Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγκουσελιανά Ρεθύμνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°14′20.92″N 24°26′9.51″E / 35.2391444°N 24.4359750°E / 35.2391444; 24.4359750

Αγκουσελιανά
Αγκουσελιανά is located in Greece
Αγκουσελιανά
Αγκουσελιανά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτη
Περιφερειακή ΕνότηταΡεθύμνης
ΔήμοςΑγίου Βασιλείου
Δημοτική ΕνότηταΦοίνικα
Δημοτική ΚοινότηταΑγκουσελιανών
Γεωγραφία
ΝομόςΡεθύμνης
Υψόμετρο350 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος217
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας740 53
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Τα Αγκουσελιανά είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αγίου Βασιλείου,[1] στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης.

Τα Αγκουσελιανά είναι χτισμένα σε μια μικρή πεδιάδα που ενώνεται με τον κάμπο της Κοξαρέ, 24 χλμ νοτιοδυτικά του Ρεθύμνου, σε υψόμετρο 350 μέτρων.[2] Βόρεια του οικισμού βρίσκεται ο λόφος Κεφάλα, ενώ στα νότια βρίσκονται τα Ατσιπαδιανά Όρη. Παλαιότερα, με την καποδιστριακή διοικητική διαίρεση αποτελούσαν, μαζί με το χωριό Παλαιόλουτρα, το δημοτικό διαμέρισμα Αγκουσελιανών του δήμου Φοίνικα.[3] Οι κάτοικοι του οικισμού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Πλησίον των Αγκουσελιανών βρίσκεται το σπήλαιο Νεραϊδότρυπα.

Η κύρια εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Εκκλησιαστικά αποτελεί ενορία που υπάγεται στην Α΄ Αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων.

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο οπλαρχηγός Στυλιανός Κλειδής.

Στην ευρύτερη περιοχή έχουν βρεθεί θραύσματα κεράτων που ανήκουν σε κερατοστεγείς τάφους καθώς και αγγεία χρονολογούμενα στην ελληνιστική και τη ρωμαϊκή εποχή.[3] Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο οικισμός, ο οποίος φαίνεται να δημιουργήθηκε επί Τουρκοκρατίας[4], έλαβε το όνομά του από κάτοικο που εγκαταστάθηκε στο χωριό από τον Κουσέ Ηρακλείου (Κουσελιανός - Αγκουσελιανός - Αγκουσελιανά).[3] Σύµφωνα µε τα ελλιπή στοιχεία της απογραφής του 1834, οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού του χωριού[5] (208 μουσουλμανικές οικογένειες έναντι 50 χριστιανικών[6]). Το 1868, κατά την περίοδο της Κρητικής Επανάστασης του 1866 - 1869, τα Αγκουσελιανά αποτέλεσε βάση των οθωμανικών στρατευμάτων που επιχειρούσαν εναντίον των Ελλήνων επαναστατών που κατείχαν το νότιο τμήμα του νομού Ρεθύμνης.[7]

To 1881 ο οικισμός υπαγόταν στο δήμο Λάμπης της επαρχίας Αγίου Βασιλείου και είχε 134 κατοίκους[8], ενώ το 1894, σύμφωνα με εκτίμηση του αξιωματικού του ελληνικού στρατού, Νικόστρατου Καλομενόπουλου, στο χωριό ζούσαν 30 ελληνικές οικογένειες.[9]

Από τα Αγκουσελιανά καταγόταν ο οπλαρχηγός και μακεδονομάχος Στυλιανός Κλειδής (1870 - 1912).[10] Επίσης ο Μαμαλάκης Ιωαν. Γεώργιος ένας από τους 200 εκτελεσθέντες στην Καισαριανή από τους Ναζί στις 1/5/1944.[11] και Μαμαλάκης Στυλιανός δήμαρχος Αγίου Δημητρίου Αττικής Κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν ενεργά στις επαναστάσεις του νησιού από το 1866 και μετά [6], καθώς και στη μάχη της Κρήτης, ενώ αργότερα μερίμνησαν για την προστασία και τη φυγάδευση στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων που είχαν αποκοπεί στο νησί.[3][12]

Απογραφές πληθυσμού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απογραφή 1881 1900 1913 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 134[8] 170[13] ; ; 197[14] 242[14] 243[14] 268[14] 214[14] 221[14] 227[14] 261[15] 213[16]

Κοινότητα Αγκουσελιανών

  1. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 
  2. «Προορισμός ΑΓΚΟΥΣΕΛΙΑΝΑ (Χωριό) ΡΕΘΥΜΝΟ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2022. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Δήμος Αγίου Βασιλείου: Αγκουσελιανά Αρχειοθετήθηκε 2015-01-24 στο Wayback Machine..
  4. Μαρίνος Σαρηγιάννης, Ο ναχιγές Αγίου Βασιλείου μετά την οθωμανική κατάκτηση στο συλλογικό, Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου «Η επαρχία Αγίου Βασιλείου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Περιβάλλον - Αρχαιολογία - Ιστορία - Κοινωνία» (Σπήλι - Πλακιάς 19-23 Οκτωβρίου 2008), τ. Γ1: Τουρκοκρατία - Νεότεροι Χρόνοι, Ρέθυμνο 2014, σελ. 15.
  5. Μαρίνος Σαρηγιάννης, Ρέθυμνο 2014, σελ. 34.
  6. 6,0 6,1 Κρυοβρυσανάκης, Λευτέρης (21 Ιουλίου 2015). «Αγκουσελιανά Αγ. Βασιλείου». rethnea.gr. Ρεθεμνιώτικα Νέα. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2016. 
  7. Ιωάννου Π. Μαμαλάκη, Η Κρητική Επανάστασις του 1866 - 1869, Ιστορική Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης, Χανιά 1983, σελ. 379.
  8. 8,0 8,1 Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β', Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ 131.
  9. Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, 2008, σελ 148.
  10. 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΣΟΒΟΥ: Κρήτες αγωνιστές
  11. Οι 200 της Καισαριανής (μια μελέτη του Spiridione)
  12. Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης, Η Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο: η συμβολή της επαρχίας Αγίου Βασιλείου και της Μονής Πρέβελη στην ασφαλή αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων στο συλλογικό,' 'Πρακτικά του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου « Η πρώην επαρχία Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου από την αρχαιότητα έως σήμερα Περιβάλλον - Αρχαιολογία - Ιστορία - Κοινωνία» (Σπήλι - Πλακιάς 19-23 Οκτωβρίου 2008), τ. Γ2, Ρέθυμνο 2014, σελ. 230.
  13. Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, 2008, σελ. 166.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 Σταματελάτος Μιχαήλ - Βαμβά Σταματελάτου Φωτεινή, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ 40.
  15. Απογραφή 2001, σελ 278.
  16. Δήμος Αγ. Βασιλείου - Απογραφή 2011 Αρχειοθετήθηκε 2013-01-08 στο Wayback Machine..
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.2ος, σελ.37.