Άλοϊς Μπρούνερ
| Άλοϊς Μπρούνερ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Alois Brunner (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 8 Απριλίου 1912[1] Deutsch Kaltenbrunn |
| Θάνατος | Δεκέμβριος 2001 Δαμασκός[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αυστρία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[3] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός[2] πολιτικός[4] |
| Εργοδότης | Γκεστάπο Οργάνωση Γκέλεν[2] |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα |
| Ποινική κατάσταση | |
| Κατηγορίες εγκλήματος | έγκλημα κατά της ανθρωπότητας (θανατική ποινή)[2] |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Χάουπτστουρμφυρερ/Σούτσσταφφελ |
| Πόλεμοι/μάχες | Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Military occupation of the Slovak Republic |
Ο Άλοϊς Μπρούνερ (Alois Brunner, 8 Απριλίου 1912 - Δεκέμβριος 2001) ήταν Αυστριακός ναζί εγκληματίας πολέμου, δεξί χέρι του Άντολφ Άιχμαν, διοικητής στρατοπέδων συγκέντρωσης και βασικός υπεύθυνος για τις μεταγωγές περίπου 125.000 Εβραίων από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Σλοβακία και την Αυστρία.[5] Έως το τέλος της ζωής του, παρέμεινε αμετανόητος για τις πράξεις του.[α]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπρούνερ γεννήθηκε στο (τότε) Νάντκουτ (Nádkút) της Αυστροουγγαρίας, σήμερα Ρόρμπρουν (Rohrbrunn) της Αυστρίας στις 8 Απριλίου του 1912. Το 1931 σε ηλικία 19 ετών έγινε μέλος του Αυστριακού παραρτήματος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και το Δεκέμβριο του 1932 εντάχθηκε στην SA. Το 1933 το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα τέθηκε εκτός νόμου στην Αυστρία και ο Μπρούνερ εντάχθηκε στην "Αυστριακή Λεγεώνα", όπου γνωρίστηκε με τον Άιχμαν. Μια εβδομάδα μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων (9-10 Νοεμβρίου 1938) έκανε αίτηση ένταξης στην SS, η οποία εγκρίθηκε και στις 10 Απριλίου 1939 ο Μπρούνερ έγινε μέλος της,[7] φθάνοντας μέχρι το βαθμό του "Hauptsturmführer" (αντίστοιχος του λοχαγού).
Επιδεικνύοντας έντονο αντισημιτισμό, γρήγορα βρέθηκε στο γραφείο του παλαιού του γνώριμου Άιχμαν, ως ιδιαίτερος γραμματέας του. Ο Άιχμαν που από το 1938 υπηρετούσε στη Βιέννη ως επικεφαλής του "Γραφείου Μετανάστευσης Εβραίων" τον τοποθετεί επικεφαλής στο γραφείο μόλις μετατίθεται ξανά στη Γερμανία.[8] Ο Μπρούνερ συνέχισε την πολύ επιτυχημένη "πολιτική" του μέντορά του εξαναγκάζοντας χιλιάδες Εβραίους να εγκαταλείψουν την Αυστρία.
Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δράση στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν άρχισε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ο Μπρούνερ συνέχισε τη δράση του στην Αυστρία, εκτοπίζοντας αυτή τη φορά περίπου 47.000 Εβραίους σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης και συνέχισε τη δράση του μετατιθέμενος στο Βερολίνο. Δεν άργησε όμως να μετατεθεί και πάλι, αυτή τη φορά στη Θεσσαλονίκη ως επικεφαλής του "Ειδικού Τμήματος της Αστυνομίας Ασφαλείας για τα εβραϊκά ζητήματα Θεσσαλονίκης-Αιγαίου" (Sonderkommado den Sicherheitspolizei für Judenangelegenheiten Saloniki-Ägäis) μαζί με τον ομόβαθμό του Ντίτερ Βισλιτσένι (Dieter Wisliceny).[9][β]
Ο Μπρούνερ επέδειξε και πάλι τις οργανωτικές του ικανότητες. Από τις πρώτες ημέρες της παρουσίας του εκεί, υποχρεώθηκαν όλοι οι Εβραίοι να φορούν κίτρινα αστέρια και να σημαίνουν ως "εβραϊκά" τα καταστήματά τους. Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκαν και δύο γκέτο στα οποία μεταφέρθηκαν όλες οι εβραϊκές οικογένειες. Μετά από διαταγή του Άιχμαν στις 10 Μαρτίου 1943,[12] από τις 15 Μαρτίου και έπειτα οργάνωσε συρμούς με κλειστά φορτηγά βαγόνια, καθένας από τους οποίους χωρούσε 2.800 άτομα, απευθείας προς το Άουσβιτς. Όσο βρισκόταν ο Μπρούνερ στη Θεσσαλονίκη, έφυγαν από αυτή 18 τέτοιοι συρμοί, μεταφέροντας 45.324 άτομα.[13] Έχοντας καταστρέψει αρχεία, εγκαταστάσεις λατρείας, ακόμη και αυτό το νεκροταφείο των Σεφαραδιτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης, κατάφερε μέσα σε έξι εβδομάδες να καταστρέψει μια από τις πλέον μακραίωνες (η κοινότητα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης αριθμούσε περίπου 60.000 άτομα και υπήρχε επί πέντε αιώνες) και δραστήριες εβραϊκές κοινότητες στην Ευρώπη.
Δράση στη Γαλλία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη συνέχεια έλαβε νέα μετάθεση ως "ειδικός" επί των μεταγωγών, αυτή τη φορά στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Ντρανσύ στα περίχωρα του Παρισιού, στη Γαλλία (Ιούνιος 1943).[5] Εκεί ανέλαβε το ρόλο του διοικητή, αφαιρώντας τον από τη γαλλική αστυνομία και τη χωροφυλακή. Το στρατόπεδο πέρασε έτσι στη δικαιοδοσία της SS. Ο νέος διοικητής εφάρμοσε άμεσα πολύ σκληρά μέτρα, από την απαγόρευση της επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, έως βασανιστήρια και ποινές για υποτιθέμενα αδικήματα των κρατουμένων, αλλά και απάτες, καθώς ενθάρρυνε τα υποψήφια θύματα να παίρνουν μαζί τους όλα τα πολύτιμα προσωπικά τους αντικείμενα, αφού θα μεταφέρονταν σε μια "αποικία εργασίας" στην Πολωνία.[14] Ο Μπρούνερ επεξέτεινε την έως τότε δραστηριότητα του στρατοπέδου. Μέχρι την άφιξή του μετάγονταν σε στρατόπεδα μόνον όσοι Εβραίοι είχαν γεννηθεί εκτός Γαλλίας. Ο Μπρούνερ άρχισε να μεταγάγει και Γάλλους Εβραίους στα στρατόπεδα θανάτου, ενώ έδωσε έμφαση και στους "μελλοντικούς τρομοκράτες", όπως αποκαλούσε τα παιδιά των Εβραίων, στέλνοντας στα στρατόπεδα εκατοντάδες παιδιά χωρίς τους γονείς τους. Από τα 26.419 άτομα που ο Μπρούνερ μετήγαγε από το Ντρανσύ επέζησαν μόνο τα 1.464.[15]
Δράση στη Σλοβακία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενώ είχε αρχίσει να διαφαίνεται η ήττα της Γερμανίας, ο Μπρούνερ έφυγε από τη Γαλλία και μετέβη στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1944 στη Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο του στρατοπέδου εργασίας του Σερέντ (Sered'). Στη συνέχεια, συνεπικουρούμενος από τους ντόπιους εθελοντές SS, εξαπέλησε ένα ανθρωποκυνηγητό εναντίον των Εβραίων της χώρας, καταληστεύνoτας -σύμφωνα με την προσφιλή του τακτική- τα θύματα. Συνολικά, κατάφερε να εκτοπίσει 8.000 άτομα στο Άουσβιτς κι άλλα 4.000 στα στρατόπεδα του Ζάξενχαουζεν και του Τερέζιενστατ (Theresienstadt).[16]
Μετά τον Πόλεμο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κρυπτόμενος στη Γερμανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προκειμένου να επιζήσει στη μεταπολεμική Γερμανία, οικειοποιήθηκε την ταυτότητα ενός στρατιώτη της Βέρμαχτ που λεγόταν "Alois Schmaldienst", ο οποίος ήταν εξάδελφός του.[17] Στο μεταξύ, οι Σοβιετικοί που είχαν καταλάβει τη Βιέννη εντόπισαν τον συνεπώνυμό του Άντον Μπρούνερ και τον εκτέλεσαν. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο Άλοϊς εθεωρείτο νεκρός, ενώ συγχεόταν με τον Άντον Μπρούνερ, ακόμη και από τον Άιχμαν. Ο Άλοϊς, όμως, χάρη στην ψεύτικη ταυτότητά του, κατάφερε να βρει εργασία ως οδηγός σε αμερικανική βάση και να πάρει καινούργια ταυτότητα, μετακινούμενος αυτή τη φορά στο Έσσεν. Παρέμεινε εκεί μέχρι το 1954, οπότε και αποκαλύφθηκε πως τα χαρτιά του ήταν πλαστά. Έλαβε τότε το όνομα "Dr. Georg Fischer" και διέφυγε στη Μέση Ανατολή.[17] Ο Μπρούνερ πιθανότητα κατάφερε να εγκαταλείψει την Ευρώπη με τη βοήθεια της Οργάνωσης Γκέλεν,[18] η οποία χρηματοδοτείτο από την αμερικανική CIA και υπήρξε το πρόπλασμα της Δυτικογερμανικής υπηρεσίας πληροφοριών BND (Bundesnachrichtendienst).[19]
Διαφυγή στη Μέση Ανατολή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο Κάιρο, όπου αρχικά πήγε, φαίνεται πως εργάστηκε, πιθανόν με τη διαμεσολάβηση του γνωστού Αυστριακού ναζί Ότο Σκορτσένυ, για λογαριασμό της CIA και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Δαμασκό της Συρίας, όπου εργάστηκε για τις Δυτικογερμανικές μυστικές υπηρεσίες[γ] και μια εταιρία όπλων. Εκεί συνάντησε και άλλους, παλιούς του γνώριμους από το περιβάλλον του Άιχμαν.[19]
Το 1960 ένας πρώην πράκτορας του Κεντρικού Γραφείου Ασφαλείας του Ράιχ αποκάλυψε σε Γάλλο πράκτορα ότι ο Μπρούνερ ζούσε στη Δαμασκό. Η Γαλλία, η οποία είχε ήδη από το 1953-54 καταδικάσει τον Μπρούνερ ερήμην σε ειδικό Στρατοδικείο (Tribunaux permanents des forces armées - TPFA) ζήτησε την έκδοσή του αλλά οι Σύροι, που τον είχαν συλλάβει για εμπόριο ναρκωτικών, αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν την πείρα του και τον άφησαν ελεύθερο για να τον χρησιμοποίησαν στην αναδιοργάνωση της Συριακής Μυστικής Αστυνομίας.
Οι Ισραηλινοί, έχοντας πληροφορηθεί ότι ο Μπρούνερ ζει και θεωρώντας ότι δεν ήταν σκόπιμο να επέμβουν άμεσα -όπως έκαναν με τον Άιχμαν στην Αργεντινή- έστειλαν το 1961 στη Δαμασκό ένα παγιδευμένο δέμα. Ο Μπρούνερ πήγε στο ταχυδρομείο να το παραλάβει αλλά αυτό εξεράγη και σκότωσε δύο ταχυδρομικούς υπαλλήλους. Ο "Δρ. Φίσερ" γλίτωσε το θάνατο, χάνοντας ένα μάτι. Από μια δεύτερη βόμβα που του έστειλαν το 1980 έχασε τα δάχτυλα του αριστερού χεριού. Έκτοτε, η οικία του στη Δαμασκό φυλασσόταν σε εικοσιτετράωρη βάση από τις δυνάμεις ασφαλείας.[21] Το 1968 ζήτησαν την έκδοσή του τόσο η Αυστρία όσο και το Ισραήλ. Το ίδιο αίτημα υπέβαλε και η Γερμανία το 1984, αλλά κανένα από τα αιτήματα δεν ικανοποιήθηκε.
Το 1987 η Ιντερπόλ εξέδοσε διεθνές ένταλμα σύλληψης, ενώ το 1995 ο Ομοσπονδιακός Εισαγγελέας της Γερμανίας πρόσφερε αμοιβή 330.000 δολαρίων σε όποιον δώσει πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψή του. Οι αιτήσεις για σύλληψη ή έκδοση έλαβαν τελικά το 1999 την απάντηση του τότε Σύρου προέδρου Χαφέζ αλ Άσαντ ότι δεν διαθέτει καμία πληροφορία σχετικά με το αν ο Μπρούνερ είναι ζωντανός ή πού ακριβώς βρίσκεται. Για τη Γαλλία η υπόθεση πέρασε στο Γαλλικό Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο στις 2 Μαΐου 2001 τον καταδίκασε ερήμην σε ισόβια κάθειρξη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.[7]
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ύστερα από έρευνες που διεξήγαγε επί σειρά ετών ο Εφραίμ Ζούροφ, συνεργάτης του Κέντρου Σιμόν Βίζενταλ, διαπιστώθηκε τελικά ότι ο Αλόις Μπρούνερ απεβίωσε το 2001 στη Συρία. Σύμφωνα με τον Ζούροφ, ζούσε υπό την προστασία του καθεστώτος.[22] Απεδείχθη, ωστόσο, ότι προστατευόταν και από Αυστριακούς και Γερμανούς παράγoντες, αφού εμφανιζόταν σε δεξιώσεις στις οικίες των εκάστοτε Αυστριακών Πρεσβευτών, μαζί με σημαντικά στελέχη αυστριακών και γερμανικών επιχειρήσεων,[6] ενώ οι διωκτικές αρχές γνώριζαν πού ζούσε και ότι έστελνε τακτικά χρηματικά ποσά στη σύζυγο και την κόρη του στη Βιέννη.[23]
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Chigago Sun Times στα τέλη της δεκαετίας του 1980, απάντησε σε σχετική ερώτηση πως δεν έχει "μετανοιώσει για τίποτα", διότι οι Εβραίοι είναι "φορείς του διαβόλου" και "ανθρώπινα αποβράσματα" και ότι θα έκανε "ξανά τα ίδια" εάν είχε τη δυνατότητα.[6]
- ↑ Στην ιστοσελίδα της Holocaust Education & Archive Research Team αναφέρεται ότι στη Θεσσαλονίκη είχε σταλεί ο συνεπώνυμος και ομόβαθμός του Άντον Μπρούνερ. Eίχε συμμετάσχει στις απελάσεις από τη Βιέννη, αλλά δεν ήταν μέλος των Ες-Ες.[10] Πριν το Άνσλους ο Άντον Μπρούνερ, που είχε γεννηθεί στην Κροατία το 1898, ήταν μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.[11]
- ↑ Τη δεκαετία του 1990 κατέστρεψαν το φάκελο που είχαν για τον Μπρούνερ.[20]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6t01nt8. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Christopher Simpson: Blowback: America’s Recruitment of Nazis, and Its Destructive Impact on Our Domestic and Foreign Policy.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12181568h. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ 5,0 5,1 Felstiner (1987).
- ↑ 6,0 6,1 Safrian (2010), σ. 224.
- ↑ 7,0 7,1 "(Profiles:) Alois Brunner", TRIAL.
- ↑ Jewish Virtual Library.
- ↑ Κουζινόπουλος (2005), σ. 47
- ↑ Κουζινόπουλος (2005), σ. 100.
- ↑ Safrian (2010), σ. 45.
- ↑ Κουζινόπουλος (2005), σ. 56.
- ↑ Safrian (2010), σσ. 165-167.
- ↑ Safrian (2010), σσ.174-176.
- ↑ Safrian (2010), σσ.179-180.
- ↑ Safrian (2010), σσ. 207-210.
- ↑ 17,0 17,1 Safrian (2010), σ. 215
- ↑ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσων.
- ↑ 19,0 19,1 Safrian (2010), σ. 223.
- ↑ Stangneth (2011).
- ↑ Safrian (2010), σσ.223-224.
- ↑ Έθνος (2 Δεκεμβρίου 2014).
- ↑ programm.ARD.de.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ελληνικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κουζινόπουλος, Σπύρος (2005). Υπόθεση Αλόις Μπρούνερ. Θεσσαλονίκη: Ιανός. ISBN 9607827139.
- «Νεκρός ο "Χασάπης της Θεσσαλονίκης" Αλόις Μπρούνερ». Έθνος (2 Δεκεμβρίου 2014). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-27. https://web.archive.org/web/20150227094702/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64102386. Ανακτήθηκε στις 2015-11-17.
- «Alois Brunner: οι έρευνες». Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσων. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2015.
Ξενόγλωσσες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Safrian, Hans (2010). Eichmann's Men. (Μετάφρ. από τα γερμανικά: Ute Stargardt). Κέιμπριτζ: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-61726-0.
- Felstiner, Mary (1987). «Commandant of Drancy: Alois Brunner and the Jews of France» (abstract - html). Holocaust Genocide Studies. Oxford Journals. σελίδες 21–47. doi:10.1093/hgs/2.1.21. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2015.
- «(Profiles:) Alois Brunner». Γενεύη: TRIAL (Track Impunity Always). 23 Νοεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (html) στις 8 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2015.
- «Alois Brunner (1912-c.2010)» (html). Jewish Virtual Library. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2015.
- Stangneth, Bettina (2011). «Warum tilgte der BND die Akte des Eichmann-Helfers?». Die Welt (21 Αυγούστου). http://www.welt.de/kultur/history/article13554689/Warum-tilgte-der-BND-die-Akte-des-Eichmann-Helfers.html. Ανακτήθηκε στις 2015-12-20.
- «Die Akte B. –Alois Brunner. Die Geschichte eines Massenmörders. Ein Dokumentarfilm von Georg M. Hafner und Esther Schapira». programm.ARD.de. 26 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2015.
Πρόσθετη βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κλάρσφελντ, Μπεάτε και Σερζ (2015). Απομνημονεύματα: κυνηγώντας τους Ναζί. (Μετάφραση: Κατερίνα Λάμψα). Αθήνα: Καπόν. ISBN 978-618-5209-01-8.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bayerischer Rundfunk (2014). «Alois Brunner» (video) (στα Γερμανικά). youtube. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2015.