Γραμμή Γίρετσεκ

Η γραμμή Γίρετσεκ. Τα εμφανιζόμενα κρατικά σύνορα είναι του Μάιου 2006

Η γραμμή Γίρετσεκ (Jireček) είναι εννοιολογικό όριο, το οποίο αφορά στα Βαλκάνια κατά την αρχαιότητα και το οποίο διαιρεί την επιρροή των λατινικών (στα βόρεια) και των ελληνικών (στα νότια) γλωσσών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από την αρχαιότητα μέχρι τον 4ο αιώνα. Πηγαίνει από κοντά την πόλη του Λάτσι (Laçi) στη σύγχρονη Αλβανία έως τη Σερδική (τώρα Σόφια, στη Βουλγαρία) και στη συνέχεια ακολουθεί την οροσειρά των Βαλκανίων προς την Οδησσό (Βάρνα) στη Μαύρη Θάλασσα. Ωστόσο, η προτεινόμενη γραμμή είναι μόνο ένα θεωρητικό εργαλείο και ορισμένες λατινοποιημένες ομάδες ζουν στα νότια της γραμμής, όπως οι Αρμάνοι, οι Βλαχομογλενίτες, οι Κουτσόβλαχοι και οι Μοσχοπολιτάνοι. Παρόλα αυτά, είναι ένα χρήσιμο - αν και κατά προσέγγιση - μέσο για τον προσδιορισμό της επίδρασης μιας συγκεκριμένης περιοχής. Η τοποθέτηση της γραμμής βασίζεται σε αρχαιολογικά ευρήματα: οι περισσότερες επιγραφές που βρίσκονται βόρεια είναι γραμμένες στα λατινικά και οι περισσότερες από τις επιγραφές που βρίσκονται στα νότια είναι στην ελληνικά.

Αυτή η γραμμή είναι σημαντική για την εγκαθίδρυση της περιοχής όπου εμφανίστηκαν οι Ρουμάνοι και οι Βλάχοι.

Χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Τσέχο ιστορικό Κονσταντίν Γίρετσεκ το 1911 στο βιβλίο του Η ιστορία των Σέρβων.

Πιο πρόσφατοι μελετητές το έχουν αναθεωρήσει κάπως: ο Καΐμιο (Kaimio) (1979) τοποθετεί τη Δαλματία και την Άνω Μοισία στη Λατινική περιοχή και την Κάτω Μοισία στην ελληνική σφαίρα. Ο Μακλάουντ (MacLeod) (1982) προτείνει ότι ίσως να μην υπήρχε "μια επίσημη γλωσσική πολιτική για κάθε πτυχή της ζωής" αλλά ότι "μεμονωμένοι Ρωμαίοι αξιωματούχοι [έκαναν] αποφάσεις κοινής λογικής επί τούτω". Επισημαίνει επίσης ότι ενώ η περιοχή ήταν υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία, "ακόμη και στις ελληνικές περιοχές... η λατινική ήταν η κυρίαρχη γλώσσα στις επιγραφές που καταγράφουν δημόσια έργα, σε ορόσημα και στο στρατό".