Αληθινός Πολωνός
Στον πολωνικό πολιτισμό, ο Αληθινός Πολωνός (πολωνικά: prawdziwy Polak, πληθυντικός: πολωνικά: prawdziwi Polacy) είναι στερεότυπο ενός ιδανικού Πολωνού. Αυτό το στερεότυπο συνδέεται στενά με τον πολωνικό καθολικισμό. Η έκφραση «Αληθινός Πολωνός» επικαλείται συχνά στην πολωνική δεξιά και εθνικιστική ρητορική.
Καθολικισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των «Αληθινών Πολωνών» είναι η προσήλωσή τους στον Ρωμαιοκαθολικισμό. Όπως λέει και μια λαϊκή παροιμία, ανάμεσα σε πολλές εκδοχές, «prawdziwy Polak to katolik» («ένας αληθινός Πολωνός είναι Καθολικός»).[1] Ειδικότερα, ο Καθολικισμός ήταν το κριτήριο που χρησιμοποιούσαν οι Πολωνοί αξιωματούχοι για να προσδιορίσουν άτομα ως Πολωνούς μεταξύ του αγροτικού πληθυσμού της Δυτικής Λευκορωσίας και της Δυτικής Ουκρανίας («Ανατολικά Σύνορα» της Πολωνίας) που δεν είχαν εθνοτικό αυτοπροσδιορισμό και αναφέρονταν ως «τουτέισι» (tutejszy, δηλ. «ντόπιοι»).[1][2] Ενώ αυτό το κριτήριο ήταν σημαντικό για τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας κατά την εποχή των διαμελισμών της Πολωνίας από τις μη Καθολικές δυνάμεις, ήταν επιζήμιο για την ενοποίηση των Ανατολικών Συνόρων κατά την εποχή της ανεξάρτητης Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας.[3]
Η μετάβαση από τη θρησκευτική ανοχή της Ζετσποσπόλιτα στη μονοθρησκευτική στάση και την ταύτιση της «Πολωνικότητας» με τον Καθολικισμό ξεκίνησε το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, υπό την επίδραση πολέμων με μη καθολικούς γείτονες: Ισλαμική Τουρκία, Λουθηρανική Σουηδία και Ανατολικούς Ορθοδόξους Ρώσους και Κοζάκους. Σταδιακά αυξήθηκαν οι διακρίσεις σε βάρος των θρησκευτικών αντιφρονούντων. Τελικά το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου 1791 ανακήρυξε τον Καθολικισμό ως κρατική θρησκεία ενώ παραχωρούσε θρησκευτική ελευθερία στους διαφωνούντες.[4]
Καθηγητής Μπράιαν Πόρτερ-Σουτς ισχυρίζεται ότι η αδιάσπαστη σύνδεση των Πολωνών και του Καθολικισμού, όπως είναι γνωστός σήμερα, οριστικοποιήθηκε μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, και το συνδέει με την εμφάνιση του όρου με παύλα «Polak-Katolik» («Πολωνο-Καθολικός»), ασυνήθιστο για την πολωνική ορθογραφία. Δήλωσε ότι μέχρι τότε οι εκφράσεις όπως «Πολωνός άρα Καθολικός» («Polak więc katolik») ήταν συνήθως απλές δημογραφικές δηλώσεις, και μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα, σημαίνουν τη δήλωση ότι ο μόνος κατάλληλος Πολωνός θα έπρεπε να είναι ένας Καθολικός.
Αυτό το κριτήριο χρησιμοποιείται συνήθως από Πολωνούς εθνικιστές με το σύνθημά τους «Πολωνία για τους Πολωνούς». Ένα αξιοσημείωτο περιστατικό ήταν με τον Πολωνό στρατηγό Βουαντίσουαφ Άντερς, ο οποίος ήταν βαλτικής γερμανικής προτεσταντικής καταγωγής. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μέλος της πολωνικής εξόριστης κυβέρνησης στο Λονδίνο και κατηγορήθηκε επανειλημμένα από εθνικιστές ότι «δεν ήταν Πολωνός», έτσι ώστε έπρεπε να πάει στα δικαστήρια και να τους μηνύσει για συκοφαντική δυσφήμιση.[5]
Σύγχρονη Πολωνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το στερεότυπο του «Αληθινού Πολωνού» εξακολουθεί να είναι ισχυρό στην πολιτική της σύγχρονης, μετακομμουνιστικής Πολωνίας, ιδιαίτερα στους δεξιούς και εθνικιστικούς κύκλους.[6]
Ο καθηγητής Μικόουαϊ Τσέσνικ ισχυρίζεται ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν αυτό το είδος γλώσσας συνήθως σφετερίζονται το δικαίωμα να είναι οι εκπρόσωποι της «αληθινής Πολωνίας», ενώ οι αντίπαλοί τους είναι οι προδότες της Πολωνίας.[7]
Ο Βίτολντ Σταζέφσκι έγραψε στο περιοδικό Przegląd:
Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα στην πολωνική κοινωνία που πιστεύει ότι μόνο αυτοί δικαιούνται τον ορισμό του «Πολωνού». Όλοι οι άλλοι είναι «προσποιούμενοι Πολωνοί», που είτε είναι δηλητηριασμένοι από την εχθρική προπαγάνδα είτε είναι υπηρέτες (πράκτορες) της Ρωσίας και της Γερμανίας, πάντα εχθρικοί απέναντί μας και φυσικά των Εβραίων και των Μασόνων. Ένας αληθινός Πολωνός είναι πιστός ακροατής του Radio Maryja και αναγνώστης της Gazeta Polska. Δεν θα αγγίξει την Gazeta Wyborcza και ανέχεται οριακά την Rzeczpospolita. Είναι πεπεισμένος ότι οι Πολωνοί είναι ένα ευγενές έθνος, άτυχοι μόνο λόγω των γειτόνων τους, που είναι αιώνιοι εχθροί τους, και λόγω της κακίας των συμμάχων που πάντα μας εγκαταλείπουν δόλια σε στιγμές ανάγκης.[8]
Ο Μίχαου Νόγκας έγραψε στην Gazeta Wyborcza ότι ο αριθμός των «μη αληθινών Πολωνών» αυξάνεται σταθερά. Παρακάτω είναι ένα μικρό δείγμα από τον κατάλογο που δημιούργησε ο Νόγκας: άτομα που δεν ψηφίζουν το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, μη ετεροκανονικά άτομα, υπερασπιστές του Δάσους Μπιαλοβιέζα και άλλων πράσινων περιοχών, πολέμιοι του καναλιού της γλώσσας του Βιστούλα, πολέμιοι της ολικής οικειοποίησης των δημοσίων μέσων ενημέρωσης από τις αρχές, ποδηλάτες,[nb 1] χορτοφάγοι και vegans, άθεοι, ...[9]
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Σε αυτό το πλαίσιο, οι «ποδηλάτες» είναι είναι μια αναφορά στα ΛΟΑΤ άτομα, υπονοώντας το σύνθημα του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Αναγέννηση της Πολωνίας, Zakaz Pedalowania.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Wojciech Jakubowski, Ewa Maria Marciniak, Piotr Załęski, Socjalizacja polityczna młodego pokolenia Polaków: raport z badań kompetencji politycznych, mentalności i postaw politycznych warszawskich licealistów, 2008, (ISBN 8375450782), σελ. 124
- ↑ Iwona Kabzińska-Stawarz, Wśród "kościelnych Polaków": wyznaczniki tożsamości etnicznej (narodowej) Polaków na Białorusi, 1999, (ISBN 8385463798), σελ. 43
- ↑ Krzysztof Krasowski, Związki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-prawne, 1988, (ISBN 8301083263).
- ↑ Agata Kwiatek, Azyl heretyków czy ocean nietolerancji? Czy Rzeczpospolita była państwem bez stosów?, histmag.org, 4 Δεκεμβρίου 2016 (updated 18 Ιουνίου 2020)
- ↑ Νόρμαν Ντέιβις, Trail of Hope: The Anders Army, An Odyssey Across Three Continents, 2016, (ISBN 1472816048), σελ. 258
- ↑ Rafał Zimny, Paweł Nowak, Słownik polszczyzny politycznej po roku 1989, 2009, (ISBN 8301159960), σελ. 246
- ↑ "Kim są prawdziwi Polacy? Jesteśmy podzieleni czy tylko różni?", By Zbigniew Konarski, 16 Σεπτεμβρίου 2019, wnp.pl
- ↑ Witold Starzewski, "Prawdziwy Polak (próba definicji)"
- ↑ Michał Nogaś "Zbiór nieprawdziwych Polaków stale się poszerza. Uratuje nas matematyka", Wyborcza, 16 Σεπτεμβρίου 2020
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Stanislaw Obirek, "Polak Katolik?", 2015, (ISBN 9788361710189)