Βιψανία Αγριππίνα
Η Βιψανία Αγριππίνα, λατιν.: Vipsania Agrippina (36 π.Χ. - 20 μ.Χ.) ήταν η πρώτη σύζυγος του Αυτοκράτορα Τιβερίου. Ήταν κόρη του Μάρκου Βιψανίου Αγρίππα και της Πομπωνίας Καικιλίας Αττικής, κόρης του Τίτου Πομπώνιου Αττικού. [1] Ήταν η καλύτερη φίλη του Κικέρωνα.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αύγουστος και ο πατέρας της Μ. Β. Αγρίππας τη μνήστευσαν με τον Τιβέριο, τον γιο του πρώτου, πριν από τα πρώτα της γενέθλια. Το ζεύγος παντρεύτηκε γύρω στο 19 π.Χ. [2] Ο γιος τους Δρούσος Ιούλιος Καίσαρας γεννήθηκε το 14 π.Χ.
Παρά το γεγονός ότι η Βιψανία και ο Τιβέριος απολάμβαναν έναν ευτυχισμένο γάμο, ο Aύγουστος διέταξε τους δύο να χωρίσουν μετά το τέλος του Αγρίππα, ο οποίος είχε πιο πριν νυμφευτεί την Ιουλία την Πρεσβύτερη, κόρη του Αυγούστου. [3] Παρόλο που ο Τιβέριος επιθυμούσε να παραμείνει με τη Βιψανία και περιφρονούσε την Ιουλία για την υποτιθέμενη απιστία της, ο Αύγουστος τον μνήστευσε με την Ιουλία, για να συνδέσει την αυξανόμενη δύναμη του Τιβέριου με το Ιούλιο γένος. [4] Κατά τη στιγμή του διαζυγίου τους, η Βιψανία ήταν έγκυος σε ένα δεύτερο παιδί, το οποίο όμως δεν επέζησε.
Ο Τιβέριος λοιπόν χώρισε τη Βιψανία παρά τη θέλησή του το 11 π.Χ. non sine magno angor animi (όχι χωρίς μεγάλη οδύνη ψυχής), σύμφωνα με Σουητώνιο και δεν έπαψε ποτέ να μετανοιώνει για την πράξη του. Σε μία περίπτωση ο Τιβέριος είδε τη Βιψανία και την ακολούθησε με πρόθεση και με δάκρυα στα μάτια. [3] Ελήφθησαν προφυλάξεις, για να αποφευχθούν περαιτέρω συναντήσεις μαζί της.
Το 11 π.Χ. παντρεύτηκε τον Γάιο Ασίνιο Γάλλο Σαλόνινο, [5] συγκλητικό και γιο του διάσημου ρήτορα Γαΐου Ασινίου Πολλίο. Είχαν τουλάχιστον πέντε γιους. Η Βιψανία Αγριππίνα απεβίωσε το 20 μ.Χ., λίγες ημέρες μετά την απελευθέρωση του γιου της Δρούσου, [6] που πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου.
Ο Τιβέριος μισούσε τον Γ. Α. Γάλλο, κυρίως επειδή ο Γάλλος είχε ισχυριστεί ότι ο Δρούσος ήταν ο γιος του. Το 30, μετά από υποκίνηση του Τιβερίου, η Σύγκλητος έπρεπε να κηρύξει τον Γάλλο δημόσιο εχθρό. [7] Ο Γάλλος απεβίωσε στη φυλακή το 33, από πείνα.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε πρώτα το 19 π.Χ. τον Τιβέριο Κλαύδιο Νέρωνα, μετέπειτα Αυτοκράτορα, και είχε τέκνο:
- Δρούσος Ι. Κ. ο Νεότερος, δις ύπατος.
Ο Αύγουστος διέταξε να διαζευχθούν. Η Βιψανία Αγριππίνα το 11 π.Χ. έκανε δεύτερο γάμο με τον Γάιο Ασίνιο Γάλλο Σαλόνινο συγκλητικό και απέκτησε παιδιά:
- Γάιος Ασίνιος Πολλίο, ύπατος το 23. Εξορίστηκε ως κατηγορούμενος συνωμοσίας και αργότερα δολοφονήθηκε κατόπιν εντολής της Β. Μεσσαλίνας, συζύγου του Αυτοκράτορα Κλαυδίου.
- Mάρκος Ασίνιος Αγρίππας απεβ. τέλη του 26, ύπατος το 25. Ο Τάκιτος τον περιγράφει ως «άξιο των προγόνων του». [8] Ο γιος του Μάρκος Ασίνιος Μάρκελος ήταν ύπατος το 54, όταν ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος απεβίωσε. [9]
- (Γναίος) Ασίνιος Σαλονίνος (μερικές φορές ονομάζεται λανθασμένα Σαλόνιος), απεβ. 22. Ο Τάκιτος τον περιγράφει ως «επιφανές» άτομο. Ο Σαλονίνος προοριζόταν να νυμφευτεί μία από τις εγγονές του Αυτοκράτορα Τιβέριου. [10]
- Σέρβιος Ασινίος Κέλερ (Servius Asinius Celler), λίγο πριν τα μέσα του 47. Ήταν αντικαταστάτης ύπατος το 38. Από τον Αυτοκράτορα Καλιγούλα αγόρασε ένα ψάρι σε τεράστια τιμή. [11] Περιγράφεται στη σάτιρα του Σενέκα Η αποκολοκύνθωσις του Κλαυδίου, όπου αναφέρεται μεταξύ των πολλών ανθρώπων που σκοτώθηκαν από αυτόν τον Αυτοκράτορα. Φαίνεται να είχε μία κόρη με το όνομα Aσινία Αγριππίνα, αν και η ύπαρξή της είναι σκοτεινή.
- (Λεύκιος) Ασίνιος Γάλλος (μερικές φορές ονομάζεται λανθασμένα Γάλλο). Το 46 συνωμότησε ενάντια στον Κλαύδιο και αναγκάστηκε να εξοριστεί. Ο Δίων Κάσσιος τον περιγράφει ως «πολύ μικρό και άσχημο». [12] Αργότερα αποκαταστάθηκε και έγινε ύπατος το 62.
- Γναίος Ασίνιος. Η ύπαρξή του καταγράφεται από τους κατοίκους των Ποτιόλων (Puteoli), των οποίων ήταν προστάτης. Τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό γι' αυτόν. Μπορεί να ταυτίζεται με τον Ασίνιο Σαλονίνο ή τον προηγούμενο Aσίνιο Γάλλο. Δεδομένου ότι ο Ασίνιος Γάλλος φαίνεται να ήταν ο Λεύκιος Ασίνιος Γάλλος (5ος γιος) που έγινε ύπατος το 60, ο Γναίος Ασίνιος πρέπει να είναι ο Ασίνιος Σαλονίνος (3ος γιος).
Απόγονος της Βιψανίας και του Γάλλου, η Πομπωνία Γραικίνα ήταν μία διακεκριμένη Ρωμαία, παντρεμένη με τον Αύλο Πλαύτιο. [13] Ο Πλαύτιος ήταν στρατηγός κατά την κατάκτηση της Βρετανίας, την οποία έλαβε ως στρατιωτική επευφημία. Ο Νέρων δολοφόνησε τον γιο τους, σύμφωνα με πληροφορίες επειδή η μητέρα του Νέρωνα Αγριππίνα η Νεότερη ήταν ερωτευμένη με τον γιο και τον ενθάρρυνε να ζητήσει το θρόνο.
Ένας άλλος απόγονος ή άλλος συγγενής, ο Γάιος Ασίνιος Λέπιδος Πραιτεξτάτος (210 - μετά το 242), έγινε ύπατος το 242, γιος του Γαΐου Ασινίου Λεπίδου αντικαταστάτη υπάτου το 222 και νυμφεύτηκε τη Βέτια (γεννήθηκε 190 ή 195).
Ο Τάκιτος δηλώνει ότι η Βιψανία ήταν το μόνο από τα παιδιά του Αγρίππα που απεβίωσε χωρίς βία. [14] Ήταν μια από τις κορυφαίες γυναίκες της εποχής της και μεταξύ 21-23 ο γιος της Δρούσος τίμησε τη μνήμη της με αγάλματα, νομίσματα και επιγραφές.
Πολιτιστικές απεικονίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Γκρέιβς Εγώ, ο Κλαύδιος περιγράφει τον Τιβέριο να ακολουθεί τη Βιψανία με τα μάτια του μετά το διαζύγιό τους, από την αναφορά του Σουητώνιου στο Βίοι των 12 Καισάρων (Τιβέριος.7).
Η τηλεοπτική προσαρμογή πήγε κάπως πιο μακριά: το δεύτερο επεισόδιο περιελάμβανε μία αρκετά μακρά σκηνή μεταξύ του Τιβερίου και της Βιψανίας την παραμονή του δεύτερου γάμου της, με τον Τιβέριο να αναστατώνεται και να λυπάται για το διαζύγιό τους. Στον ρόλο της Βιψανίας ήταν η Σέιλα Ράσκιν. [15]
Καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα](Δείτε επίσης την Ιουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία)
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Nepos, Atticus 12
- ↑ Ronald Syme, The Augustan Aristocracy (1987), 314.
- ↑ 3,0 3,1 Suetonius, Tiberius 7
- ↑ Seager 2005, p. 20.
- ↑ Tacitus, Annals 1.12
- ↑ Tacitus, Annals 3.19
- ↑ Cassius Dio, 58.3
- ↑ Tacitus, Annals 4.61
- ↑ Syme, Ronald (1986). The Augustan Aristocracy. Oxford: Oxford University Press. σελίδες 145f. ISBN 0-19-814731-7.
- ↑ Tacitus, Annals 3.75
- ↑ Naturalis Historia IX 31 § 67
- ↑ Cassius Dio, 60.27.5
- ↑ Tacitus, Annals 13.32
- ↑ Tacitus, Annals 3.19.4-5.
- ↑ «I, Claudius (Full Cast & Crew)». Imdb.com.