκι)
• Love is a Shelter
• Latet
• Da'ale Da'ale
• Kirya
• Ya Ba Ye
• Ode Le'eli
• Shney Shoshanim
• Shecharchoret
• Jerusalem of Gold
• Love song (απόσπασμα από το "Άσμα Ασμάτων" του Σολωμόντα)
• Deliver Us (soundtrack από το The Prince of Egypt, ελληνικά "Ελεύθεροι"), κ.α