Ανατροπή πλοίου
 |
Το θέμα του παρόντος λήμματος μπορεί να μην ικανοποιεί τα κριτήρια της εγκυκλοπαιδικότητας σύμφωνα με τις οδηγίες της Βικιπαίδειας. |
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ανατροπή πλοίου, κοινώς "αναποδογύρισμα" και ειδικότερα στη κοινή ναυτική γλώσσα "σουρφετάρισμα" χαρακτηρίζεται συνήθως η από βίαιο αίτιο (σφοδρό άνεμο, έντονο κυματισμό) μεταβολή της θέσης ισορροπίας ενός πλοίου με συνέπεια αυτό ν΄ ανατραπεί (να αναποδογυρίσει).
Τέτοιο ναυτικό ατύχημα συνέβαινε παλαιότερα στα ιστιοφόρα πλοία όταν ενέσκηπταν απότομοι και ριπαίοι άνεμοι οπότε το πλήρωμα δεν προλάβαινε την κατάλληλη διευθέτηση των ιστίων (πανιών). Στους νεότερους χρόνους, εποχή των μηχανοκινήτων πλοίων, ανατροπή πλοίου μπορεί να συμβεί κυρίως σε επικίνδυνη κλίση πλοίου από μετατόπιση φορτίου ή σε περίπτωση ύπαρξης μεγάλων ελεύθερων επιφανειών ύδατος ή υγρού μεταφερομένου φορτίου. Μέγιστο τέτοιο κίνδυνο διατρέχουν κυρίως τα μεταλλευματοφόρα και τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, όταν βρεθούν σε μεγάλο κυματισμό και υποστούν μεγάλους διατοιχισμούς.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η "εκούσια ανατροπή" που μπορεί να συμβεί, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, ακόμα και σε διάσωση πλοίου. Κλασικό παράδειγμα εκούσιας ανατροπής υπήρξε εκείνο του ιταλικού θωρηκτού "Λεονάρντο ντα Βίτσι".
Το Θωρηκτό "Λεονάρντο ντα Βίντσι" ευρισκόμενο αγκυροβολημένο στον όρμο του Τάραντα, βάθους 6 οργιών, στις 2 Αυγούστου του 1916 λόγω έκρηξης που σημειώθηκε στη πρυμναία πυριτιδαποθήκη ανατράπηκε τελείως και οι πύργοι του χώθηκαν στο λασπώδη βυθό. Η έκρηξη εκείνη είχε δημιουργήσει δύο μεγάλα ρήγματα εκατέρωθεν της πυριτιδαποθήκης και ένα εγκάρσιο στο κατάστρωμα.
Τότε επιχειρήθηκε μετά από κοπιώδη εργασία καταδυτικών συνεργείων η ανέλκυσή του στην επιφάνεια, με πεπιεσμένο αέρα και σε πλήρη ανατροπή, με την τρόπιδα προς τα πάνω. Στη συνέχεια αργά αργά ρυμουλκήθηκε αναποδογυρισμένο στη μεγάλη μόνιμη δεξαμενή του Τάραντα όπου χωρίς απάντληση της δεξαμενής άρχισαν οι εργασίες επισκευής των πλευρικών ρηγμάτων. Μετά την ολοκλήρωση αυτών και πάλι ρυμουλκούμενο εξήλθε της δεξαμενής όπου και επιχειρήθηκε με επιτυχία η παλινόρθωση του σκάφους και επανεισαγωγή του στη δεξαμενή με κανονικό αυτή τη φορά δεξαμενισμό (με απάντληση) για την ολοκλήρωση των επισκευών. Την εποχή εκείνη το γεγονός αυτό, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του σκάφους και τις εξ αυτού δυσκολίες της επιχείρησης, θεωρήθηκε σπουδαίο κατόρθωμα των Ιταλών ναυπηγών επισύροντας τον θαυμασμό όλου του τότε ναυτικού κόσμου.
Επίσης "εκούσια ανατροπή" πραγματοποιείται και στο πείραμα ευσταθείας ειδικά των ναυαγοσωστικών σκαφών στη διάρκεια του οποίου το πλήρωμα παραμένει εντός του σκάφους στις θέσεις του φορώντας ειδικές ζώνες ασφαλείας.