Αλεποχώρι Ιωαννίνων
Για οικισμό με το ίδιο όνομα, παλιότερα, στο νομό Ιωαννίνων δείτε: Άλεποχώρι Δωδώνης ή Μαντείο
Για οικισμούς με το ίδιο όνομα στην Ελλάδα: Αλεποχώρι (αποσαφήνιση)
Συντεταγμένες: 39°21′41″N 20°42′37″E / 39.36139°N 20.71028°E
| Αλεποχώρι Ιωαννίνων | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Δωδώνης |
| Δημοτική Ενότητα | Λάκκας Σουλίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 338 μέτρα |
| Έκταση | 10,543 km² |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 100 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Αλποχώρι Βότσαρη |
| Ταχ. κώδικας | 44009 |
| Τηλ. κωδικός | 2654 |
Το Αλεποχώρι ή Αλποχώρι Μπότσαρη είναι ημιορεινό χωριό στην πρώην επαρχία Δωδώνης του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο σε υψόμετρο 440 μέτρων[1][2].
Γεωγραφία - Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Αλεποχώρι βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του νομού κοντά στα όρια με το νομό Πρεβέζης[2]. Είναι κτισμένο στους πρόποδες των Ορέων Σουλίου, κοντά στη συμβολή δύο παραποτάμων που σχηματίζουν στο Πολυστάφυλο Πρεβέζης τον Αχέροντα ποταμό. Απέχει 57 χλμ. Ν.-ΝΔ. από τα Ιωάννινα, 36 χλμ. ΒΔ. από τη Φιλιππιάδα και 6,5 χλμ. Δ. από το Πολυστάφυλο[3].
Στην περιοχή υπάρχουν πολλά μνημεία και αξιοθέατα από την αρχαία και βυζαντινή εποχή που φανερώνουν διαρκή κατοίκησή της όπως:
- τα αρχαία νεκροταφεία στη τοποθεσία "Σπιτοτόπι" και "Kαραούλη Tοκαίων", τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικά διατηρητέα μνημεία (ΥΑ 15794/19-12-1961 - ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962)[4].
- τα ερείπια πελασγικών τειχών[2]
- η εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου στη τοποθεσία "Στόγυρη" που κτίστηκε το 1764. Είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο και μεταγενέστερο χαγιάτι στη νότια πλευρά. Είναι ο ναός του κοιμητηρίου του χωριού και έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος (ΥΑ 15904/24-11-1962 - ΦΕΚ 473/Β/17-12-1962)[5]. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν η αγιογράφηση και τοιχογραφίες του ναού που έγινε με χρηματοδότηση του λήσταρχου της περιοχής Διαμάντη Σπάτουλα ή Σπατούλη μεταξύ 1764 και 1768[6].
- Η εκκλησία Γενεθλίου της Θεοτόκου του 17ου αιώνα που έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο και αρχαιολογικός χώρος (ΥΑ 4499/12-6-1964, ΦΕΚ 239/Β/30-6-1964)[7]
- ο νερόμυλος του χωριού που έχει χαρακτηριστεί ως νεώτερο μνημείο "... διότι αποτελεί ιδιαίτερα ενδιαφέρον κτίσμα της προβιομηχανικής περιόδου (19ος αιώνας) χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής λαϊκής (ηπειρώτικης) αρχιτεκτονικής ..." (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/22785/672/28-3-2006 - ΦΕΚ 456/Β/13-4-2006)[8].
Ονομασία - Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Αλποχώρι Βότσαρη και είναι σύνθετο τοπωνύμιο. Η πρώτη λέξη "Αλποχώρι" προέρχεται από τις λέξεις "αλουπου=αλεπού + χωριό" και "Βότσαρης" που είναι λόγιος εξελληνισμός του ονόματος Μπότσαρης[9]. Ιστορικά ανήκει στα 27 χωριά της "Λάκκας Σουλίου" ή "Λακκοχώρια" και ειδικότερα στα 14 της "Λάκκας Μπότσαρη", έτσι όπως αυτά ονομάστηκαν την περίοδο της τουρκοκρατίας προς τιμή του ήρωα του 1821, Μάρκου Μπότσαρη, ο οποίος έζησε στην περιοχή για ένα διάστημα (βλ. Παλαιοχώρι Μπότσαρη). Το χωριό βρισκόταν σε στρατηγικής σημασίας θέση για τα χωριά του Σουλίου, η οποία ήταν αιτία να γίνουν αρκετές μάχες μεταξύ Σουλιωτών και Τούρκων για τον έλεγχο του. Τελικά, τα τέλη του 1799, το Αλεποχώρι πέρασε στον έλεγχο του Αλή Πασά και μετά τη πτώση του Σουλίου το 1803 έγινε τσιφλίκι του Τζαμαλή Αγά. Στα οθωμανικά στατιστικά κατάστιχα του 1895 καταγράφεται ως τσιφλίκι που υπαγόταν στο καζά Ιωαννίνων με πληθυσμό 129 κατοίκους[10].
Διοικητικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1930 με το ΦΕΚ 289Α-19/08/1930 συστάθηκε κοινότητα Αλποχωρίου Βότσαρη με έδρα τον ομώνυμο οικισμό, το όνομα του οποίου το 1940 διορθώνεται σε Αλεποχώριον Μπότσαρη[11]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη κοινότητα Αλεποχωρίου Μπότσαρη που ανήκει στη δημοτική ενότητα Λάκκας Σουλίου του δήμου Δωδώνης της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων και σύμφωνα με απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 208 κατοίκους[12]. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 10,543 χμ² (2011).[13]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 172 |
| 2001 | 127 |
| 2011 | 208 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 369 |
| 1971 | 263 |
| 1981 | 212 |
| 1991 | 232 |
| 2001 | 217 |
| 2011 | 190 |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 53, τομ. 3.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 User, Super. «Δ.Ε. Λάκκα Σουλίου». dodoni.gr. http://www.dodoni.gr/organosi/dimos/de-lakkas-souliou. Ανακτήθηκε στις 2018-07-08.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2018.
- ↑ Ηπείρου - Ιωάννινα.pdf Ήπειρος - Νομός Ιωαννίνων. Ε.Ο.Τ. - Νομαρχιακή επιτροπή τουριστικής προβολής Ν. Ιωαννίνων, σελ. 34. http://www.conferre.gr/congress/eebmb2016/files/Νομός Ηπείρου - Ιωάννινα.pdf.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2018.
- ↑ Οικονόμου, Κώστας (2002). Τα οικωνύμια του Νομού Ιωαννίνων - Γλωσσολογική εξέταση. Ιωάννινα: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων. σελ. 32.
- ↑ Πλάγου, Αγγελική (17 Οκτωβρίου 2016). Περιφέρεια Ηπείρου: Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων: Όπου η Ομορφιά Περισσεύει. AKAKIA Publications. ISBN 9781911352358.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2018.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10564 (σελ. 90 του pdf)
- ↑ 13,0 13,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 2:433
- ↑ ΠΛΜ 6:360
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)