Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντώνης Κ. Λάβδας

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντώνης Κ. Λάβδας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση10  Απριλίου 1926[1]
Αθήνα
Θάνατος6  Μαΐου 2009[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης[2]
μουσικολόγος
δεδομένα
Αντ. Κ. Λάβδας, δεκαετία '70

Ο Αντώνης Κ. Λάβδας (Αθήνα, 10 Απριλίου 1926 - Αθήνα, 6 Μαϊου 2009) ήταν Έλληνας συνθέτης, μουσικολόγος, μουσικοκριτικός και στέλεχος τού ΕΙΡ/ΕΙΡΤ/ΕΡΤ

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 10 Απριλίου του 1926 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Λάβδα, ναυτικού από την Άνδρο, και της Αλεξάνδρας Παπαϊωάννου, με καταγωγή από το Σούλι Ηπείρου. Θείοι του ήταν οι Γεώργιος Λάβδας, υποστράτηγος του στρατού ξηράς, και Νικόλαος Λάβδας, μουσικός.

Ήδη σε νεαρή ηλικία ήρθε σε επαφή με την μουσική παρακολουθώντας μαθήματα στην περίφημη «Αθηναϊκή Μανδολινάτα[νεκρός σύνδεσμος]», που τελούσε υπό τη διεύθυνση του θείου του Νικολάου Λάβδα. Εν συνεχεία πραγματοποίησε αρχικά σπουδές αρμονίας υπό την καθοδήγηση του Μάριου Βάρβογλη και αργότερα στο Ελληνι­κό Ωδείο, με καθηγητές τους Μιλτιάδη Κουτούγκο (αρμονία, ενορχήστρωση, διεύθυνση μανδολινά­τας), Αντίοχο Ευαγγελάτο (μορφολογία), Μάριο Βάρβογλη (ιστορία της μουσικής) καθώς και, ιδιω­τικά, µε τον Αλέκο Κόντη (πρακτικές εφαρμογές αρμονίας – αντίστιξη και φούγκα).[3]

Απεβίωσε στις 6 Μαΐου 2009 στην Αθήνα.

Ραδιόφωνο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τη δεκαετία του 1940 ξεκίνησε να συνθέτει δημιουργώντας έργα μουσικής δωματίου, για σόλο πιάνο και βιολί, χορωδιακά, καθώς και μουσική για το θέατρο και το ραδιόφωνο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 ξεκίνησε και η ενασχόλησή του με την Ραδιοφωνία. Υπήρξε από τους βασικούς συντελεστές της λεγόμενης «χρυσής» εποχής της, όταν το πρόγραμμα ήταν αποτέλεσμα θεωρητικού προβληματισμού και σχεδιασμού σχετικά με το ρόλο και την αποστολή της Ραδιοφωνίας[4]. Διετέλεσε Προϊστάμενος Μουσικού Τµήµατος και Συντονιστής Προγράμματος του Κεντρικού Ραδιο­φωνικού Σταθµού Ενόπλων Δυνάμεων (1949-52) και Προϊστάμενος τμημάτων και Υπηρεσίας Μουσικών Εκπομπών τού ΕΙΡ/ΕΙΡΤ/ΕΡΤ (1954-77)[5]. Υπήρξε μάλιστα και ο συνθέτης του πρώτου ηχητικού σήματος της τηλεόρασης της ΕΙΡ, διασκευάζοντας τον ύμνο του Πινδάρου[6]. Την περίοδο 1955 - 1957 διηύθυνε τη «Μικρή Ορχήστρα» ΕΙΡ, σε εκπομπές προκλασικής μουσικής (1955-57).[3]

Συνεργάστηκε, επίσης, με το Γ' Πρόγραμμα του B.B.C. σε εκπομπές για την αρχαία Ελληνική ποίηση και μουσική.

Σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξε συνθέτης αρκετών έργων μουσικής δωματίου, για σόλο πιάνο και βιολί, χορωδιακά, καθώς και μουσική για το θέατρο και το ραδιόφωνο. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του συνεργάστηκε με την ΕΙΡ, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος[7] κ.α.

Το 1954 πραγματοποίησε την πρώτη τεχνολόγηση της διαστηματικής τάξης τραγουδιών της βορείου Ηπείρου, που ανακοινώθηκε με επιστολή του μέσω τού ΕΙΡ προς την Choir Moledet τού Τελ Αβίβ, σε απάντηση ερωτημάτων για την Ελληνική μουσική παράδοση. Αργότερα τα ευρήματα [8]αυτά δημοσιεύονται στο άρθρο «Πεντάφθογγοι κλίµακες εν τη δηµώδει μουσική της Ηπείρου» στην Ηπειρωτική Εστία, το 1958[9]. Η τεχνολόγηση αυτή έγινε τότε αποδεκτή, μεταξύ άλλων, και από τον Καθηγητή τής Μουσικής Επιστήμης στα Πανεπιστήμια τής Χαϊδελβέργης και του Μονάχου, Θρασύβουλου Γεωργιάδη.

Υπήρξε συνεργάτης για το μουσικό λημματολόγιο στο «Λεξικό του Νεοελληνικού Έθνους» του Ελευθερουδάκη και της «Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας» για το τακτικά ως κριτικός μουσικής στον ημερήσιο και περιοδικό τύπου ("Σημερινά", "Καθημερινή"[3], "Ελεύθερος Κόσμος" και τα περιοδικά "Ελληνικά" - µέλος της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών από το 1987), μετέφραζε περιστασιακά αρχαία ελληνική ποίηση στα νέα ελληνικά, ενώ για κάποιο διάστημα έγραφε τις αναλύσεις έργων για συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας και τού Φεστιβάλ Αθηνών.

Το 1962, ήταν υπεύθυνος για την πρώτη ανακατασκευή αρχαίας Ελληνικής κιθάρας στη σύγχρονη εποχή, τα σχέδια της οποίας έκανε βασιζόμενος σε παραστάσεις σε αρχαία αγγεία. Την εργασία έφεραν εις πέρας οι έμπειροι οργανοποιοί αδελφοί Γ. και Β. Παναγή, ακολουθώντας τις οδηγίες του. Η κιθάρα χρησιμοποιήθηκε για παραστάσεις στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, για τις οποίες είχε γράψει τη μουσική υπόκρουση (Προμηθέας Δεσμώτης, 1962) και, αργότερα, για ηχογραφήσεις μελοποιημένων ποιημάτων της Σαπφούς, που τραγούδησε η Γιοβάννα. Σήμερα βρίσκεται στην μόνιμη έκθεση του ΚΘΒΕ «Ίχνη του εφήμερου» στο Βασιλικό Θέατρο. Σημαντική συνεισφορά αποτέλεσε η έρευνά του πάνω στην μελέτη τών σχέσεων λόγου και μουσικής στην Αρχαία Ελλάδα, η οποία κατέληξε στην δημοσίευση της εργασίας με τίτλο "Η Μουσική και ο Λόγος στην αρχαία Ελλάδα". Η μελέτη αυτή μεταδόθηκε σε σειρά εκπομπών από το ΕΙΡ το 1967, ενώ διάφορα στοιχεία και περιλήψεις της έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς[10]. Για την εργασία αυτή, που έτυχε αναγνώρισης από πολλούς ειδικούς διεθνώς[11], τιμήθηκε από το Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας.[12]

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΩΜΑΤΙΟΥ

  • Φθινοπωρινό τραγούδι, για βιολί και πιάνο (1942-43)
  • Κουαρτέτο για έγχορδα (1951, αναθ.1981)
  • Ρομάντσα, για δύο τρομπόνια

ΣΟΛΟ

  • Βραδινό λιµάνι, κοµµάτι για πιάνο (1958)
  • Μινιατούρες σε µια κασετίνα του παλιού καιρού, μικρή Σουίτα για πιάνο (1942-58)
  • Σονάτα για βιολί σόλο (π. 1981-85)

ΤΡΑΓΟΥΔΙ

  • Τρία τραγούδια, σε ποίηση Τ. Άγρα, για φωνή και πιάνο: Ι. Των ψυχών (1947) Π. Πάλι ο δρόµος (1952) ΙΙΙ Λιµάνι αχνό (1963)
  • Επινίκιος, σε κείμενο Πινδάρου, για φωνή και αρχαία  ελληνική κιθάρα (1968, παραγγελία Γ προγράμματος τού BBC)
  • Τρία ποιήματα τής Σαπφούς, µελοποιηµένα σε αρχαίους ελληνικούς τρόπους και κατά προσέγγιση τής αρχαίας ελληνικής προφοράς, για φωνή και αρχαία ελληνική κιθάρα (1970, παραγγελία Γ προγράμματος του BBC) : Φαίνεται μοι κήνος, απόσπασμα 94,  Ποικιλόθρον’ αθανατ’ Αφροδίτα

ΧΟΡΩΔΙΑΚΑ

  • Αµάξι στη βροχή, σε ποίηση Τ. ‘Αγρα, για τρίφωνη παιδική χορωδία
  • Η τρελή ροδιά, σε ποίηση Ο. Ελύτη, µαδριγάλι για έξι φωνές
  • Οι ξενιτεμένοι, σε ποίηση Μ. Στασινόπουλου, για τετράφωνη μεικτή χορωδία

ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ

ΣΚΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

ΔΙΑΦΟΡΑ

  • Ενορχήστρωση  δηµοτικού τραγουδιού σε εναρμόνιση Σκαλκώτα: Λαφίνα
  • Impromptu για ορχήστρα
  • Εναρµόνιση τριών δηµοτικών τραγουδιών της Ηπείρου: Ι Τρεις κοπέλες Π. Καραγκούνα ΠΙ Βασιλικός θα γίνω
  • Ενορχήστρωση δηµοτικών τραγουδιών, σε εναρμόνιση Ν. Λάβδα: Ι Βασιλική προστάζει ΙΙ Ζαχαρούλα ΙΙΙ Κείνο τ’ αστέρι το λαµπρό ΙV Σήμω λυγερή

V Αφήνω γεια στις όμορφες

Μελέτες

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 117756032. Ανακτήθηκε στις 30  Μαΐου 2020.
  2. ↑ (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 117756032. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 "Αντ. Κ. Λάβδας, μια ζωή μουσική δημιουργία, κριτική και έρευνα", άρθρο από την εφημερίδα "Η Καθημερινή"
  4. ↑ Κάρτερ, Γιώργος (2004). Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση. Αθήνα. σελ. 125-126. ISBN 960-03-3664-4. 
  5. ↑ Χατζηδάκις, Γεώργιος (2015). Ω, άγιε αιθέρα (Ιστορία τής Ελληνικής Ραδιοφωνίας). Αθήνα. σελ. 242. ISBN 978-960-6829-64-2. 
  6. ↑ Κάρτερ, Γιώργος (2004). Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση. Αθήνα. σελ. 26. ISBN 960-03-3664-4. 
  7. ↑ Συνεργασίες Λάβδα ΚΘΒΕ[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας
  8. ↑ «ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ-Β. ΚΩΤΣΟΥ: Πολυφωνικό Τραγούδι». ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΣΧΗΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ-Β. ΚΩΤΣΟΥ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2019. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Λάβδας, Αντώνης Κ (1958). «Πεντάφθογγοι κλίμακες εν τη δημώδει μουσική της Ηπείρου». Ηπειρωτική Εστία, Τόμος Ζ. 
  10. ↑ Λάβδας, Αντώνης Κ (1985). «Μουσική και Αρχαίος Ελληνικός Λόγος». Αρχαιολογία, τεύχος 14, Φεβ. 1985. 
  11. ↑ «Υστερόγραφο 2009». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2019. 
  12. ↑ «Τα βραβεία τού "Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης"». Συνεργασία, τεύχος 38, Μηνιαία Έκδοσις της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος. Φεβρουάριος 1973. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αντώνης_Κ._Λάβδας&oldid=10427010"