Αλίγια Ιζετμπέγκοβιτς
.jpg)
O Αλίγια (ή Αλία) Ιζετμπέγκοβιτς (Alija Izetbegović, 8 Αυγούστου 1925 - 19 Οκτωβρίου 2003) ήταν Βόσνιος πολιτικός, ακτιβιστής, συγγραφέας και φιλόσοφος, ο οποίος το 1992 έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της ανεξάρτητης Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1996. Από το 1996 μέχρι το 2000 ήταν μέλος του προεδρείου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Έχει γράψει αρκετά βιβλία, με πιο αξιοσημείωτα το Ισλάμ ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση και την Ισλαμική Διακήρυξη.
Ο Αλίγια Ιζετμπέγκοβιτς γεννήθηκε στις 8 Αυγούστου 1925 στη πόλη Μποσάνσκι Σάματς, στη βόρεια Βοσνία.[8] Κατάγεται από τον Ιζέτ Μπέη του Βελιγραδίου. Το 1928 η οικογένειά του μετακόμισε στο Σαράγιεβο.[9] Κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ, ο Ιζετμπέγκοβιτς συμμετείχε στην οργάνωση «Νεαροί Μουσουλμάνοι», ενώ στη συνέχεια εντάχθηκε στα Waffen-SS.[10] Το 1946 καταδικάστηκε σε τριετή φυλάκιση,[11] αλλά είχε προλάβει να λάβει το πτυχίο νομικής από το πανεπιστήμιο του Σαράγεβο.[12] Το 1970, δημοσίευσε ένα μανιφέστο με τον τίτλο Ισλαμική Διακήρυξη, στο οποίο εξέφραζε την άποψή του για τις σχέσεις Ισλάμ, κράτους και κοινωνίας. Οι αρχές απαγόρευσαν τη δημοσίευσή του, καθώς το θεωρούσαν ως κάλεσμα για την εφαρμογή της σαρίας στη Βοσνία.[13] Το 1983 φυλακίστηκε για προώθηση εχθρικής προπαγάνδας, αλλά του δόθηκε χάρη το 1988. Το 1989 ίδρυσε το Κόμμα για Δημοκρατική Δράση, με το οποίο κέρδισε τη πλειοψηφία στις εκλογές του 1990 και εκλέχθηκε στο προεδρείο.
Αρχικά είχε συμφωνήσει να παραμείνει η Βοσνία ενωμένη με τη Γιουγκοσλαβία,[14] και αργότερα, ενώ αρχικά είχε συμφωνήσει, εγκατέλειψε τη συμφωνία της Λισαβόνας σύμφωνα με την οποία η Βοσνία θα γινόταν ένα τριεθνικό κράτος με καντόνια, αντιτιθέμενος σε οποιοδήποτε σχέδιο διαχωρισμού της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.[15] Το 1992 διοργάνωσε δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, παρά τις αντιδράσεις των Σέρβων, το οποίο υπερψηφίστηκε με 99,4 %.[16] Στη συνέχεια το τεταμένο κλίμα οδήγησε στον Πόλεμο της Βοσνίας, ενώ χειροτέρευσαν και οι σχέσεις Βοσνίων-Κροατών με αποτέλεσμα την ένοπλη σύγκρουση μεταξύ τους. Το 1994, υπέγραψε τη συμφωνία της Ουάσινγκτον με τον Κροάτη πρόεδρο Φράνιο Τούτζμαν και το 1995 τη συμφωνία του Ντέιτον, με την οποία έληξε ο πόλεμος της Βοσνίας και οδήγησε στη δημιουργία της ομοσπονδίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και τη Σερβική Δημοκρατία. Η έρευνα του ICTY που ήταν σε εξέλιξη διακόπηκε με το θάνατό του το 2003.[17][18]
Ο γιος του, Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς (γ. 1956), είναι επίσης πολιτικός και έχει εκλεγεί στο προεδρείο της χώρας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12417446f. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 7887618. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. izetbegovic-alija. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000019956. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 7,0 7,1 Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Hamilton 2014, σελ. 150.
- ↑ «Alija Izetbegović: Introduction». Alija Izetbegović Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ Binder, David (2003-10-20). «Alija Izetbegovic, Muslim Who Led Bosnia, Dies at 78». New York Times. https://www.nytimes.com/2003/10/20/obituaries/20IZET.html?pagewanted=all.
- ↑ Hoare, Marko Attila (2014). Bosnian Muslims in the Second World War. Oxford University Press. σελ. 12. ISBN 978-0-19-932785-0.
- ↑ Bartrop, Paul R. (2012). «Izetbegović, Alija (1925–2003)». A Biographical Encyclopedia of Contemporary Genocide: Portraits of Evil and Good. ABC-CLIO. σελ. 140. ISBN 978-0-313-38678-7.
- ↑ «Obituary: Alija Izetbegović». BBC. 19 Οκτωβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2010.
- ↑ Jasminka Udovicki· James Ridgeway (31 Οκτωβρίου 2000). Burn This House: The Making and Unmaking of Yugoslavia. Duke University Press. σελίδες 204–. ISBN 0-8223-2590-X.
- ↑ Binder, David (1993-08-29). «U.S. Policymakers on Bosnia Admit Errors in Opposing Partition in 1992». The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1993/08/29/world/us-policymakers-on-bosnia-admit-errors-in-opposing-partition-in-1992.html. Ανακτήθηκε στις 2017-02-04.
- ↑ CSCE & 12 March 1992.
- ↑ «Bosnia leader was war crimes suspect». BBC. 2003-10-22. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3203323.stm.
- ↑ «Dead Bosnia Hero Focus of War Crimes Inquiry». New York Times. 2003-10-23. https://www.nytimes.com/2003/10/23/world/dead-bosnia-hero-focus-of-war-crimes-inquiry.html?ref=alijaizetbegovic.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Hamilton, Neil A. (2014). «Izetbegović, Alija». Στο: Hall, Richard C., επιμ. War in the Balkans: An Encyclopedic History from the Fall of the Ottoman Empire to the Breakup of Yugoslavia. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-031-7.