Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανάγλυφον ψηφίσματος Σαμίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανάγλυφον ψηφίσματος Σαμίων
Αθηνά και Ήρα επιβεβαιώνουν την
συμμαχία τους δια εγκάρδιας χειραψίας.
ΟνομασίαΑνάγλυφον ψηφίσματος Σαμίων
Έτος δημιουργίας405-402 π.Χ.
Είδοςγλυπτό
Διαστάσειςύψος 165 εκ.,
πλάτος 52-55 εκ.
ΜουσείοΜουσείο της Ακρόπολης
Αριθμός καταλόγου1333
Χάρτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το Ψήφισμα των Σαμίων είναι αττικό ανάγλυφο. Το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο τμήμα ανακαλύφτηκε το 1888 στις ανασκαφές της Ακρόπολης, ενώ δύο άλλα τμήματα είχαν ήδη βρεθεί το 1876 στο θέατρο του Διονύσου. Ένα τέταρτο τμήμα ανακαλύφτηκε αργότερα, πιθανώς ανάμεσα στα ευρήματα από τις ανασκαφές της Ακρόπολης, και προστέθηκε το 1903. Φυλάσσεται στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα με αύξοντα αριθμό καταλόγου 1333.

Η στήλη, της οποίας διακοσμητικό στοιχείο αποτελεί το ανάγλυφο, είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο Πεντέλης. Έχει συνολικό ύψος 1,65 μέτρα, και πλάτος 52 ως 55 εκατοστά. Η ανάγλυφη παράσταση περιβάλλεται από προεξέχον οριζόντιο επιστύλιο που υποστηρίζεται από δύο πλάγιες λεπτές παραστάδες με κορωνίδα. Παρουσιάζει τη θεά Αθηνά στα δεξιά και τη θεά Ήρα στα αριστερά. Η Αθηνά σφίγγει το χέρι της Ήρας. Κάτω από το ανάγλυφο είναι σκαλισμένα τρία Αθηναϊκά ψηφίσματα της Βουλής και του δήμου των Αθηναίων, τα οποία έχουν πλήρως μελετηθεί και μεταφραστεί.

Φέρει τις εξής επιγραφές: «ΚΗΦΙΣΟΦΩΝ ΠΑΙΑΝΕΥΣ ΕΓΡΑΜΜΑΤΕΥΕ» και «ΣΑΜΙΟΙΣ ΟΣΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΗΜΟ ΤΟ ΑΘΗΝΑΙ ΩΝ ΕΓΕΝΟΝΤΟ».

Ιστορικό υπόβαθρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την καταστροφή στους Αιγός Ποταμούς, μόνον οι Σάμιοι παρέμειναν πιστοί σύμμαχοι στους Αθηναίους.[1] Ο δήμος των Σαμίων εξόρισε από την πόλη τους ολίγαρχους και έστειλε δύο πρέσβεις στην Αθήνα, προσφέροντας εκ νέου τη βοήθειά τους για να συνεχιστεί ο αγώνας. Το 404 π.Χ. ο Λύσανδρος πολιόρκησε και κατέλαβε την πόλη των Σαμίων, εξόρισε με τη σειρά του τον δήμο και επανέφερε την ολιγαρχία.[2] Μετά την επαναφορά της δημοκρατίας στην Αθήνα, οι Αθηναίοι έκαναν ψήφισμα προς τιμήν των εξόριστων Σαμίων δημοκρατών. Το προκείμενο έργο τέχνης είναι σπουδαιότατης σημασίας για την κατανόηση των γεγονότων των τελευταίων χρόνων του Πελοποννησιακού πολέμου.

Το ανάγλυφο ανήκει στην τάξη των διακοσμητικών καλλιτεχνημάτων, που χρησίμευαν ως συμπληρωματικό ή επεξηγητικό στοιχείο στήλης ψηφίσματος. Ως γνωστό, η θεά Αθηνά αντιπροσωπεύει την πόλη της Αθήνας, ενώ η θεά Ήρα ήταν η προστάτιδα της Σάμου. Η συμβολική χειραψία επιβεβαιώνει την εκτίμηση των Αθηναίων προς τους πιστούς συμμάχους και αποδεικνύει τη συμμαχία μεταξύ των δύο πόλεων.

Ιστορική τοποθέτηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ανάγλυφο περιέχει τρία ψηφίσματα. Το πρώτο ψήφισμα χρονολογείται επί άρχοντος Αλεξίου το 405/404 π.Χ.. Η χάραξη των τριών ψηφισμάτων και του ανάγλυφου έγινε ταυτόχρονα με το ψήφισμα των τελευταίων δύο ψηφισμάτων, τα οποία χρονολογούνται επί άρχοντος Ευκλείδιου το 403/402 π.Χ.. Η μορφή της Ήρας μπορεί να ανάγεται σύμφωνα με τους Πέτερσεν και Κολλινιόν στην Ήρα του Αλκαμένη.

  1. «Ξενοφών, Ελληνικά, βιβλίο Β, κεφάλαιο 2, παράγραφος 6». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2016. 
  2. «Ξενοφών, Ελληνικά, βιβλίο Β, κεφάλαιο 3, παράγραφος 6». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2016.