Σειρά 520 ΟΣΕ

Σειρά 520 ΟΣΕ (AEG DE IC 2000Ν, ex 601/651)
	Πάνω: Το 520 106/206/306/406 στους Νέους Πόρους το 2016 Μέση: Πεντάδυμη αυτοκινητάμαξα σειράς 520 στην περιοχή της Καλλιπεύκης το 2009 Κάτω: Εσωτερικό της σειράς
Πληροφορίες
Σε λειτουργία	1989– (1η παρτίδα), 1995- (2η παρτίδα)
Κατασκευαστής	AEG/LEW
Τόπος κατασκευής	Γερμανία
Κατασκευάστηκαν	12 (Α Παρτίδα) & 8 (Β' Παρτίδα) Σύνολο: 20
Σχεδιασμός	4 οχήματα ανά συρμό (1η παρτίδα) 5 οχήματα ανά συρμό (2η παρτίδα)
Αριθμός συρμών	520 101/201/301/401 έως 520 112/212/312/412/512 Β Παρτ: 520 151-551 έως 158-558
Χωρητικότητα	36 (1η θέση, 1η παρτίδα), 75 (1η θέση, 2η παρτίδα), 144 (2η θέση). Σύνολο: 180 (1η παρτίδα), 219 (2η παρτίδα)
Διαχειριστής	Hellenic Train
Γραμμές	Αμαξοστοιχίες στην Βόρεια Ελλάδα
Διευκρινίσεις
Πόρτες	4 ανά όχημα
Διάμετρος τροχών	920mm
Μέγιστη ταχύτητα	165 km/h
Βάρος	210 τόνοι (σε τάξη πορείας χωρίς επιβάτες) ; 17 τόνοι (κατά άξονα)
Έλξη	150 kN
Πρωτοστάτης	2 x Δ/Κ MTU 12V 396TC 13
Είδος μηχανής	2 x Δ/Κ MTU 12V 396TC 13
Μετάδοση	Ηλεκτρική
Παροχή ενέργειας	Πετρέλαιο
	Κανονικό (1,435 μ.)

Η Σειρά 520 του ΟΣΕ (AEG DE IC-2000N) είναι σειρά αυτοκινηταμαξών που λειτουργεί η Hellenic Train. Πρόκειται για τις πρώτες αυτοκινητάμαξες InterCity που λειτούργησαν στην Ελλάδα και ειδικότερα μεταξύ Αθηνών - Θεσσαλονίκης. Παρελήφθησαν σε δύο παραλαβές, μία με τέσσερα οχήματα, που αρχικά αριθμήθηκε ως σειρά 601 και μία με πέντε που αριθμήθηκε ως σειρά 651. Και οι δύο παραλαβές κατασκευάστηκαν από την AEG Γερμανίας, ενώ στην κατασκευή της πρώτης παραλαβής συμμετείχε και η LEW Henningsdorf.

Περιγραφή

Η σειρά είναι βασισμένη στο βρετανικό πρότυπο High Speed Train. (HST)^[1]

Συνολικά κατασκευάστηκαν 12 τετράδυμες αυτοκινητάμαξες, χωρητικότητας 180 επιβατών, 36 στην πρώτη θέση και 144 στην δεύτερη. Η δεύτερη παραλαβή (1995), είναι πεντάδυμες (5 οχημάτων) κατασκευής AEG, ως σειρά 651. Η δεύτερη και η τελευταία παραλαβή, περιελάβανε 8 μονάδες 5 οχημάτων, χωρητικότητας 214 επιβατών, 75 στην πρώτη θέση και 144 στη δεύτερη.

Η κάθε αυτοκινητάμαξα (4 οχήματα του 1989 και 5 οχήματα του 1995) διαθέτουν δύο ντιζελοκινητήρες κατασκευής M.T.U., τύπου 396 TC 13, ενώ φτάνουν ταχύτητες μέχρι 165 km/h. Επίσης, είναι κλιματιζόμενες και διαθέτουν εγκατάσταση για μουσική/εκφωνήσεις, αυτόματες πόρτες ασφαλείας (εσωτερικές και εξωτερικές),^[2]καθώς επίσης και ηχομόνωση και θερμομόνωση. Έχουν διάταξη αξόνων Β'Β'-2'2'-2'2-Β'Β', διάμετρο τροχών 920 mm, και είναι σε μορφή εύρους ευρωπαϊκής γραμμής 1.435 mm, το περιτύπωμά τους είναι UIC 505, έχουν βάρος 210 τόνων σε τάξη πορείας χωρίς επιβάτες και 17 τόνων κατά άξονα, μήκος συρμού από μέτωπο συγκρουστήρα 101.800 χιλιοστά, πλάτος 2.824 χιλιοστά, ύψος 4.200 χιλιοστά, δηζελοηλεκτρική μετάδοση κίνησης και αυτονομία καυσίμων 1.000 χιλιομέτρων. Τα καθίσματα είναι αεροπορικού τύπου, υφασμάτινα και περιστρεφόμενα στην Α' θέση και συνθετικά δερμάτινα στην Β'. Στο δε ενδιάμεσο όχημα υπάρχει κυλικείο και κουζίνα για την παρασκευή γευμάτων, ενώ τα τζάμια της καμπίνας επιβατών είναι φιμέ. Τέλος, φέρουν ολομέτωπο παρμπρίζ, εργονομικό χειριστήριο, ηλεκτρονικό έλεγχο πραγματικού χρόνου και εποπτεία μέσω SIBAS 16.^[2]

Παραγγελία και προμήθεια

Το 1983, ο Ο.Σ.Ε. προχωρά στην παραγγελία νέων αυτοκινηταμαξών υψηλών ανέσεων. Με τη σύμβαση 294/1983 παραγγέλνονται 12 αυτοκινητάμαξες από τα εργοστάσια της AEG-LEW στο Henningsdorf, συρμοί που αποτελούνται από 4 οχήματα, 2 κινητήρια πλήρους πρόσφυσης στα άκρα και 2 επιβατικά ενδιάμεσα, συμβατικού κόστους 2,8 δις. δραχμών. Τα ενδιάμεσα οχήματα κατασκευάστηκαν από τις εταιρίες: VEB Vaggonbau Bautzen, Man-Bussing, Behr, Voith, Siemens, Knorr-Bremse, Luwa, Varta, Hassler, Fabeg, Deugra, GWB, κα., ενώ η διάταξη αξόνων είναι Β'Β'-2'2'-2'2-Β'Β'. ^[2]^[1]

Ήταν οι πρώτες δηζελοηλεκτρικές αυτοκινητάμαξες κανονικής γραμμής στην Ελλάδα, μετά τις Florisdorf του 1936,^[1] και τα πρώτα τραίνα που κατασκευάστηκαν από συνεργασία Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας. Το πρώτο δοκιμαστικό δρομολόγιο με αυτοκινητάμαξα σειράς 520 εκτελέστηκε από την 609/610 στις 14 Σεπτεμβρίου 1989 και ξεκίνησαν δρομολόγια στις 16 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Το πρώτο δρομολόγιο ήταν το IC 504 "Αίολος", Αθήνα-Θεσσαλονίκη ενώ στις 30 του μηνός έγιναν τα εγκαίνια στην Χαλκίδα. Αργότερα, δρομολογήθηκαν στη γραμμή Λάρισας-Βόλου από Αθήνα (512/511 "Τρικούπης") και Θεσσαλονίκη-Αλεξανδρούπολη (610/613 "Ολυμπία")^[2]. Άλλες γραμμές στις οποίες λειτούργησαν ήταν οι Αθήνα-Κοζάνη, Αθήνα-Αλεξανδρούπολη μέσω Θεσσαλονίκης και Θεσσαλονίκη-Ορεστιάδα. Τέλος, μία παραλλαγή της σειράς λειτούργησε και στην Πελοπόννησο, σε μορφή μετρικού εύρους.^[1]

Β' παραλαβή

Το 1993 ο ΟΣΕ, λόγω της μικρής χωρητικότητας των τότε υφιστάμενων AEG, προβαίνει στην παραγγελία επιπλέον αυτοκινηταμαξών. Οι νέες αυτοκινητάμαξες κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο της AEG. Οι διαφορές είναι λίγες, με την πιο σημαντική να αποτελεί την προσθήκη μιας ενδιάμεσης επιβατάμαξας. Έτσι τα νέα τρένα διαθέτουν 144 καθίσματα Β θέσης και 75 καθίσματα Α θέσης. Ο τύπος αυτός ονομάστηκε DE-IC2000 N/5.^[1]

Αποδοχή

Οι αυτοκινητάμαξες θεωρήθηκαν αρκετά επιτυχείς. Η δρομολόγησή τους βελτίωσε την σιδηροδρομική μεταφορά σε δρομολόγια της τάξης των 200 - 500 χιλιομέτρων απόστασης, ακόμη και στις υποδομές της εποχής που δεν επέτρεπαν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Τα τρένα είχαν χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση (περίπου 0.9 λίτρα ανά χιλιόμετρο). Οι πληρότητες ήταν άνω των 60%, ενώ σε περιόδους αιχμής έφτανε και το 100%. Σε έρευνα του περιοδικού "Σιδηροτροχιά", διαπιστώθηκε ότι το 80% των επιβατών τότε ήταν νέοι πελάτες του ΟΣΕ. ^[1]

Παρόλα αυτά, στο πρώτο χρόνο λειτουργίας τους, παρουσίασαν ορισμένα προβλήματα, όπως ρήγματα στα φορεία τροχών, σκουριές, τρύπες στην οροφή, υπερθέρμανση αντιστάσεων πέδης στην οροφή, κα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παραταθεί ο χρόνος εγγύησής τους μέχρι αντιμετώπισης των εν λόγω προβλημάτων.^[2] Παράλληλα, με την πάροδο του χρόνου παρουσιάστηκαν καθυστερήσεις στα δρομολόγια, λόγω ανεπαρκών κονδυλίων ανακαίνισης των γραμμών, ή λόγω έργων εκσυγχρονισμού των εν λόγω γραμμών.^[1]