Ασσυρία (Ρωμαϊκή επαρχία)
Η Ασσυρία, λατιν.: Αssyria, ήταν μία ρωμαϊκή επαρχία, που η κατοχή της διήρκεσε μόνο δύο χρόνια (116–118 μ.Χ.).
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με τον Ευτρόπιο και τον Φήστο, δύο ιστορικούς που έγραψαν υπό τις οδηγίες τού αυτοκράτορα Βάλη στο δεύτερο μισό του 4ου αι., σε μία εποχή που ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Τραϊανός θεωρούνταν «ένα πολύτιμο παράδειγμα για σύγχρονα γεγονότα και πρόσωπα», η Ασσυρία ήταν μία από τις τρεις επαρχίες (με την Αρμενία και τη Μεσοποταμία), που είχε δημιουργήσει ο Τραϊανός το 116 μ.Χ. μετά από μία επιτυχημένη στρατιωτική εκστρατεία κατά της Παρθίας. Εκείνη τη χρονιά ο Τραϊανός πέρασε τον ποταμό Τίγρη στη Μεσοποταμία και κατέκτησε, παρά την αντίσταση, την επικράτεια της Αδιαβηνής και στη συνέχεια βάδισε νότια προς την πρωτεύουσα των Πάρθων Σελεύκεια-Κτησιφώντα και προς τη Βαβυλώνα.[1]
Υπάρχουν νομισματικές μαρτυρίες για τις Τραϊανικές επαρχίες της Αρμενίας και της Μεσοποταμίας, αλλά καμία γι' αυτή της Ασσυρίας, της οποίας η ύπαρξη αμφισβητείται από τους CS Lightfoot και F. Miller.[2][3][4]
Παρά τη στρατιωτική νίκη της Ρώμης, η κατάκτηση του Τραϊανού το 116 επλήγηαπό δυσκολίες. Από την αρχή, ένας Πάρθιος πρίγκιπας ονόματι Σαντρούκης οργάνωσε μία ένοπλη εξέγερση από τους ιθαγενείς λαούς, κατά την οποία οι ρωμαϊκές φρουρές εκδιώχθηκαν από τις θέσεις τους και ένας Ρωμαίος στρατηγός σκοτώθηκε, όταν τα στρατεύματά του προσπάθησαν να σταματήσουν την εξέγερση.[5] Ο Τραϊανός κατέβαλε την εξέγερση, κατέλαβε και έκαψε τη Σελεύκεια και την Έδεσσα, και μάλιστα δημιούργησε έναν Πάρθιο βασιλιά-μαριονέτα, αλλά στη συνέχεια, στο ταξίδι του για την πατρίδα του με θρίαμβο, αρρώστησε και απεβίωσε στις 8 Αυγούστου 117.[1]
Ο διάδοχος του Τραϊανού Αδριανός εφάρμοσε μία νέα πολιτική σε σχέση με τα πρόσφατα αποκτηθέντα εδάφη στα ανατολικά. Πιστεύοντας ότι επέκτεινε υπερβολικά την Αυτοκρατορία, αποσύρθηκε στα πιο εύκολα να υπερασπιστούν σύνορα.[6][7] Άφησε ημιτελές το έργο της καταστολής των Πάρθων, το οποίο είδε ότι θα απαιτούσε υπερβολική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Έστειλε τον Πάρθιο βασιλιά-μαριονέτα αλλού και αποκατέστησε στον πρώην ηγεμόνα τα εδάφη ανατολικά του Ευφράτη, μαζί με την κόρη του που είχε αιχμαλωτιστεί, προτιμώντας να ζήσει μαζί του με ειρήνη και φιλία.[8]
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ιστορικοί του 4ου αιώνα, Ευτρόπιος και Φήστος, υποθέτουν ότι η υποτιθέμενη ρωμαϊκή επαρχία της Ασσυρίας βρισκόταν «ανατολικά του Τίγρη και συνήθως ταυτιζόταν με την Αδιαβηνή».[3] Ωστόσο, ορισμένοι σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η επαρχία της Ασσυρίας βρισκόταν μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη, στο σημερινό κεντρικό Ιράκ, μία τοποθεσία που επιβεβαιώνεται από το κείμενο τού Ρωμαίου ιστορικού Φήστου του 4ου αι.[9] Ο αρχαιολόγος Aντρέ Μαρίκ «το ταυτίζει πειστικά με το Ασοριστάν της επιγραφής Šāpur του 3ου αι.».[3] Ωστόσο άλλες πηγές υποστηρίζουν ότι η επαρχία βρισκόταν κοντά στην Αρμενία και ανατολικά του Τίγρη, σε μία περιοχή παλαιότερα γνωστή ως Aδιαβηνή,[10] που ήταν ένα νεο-ασσυριακό βασίλειο.
Περαιτέρω ρωμαϊκή δραστηριότητα στη Μεσοποταμία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αποχώρηση του Αδριανού το 118 δεν σήμανε το τέλος της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Μεσοποταμία. Μία δεύτερη παρθική εκστρατεία ξεκίνησε από το 161-165 υπό τη διοίκηση τού Λεύκιου Βέρου, με τον ρωμαϊκό στρατό να κατακτά και πάλι εδάφη ανατολικά του Ευφράτη.[11] Η Ρώμη συνέχισε ξανά στρατιωτική δράση κατά των Πάρθων το 197-8 υπό τη διοίκηση τού αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου.[12]
Μετά την επιτυχημένη εκστρατεία του, ο Σεπτίμιος Σεβήρος ίδρυσε δύο νέες ρωμαϊκές επαρχίες: τη Μεσοποταμία και την Οσροηνή, ένα βασίλειο που ιδρύθηκε τον 2ο αι. π.Χ.,[13] με κέντρο την Έδεσσα. Τοποθέτησε επίσης δύο ρωμαϊκές λεγεώνες στις νέες επαρχίες για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα και να αποτρέψει τις πρώτες επιθέσεις των Πάρθων και αργότερα των Σασσανιδών.[12] Η ρωμαϊκή επιρροή στην περιοχή έληξε υπό τον Ιοβιανό το 363, ο οποίος εγκατέλειψε την περιοχή, αφού συνήψε βιαστική ειρηνευτική συμφωνία με τους Σασσανίδες και υποχώρησε στην Κωνσταντινούπολη για να εδραιώσει την πολιτική του εξουσία.[14]
Παρά τη συνεχιζόμενη ρωμαϊκή δραστηριότητα στην περιοχή, δεν γίνεται περαιτέρω αναφορά σε ρωμαϊκή επαρχία της Ασσυρίας μετά την εκκένωση του Αδριανού το 118 μ.Χ. Όταν ο Σεπτίμος Σεβήρος δημιούργησε τις επαρχίες της Οσροηνής και της Μεσοποταμίας στα τέλη του 2ου αι., δεν γίνεται καμία αναφορά σε ρωμαϊκή επαρχία της Ασσυρίας.
Ο Ρωμαίος ιστορικός Ammianus Marcellinus (π. 330 - π. 391) λέει ότι η περιοχή της Aδιαβηνής ονομαζόταν παλαιότερα Ασσυρία, χωρίς καμία ένδειξη ότι κάποια από τις δύο ήταν κάποτε ρωμαϊκή επαρχία.[15] Λέει ότι η Ασσυρία ήταν η πλησιέστερη στη Ρώμη από τις κύριες περσικές επαρχίες και ότι στην εποχή του ήταν γνωστή με ένα μόνο όνομα, αν και προηγουμένως ήταν χωρισμένη σε πολλούς λαούς και φυλές.[16] Αναφέρει μεταξύ των πόλεων της Ασσυρίας τη Βαβυλώνα, τη Σελεύκεια και την Κτησιφώντα.[17] Μιλάει για τον Αυτοκράτορα Ιουλιανό καθώς, στην εκστρατεία του κατά της αυτοκρατορίας των Σασανιδών, επιτέθηκε στους Ασσύριους λίγο πριν διασχίσει τον Ευφράτη στην Οσροηνή,[18] καθώς είχε στρατοπεδεύσει κοντά στον Ευφράτη, στα νότια των Καρχεών [19].
Έτσι φαίνεται ότι η επαρχία της Ασσυρίας υπήρχε μόνο επί Τραϊανού, αν έγινε αυτό, και δεν αποκαταστάθηκε κατά τις μεταγενέστερες ρωμαϊκές κατοχές στην περιοχή. Η γενική περιοχή συνέπιπτε με την αρχαία Ασσυρία, και οι Μήδοι, οι Αχαιμενίδες Πέρσες, οι Σελευκίδες Έλληνες, οι Σασσανίδες και οι Πάρθοι είχαν όλοι παρόμοια ονόματα για την περιοχή (Ασούρ, Ατούρα, Ασουριστάν).
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ασουριστάν
- Oσροηνή
- Αχαιμενιδική Ασσυρία
- Συρία (Ρωμαϊκή επαρχία)
- Μεσοποταμία (Ρωμαϊκή επαρχία)
- Ιστορία του ασσυριακού λαού
- Ρωμαίοι στην Περσία
- Ρωμαϊκή Αρμενία
Bιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Theodore Mommsen, Römische Geschichte (Berlin 1885), vol. V (Die Provinzen von Caesar bis Diocletian), pp. 400−401
- ↑ C. S. Lightfoot, "Trajan's Parthian War and the Fourth-Century Perspective" in The Journal of Roman Studies, Vol. 80 (1990), pp. 115-126
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Erich Kettenhofen, "Trajan" in Encyclopædia Iranica (2004)
- ↑ Simon Grote, "Another look at the Breviarium of Festus" in The Classical Quarterly, Volume 61, Issue 2 (December 2011), pp. 704-721
- ↑ David Magie, Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century After Christ, Princeton, NJ: Princeton University Press, 1950: p. 609.
- ↑ Charles Freeman, The World of the Romans, New York: Oxford University Press, 1993: p. 62.
- ↑ The Cambridge Ancient History, Volume XI, London: Cambridge University Press, 1970: p. 640.
- ↑ Theodore Mommsen, Römische Geschichte (Berlin 1885), vol. V (Die Provinzen von Caesar bis Diocletian), p. 403
- ↑ C.S. Lightfoot, "Trajan's Parthian War and the Fourth-Century Perspective," The Journal of Roman Studies, Volume 80, (1990), p. 121-122.
- ↑ Lightfoot p. 121; Magie p. 608.
- ↑ The Cambridge Ancient History p. 640.
- ↑ 12,0 12,1 Magie p. 674-5; Fergus Millar, The Roman Empire and its Neighbors, London: Weidenfeld and Nicolson, 1967: p. 211.
- ↑ Matthew Bunson, A Dictionary of the Roman Empire (Oxford University Press 1995), p. 303
- ↑ Ammianus Marcellinus The Later Roman Empire (354-378) A shameful peace concluded by Jovian 6.7 pg.303, Penguin Classics, Translated by Walter Hamilton 1986
- ↑ Ammianus Marcellinus, Rerum gestarum libri 23.6.20
- ↑ Ammianus 23.6.14−15
- ↑ Ammianus, 23.6.23
- ↑ Ammianus 23.2.6
- ↑ Ammianus 23.3.1