Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντίχθονας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το «Αντίχθων» ανακατευθύνει εδώ. Για το περιοδικό, δείτε: Αντίχθων (περιοδικό).

Ο Αντίχθων είναι υποθετικό σώμα του ηλιακού συστήματος με μάζα ίση με αυτή της Γης, την ύπαρξη του οποίου υπέθεσε ο Έλληνας πυθαγόρειος φιλόσοφος Φιλόλαος στο μη γεωκεντρικό κοσμολογικό του μοντέλο, στο οποίο όλα τα σώματα στο Σύμπαν περιστρέφονται γύρω από ένα Κεντρικόν Πυρ. Σύμφωνα με τον Φιλόλαο και τους Πυθαγόρειους, εφόσον οι πλανήτες αποτελούνταν από αιθέρια ύλη με ελάχιστη ή καθόλου πυκνότητα, η Αντίχθων, αυτή η αντί-γη, η οποία αποτελούνταν από τα ίδια υλικά με τον πλανήτη Γη, εξισορροπούσε το κέντρο ισορροπίας του σύμπαντος.

Στην ελληνική αρχαιότητα οι πυθαγόρειοι φιλόσοφοι και ιδίως ο Φιλόλαος, όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στο "περί ουρανού" βιβλίο του, πίστευαν ότι ο Ήλιος, η Σελήνη, και οι πλανήτες Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Ζευς και Κρόνος, μέσα στη σφαίρα των απλανών κινούνταν γύρω από ένα κεντρικό σημείο πυρός, που το καλούσαν Κεντρικόν Πυρ ή Εστία του Σύμπαντος και το οποίο όμως δεν ήταν ορατό. Έτσι στο σύνολο φαίνονταν 9 κινήσεις ουρανίων σωμάτων. Επειδή όμως οι αριθμοί ήταν συγχρόνως και οι μόνες αληθείς πραγματικότητες, για τους πυθαγόρειους, εικόνες αριθμών αποτελούσαν και διάφορα σώματα, αλλά και επειδή ο αριθμός 10 ήταν ιερός αριθμός, για εκείνους, ως άθροισμα των πρώτων τεσσάρων αριθμών (1+2+3+4) εξ αυτού πίστευαν ότι και οι περί την Εστίαν κινούμενοι θα πρέπει να είναι 10. Δηλαδή ότι υπάρχει και άλλος πλανήτης, όμοιος με τη Γη, ο οποίος διαγράφει την δέκατη τροχιά.
Τον πλανήτη αυτόν ονόμασαν Αντίχθονα (Αντίχθων) και οι πυθαγόρειοι φιλόσοφοι πίστευαν ότι βρίσκεται σε θέση αντίθετη από τη Γη ως προς την Εστία του Σύμπαντος με αποτέλεσμα να μην είναι ορατός.
Οι μαθητές όμως του Φιλόλαου, ο Ικήτας και Έκφαντος απέρριψαν τις ιδέες αυτές περί Αντίχθονα.

Αντίχθονα όμως ονόμαζαν οι αρχαίοι και το νότιο ημισφαίριο του πλανήτη μας, περίπου δηλαδή με την σημερινή έννοια του "αντίποδα" (τα άκρα της γήινης διαμέτρου).