Στρατόπεδο εξόντωσης Μαϊντάνεκ

Μαϊντάνεκ
	Majdanek
Είδος	στρατιωτικό μουσείο, Ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης
Γεωγραφικές συντεταγμένες	51°13′22″N 22°35′55″E
Διοικητική υπαγωγή	Λούμπλιν
Χώρα	Πολωνία
Έναρξη κατασκευής	1941
Ιστότοπος
	Επίσημος ιστότοπος
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Το Ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης Μαϊντάνεκ (Konzentrationslager Majdanek) ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης που δημιουργήθηκε από τα SS στο κατεχόμενο έδαφος της Πολωνίας.

Ίδρυση, λειτουργία

Το στρατόπεδο ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1941 με εντολή του αρχηγού των SS Χάινριχ Χίμλερ. Αρχικά προοριζόταν για στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Δημιουργήθηκε σε έκταση 2,7 τ.χλμ. σε απόσταση μόλις ενός τετάρτου του μιλίου από τα τελευταία σπίτια της Πολωνικής πόλης Λούμπλιν (Lublin) και πήρε το όνομά του από το προάστιο Majdan Tatarski του Λούμπλιν. Την επίβλεψη κατασκευής του ανέλαβε ο αρχηγός της τοπικής Γκεστάπο Οντίλο Γκλομπότσνικ (Odilo Globocnik)^[3].

Την κατασκευή υποχρεώθηκαν να υλοποιήσουν Εβραίοι αιχμάλωτοι πολέμου. Στην τελική του μορφή, το στρατόπεδο διέθετε 144 κοιτώνες κρατουμένων κατανεμημένους σε πέντε τομείς. Υπήρχαν, επίσης, ένας ειδικός τομέας για τις μαζικές εξοντώσεις και ένας τομέας για κρατούμενα παιδιά. Η εγκατάσταση περιβαλλόταν εξ ολοκλήρου από αγκαθωτό ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα και υπήρχαν υπερυψωμένες σκοπιές. Το στρατόπεδο περιβαλλόταν από εργαστήρια κατασκευών και αποθήκες.

Μαϊντάνεκ

Το Μαϊντάνεκ στη σημερινή Πολωνία

Πρώτος Διοικητής (και σκληρότερος όλων) ήταν ο διαβόητος Καρλ Κοχ (Karl Otto Koch), ο οποίος ήλθε με μετάθεση από το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ (Buchenwald)^[4]. Ο Κοχ έγινε διάσημος όχι μόνο για το σαδισμό που επεδείκνυε (αυτός και οι υφιστάμενοί του) στους κρατούμενους, αλλά και για τη σύζυγό του Ίλζε, η οποία λέγεται ότι είχε ως χόμπι να συλλέγει τατουάζ αποτυπωμένα στο δέρμα εκτελούμενων κρατουμένων.

Οι πρώτοι κρατούμενοι ήταν περίπου 200 Εβραίοι που μεταφέρθηκαν εκεί από το γκέτο του Λούμπλιν, τον Νοέμβριο του 1941, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα (αρχές Δεκεμβρίου) κατέφθασαν και 5000 Σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου. Εξολοθρεύτηκαν από την πείνα και τις άσχημες καιρικές συνθήκες πριν αρχίσουν να φθάνουν ομαδικά Εβραίοι από όλες τις κατεχόμενες χώρες, κυρίως από τη Σλοβενία, το γερμανικό Προτεκτοράτο Βοημίας και Μοραβίας τις Κάτω Χώρες και την Ελλάδα^[5]. Ακολούθησαν 74.000 Πολωνοεβραίοι από τη Βαρσοβία, to Μπιαλιστόκ και το Λούμπλιν.

Αρχικά οι εκτελέσεις γίνονταν με τυφεκισμό ή απαγχονισμούς σε κοντινό δάσος (Krepiec), επειδή δεν είχαν ετοιμαστεί ακόμη οι θάλαμοι αερίων, και τα σώματα ή καίγονταν σε πυρές ή ενταφιάζονταν σε ομαδικούς τάφους. Η εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας το 1943 σε συνδυασμό με τις απόπειρες απόδρασης από τα στρατόπεδα της Τρεμπλίνκα και του Σομπιμπόρ αποτέλεσαν τις αφορμές για να ενταχθεί το Μαϊντάνεκ στην Επιχείρηση Ράινχαρντ και οργάνωσαν ειδική επιχείρηση γι' αυτό το σκοπό (Aktion Erntefest, Επιχείρηση "Εορτή της Συγκομιδής")^[6], κατά την οποία στις 3 Νοεμβρίου 1943 εκτελέσθηκαν 18.000 Εβραίοι μέσα σε μιά ημέρα με πυρά πολυβόλων και ενταφιάσθηκαν σε τάφρο, την οποία είχαν εξαναγκασθεί να διανοίξουν οι ίδιοι. Στη συνέχεια οι Ναζιστές έκτισαν θαλάμους αερίων (χρησιμοποιήθηκε ο Κυκλώνας Β) και κρεματόρια.

Όταν οι Ναζιστές αντιλήφθηκαν ότι ο Πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του με την ήττα του καθεστώτος και της χώρας τους, έφεραν εργάτες από άλλα στρατόπεδα με σκοπό να εξαλείψουν τα ίχνη των φρικαλεοτήτων που είχαν διαπράξει. Το πέτυχαν εν μέρει και, όταν ο Ερυθρός Στρατός κατέλαβε το γειτονικό Λούμπλιν και απελευθέρωσε και το στρατόπεδο, βρήκε σε αυτό μόνο μερικές εκατοντάδες κρατουμένων διαφόρων εθνικοτήτων, ενώ το προσωπικό του στρατοπέδου είχε προλάβει να διαφύγει.

Διοικητές

Στο Στρατόπεδο διετέλεσαν διοικητές τα εξής μέλη της SS:^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Καρλ Κοχ (Karl Otto Koch): Σεπτέμβριος 1941 - Ιούλιος 1942 (εκτελέστηκε από την SS)
Μαξ Κέγκελ (Max Kögel): Αύγουστος - Οκτώβριος 1942 (αναπλήρωσε τον απομακρυνθέντα Κοχ) (αυτοκτόνησε)
Χέρμαν Φλόρστεντ (Hermann Florstedt): Οκτώβριος 1942 - Σεπτέμβριος 1943. Εκτελέσθηκε από την SS λόγω αποδεδειγμένης κατάχρησης της περιουσίας του Ράιχ (κατακρατούσε τα αντικείμενα που αφαιρούνταν από τους κρατούμενους)
Μάρτιν Βάις (Martin Gottfried Weiß): Σεπτέμβριος 1943 - Μάιος 1944. Εκτελέστηκε από τους Συμμάχους.
Άρτουρ Λίμπεχένσελ (Arthur Liebehenschel): Μάιος - Ιούλιος 1944. Εκτελέστηκε από τις Πολωνικές αρχές.

Πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Majdanek concentration camp στο Wikimedia Commons

[e4c9fa890e9b1ab8461d1bfe31d535a77b767b05-1] «Nuremberg Trials Project». Nuremberg Trials Project.

[af6b8d029a2ef9d14ef535c2cdd343d7be9eeb27-2] Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945» (Αγγλικά) Indiana University Press. 2009.

[3] Στρατόπεδα Θανάτου

[4] Majdanek (Poland)

[5] The Holocaust: Lest we forget

[6] The Holocaust: Lest we forget, ό.π.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]