Αμπάι Κουνανμπάιουλι

Αμπάι Κουνανμπάιουλι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Абай Құнанбайұлы (Καζακικά)
Γέννηση	29 Ιουλίουιουλ. / 10  Αυγούστου 1845γρηγ. ή 10  Αυγούστου 1845 Jidebai
Θάνατος	23 Ιουνίουιουλ. / 6  Ιουλίου 1904γρηγ. ή 6  Ιουλίου 1904 Jidebai
Τόπος ταφής	Mausoleum of Abai Qunanbaiuly
Εθνικότητα	Καζάχοι
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Ισλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά Καζακικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	γλωσσολόγος ποιητής μεταφραστής συνθέτης δημόσιο πρόσωπο συγγραφέας φιλόσοφος
Οικογένεια
Σύζυγος	Dilda Alshinbayovna
Τέκνα	Turagul Abaiuli Akylbai Abayuly Kunanbaev Raikhan Abayovna Kulbadan Abayovna Abdirakhman Uskenbaev Magauiya Abayuly Kunanbaev
Γονείς	Kunanbai Uskenbayuly και Ulzhan
Αδέλφια	Kudaiberdi Kunanbayuly
Σχετικά πολυμέσα

Ο Αμπάι (Ιμπραήμ) Κουνανμπάιουλι (καζακικά: Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы‎‎, Abay (Ïbrahïm) Qunanbayulı, 10 Αυγούστου 1845 – 6 Ιουλίου 1904) ήταν Καζάκος ποιητής και φιλόσοφος.

Ζωή

Πρώιμη ζωή και εκπαίδευση

Ο Αμπάι γεννήθηκε στο σημερινό Καραουίλ, στην επαρχία Αμπάι της περιφέρειας Ανατολικού Καζακστάν.

Γιος του Κουνανμπάι και της Ουλτζάν, δεύτερης συζύγου του, τον ονόμασαν Ιμπραήμ (Αβραάμ) αλλά λόγω της λαμπερότητας του ονομάστηκε και "Αμπάι" (που σημαίνει "προσεκτικός"), ένα όνομα που έμεινε για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο πατέρας λόγω της οικονομικής του κατάστασης μπορούσε να τον στείλει μόνο σε ρωσικό σχολείο, αλλά στα νιάτα του σπούδασε σε έναν μεντρεσέ με αρχηγό τον μουλά Αχμέτ Ριζά. Στο σχολείο του στο Σεμέι, υπάρχουν γραπτά του Μιχαήλ Λέρμοντοφ και του Αλεξάντερ Πούσκιν. 

Συνεισφορές

Ο Αμπάι έχει μεγάλη συνεισφορά στον εθνικό πολιτισμό λόγω της ποίησης του, που προκάλεσε ακραίο εθνικισμό και άνοδο του Καζακικού λαϊκού πολιτισμού. Πριν αυτόν, η Καζακική ποίηση αναφερόταν στις συνήθειες των νομάδων στις στέππες της χώρας. Στην ζωή του Αμπάι συνέβησαν σημαντικές κοινωνιοπολιτικές και κοινωνικοοικονομικές αλλαγές. Η ρωσική επίδραση συνέχισε να ανεβαίνει στο Καζακστάν και επίσης διδάσκονταν διαφορετικές φιλοσοφίες όπως τη Ρωσική, τη Δυτική ή την Ασιατική. Ο Κουνανμπαγιουλί επηρέασε επίσης τον τρόπο φιλοσοφικής σκέψης των μορφωμένων Καζάκων. 

Κληρονομιά

Γραμματόσημο του 1965 της Σοβιετικής Ένωσης, προς τιμήν του Αμπάι

Οι ηγέτες του κινήματος Αλάς Ορντά λένε ότι ήταν ο εμπνευστής και ο πνευματικός προκάτοχός τους. 

Εικόνες τον δείχνουν επίσης να φοράει παραδοσιακό φόρεμα με ένα ντόμπρα (το εθνικό μουσικό όργανο του Καζακστάν). Επίσης οι Καζάκοι τον χαρακτηρίζουν έναν από τους πρώτους εθνικούς ήρωες στην χώρα του. Το κρατικό πανεπιστήμιο του Αλμάτι ονομάστηκε προς τιμήν του, όπως και μια κύρια λεωφόρος της πόλης. Υπάρχουν και δημόσια σχολεία με το όνομα του. 

Η καζακική πόλη Αμπάι ονομάστηκε προς τιμήν του. Ακόμη μια ομώνυμη πόλη υπάρχει στην περιφέρεια Καραγκάντα. 

Μεταξύ των μαθητών του ήταν και ο ανιψιός του, ο ιστορικός, φιλόσοφος και ποιητής Σακαρίμ Κουνταϊμπερντιουλί (1858-1931).

Αγάλματα του έχουν στηθεί σε πολλές πόλεις του Καζακστάν, καθώς και στη Μόσχα.

Μια ταινία για τη ζωή του Αμπάι γυρίστηκε από την εταιρεία Kazakhfilm το 1995, με τίτλο Abai. Επίσης, είναι το θέμα των δύο μυθιστορημάτων και μιας όπερας του Μουχτάρ Αουέζοφ, ενός άλλου συγγραφέα από το Καζακστάν. 

Άλλη μια ταινία που περιγράφει την ζωή του πατέρα του έκανε πρεμιέρα τον Δεκέμβριο του 2015, με τίτλο "Κουνανμπάι".

Έργα

Ο Αμπάι έχει μεταφράσει έργα ξένων και Ρώσων συγγραφέων, τους περισσότερους για πρώτη φορά. Μερικές από τις μεταφράσεις του είναι έργα του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, του Λόρδου Βύρωνα, τους μύθους του Ιβάν Κρίλοφ και τον Ευγένιο Ονέγκιν του Αλεξάντερ Πούσκιν. 

Το πιο γνωστό βιβλίο του ονομάζεται Το βιβλίο των Λέξεων (καζακικά: қара сөздері, Qara sözderi‎‎), μια φιλοσοφική πραγματεία και τη συλλογή ποιήματα που ενθαρρύνει τους συμπατριώτες του να αγκαλιάσουν την εκπαίδευση, την παιδεία, και τον καλό ηθικό χαρακτήρα, προκειμένου να ξεφύγουν από τη φτώχεια, την υποδούλωση και τη διαφθορά. Στο Word Twenty Five, μιλά σχετικά με την σημασία του Ρωσικού πολιτισμού, ένας τρόπος για τους Καζάκους ανακαλύψουν περισσότερα για τους παγκόσμιους πολιτιστικούς θησαυρούς. 

Διαδηλώσεις στην Μόσχα (Μάιος 2012)

Στις 9 Μαΐου του 2012, δύο μέρες μετά την εκλογή του Βλαντίμιρ Πούτιν για τρίτη θητεία στην Ρωσική προεδρία, έγιναν διαδηλώσεις κοντά στην πρεσβεία του Καζακστάν και το άγαλμα του Αμπάι στην λεωφόρο Κριστοπρούντνιι, και έγινε γρήγορα το σημείο της συνάντησης των διαδηλωτών. Το OccupyAbai ήταν μεταξύ των κορυφαίων hashtag στο Twitter για αρκετές ημέρες χάρη στον Ρώσο ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, που οργάνωσε συνάντηση με τους οπαδούς του δίπλα από το μνημείο του Κουνανμπάγιεφ στη Μόσχα και αποκαλούταν ως ''το μνημείο ενός άγνωστου Καζάκου'', που όργισε του εθνοτικούς Καζάκους. Επίσης, η ποίηση του Αμπάι ήταν μια από τις 10 πιο δημοφιλές σε λήψεις εφαρμογές στο AppStore, λόγω του περιστατικού.