Αρκεσίλαος Α΄ της Κυρήνης

Αρκεσίλαος Α΄ της Κυρήνης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	637 π.Χ. Κυρήνη
Θάνατος	583 π.Χ. Κυρήνη
Χώρα πολιτογράφησης	Κυρήνη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Βάττος Β΄ της Κυρήνης Κρίτολα η Κυρηναία
Γονείς	Βάττος Α΄ της Κυρρήνης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς της Λιβύης
Σχετικά πολυμέσα

Ο Αρκεσίλαος Α΄ (από τον Ηρόδοτο αναφέρεται Ἀρκεσίλεως) υπήρξε μέλος της δυναστείας των Βαττιαδών, γιος τού οικιστή της Κυρήνης Βάττου Α΄ ή Βάττου Αριστοτέλους. Ήταν το δεύτερο κατά σειρά μέλος της δυναστείας και "βασίλευσε ήσυχα" περίπου από το 600 έως το 583 π.Χ. Τάφηκε κοντά στο μνήμα του πατέρα του.

Καταγωγή

Είναι άγνωστο αν μητέρα τού Αρκεσίλαου ήταν Ελληνίδα ή Λιβύα. Πατέρας του πάντως ήταν ο Βάττος Α΄ και εκ πατρός παππούς του ήταν ο Θηραίος Πολύμνηστος. Εκ πατρός γιαγιά του ήταν μία πριγκίπισσα της Κρήτης, η Φρονίμη. Αυτή συγκεκριμένα, ήταν κόρη τού βασιλιά Ετέαρχου της Οαξού, αλλά είχε διωχθεί από το πατρικό της και το παλάτι και είχε καταλήξει παλακίδα στη Θήρα, όπου απέκτησε έναν γιο, τον Βάττο Α΄, από τον άρχοντα που την ερωτεύτηκε, τον Πολύμνηστο. Ο Βάττος Α΄ έγινε οικιστής της Κυρήνης κάτω από αντίξοες συνθήκες και πιθανόν χωρίς αυτό να αποτελεί επιλογή του. Πολλές θεωρίες αναπτύχθηκαν, για το κατά πόσον ο οικισμός της Κυρήνης ήταν ίδρυση αποικίας προς όφελος της μητρόπολης, που δεν διέθετε πόρους να συντηρήσει το λαό, ή ήταν αποτέλεσμα πολιτικών σκοπιμοτήτων: εικάζεται δηλαδή, ότι ο πατέρας τού Αρκεσίλαου ήταν ίσως εξόριστος και ότι εκείνοι που οίκησαν μαζί του την Κυρήνη ήταν ομοϊδεάτες του.

Η διακυβέρνησή του

Από τον Ηρόδοτο πληροφορούμαστε ότι οι κάτοικοι της Κυρήνης ήταν επί Αρκεσιλάου Α΄ περίπου όσοι ήταν εξαρχής, δηλαδή πολύ λίγοι, αφού ο πατέρας του Βάττος Α΄ είχε οικήσει την πόλη με τους επιβάτες μόλις δύο καραβιών. Υπάρχει πάντως η θεωρία ότι ενώ αναφέρονται συχνά αυτά τα μόλις δύο πλοία, σταδιακά στάλθηκαν εκεί και άλλοι άποικοι, είτε από τη Θήρα είτε από τη Σπάρτη και ότι ο αριθμός των αποίκων αυξήθηκε γρήγορα, όσο ακόμα βασίλευε ο Βάττος Α΄. Αν αληθεύει αυτό, τότε επί των ημερών τού Αρκεσιλάου Α΄, το γεγονός ότι ο πληθυσμός έμεινε αριθμητικά ο ίδιος, δεν σημαίνει ότι η Κυρήνη ήταν ολιγάνθρωπη. Η πόλη στην ακμή της έφτασε αργότερα να έχει 100.000 κατοίκους, κάτι που την καθιστούσε μεγαλούπολη. Όμως στα χρόνια τού Αρκεσίλαου Α΄, ο πληθυσμός ήταν πολύ μικρότερος. Επίσης οι ειδικοί εικάζουν ότι πρέπει να διατήρησε την διακριτική πολιτική τού πατέρα του, διότι δεν καταγράφονται ακόμη διαμάχες με τους Λίβυους. Εξάλλου, όπως φάνηκε κατοπινά (όταν ο διάδοχος και γιος του επεδίωξε να φέρει νέο αίμα αποίκων εκεί), οι Λίβυοι αντέδρασαν εξεγειρόμενοι, αλλά και το Μαντείο των Δελφών φαίνεται πως διαφωνούσε: έδωσε χρησμό -λίγα χρόνια μετά το τέλος τού Αρκεσίλαου Α΄- ότι "όσοι πάνε στην πλούσια Κυρήνη, θα έρθει ημέρα, που (αυτό) θα τους γίνει έγνοια (θα το μετανιώσουν)". Ίσως λοιπόν αυτοί οι δύο λόγοι (η ειρήνη με τους ντόπιους και οι καλές σχέσεις με την κυρίως Ελλάδα) να έκαναν τον Αρκεσίλαο Α΄ μετρημένο ως προς την διακυβέρνησή του και να απέφυγε πρωτοβουλίες για αύξηση δραστηριοτήτων ή πληθυσμού.

Γνωρίζουμε ότι απεβίωσε το 583 π.Χ., αφού κυβέρνησε για περίπου 16 χρόνια και ότι τάφηκε κοντά στον πατέρα του, στον ιερό δρόμο που οδηγούσε στον ναό τού Απόλλωνα. Εν τω μεταξύ είχε αποκτήσει έναν γιο και μία κόρη, τον Βάττο Β΄ και την Κρίτολα, αλλά δεν ξέρουμε αν η μητέρα τους ήταν Ελληνίδα ή Λίβυα. Η Κρίτολα παντρεύτηκε έναν Έλληνα (δεν ξέρουμε το όνομά του) και ο Πλούταρχος την αναφέρει σαν ευγενή και αξιοσέβαστη. Η Κρίτολα απέκτησε έναν γιο, τον Πολύαρχο και μία κόρη, την Ερυξώ, που έμελλε να γίνει βασίλισσα και βασιλομήτωρ, αφού η Κυρήνη κυβερνήθηκε από τον άνδρα της και τον γιο της. Έμελλε επίσης να γίνει και φόνισσα, για να εκδικηθεί τη δολοφονία του άνδρα της Αρκεσίλαου Β΄ τού Χαλεπού (δηλ. τού καταπιεστικού)