Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τεοντόρ Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ
ΌνομαΤεοντόρ Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ
Γέννηση8 Φεβρουαρίου 1552
Πον, Γαλλία
Θάνατος9 Μαΐου 1630
Γενεύη, Ελβετία
Επάγγελμα/
ιδιότητες
στρατιωτικός, συγγραφέας
ΕίδηΠοίηση, μυθιστόρημα, ιστοριογραφία
ΘέματαΠροτεσταντισμός
Λογοτεχνικό κίνημαΜπαρόκ
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Ο Τεοντόρ Αγκριπά ντ' Ωμπινιέ (Théodore Agrippa d’Aubigné, 8 Φεβρουαρίου 1552 - 9 Μαΐου 1630), ήταν Γάλλος στρατιωτικός, συγγραφέας και ποιητής. Είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του οι Τραγικοί (Les Tragiques, 1616), ένα ηρωικό ποίημα με θέμα τη δίωξη των Προτεσταντών.

Ασυμβίβαστος Καλβινιστής, υποστήριξε αδιάκοπα τους Προτεστάντες, και συχνά ήρθε σε σύγκρουση με τον Ερρίκο της Ναβάρας, του οποίου ήταν κορυφαίος συνεργάτης και φίλος. Μετά τη μεταστροφή του Ερρίκου στον καθολικισμό, έγραψε κείμενα όπου τον κατηγορούσε για προδοσία κατά της Εκκλησίας. Δεινός πολεμιστής, διακρίθηκε για τα στρατιωτικά του επιτεύγματα και τον βίαιο και πολεμικό χαρακτήρα του. Άσπονδος εχθρός της Ρωμαϊκής Εκκλησίας και εχθρός της Αυλής της Γαλλίας, έγινε διάσημος για τη βία του, τις υπερβολές και τις λεκτικές προκλήσεις του.

Γεννήθηκε στον πύργο Ωμπινιέ κοντά στο Πον, στο σημερινό νομό Σαράντ-Μαριτίμ. Ήταν γιος του Ζαν ντ'Ωμπινιέ, καλβινιστή, που είχε εμπλακεί στη συνωμοσία του Αμπουάζ το 1560, συνωμοσία που είχε στόχο την απαγωγή του έφηβου βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκου Β΄.[1] Γνώριζε λατινικά, ελληνικά και εβραϊκά από έξι χρονών και είχε μεταφράσει τον Κρίτωνα του Πλάτωνα πριν τα έντεκα. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, στην Ορλεάνη και έπειτα στη Γενεύη, όπου σπούδασε θεολογία. Έγραφε στίχους από δεκαέξι χρονών. Στην εφηβεία του έζησε τον τρόμο του εμφυλίου πολέμου.[2]Ο πατέρας του ενίσχυσε τις προτεσταντικές πεποιθήσεις του δείχνοντας του, ενώ περνούσαν έξω από το Αμπουάζ, ταξιδεύοντας προς το Παρίσι, τους επικεφαλής των συνωμοτών εκτεθειμένους πάνω στο ικρίωμα και του ζήτησε να μη λυπηθεί τη ζωή του και να εκδικηθεί το θάνατό τους.

Ο Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ το 1622, έργο του Bartholomäus Sarburgh

Φανατικός Ουγενότος, μετά από μια σύντομη διαμονή στο Παρίσι υποχρεώθηκε να φύγει για να αποφύγει τη δίωξη αλλά συνελήφθη και απειλήθηκε με θάνατο. Ήταν παρών στην πολιορκία της Ορλεάνης, 1562, κατά την οποία σκοτώθηκε ο πατέρας του.[3]

Το 1567 έφυγε από το σπίτι του παιδαγωγού του και προσχώρησε στις επαναστατικές δυνάμεις των Ουγενότων υπό τον πρίγκηπα Κοντέ και υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή σε όλη τη διάρκεια των Θρησκευτικών Πολέμων. Μετά από την άγρια μάχη στο Καστελζαλού,1571, και άρρωστος με πυρετό από τις πληγές του, άρχισε να γράφει τους Τραγικούς (les Tragiques). Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και ήταν παρών στην πολιορκία του Παρισιού (1590). Μέλος του Κρατικού Συμβουλίου αργότερα, χρημάτισε στη συνέχεια αυλάρχης του Ερρίκου της Ναβάρας. Η σταδιοδρομία του στο στρατό και στην Αυλή, ωστόσο, είχε σκαμπανεβάσματα, εξαιτίας της τραχύτητας του τρόπου του και της έντονης κριτικής του, που του δημιουργούσε πολλούς εχθρούς και δοκίμαζε σκληρά την υπομονή του βασιλιά. Δεν δίστασε να επιδοθεί στον πιο αυστηρό σαρκασμό ακόμη και εναντίον του βασιλιά και άλλων μελών της βασιλικής οικογένειας. [3]

Η ανάρρηση του Ερρίκου της Ναβάρας ως Ερρίκος Δ΄ στο θρόνο της Γαλλίας, συνεπαγόταν την αποκήρυξη του Προτεσταντισμού και μεταστροφή του στον καθολικισμό. Όταν έγινε αυτό, το 1593, ο Ωμπινιέ εγκατέλειψε την υπηρεσία του και τη βασιλική Αυλή και αποσύρθηκε στα κτήματά του στο Πουατού, παρόλο που αρκετοί από τους συναγωνιστές του χαιρέτισαν τη θρησκευτική μεταστροφή του Ερρίκου. Ωστόσο, ποτέ δεν έχασε εντελώς την εύνοια του βασιλιά, που του απένειμε πολλούς τίτλους, μεταξύ των οποίων και του Αντιναυάρχου της Βρετάνης.

Επί αντιβασιλείας της Μαρίας των Μεδίκων, μετά τη δολοφονία του Ερρίκου Δ΄ το 1610, η απομόνωση του Ωμπινιέ και η αδιαλλαξία του τον αποξένωσαν από τους πνευματικούς του αδελφούς, τους Ουγενότους. Έχοντας συμπεριληφθεί στις προγραφές του 1620 κατέφυγε στη Γενεύη, όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής του, αν και το μίσος της γαλλικής Αυλής δεν έσβησε και τον καταδίκασαν (ερήμην) σε θάνατο. Αφιέρωσε την περίοδο της εξορίας του στη μελέτη και στην επίβλεψη των οχυρώσεων της Βέρνης και της Βασιλείας που σχεδιάστηκαν ως υλική άμυνα λόγω φόβου επέκτασης των θρησκευτικών πολέμων.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του σκιάστηκαν από μεγάλη λύπη, καθώς ο γιος του Κονστάν αποκήρυξε τον προτεσταντισμό το 1618 και έζησε μια έκλυτη ζωή στον πατρικό πύργο Maillezais. Συλλαμβάνοντας την πρώτη του σύζυγο σε ένα ξενώνα να τον απατά τη σκότωσε, στη συνέχεια στη φυλακή παντρεύτηκε την κόρη του δεσμοφύλακα Ζαν Καρντιλάκ. Η κόρη τους Φρανσουάζ ντ'Ωμπινιέ ήταν η μετέπειτα μαρκησία Μεντνόν, ερωμένη και στη συνέχεια -μυστική- σύζυγος του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου ΙΔ΄. Τραγική ειρωνεία της μοίρας έκανε ώστε η Μαντάμ ντε Μεντνόν, εγγονή του Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ, να είναι βαθιά καθολική και πιθανότατα να άσκησε σημαντική επιρροή στην απόφαση του συζύγου της να ανακαλέσει το έδικτο του Ερρίκου Δ΄το 1685.

Λογοτεχνικά και ιστορικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παγκόσμια ιστορία, 1616

Η σύγχρονη έρευνα γύρω από τη λογοτεχνία της εποχής του Μπαρόκ αφύπνησε το ενδιαφέρον για τη νεανική ερωτική ποίηση του Ωμπινιέ. Είναι συγκεντρωμένη κάτω από τον γενικό τίτλο η Άνοιξη και παρέμεινε σε χειρόγραφα έως το 1874. Η πρώτη συλλογή της Άνοιξης, Η Εκατόμβη στη Ντιάνα ( L'Hécatombe à Diane), είναι αφιερωμένη στη Ντιάνα Σαλβιάτι, μια νεαρή κοπέλα που ο Ωμπινιέ αγαπούσε και δεν μπορούσε να την παντρευτεί εξαιτίας της διαφορετικής θρησκείας τους.[4] Στα ποιήματα αυτά οι βασικοί χαρακτήρες και ο ποιητικός λόγος, ενώ ακολουθούν τα πρότυπα του Πετράρχη, είναι μετουσιωμένα σε έναν έντονα προσωπικό τρόπο γραφής, που κυριαρχείται από τραγικούς κραδασμούς, πηγάζοντας από το βίαιο πάθος και τη δύναμη της φαντασίας του Ωμπινιέ.

Το κύριο χαρακτηριστικό όμως του έργου του Ωμπινιέ είναι η πολεμική. Στρατευμένος Ουγενότος ο ίδιος, άφοβος υποστηρικτής των συμφερόντων της θρησκείας του, σατιρίζει τη ματαιοδοξία της βασιλικής Αυλής και της καθολικής θρησκείας στην Εξομολόγηση του κυρίου του Σανσύ[5] και στις Περιπέτειες του βαρώνου Φενέστ. Η Παγκόσμια Ιστορία του [6] είναι, παρά τον τίτλο της, ένα στρατευμένο έργο, που αποσκοπεί να δικαιολογήσει την πολιτική και στρατιωτική αυτονομία των Γάλλων Προτεσταντών. Δημοσίευσε επίσης πολλά πολιτικά φυλλάδια.

Στο τέλος της ζωής του έγραψε τα απομνημονεύματά του με τον τίτλο Η ζωή του στα παιδιά του (Constant, Marie και Louise), για να τους δείξει «τη δόξα του» και «τα λάθη του» και να αποτελέσει γι'αυτούς παράδειγμα. Τα σημαντικότερα έργα του είναι:

Παγκόσμια ιστορία, 11 τόμοι (Histoire universelle,1616-1618)

Οι Τραγικοί (Les Tragiques, 1616)

Οι περιπέτειες του βαρόνου Φενέστ (Avantures du Baron de Faeneste, 1617)

Η άνοιξη (Le Printemps, 1570-73)

Η εξομολόγηση του κυρίου του Σανσύ (la Confession du Sieur de Sancy, 1598-1600)

Η ζωή του στα παιδιά του (Sa Vie à ses enfants)

Το σπουδαιότερο ποιητικό έργο του Ωμπινιέ οι Τραγικοί (les Tragiques), που άρχισε να γράφεται πιθανόν το 1572, είναι ένα τεράστιο (επτά βιβλία) επικό και σατιρικό ποίημα που αναφέρεται στη δυστυχία της Γαλλίας την εποχή των Θρησκευτικών Πολέμων. Εξυμνεί τη δικαιοσύνη του Θεού, που κατά την Ημέρα της Κρίσεως θα πάρει θριαμβευτικά εκδίκηση για τους σφαγιασθέντες αγίους του. Η επιλογή του θέματος, οι προκαταλήψεις του αιρετικού, η ανισομέρεια στη σύνθεση και οι εκφραστικές αδυναμίες που χαρακτηρίζουν το έργο εξουδετερώνονται από μία ποιητική δύναμη υψηλής πνοής σε πολλά μέρη του, συχνά λυρικά στο βιβλικό τους ύφος και γεμάτα ευγένεια στην απελπισμένη ένταση του σαρκασμού τους.[7]

  1. Η συνωμοσία απέτυχε παταγωδώς και κατέληξε στην εκτέλεση πολλών από τους συνωμότες του βασιλιά.
  2. XVI siècle- Collection littéraire Lagarde et Michard, p.174
  3. 3,0 3,1 One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911) Agrippa d' Aubigné Encyclopædia Britannica. 2 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 890–891
  4. Mémoires de Théodore Agrippa d’Aubigné publiés pour la première fois d’après le ms. de la bibliothèque du Louvre par M. Ludovic Lalanne, suivis de fragments de l’histoire universelle de d’Aubigné et de pièces inédites, Éd. Ludovic Lalanne, Paris, Charpentier, 1854 page 22
  5. «Confession Catholique du Sieur de Sancy et déclaration des causes tant d'état que de religion qui l'ont mu à se remettre au giron de l'Eglise romaine». 
  6. «Histoire Universelle». 
  7. Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 61, σελ. 466