Γεωθερμική βαθμίδα
Η γεωθερμική βαθμίδα είναι ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται η θερμοκρασία ως συνάρτηση του αυξανόμενου βάθους από την επιφάνεια προς το εσωτερικό της Γης. Μακριά από τα όρια μεταξύ τεκτονικών πλακών η γεωθερμική βαθμίδα έχει τιμές από 25 έως 30 °C ανά χιλιόμετρο βάθους κοντά στην επιφάνεια, στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Παρότι το πρόθεμα «γεω-» αναφέρεται στη Γη, η έννοια μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντιστοίχως και σε άλλους πλανήτες.
Η εσωτερική θερμότητα της Γης προέρχεται από ένα άθροισμα της θερμότητας που παραμένει από τον σχηματισμό του πλανήτη πριν απο δισεκατομμύρια έτη, της θερμότητας που εκλύεται ακόμη από τη διάσπαση ραδιενεργών ισοτόπων, της λανθάνουσας θερμότητας που εκλύεται από την κρυστάλλωση του πυρήνα και πιθανώς θερμότητας από άλλες πηγές. Τα κυριότερα ισότοπα που εκλύουν σήμερα θερμότητα στο βαθύ εσωτερικό της Γης είναι το κάλιο-40, το ουράνιο-238, το ουράνιο-235 και το θόριο-232.[1] Στο κέντρο του πλανήτη η θερμοκρασία εκτιμάται σε 6.000 έως 7.000 K.[2] Επειδή μεγάλο μέρος της θερμότητας παράγεται από τη ραδιενεργό διάσπαση, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κατά την πρώιμη ιστορία της Γης, προτού τα ισότοπα με μικρούς χρόνους ημιζωής εξαντληθούν, η παραγωγή θερμότητας στο εσωτερικό της Γης θα ήταν πολύ μεγαλύτερη: θα πρέπει να ήταν διπλάσια από τη σημερινή πριν από περίπου 3 δισεκατομμύρια έτη, οπότε και η γεωθερμική βαθμίδα ήταν υπερδιπλάσια (καθώς υπήρχε και μεγαλύτερη θερμοκρασία εξαιτίας του πλησιέστερου χρονικά σχηματισμού της Γης). Μεγαλύτερη γεωθερμική βαθμίδα συνεπάγεται ταχύτερα ρεύματα μεταφοράς υλικού στον μανδύα και άρα ταχύτερες κινήσεις των τεκτονικών πλακών, επιτρέποντας τη δημιουργία πετρωμάτων όπως ο κοματιίτης, που δεν είναι δυνατό να σχηματισθούν πλέον.[3]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Sanders, Robert (2003-12-10). «Radioactive potassium may be major heat source in Earth's core». UC Berkeley News. http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2003/12/10_heat.shtml. Ανακτήθηκε στις 2007-02-28.
- ↑ Alfè, D.; Gillan, M.J.; Vocadlo, L.; Brodholt, J.; Price, G.D. (2002). «The ab initio simulation of the Earth's core». Philosophical Transactions of the Royal Society 360 (1795): 1227–44. doi:. PMID 12804276. Bibcode: 2002RSPTA.360.1227A. http://chianti.geol.ucl.ac.uk/~dario/pubblicazioni/PTRSA2002.pdf. Ανακτήθηκε στις 2007-02-28.
- ↑ Vlaar, N.; Vankeken, P.; Vandenberg, A. (1994). «Cooling of the earth in the Archaean: Consequences of pressure-release melting in a hotter mantle». Earth and Planetary Science Letters 121 (1–2): 1–18. doi:. Bibcode: 1994E&PSL.121....1V.