Γκροσγκλόκνερ
Συντεταγμένες: 47°4′28.2″N 12°41′38.0″E / 47.074500°N 12.693889°E
| Γκροσγκλόκνερ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 3.798 μέτρα |
| Οροσειρά | Glockner Group |
| Ήπειρος | Ευρώπη |
| Χώρες | Αυστρία |
| wikidata () | |
Το Γκροσγκλόκνερ (γερμανικά: Großglockner) είναι, με ύψος 3.798 μέτρα, το ψηλότερο βουνό στην Αυστρία και το ψηλότερο βουνών στις Άλπεις ανατολικά του περάσματος Μπρέννερ. Είναι τμήμα της ομάδας Γκλόκνερ της οροσειράς Χόχε Τάουερν, στη κύρια οροσειρά των κεντρικών ανατολικών Άλπεων. Ο Παστέρτσε, ο μεγαλύτερος παγετώνας της Αυστρίας, βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του Γκροσγκλόκνερ. Η χαρακτηριστική πυραμοειδής κορυφή αποτελείται από δύο μικρότερες κορυφές, το Γκροσγκλόνερ και το Κλαϊνγκλόκνερ (3.770 μέτρα, από το γερμανικό klein, μικρός), οι οποίες χωρίζονται από μια ράχη γνωστή ως Γκλοκνερσάρτε.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Γκροσγκλόκνερ βρίσκεται στα σύνορα των αυστριακών κρατιδίων Καρινθία και Τιρόλου. Η κορυφή είναι τμήμα της ράχης Γκλόκνερκαμ στην ομάδα Γκλόκνερ η οποία διακλαδίζεται από τη κύρια οροσειρά των Άλπεων στο όρος Αϊσκαίγκελε, με κατεύθυνση προς τα νοτιοανατολικά. Η ράχη αποτελεί το όριο ανάμεσα στους δήμους Καλς αμ Γκροσγκλόκνερ, στο Τιρόλο, και Χαϊλιγκενμπλούτ, της Καρινθίας. Επίσης, αποτελεί τον υδατοκρίτη ανάμεσα στις κοιλάδες Καλς, στο Τιρόλο, και Μελ, στη Καρινθία.[1][2] Η περιοχή γύρω από το βουνό αποτελεί τμήμα της ειδικής προστατευόμενης περιοχής Γκροσγκλόκνερ-Παστέρτσε, εντός του Εθνικού Πάρκου Χόχε Τάουερν (Hohe Tauern), από το 1986.[3]
Το Γκλόκνερ είναι το ψηλότερο βουνό στις Άλπεις ανατολικά της οροσειράς Όρτλερ, περίπου 175 χιλιόμετρα μακριά, και, μετά το Λευκό Όρος, έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη τοπογραφική απομόνωση από όλα τα βουνά των Άλπεων. Το τοπογραφικό έξαρμα του βουνού, 2.424 μέτρα, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μετά το Λευκό Όρος σε ολόκληρες τις Άλπεις.[4] Το βουνό είναι ορατό από μεγάλη απόσταση, μέχρι 240 χιλιόμετρα μακριά σε καλές συνθήκες παρατήρησης, από μια περιοχή έκτασης 150.000 χλμ², από το Ρέγκενσμπουρκ μέχρι την πεδιάδα του Πάδου και από το όρος Ότλερ μέχρι το όρος Τρίγκλαβ.[5][6]
Στην ανατολική πλαγιά του Γκροσγκλόκνερ βρίσκεται ο παγετώνας Παστέρτσε, ο μεγαλύτερος στις ανατολικές Άλπεις. Ο παγετώνας συρρικνώνεται συνεχώς, από 11,4 χιλιόμετρα μήκος και έκταση 26,5 χλμ² το 1850 σε 9 χιλιόμετρα και έκταση 20 χλμ² το 1985, με το κατώτερο όριό του να είναι το 1985 στα 2.100 μέτρα.[7]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο γεννημένος στη Γαλλία φυσικός επιστήμονας Μπελσαζάρ Ακ, καθηγητής ανατομίας από το 1773 στην Ακαδημία της Λιουμπλιάνας, ταξίδευσε στις ανατολικές Άλπεις από το 1779 μέχρι το 1781 και δημοσίευσε τις εντυπώσεις το 1783, σε ένα βιβλίο με τον τίτλο Mineralogisch-botanische Lustreise von dem Berg Terglou in Krain, zu dem Berg Glokner in Tyrol, im Jahr 1779 und 81, όπου περιγράφει στο Γκλόκνερ και αναφέρει ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί σε αυτό αναρρίχηση. Επίσης, υπολόγισε το ύψος του βουνού σε 3.793 μέτρα και απεικονίζει το βουνό και τον Παστέρτσε σε ένα χαρακτικό, το οποίο είναι η παλαιότερη γνωστή απεικόνιση του βουνού.[8]
Πρώτη ανάβαση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πρίγκιπας-επίσκοπος του Γκουρκ, Κόμης Φραντς Χάβερ του Ζαλμ (1749-1822) μαζί με τον πρωτοσόγκελλο Σίγκισμουντ Ερνστ Χόενβαρτ (1745-1825) και τον βαρόνο Φραντς Χάβερ φον Βούλφεν (1728-1805) άρχισαν να οργανώνουν μια αποστολή στο βουνό. Με δύο αγρότες από τον Χαϊλίγκενμπλουτ ως οδηγούς άρχισαν τις πρώτες εξερευνήσεις για την ανάβαση από τον κοιλάδα Λάιτερταλ, στην πλευρά του Γκλόκνερ με το λιγότερο πάγο. Αυτή η ομάδα, γνωστή ως Glockners κατάφερε περισσότερα από το στόχο της, και πιθανώς έφτασε στο Κλαϊνγκλόκνερ τις 23 Ιουλίου 1799, όμως δεν ήταν κανείς παρόν για να το επιβεβαιώσει.[9]
Ένα μήνα αργότερα, άρχισε η αποστολή του επισκόπου. Είχε κατασκευαστεί μια ορεινή καλύβα και είχε προετοιμαστεί το μονοπάτι στην κοιλάδα Λάιτερταλ ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάποιον έφιππο. Συνολικά 30 άτομα συμμετείχαν στην αποστολή. Η πρώτη αποστολή απέτυχε λόγω του κακού καιρού, αλλά στις 25 Αυγούστου 1799, ο Χόεβαρτ μαζί με τουλάχιστον τέσσερα άτομα έφτασαν -ξανά- στο Κλάινγκλογκνερ, όπου τοποθέτησαν τον πρώτο από τους σταυρούς (ένας από τους κύριους στόχους της αποστολής). Αν και στην αναφορά δεν αναφέρεται ξεκάθαρα, ο επίσκοπος του Ζαλμ ενημερώθηκε ότι δεν έφτασαν στην κορυφή και δυσαρεστημένος άρχισε να οργανώνει μια ακόμα μεγαλύτερη αποστολή τον επόμενο χρόνο.[10]
Στις 28 Ιουλίου 1800, 62 άτομα, ξεκίνησαν πάλι από την κοιλάδα Λάιτερταλ με αρχηγούς τέσσερις χωρικούς και ξυλοκόπους.[11] Τέσσερις αγρότες δημιούργησαν ένα μονοπάτι στο χιόνι, τοποθέτησαν σκοινιά στα πιο απότομα σημεία και κατασκεύασαν ένα δεύτερο καταφύγιο, την καλύβα Χοχενβάρτ. Η εμπροστοφυλακή έφτασε στο Κλαϊνγκλόκνερ, όμως, σύμφωνα με τον ιερέα Φραντς Γιόζεφ Χόρας, μόνο οι τέσσερις οδηγοί, ανάμεσά τους και δύο γκλόκνερς, και ο Ματίας Χαουτσεντόρφερ, ένας ντόπιος ιερέας, κατάφεραν να διασχίσουν το Όμπερε Γκλοκνερσάρτε και να αναρριχηθούν στην κορυφή Γκροσγκλόκνερ. Οι δύο γκλόκνερς αναγνωρίζονται ότι ήταν οι αδελφοί Γίοσεπ (Σεπ) και Μάρτιν Κλοτς, αν και αμφισβητείται ότι αυτό ήταν το επίθετό τους.[12] Το επίθετο Κλοτς δεν συναντάται προηγουμένως στο Χαϊλίγκενμπλουτ.[13] Την επόμενη πραγματοποιήθηκε και δεύτερη επιτυχημένη ανάβαση. Ο επίσκοπος Ζαλμ αναρριχήθηκε άλλες δυο φορές στο βουνό το 1802 και 1806, αν και ο ίδιος ποτέ δε σκαρφάλωσε πέρα από το βράχο Αντλερσρούχε (3.454 μέτρα).
Τουρισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1919, όταν το νότιο Τιρόλο δόθηκε στην Ιταλία μετά τη συνθήκη του Αγίου Γερμανού, το Γκλόκνερ ήταν πλέον το ψηλότερο βουνό της Αυστρίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το τουριστικό ενδιαφέρον προς το βουνό και να παραμένει μέχρι και σήμερα δημοφιλές αξιοθέατο. Ετησίως λαμβάνουν χώρα περίπου 5.000 αναβάσεις στο βουνό, μέχρι και 150 σε μία μέρα.[14] Επιπλέον, ως το επίκεντρο του Αυστριακού Αλπικού Ομίλου και του Εθνικού Πάρκου Χόχε Τάουερν, διοργανώνονται εβδομαδιαίοι περίπατοι στο βουνό.[15] Το Γκροσγκλόκνερ έχει περισσότερες από 30 περιγεγραμμένες διαδρομές ενώ στην ορειβατική του ελκυστικότητα συμβάλλει πέρα από το ύψος του η συγκριτικά περίπλοκη δομή του με πολυάριθμες ράχες, ρέμματα, παγετώνες και γκρεμούς.[16]
Εμπορικά, όμως, σήμερα πιο σημαντικό από τον αλπινισμό είναι ο μαζικός τουρισμός με αυτοκίνητο στον υψηλό αλπικό δρόμο του Γκροσγκλόκνερ. Η θέα του βουνού από το σημείο Φραντς-Γιόσεφ-Χόχε είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα αυτού του δρόμου ο οποίος προσελκύει ετησίως περισσότερους από 900.000 επισκέπτες. Ο συνολικός αριθμός των επισκεπτών του δρόμου από όταν άνοιξε τον Αύγουστο του 1935 υπολογίζεται σε πάνω από 50 εκατομμύρια[17] και έτσι είναι το δεύτερο σε επισκεψιμότητα αξιοθέατο της χώρας μετά τα ανάκτορα Σένμπρουν στη Βιέννη.[18] Ο δρόμος απεικονίζεται σε γραμματόσημα[19] και στα εμβλήματα των δήμων Καλς αμ Γκροσγκλόκνερ και Χαϊλιγκενμπλούτ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Alpenvereinsführer, p. 37
- ↑ Der Tiroler Grenzberg Großglockner in alten Karten und Geschichtsquellen. Tiroler Landesarchiv. Unknown parameter
|Number=ignored (|number=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|Year=ignored (|year=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|TitelErg=ignored (|contribution=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|Page=ignored (|page=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|Sammelwerk=ignored (|work=suggested) (βοήθεια) - ↑ A. Tschugguel. «Das Sonderschutzgebiet „Großglockner-Pasterze"» (PDF). Österreichischer Alpenverein. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009.
- ↑ «Core Europe Ultras - Peaks with 1500 meters of Prominence». peakbagger.com. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2009.
- ↑ Alpenvereinsführer, p. 262. Großglockner, 3798 m Αρχειοθετήθηκε 2021-08-30 στο Wayback Machine., accessed on 2 March 2009
- ↑ Kühlken: Das Glocknerbuch, p. 53
- ↑ Gerhard KIENAST , Viktor KAUFMANN (2004). «Geodetic measurements on glaciers and rock glaciers in the Hohe Tauern National Park (Austria)». 4th ICA Mountain Cartography Workshop. Βαλ ντε Νούρια, Καταλονία: Mountain Cartography. http://www.mountaincartography.org/publications/papers/papers_nuria_04/kienast.pdf. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2016.
- ↑ Marianne Klemun: … mit Madame Sonne konferieren, S. 84–93
- ↑ Pusch, Baumgartner: Großglockner, S. 21
- ↑ Marianne Klemun: … mit Madame Sonne konferieren. Die Großglockner-Expeditionen 1799 und 1800, S. 153–155
- ↑ Marianne Klemun: … mit Madame Sonne konferieren. Die Großglockner-Expeditionen 1799 und 1800, S. 160
- ↑ „Der Fürstbischoff hat dem Bauern, der den Schneekloz untergrub […] der vom vergangenen Jahr her schon den Namen Glokner hatte, noch den Zusatz Kloz beygegeben – er heist alseizt in der Gloknergeschichte = Gloknerkloz“. Aus dem Bericht von Joseph Orrasch, in: Marianne Klemun: … mit Madame Sonne konferieren. Die Großglockner-Expeditionen 1799 und 1800, S. 330
- ↑ Alfons Haffner (2003). «200 Jahre Bild der Großglockner-Erstbesteigung unter Fürstbischof Salm-Reifferscheidt (1803–2003)». Carinthia I – Zeitschrift für geschichtliche Landeskunde von Kärnten (Klagenfurt) (193): 355. ISSN 0008-6606.
- ↑ Wolfgang Pusch (2007). Stau unterm Gipfelkreuz und Einsamkeit über den Wolken. Deutscher Alpenverein, österreichischer Alpenverein, Alpenverein Südtirol. σελ. 280. ISBN 3-937530-15-0. ISSN 0179-1419. Unknown parameter
|Band=ignored (|volume=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|Sammelwerk=ignored (|work=suggested) (βοήθεια); Unknown parameter|TitelErg=ignored (|contribution=suggested) (βοήθεια) - ↑ «Glocknerrunde». österreichischer Alpenverein. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009.
- ↑ Pusch, Baumgartner: Großglockner, S. 13, 89
- ↑ «Bau der Straße». Großglockner-Hochalpenstraße. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009.
- ↑ «70 Jahre Großglockner-Hochalpenstraße». Land Kärnten. 7 Αυγούστου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009.
- ↑ «200 Jahre Erstbesteigung des Großglockners». www.Post.at. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Großglockner στο Wikimedia Commons
