Αϊσέ Ντιτάνοβα
| Αϊσέ Ντιτάνοβα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ayşe Dittanova (Τουρκικά Κριμαίας) |
| Γέννηση | 27 Φεβρουαρίου 1918 Γιάλτα, επαρχία Ταυρίδας |
| Θάνατος | 15 Νοεμβρίου 2015 (97 ετών) Νέα Υόρκη |
| Χώρα πολιτογράφησης | ΕΣΣΔ Ουκρανία ΗΠΑ |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Αγγλικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ηθοποιός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Άξιος Καλλιτέχνης της Ουκρανίας |
Η Αϊσέ Ντιτάνοβα (ταταρικά: Ayşe Dittan, 27 Φεβρουαρίου 1918, Ντερέκιοϊ – 15 Νοεμβρίου 2015, Νέα Υόρκη) ήταν ηθοποιός της Κριμαίας, καθώς και εμπνεύστρια της αναβίωσης του Κριμαϊκού Ταταρικού Δραματικού Θεάτρου[1]. Υπήρξε τιμώμενη Καλλιτέχνιδα της Ουκρανίας (1993).[2]
Νεανικά χρόνια και εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αϊσέ Ντιτάνοβα γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1918 στο χωριό Ντερέκιοϊ (χωριό που στις μέρες μας έχει πλέον καταργηθεί, στην Κριμαία, το οποίο συμπεριλήφθηκε στην πόλη της Γιάλτας)[3].
Το 1933, η Ντττάνοβα αποφοίτησε από το Θεατρικό Κολλέγιο της Συμφερούπολης[4]. Μετά την αποφοίτησή της άρχισε να εργάζεται στον θίασο του Κριμαϊκού Δραματικού Θεάτρου.[5]
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1937 ξεκίνησαν οι καταστολές κατά των Τατάρων της Κριμαίας στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) και οι σύζυγοι των αδελφών της Ντττάνοβα κατηγορήθηκαν για «προδοσία» και δολοφονήθηκαν. Παρά τις όλες δυσκολίες, η Ντττάνοβα δεν εγκατέλειψε το θέατρο, αν και της έδιναν μικρούς αποσπασματικούς ρόλους[1]. Ο ρόλος της στο έργο Η Κρήνη του Μπαχτσισαράι (ρωσικά: Бахчисарайский фонтан / Μπαχτσισαράι φοντάν), από το αφηγηματικό ποίημα του Αλεξάντρ Πούσκιν, θεωρείται ο πιο σημαντικός.
Το 1938, η Αϊσέ Ντιτάνοβα παντρεύτηκε τον Μετζίτ Ασάνοφ, ο οποίος εργαζόταν επίσης στο Κριμαϊκό Ταταρικό Θέατρο και μεγάλωσαν δύο κόρες και έναν γιο.[1]
Όταν ξεκίνησε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, η Ντιτάνοβα μαζί με άλλους ηθοποιούς του θεάτρου οργάνωναν και συμμετείχαν σε διαδηλώσεις για στρατιώτες στην Κριμαία και το 1944 εξορίστηκε στο Λενίναμπαντ στην Περιφέρεια Σουγντ του Τατζικιστάν[1]. Εκεί από το 1946 έως το 1951 συνέχισε την σταδιοδρομία της ως ηθοποιός στο Ρωσικό Δραματικό Θέατρο του Λενίναμπαντ. Λόγω της ολοκληρωτικής πολιτικής της ΕΣΣΔ, η Ντιτάνοβα, όπως και άλλοι ηθοποιοί κριμαϊκής ταταρικής καταγωγής, δεν επιτρεπόταν να ασχοληθεί με την τέχνη του έθνους.[6] τιτάνοβα Το 1989, η Ντιτάνοβα επέστρεψε στην Κριμαία και άρχισε αμέσως να εργάζεται για την αποκατάσταση του Κριμαϊκού Ταταρικού Θεάτρου[1]. Μόλις το θέατρο αποκαταστάθηκε, η Ντιτάνοβα εργάστηκε εκεί από το 1990 έως το 1996.[7] . Το 1993, η Ντιτάνοβα έλαβε τον τίτλο του Τιμώμενου Καλλιτέχνη της Ουκρανίας για τη σημαντική συμβολή της στην ανάπτυξη του πολιτισμού[2]. Από το 1996, ζούσε στη Νέα Υόρκη[5]. Επισκέφτηκε επανειλημμένα την Κριμαία και το 2010 συμμετείχε σε μια δημιουργική συνάντηση στη βιβλιοθήκη των Τατάρων της Κριμαίας στη Συμφερούπολη.[4]
Το 2014 μίλησε στην τελετή, η οποία ήταν αφιερωμένη στην 70ή επέτειο της απέλασης των Τατάρων της Κριμαίας, που έλαβε χώρα στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.[8]
Η Αϊσέ Ντιτάνοβα πέθανε στις 15 Νοεμβρίου 2015 στη Νέα Υόρκη.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «KIRIM TATAR TİYATROSUNUN SÖNMEYEN YILDIZI AYŞE DİTTANOVA». Tarihistan.org - Haber, Kültür, Dış Politika, Siyaset, Gündem (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 «Про присвоєння почесних звань України майстрам сцени Кримсько-татарського музично-драматичного театру, м. Сімферополь». Офіційний вебпортал парламенту України (στα Ουκρανικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Айше ДИТАНОВОЙ (1918)». Республиканская крымскотатарская библиотека им. И. Гаспринского (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 «В Симферополе состоялась творческая встреча с Айше Диттановой». Милли Фирка (στα Ρωσικά). 3 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021. Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>• όνομα " :1 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο - ↑ 5,0 5,1 «Вісім видатних кримських татарок». Іслам в Україні (στα Ουκρανικά). 9 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 «New-Yorkta aktrisa Ayşe Dittanova vefat etti». Qırım.Aqiqat. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Meryem İbraimova Qırım MilliyTeatro Artisti». Kırım'ın Sesi Gazetesi (στα Τουρκικά). 17 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «В ООН відбулась церемонія присвячена 70-й річниці депортації кримських татар». VOA (στα Ουκρανικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2021.