Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανκεζεναμούν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανκεζεναμούν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1348 π.Χ. (Αβεβαιότητα)
Θήβαι Αιγύπτου
Θάνατος1322 π.Χ. (Αβεβαιότητα)
Μέμφις
Τόπος ταφήςΚοιλάδα των Βασιλέων
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβασίλισσα[1]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤουταγχαμών[2]
ΤέκναAnkhesenpaaten Tasherit
317a mummy
317b mummy
ΓονείςΑκενατόν και Νεφερτίτη
ΑδέλφιαΤουταγχαμών
Νεφερνεφερουατέν Τασερίτ
Νεφερνεφερούρε
Σετεπένρε
Meritaten Tasherit
Ankhesenpaaten Tasherit
Μεριτατέν
Μεκετατέν
Οικογένειαδέκατη όγδοη δυναστεία Φαραώ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαGreat Royal Wife
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Aνκεζεναμούν (αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία ως "Ankhesenamun", "Ankhesenamen" και "Ankhesenpaaten"[3]) ήταν Βασίλισσα της Δέκατης ογδόης δυναστείας Φαραώ της Αιγύπτου[4]. Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε περί το 1350 π.χ[5] στις Θήβες της Αιγύπτου , αλλά πιθανότατα μεγάλωσε στη νέα πρωτεύουσα του Ακετατών (Akhenaten), σημερινή Αμάρνα, ενώ τα χρόνια της Βασιλείας της εντοπίζονται στα 1332-22 π.Χ.[6]

Καταγωγή - Οικογένεια - Πρώιμα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν μία από τις έξι κόρες (η τρίτη στη σειρά) του Ακενατόν και της Νεφερτίτης. Το όνομά της, αρχικώς, ήταν Ανκεζενπαατεν (Ankhesenpaaten) ("Αυτή που ζει για τον Ατόν")[7]. Το όνομα Ανκεζεναμούν (Ankhesenamun) ("Αυτή που η ζωή της προέρχεται από τον Άμονα) το έλαβε εκ των υστέρων. Η αλλαγή αυτή του ονόματος σχετίζεται με τη σημαντική θρησκευτική μεταρρύθμιση που επιχείρησε να επιφέρει ο πατέρας της, Φαραώ Ακενατόν, καταργώντας τις αρχαίες θρησκευτικές δοξασίες της Αιγύπτου και επιβάλλοντας τον μονοθεϊσμό, μέσω της αποκλειστικής λατρείας του Θεού Ήλιου Ατόν[8]. Έτσι, κατά τη γέννησή της, έλαβε το όνομα που της έδωσε ο πατέρας της, με αναφορά στον Θεό Ατόν, ενώ όταν, μετά τον θάνατο του Ακενατόν, και κατά τη βασιλεία Τουταγχαμών, αποκαταστάθηκε η πίστη στους αρχαίους θεούς και την παλαιά θρησκεία της Αιγύπτου, υιοθέτησε το όνομα με το οποίο έμεινε γνωστή στην ιστορία.

Ο υπόλοιπες κόρες του βασικού ζεύγους Ακενατόν-Νεφερτίτης και αδελφές της Ανκενζουναμουν θεωρείται πως ηταν: η Μεριτατέν, η Μεκετατέν, η Νεφερνεφερουατέν Τασερίτ, η Νεφερνεφερούρε και η Σετεπένρε.

Γάμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ανκεζεναμούν φαίνεται πως υπήρξε σύζυγος τριών από τα μέλη της οικογένειάς της, του πατέρα της Ακενατόν, του ετεροθαλούς αδελφού της Τουταγχαμών και του (πιθανώς) παππού της Άυ (αν και το τελευταίο δεν επαληθεύεται με βεβαιότητα). Η αιμομιξία και ιδιαιτερως στις βασιλικές οικογένειες, ήταν μια αποδεκτή πρακτική στην αρχαία Αιγυπτιακή κοινωνία[9]

Νυμφεύτηκε τον ετεροθαλή αδελφό της Τουταγχαμών, όταν εκείνος εικάζεται ότι ήταν στην ηλικία των 8 ετών και η ίδια στην ηλικία των 13 ετών[3][4][10]. Το έφηβο ζευγάρι βασιλέων προερχόταν απο τον ίδιο πατέρα, τον Φαραώ Ακενατόν, αλλά από διαφορετικές μητέρες. Η μητέρα του Τουταγχαμών ταυτοποιήθηκε μέσω DNA ως μία από τις αδελφές του Ακενατόν, έως πρόσφατα άγνωστη, κόρη του Αμένωφι Γ[11]. Η Ανκεζεναμούν με τον Τουταγχαμόν απέκτησαν δύο παιδιά, τα οποία πέθαναν κατά τη βρεφική τους ηλικία και βρέθηκαν στον τάφο του πατέρα τους[12]. Από τις απεικονίσεις των σωζομένων τοιχογραφιών εικάζεται ότι το νεαρό βασιλικό ζευγάρι απολάμβανε ο ένας την παρέα του άλλου και τους ένωνε ένας βαθύς δεσμός[13].

Ιστορικές μελέτες επίσης αναφέρουν πως η Ανκεζεναμούν, μετά τον θάνατο της μητερας της, Νεφερτίτης, και πριν τον γάμο της με τον ετεροθαλή αδελφό της, Τουταγχαμόν, νυμφεύτηκε τον πατέρα της Ακενατόν, σύμφωνα με την εθιμοτυπία της εποχής[5]. Θεωρείται μάλιστα, με εκτιμήσεις που βασίζονται σε όσα ιστορούνται σε τοιχογραφίες, ότι ο Ακενατόν πρέπει να επιχείρησε προηγουμένως, αλλά ανεπιτυχώς, να τεκνοποιήσει και με τις μεγαλύτερες αδελφές της Ανκεζεναμούν, Μερετατέν και Μεκιτατέν[4]. Η επιθυμία του εικάζεται πως ήταν να αφήσει έναν όσο το δυνατόν ευρύτερο αριθμό διαδόχων, καθώς η θέση του ηταν επίφοβη, ιδιαιτέρως μετά τις ανατρεπτικές μεταρρυθμίσεις του, που υπονόμευαν την εγκαθιδρυμένη αιγυπτιακή δομή εξουσίας και, ιδιαιτέρως, την εξουσία της φατρίας των ιερέων.

Η ζωή μετά τον Τουταγχαμών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον θάνατο του πατέρα της και τις σύντομες βασιλείες των Σμενκαρέ και Νεφερνεφερουάτεν (που αναφέρεται πιθανότατα στη Νεφερτίτη), η Ανκεζεναμούν έγινε σύζυγος του Τουταγχαμών. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας των νεαρών Φαραώ, ιστορείται ότι ο Τουταγχαμόν είχε ως επίσημο σύμβουλο τον Αυ, ο οποίος πιθανότατα ήταν ο παππούς της Ανκεζεναμούν και, προφανώς, επηρέασε σημαντικά τη ζωή και τις αποφάσεις του νεαρού ζευγαριού. Όταν ο νεαρός Τουταγχαμών πέθανε ξαφνικά, στο ένατο έτος της βασιλείας του, σε ηλικία περίπου 18 ετών, η Ανκεζεναμούν βρέθηκε μόνη χωρίς κληρονόμο, σε ηλικία περίπου 21 ετών. Κάποιες ιστορικές μελέτες εικάζουν ότι, στη συνέχεια, ίσως να νυμφεύτηκε τον Άυ, κάτι που θα μπορούσε να επικυρώσει η ανεύρεση του αρχαιολογικό ευρήματος του δαχτυλιδιού με χαραγμένα τα ονόματα του διαδόχου του Θρόνου, Άυ, και της Ανκεζεναμούν, χωρίς ωστόσο αυτό να επαληθεύεται με βεβαιότητα[5][14]. Άλλωστε το όνομά της δεν εμφανίστηκε ποτέ στον τάφο του Άυ και θεωρείται ότι μπορεί να πέθανε κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τη βασιλεία του, καθώς εξαφανίστηκε από την ιστορία λίγο μετά την περίοδο της παρουσίας του στον θρόνο ως νόμιμου διαδόχου του Τουταγχαμών[4].

Σε αυτό που συγκλίνουν οι ιστορικοί μελετητές είναι ότι η Ανκεζεναμούν, μετά τον θάνατο του Τουταγχαμών, πρέπει να αντιμετώπισε μια πολύ δύσκολη πραγματικότητα.

Χεττιτικές επιστολές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια επιστολή που αποδίδεται στην ίδια, εμφανίζει μια απεγνωσμένη βασίλισσα να αναζητά από τον βασιλιά των Χετταίων Σουπιλουλιούμας Α΄έστω και αν επρόκειτο για στρατιωτικό αντίπαλο της Αιγύπτου, να της στείλει ως νέο σύζυγο κάποιον από τους γιους του, ώστε να σώσει το βασίλειο της[5][15] Ο Βασιλιάς των Χετταίων έστειλε πράγματι, τελικά, τον γιο του, πρίγκιπα Zannanza, ο οποίος όμως σκοτώθηκε από αιγυπτιακές δυνάμεις και, πιθανώς, από τον στρατηγό Χορεμχεπ, ο οποίος έγινε ο τελευταίος Φαραώ της δεκάτης ογδόης δυναστείας της Αιγύπτου[14], κατευθυνόμενος προφανώς από τον Άυ. Η ανταλλαγή επιστολών που ακολούθησε μεταξύ του Άυ και του Σουπιλουλιούμας έθεσε και το τέλος στα σχέδια και την απελπισμένη έκκληση για σωτηρία της βασίλισσας Ανκεζεναμούν. Από το σημείο αυτό και επειτα, χάνονται τα ίχνη της και οι ιστορικοί θεωρούν πως επακόλουθησε σύντομα ο θάνατός της. Γι' αυτόν τον λόγο κάποιοι μελετητές την αποκαλούν ως την "χαμένη βασίλισσα της Αιγύπτου".

Εικάζεται ότι η Ανκεζεναμούν πέθανε σε νεανική ηλικία (λίγο μετά τα 21 ή 22 χρόνια της), χωρίς να είναι γνωστά όμως τα αίτια του θανάτου της.

Ο τάφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαιολογική ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Ζαχί Χαουάς, χρησιμοποιώντας μέθοδο ανάλυσης του DNA, προσδιόρισε, το 2010, μια μούμια που βρέθηκε στον τάφο KV21, στην Κοιλάδα των Βασιλέων της Αιγύπτου, ως τη βιολογική μητέρα των δύο βρεφών που βρέθηκαν στον τάφο του Τουταγχαμών. Εικάζεται ότι πρόκειται, επομένως, για την Ανκεζεναμούν, αν και δεν ελήφθησαν αρκετά δεδομένα για μια οριστική ταυτοποίηση [16].

Η μούμια βρέθηκε σε αρκετά κακή κατάσταση, λόγω της εισροής μεγάλης ποσότητας νερού από πιθανές πλημμύρες, καθώς, όπως διαπιστώθηκε, ο τάφος πρέπει να ήταν ανοιχτός για καιρό μετά την επίσκεψη του Τζοβάνι Μπελζόνι, ο οποίος ανακάλυψε τον τάφο το 1817 και του Τζέιμς Μπέρτον που τον χαρτογράφησε το 1825[17].

Πηγές - Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Paul John Frandsen, "Incestuous and Close-kin Marriage in Ancient Egypt and Persia - an examination of th evidence", εκδ. Museum Tusculanum Press, 2009
  • Εγκυκλοπαιδεια Μπριτάνικα
  • Aidan Dodson, "The complete Royal Families", εκδ. Thames & Hadson, 2010

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 140977244. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουλίου 2021.
  2. ↑ «Queen Ankhesenamen». Πανεπιστήμιο Σαιντ Λούις.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Collections Online | British Museum». www.britishmuseum.org. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 aprilholloway. «The tragedy of Queen Ankhesenamun, sister and wife of Tutankhamun». www.ancient-origins.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «The Tragic True Story Of Princess Ankhesenamun, King Tut's Wife — And Sister». All That's Interesting (στα Αγγλικά). 30 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  6. ↑ «Ankhesenamen | queen of Egypt». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  7. ↑ Ranke, Hermann (1935). Die Ägyptischen Personennamen, Bd. 1: Verzeichnis der Namen (PDF). Glückstadt: J.J. Augustin. σελ. 67. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2020. 
  8. ↑ https://allthatsinteresting.com/ankhesenamun.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  9. ↑ Frandsen, Paul John, 1943-. Incestuous and close-kin marriage in ancient Egypt and Persia : an examination of the evidence. Copenhagen, Denmark. ISBN 87-635-0778-1. 912320270. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  10. ↑ Dodson, Aidan, 1962- (2004). The complete royal families of Ancient Egypt. London: Thames & Hudson. σελ. 148. ISBN 0-500-05128-3. 59265536. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  11. ↑ Hawass, Zahi; Gad, Yehia Z.; Ismail, Somaia; Khairat, Rabab; Fathalla, Dina; Hasan, Naglaa; Ahmed, Amal; Elleithy, Hisham και άλλοι. (2010-02-17). «Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family» (στα αγγλικά). JAMA 303 (7): 638–647. doi:10.1001/jama.2010.121. ISSN 0098-7484. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/185393. 
  12. ↑ https://www.ancient-origins.net/ancient-places-africa/tragedy-queen-ankhesenamun-sister-and-wife-tutankhamun-001555.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  13. ↑ «Ankhesenamun (Ankhesenpaaten) | Ancient Egypt Online» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Daley, Jason. «Archaeologists Could Be Close to Finding the Tomb of King Tut's Wife». Smithsonian Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  15. ↑ Güterbock, Hans Gustav (1956-06). «The Deeds of Suppiluliuma as Told by His Son, Mursili II (Continued)» (στα αγγλικά). Journal of Cuneiform Studies 10 (3): 75–98. doi:10.2307/1359312. ISSN 0022-0256. https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.2307/1359312. 
  16. ↑ Hawass, Zahi (2010-02-17). «Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family». JAMA 303 (7): 638. doi:10.1001/jama.2010.121. ISSN 0098-7484. http://dx.doi.org/10.1001/jama.2010.121. 
  17. ↑ Reeves, Nicholas, 1956- (1992). After Tutankhamūn : research and excavation in the Royal Necropolis at Thebes. London: Kegan Paul. ISBN 0-7103-0406-4. 22112796. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ανκεζεναμούν&oldid=10761787"