Ασθένεια ιού Έμπολα
| Ασθένεια ιού Έμπολα | |
|---|---|
 Φωτογραφία του 1976 με δύο νοσοκόμες να στέκουν εμπρός στη Mayinga N'Seka, ασθενή του ιού Εμπόλα. | |
| Ειδικότητα | λοιμωξιολογία |
| Συμπτώματα | ναυτία, έμετος, πονοκέφαλος, διάρροια, πυρετός, εξάνθημα, δύσπνοια, αρθραλγία, επιπεφυκίτιδα, Αιμορραγία, επίσταξη, εσωτερική αιμοραγία, μυαλγία, κοιλιακό άλγος και δηλητηρίαση |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | A98.4 |
| ICD-9 | 065.8 |
| DiseasesDB | 18043 |
| MedlinePlus | 001339 |
| eMedicine | med/626 |
| MeSH | D019142 |
Η Νόσος του Έμπολα (EVD) ή αιμορραγικός πυρετός Έμπολα (EHF) είναι μια ανθρώπινη νόσος που προκαλείται από τον Ιό Έμπολα. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται δύο μέρες έως και τρεις εβδομάδες μετά την επαφή με τον ιό και σε αυτά περιλαμβάνονται πυρετός, πονόλαιμος, μυϊκοί πόνοι και πονοκέφαλος. Συνήθως, συνοδεύονται από ναυτία, εμετό και διάρροια, και ταυτόχρονα μειωμένη λειτουργία του συκωτιού και του/των νεφρού/ών. Σε αυτό το στάδιο, ορισμένα άτομα αρχίζουν να εμφανίζουν προβλήματα αιμορραγίας.[1]
Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μετά από επαφή με το αίμα ή με τα υγρά του σώματος κάποιου μολυσμένου ζώου (κυρίως πίθηκοι ή φρουτοφάγα χειρόπτερα.[1]) Δεν έχει τεκμηριωθεί η διάδοση μέσω του αέρα στο φυσικό περιβάλλον.[2] Πιστεύεται ότι τα φρουτοφάγα χειρόπτερα μεταφέρουν και μεταδίδουν τον ιό, χωρίς να μολυνθούν. Μόλις επέλθει μόλυνση σε ανθρώπινο οργανισμό, η νόσος μπορεί να εξαπλωθεί και μεταξύ των ανθρώπων. Οι άντρες επιζώντες είναι σε θέση να μεταδώσουν τη νόσο μέσω του σπέρματος επί σχεδόν δύο μήνες. Για να γίνει η διάγνωση, συνήθως εξαιρούνται πρώτα άλλες ασθένειες με παρόμοια συμπτώματα, όπως ελονοσία, χολέρα και άλλοι ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί. Προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, τα δείγματα αίματος ελέγχονται για ιογενή αντισώματα, ιικό RNA, ή για τον ιό καθαυτόν.[1]
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την ασθένεια. Στις προσπάθειες για παροχή βοήθειας σε άτομα που έχουν μολυνθεί περιλαμβάνονται είτε η από του στόματος θεραπεία ενυδάτωσης (η πόση ελαφρώς γλυκού ή αλμυρού νερού) ή τα υγρά με ενδοφλέβια έγχυση[1]. Η νόσος έχει υψηλά ποσοστά θνησιμότητας: ποσοστό 50% έως και 90% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό, καταλήγει συνήθως στον θάνατο.[1][3] Το EVD εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Κρούσματα της νόσου εμφανίζονται συνήθως σε τροπικές περιοχές της Υποσαχάριας Αφρικής.[1] Από το 1976 όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά, έως το 2013, έχουν μολυνθεί λιγότερα από 1.000 άτομα ανά έτος.[1][4] Η μεγαλύτερη έξαρση μέχρι σήμερα είναι η συνεχιζόμενη Έξαρση του ιού Έμπολα 2014, η οποία επηρεάζει τη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Νιγηρία.[5][6] Ήδη, τον Αύγουστο του 2014 έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 1.600 κρούσματα.[7] Οι προσπάθειες για τη δημιουργία ενός εμβολίου συνεχίζονται, ωστόσο, το κατάλληλο εμβόλιο δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα.[1]
Συμπτωματολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα συμπτώματα εμφανίζονται από δύο ημέρες έως και τρεις εβδομάδες από την επαφή με τον ιό. Αυτά περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πόνους στον λάρυγγα, μυαλγίες και κεφαλαλγίες. Εμφανίζονται, επίσης, συμπτώματα ναυτίας, εμέτου και διάρροιας, με ηπατικές και νεφρικές διαταραχές, μυαλγίες και επιπεφυκίτιδα Σε αυτό το σημείο αναφέρονται ενίοτε αιμορραγικά προβλήματα και εντός μιας εβδομάδας συνήθως αναπτύσσεται σοκ, κυρίως εξαιτίας της αιμορραγίας.[1]
Αιτία και διάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η νόσος προκαλείται από κάποιο από τα τρία είδη του ιού Έμπολα. Η ασθένεια μεταδίδεται όταν έλθει κανείς σε επαφή με το αίμα ή τα σωματικά υγρά μολυσμένου ζώου ή ανθρώπου. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι νυχτερίδες της υπο-οικογένειας Pteropodinae που αφθονούν στα αφρικανικά δάση θεωρείται ότι μεταφέρουν τον ιό, χωρίς να προσβάλλονται από αυτόν.[8] Επίσης, σχετικές έρευνες έδειξαν ότι ο ιός μπορεί να μεταφερθεί και από το γένος των νυκτερίδων tadarida, υποδηλώνοντας ότι οι νυχτερίδες είναι πηγή του ιού. Ο ιός Μάρμπουργκ, που σχετίζεται με τον Έμπολα, βρέθηκε επίσης στην υπο-οικογένεια Pteropodinae στην Ουγκάντα.[9] Από τη στιγμή που επιμολύνεται ένας οργανισμός, η ασθένεια μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο. Άτομα που επιβιώνουν είναι δυνατόν να μεταδώσουν την ασθένεια σεξουαλικά σχεδόν για δύο μήνες μετά τη θεραπεία τους. Προκειμένου να γίνει διάγνωση, τυπικά εξαιρούνται πρώτα άλλες ασθένειες με παρόμοια συμπτώματα, όπως η ελονοσία, η χολέρα και άλλου είδους αιμορραγικός πυρετός. Κατόπιν το αίμα διερευνάται για αντισώματα προς τον ιό ή για την παρουσία του ίδιου του ιού, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάγνωση[1].
Πρόληψη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρόληψη περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση της μετάδοσης από μολυσμένους πιθήκους και χοίρους σε ανθρώπους. Αυτό σημαίνει προληπτικούς ελέγχους αυτών των ζώων για μόλυνση, επακόλουθη θανάτωση εφόσον αποδειχθούν θετικά στον ιό και κατάλληλο ενταφιασμό. Το κατάλληλο μαγείρεμα του κρέατος και η προστατευτική ενδυμασία κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και χειρισμού κρεάτων είναι επίσης επιβοηθητική, όπως και η προστατευτική ενδυμασία και το πλύσιμο των χεριών, όταν βρίσκεται κανείς κοντά σε άτομο που έχει προσβληθεί από τη νόσο. Δείγματα σωματικών υγρών και ιστών από νοσήσαντες χρειάζονται ειδικό χειρισμό.[1]
Θεραπεία, πρόγνωση και επιδημιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δεν υπάρχει απλή θεραπεία για τον ιό. Ανάμεσα στις προσπάθειες για τη βοήθεια νοσούντων, περιλαμβάνονται η ενυδάτωση με στοματική παροχή υγρών ή η ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.[1] Η ασθένεια έχει υψηλό αριθμό θανάτων, από 50% έως 90% όσων προσβάλλονται από τον ιό.[1][3] Οι σποραδικές εξάρσεις πιστοποιημένων επιδημιών από την ασθένεια του ιού Εμπόλα συμβαίνουν τυπικά σε υποτροπικές περιοχές της Υποσαχάριας Αφρικής.[1] Μεταξύ του 1976, οπότε ταυτοποιήθηκε ο ιός για πρώτη φορά, και του 2014 που επανεμφανίστηκε, μολύνθηκαν λιγότερα από 1.000 άτομα.[1][4] Η μεγαλύτερη έξαρση έως σήμερα είναι η έξαρση του ιού Έμπολα 2014, που επηρεάζει τη Γουινέα, τη Σιέρα Λεόνε, τη Λιβερία και τη Νιγηρία. Η ασθένεια σε αυτή την περίοδο ταυτοποιήθηκε στο Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Παρόλες τις προσπάθειες για την ανάπτυξη εμβολίου, όμως, δε στάθηκε έως σήμερα δυνατή η παρασκευή του.[1] Την 1η Αυγούστου 2014 ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν πειραματικό εμβολιασμό κατά του ιού από τον Σεπτέμβριο, εφόσον υπάρχουν θετικά αποτελέσματα από σχετικές δοκιμές σε πρωτεύοντα[10].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 «Ebola virus disease Fact sheet N°103». World Health Organization. Μάρτιος 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2014.
- ↑ «2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa». WHO. 21 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2014.
- ↑ 3,0 3,1 C.M. Fauquet (2005). Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses; 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Oxford: Elsevier/Academic Press. σελ. 648. ISBN 9780080575483.
- ↑ 4,0 4,1 «Ebola Viral Disease Outbreak — West Africa, 2014». CDC. 27 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2014.
- ↑ «CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia, Guinea, and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola». CDC. 31 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2014.
- ↑ «Outbreak of Ebola in Guinea, Liberia, and Sierra Leone». CDC. 4 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2014.
- ↑ «Ebola virus disease update – West Africa». WHO. 4 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2014.
- ↑ «Fruit bats as reservoirs of Ebola virus : Nature». nature.com. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ «Reuters AlertNet - Ebola cousin found in fruit bats in Uganda - study». alertnet.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ «Ξεκινούν δοκιμές σε ανθρώπους πειραματικού εμβολίου κατά του Εμπόλα». The Press Project. 1 Αυγούστου 2014. http://www.thepressproject.gr/article/66298/Ksekinoun-dokimes-se-anthropous-peiramatikou-emboliou-kata-tou-Empola. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2014..
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Klenk, Hans-Dieter (Ιανουαρίου 1999). Marburg and Ebola Viruses (Current Topics in Microbiology and Immunology). Berlin: Springer-Verlag Telos. ISBN 978-3-540-64729-4.
- Klenk, Hans-Dieter· Feldmann, Heinz (2004). Ebola and Marburg viruses: molecular and cellular biology (Limited preview). Wymondham, Norfolk, UK: Horizon Bioscience. ISBN 978-0-9545232-3-7.
- Kuhn, Jens H. (2008). Filoviruses: A Compendium of 40 Years of Epidemiological, Clinical, and Laboratory Studies. Archives of Virology Supplement, vol. 20 (Limited preview). Vienna: SpringerWienNewYork. ISBN 978-3-211-20670-6.
- McCormick, Joseph· Fisher-Hoch, Susan (Ιουνίου 1999) [1996]. Level 4: Virus Hunters of the CDC (Limited preview). Horvitz, Leslie Alan (Ανανεωμένη 3η έκδοση). Barnes & Noble. ISBN 978-0-7607-1208-5.
- Pattyn, S. R. (1978). Ebola Virus Haemorrhagic Fever (1st έκδοση). Amsterdam: Elsevier/North-Holland Biomedical Press. ISBN 0-444-80060-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Full free text) στις 11 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2014.
- Ryabchikova, Elena I.· Price, Barbara B. (2004). Ebola and Marburg Viruses: A View of Infection Using Electron Microscopy. Columbus, Ohio: Battelle Press. ISBN 978-1-57477-131-2.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ViralZone: Ebola-like viruses – Virological repository from the Swiss Institute of Bioinformatics
- CDC: Ebola hemorrhagic fever – Centers for Disease Control and Prevention, Special Pathogens Branch
- WHO: Ebola haemorrhagic fever – World Health Organization, Global Alert and Response
- Virus Pathogen Database and Analysis Resource (ViPR): Filoviridae[νεκρός σύνδεσμος]
- 3D macromolecular structures of the Ebola virus archived in the EM Data Bank(EMDB) Αρχειοθετήθηκε 2014-08-08 στο Wayback Machine.
- Google Map of Ebola Outbreaks
- WHO recommended infection control measures