Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντικαταθλιπτικό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα αντικαταθλιπτικά είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής και άλλων ψυχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων μερικών αγχωδών διαταραχών, ορισμένων χρόνιων παθήσεων του πόνου και για την αντιμετώπιση ορισμένων εθισμών. Τυπικές παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών περιλαμβάνουν ξηροστομία, αύξηση σωματικού βάρους, απώλεια λίμπιντο, ανηδονία, συναισθηματική άμβλυνση και στυτική δυσλειτουργία[1][2][3][4][5]. Οι παρενέργειες που αφορούν τη σεξουαλικότητα είναι συλλογικά γνωστές με τον όρο σεξουαλική δυσλειτουργία μετά από χρήση εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης. Οι περισσότεροι τύποι αντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι συνήθως ασφαλείς, αλλά μπορεί να προκαλέσουν αυξημένες σκέψεις αυτοκτονίας όταν λαμβάνονται από παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Ένα σύνδρομο μετά τη διακοπή (discontinuation syndrome) μπορεί να παρουσιαστεί μετά τη διακοπή οποιουδήποτε αντικαταθλιπτικού και χαρακτηρίζεται από τα συμπτώματα υποτροπιάζουσας κατάθλιψης. Η συζήτηση στην ιατρική κοινότητα επικεντρώνεται στο κατά πόσον τα παρατηρούμενα αποτελέσματα σε ασθενείς μπορούν να αποδοθούν στο φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου (placebo).

Από το 2000 και μετά δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη φαρμακευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης, βάσει της θεωρίας περί χημικής ανισορροπίας της σεροτονίνης η οποία δεν ευσταθεί σύμφωνα με τις τελευταίες μεταναλύσεις[6][7], με εκρηκτική αύξηση της συνταγογράφησης αντικαταθλιπτικών, χωρίς ωστόσο επαρκή επιστημονική στήριξη για την αποτελεσματικότητά τους. Από την άλλη πλευρά, πολυάριθμες σοβαρές και τεκμηριωμένες μελέτες κατέδειξαν την αποτελεσματικότητα, την έκταση και τη μονιμότητα των αλλαγών που επιτυγχάνονται με την ψυχοθεραπεία.[8]

Νεότερες προσεγγίσεις χρησιμοποιούν μικρό αριθμό συνεδριών με ψυχοδηλωτικές ουσίες (όπως ψιλοκυβίνη[9][10]) σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

  1. «Enduring sexual dysfunction after treatment with antidepressants, 5α-reductase inhibitors and isotretinoin: 300 cases». International Journal of Risk & Safety in Medicine 29 (3): 125–134. May 2018. doi:10.3233/JRS-180744. PMID 29733030. 
  2. Bahrick, Audrey S. (2008). «Persistence of Sexual Dysfunction Side Effects after Discontinuation of Antidepressant Medications: Emerging Evidence». The Open Psychology Journal 1: 42–50. doi:10.2174/1874350100801010042. 
  3. «Strategies for managing sexual dysfunction induced by antidepressant medication». The Cochrane Database of Systematic Reviews 5 (5): CD003382. May 2013. doi:10.1002/14651858.CD003382.pub3. PMID 23728643. 
  4. «Sexual dysfunction, depression, and the impact of antidepressants». Journal of Clinical Psychopharmacology 29 (2): 157–64. April 2009. doi:10.1097/jcp.0b013e31819c76e9. PMID 19512977. https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-psychopharmacology_2009-04_29_2/page/157. 
  5. Serotonin and noradrenaline reuptake inhibitors (SNRI); selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI) – Persistent sexual dysfunction after drug withdrawal (EPITT no 19277), 11 June 20191, EMA/PRAC/265221/2019, Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC)
  6. Moncrieff, Joanna; Cooper, Ruth E.; Stockmann, Tom; Amendola, Simone; Hengartner, Michael P.; Horowitz, Mark A. (2022-07-20). «The serotonin theory of depression: a systematic umbrella review of the evidence» (στα αγγλικά). Molecular Psychiatry: 1–14. doi:10.1038/s41380-022-01661-0. ISSN 1476-5578. https://www.nature.com/articles/s41380-022-01661-0. 
  7. ««Βόμβα» στην επιστημονική κοινότητα: Ομάδα αμφισβητεί την αξία των σύγχρονων αντικαταθλιπτικών». in.gr. 11 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2022. 
  8. Αναγκαιότητα και προϋποθέσεις ψυχοθεραπείας σε παιδοψυχιατρική/ψυχιατρική ενδονοσοκομειακή μονάδα Σ.Ν. Σαλπιστής, Ψυχιατρική 2008, 19:254–263
  9. Daws, Richard E.; Timmermann, Christopher; Giribaldi, Bruna; Sexton, James D.; Wall, Matthew B.; Erritzoe, David; Roseman, Leor; Nutt, David και άλλοι. (2022-04). «Increased global integration in the brain after psilocybin therapy for depression» (στα αγγλικά). Nature Medicine 28 (4): 844–851. doi:10.1038/s41591-022-01744-z. ISSN 1546-170X. https://www.nature.com/articles/s41591-022-01744-z. 
  10. Davis, Alan K.; Barrett, Frederick S.; May, Darrick G.; Cosimano, Mary P.; Sepeda, Nathan D.; Johnson, Matthew W.; Finan, Patrick H.; Griffiths, Roland R. (2021-05-01). «Effects of Psilocybin-Assisted Therapy on Major Depressive Disorder: A Randomized Clinical Trial». JAMA Psychiatry 78 (5): 481–489. doi:10.1001/jamapsychiatry.2020.3285. ISSN 2168-622X. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2020.3285.