Γραμμή αγοράς αξιογράφων

Η Γραμμή αγοράς αξιογράφων (Security market line) αποτελεί τη γραφική απεικόνιση του Υποδείγματος αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων (Capital asset pricing model). Ειδικότερα, η γραμμή αυτή προσδιορίζει τη σχέση μεταξύ απαιτούμενης απόδοσης και συστηματικού, μη διαφοροποιήσιμου κινδύνου («Βήτα») για κάθε μετοχή (ή περιουσιακό στοιχείο).

Τύπος

Από τη σχέση του Υποδείγματος αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων, R_i = R_f + β_i (R_M - R_f), παρατηρείται ότι η απαιτούμενη απόδοση συνδέεται τόσο γραμμικά όσο και θετικά με το συστηματικό κίνδυνο της μετοχής (ή του περιουσιακού στοιχείου), «Βήτα» ή «β». Κι αυτό επειδή οποιοσδήποτε επενδυτής δεν θα οδηγηθεί στην ανάληψη επενδύσεων με κίνδυνο, παρά μόνο στην περίπτωση που αναμένει αμοιβή με τη μορφή επιπρόσθετης απόδοσης. Κατά αυτό τον τρόπο, προκύπτει η Γραμμή Αγοράς Αξιογράφων, R_fΜ. Το σημείο «Μ» της γραμμής υποδεικνύει το Χαρτοφυλάκιο της Αγοράς. Η δε τιμή αυτού είναι εξ' ορισμού ίση με τη μονάδα. Επιπροσθέτως, εφόσον το Υπόδειγμα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων προϋποθέτει ότι υπάρχει ισορροπία στην αγορά κεφαλαίου, η Γραμμή αξιογράφων προσδιορίζει την αναμενόμενη απόδοση από κάθε μετοχή (ή περιουσιακό στοιχείο) ανά μονάδα συστηματικού κινδύνου (ceteris paribus). Κατά μήκος της γραμμής R_fΜ, τοποθετούνται οι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία), οι τιμές των οποίων βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας, η οποία μάλιστα επιτυγχάνεται όταν η αναμενόμενη απόδοση ισούται με την αντίστοιχη απαιτούμενη.

Συντελεστής «Βήτα»

Ο συντελεστής «Βήτα» ή αλλιώς «β» αποτελεί το συστηματικό ή μη διαφοροποιήσιμο κίνδυνο μιας μετοχής ή ενός περιουσιακού στοιχείου γενικότερα. Σύμφωνα με τη Γραμμή αγοράς αξιογράφων και στην περίπτωση όπου η αγορά χαρακτηρίζεται από συνεχή άνοδο των τιμών, οι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με συντελεστή «β» μεγαλύτερο από το συντελεστή της αγοράς, «β_Μ», που ισούται με τη μονάδα, αναμένεται ότι θα προσδώσουν υψηλές αποδόσεις. Ενώ, στην περίπτωση όπου η αγορά χαρακτηρίζεται από συνεχή πτώση των τιμών, οι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με «β» μεγαλύτερο της μονάδας θα έχουν χαμηλότερες αποδόσεις από αυτές του Χαρτοφυλακίου της Αγοράς, Μ. Αντιθέτως, οι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με συντελεστή «β» μικρότερο από το συντελεστή της αγοράς, «β_M», αναμένεται ότι θα αποφέρουν χαμηλές αποδόσεις όταν η αγορά χαρακτηρίζεται από συνεχή άνοδο των τιμών. Ενώ, στην περίπτωση όπου η αγορά χαρακτηρίζεται από συνεχή πτώση των τιμών, οι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με «β» μικρότερο της μονάδας θα έχουν μικρότερες ζημίες σε σχέση με το Χαρτοφυλάκιο της Αγοράς.

Αμυντικές και επιθετικές μετοχές

Μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) των οποίων ο συστηματικός, μη διαφοροποιήσιμος κίνδυνος, «Βήτα» ή «β», ισούται με την μονάδα καλούνται ουδέτερες. Αντιθέτως, μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με συντελεστή «Βήτα» ή «β» μεγαλύτερο από το συντελεστή της αγοράς, «β_M» (ίσος με τη μονάδα) καλούνται επιθετικές. Τέλος, μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) με συντελεστή «Βήτα» ή «β» μικρότερο από το συντελεστή της αγοράς, «β_M» (ίσος με τη μονάδα) καλούνται αμυντικές. Έτσι, στην περίπτωση που συμπεριληφθεί σε ένα χαρτοφυλάκιο μια ουδέτερη μετοχή, δεν θα επηρεαστεί ο κίνδυνός του. Αντιθέτως, η προσθήκη μιας επιθετικής μετοχής (αμυντικής) θα επιφέρει αύξηση (μείωση) στον κίνδυνο του χαρτοφυλακίου με την παρουσία υψηλότερων (χαμηλότερων) υπερβαλλουσών αποδόσεων (Ri - Rf).

Δείκτης Treynor

Ο δείκτης Treynor αποτελεί εκείνον το δείκτη που υπολογίζει την ανταμοιβή του κινδύνου του Χαρτοφυλακίου της Αγοράς, ανά μονάδα συστηματικού κινδύνου. Με άλλα λόγια, αποτελεί την κλίση της Γραμμής Αξιογράφων, η οποία δίδεται από την εξής σχέση:

{\frac {R_{i}-R_{f}}{\beta _{i}}}=R_{M}-R_{f}

Επιπλέον, ο συγκεκριμένος δείκτης αποτελεί ταυτόσημη έννοια με το ασφάλιστρο κινδύνου του χαρτοφυλακίου της αγοράς (risk market premium).

Υποτιμημένες και υπερτιμημένες μετοχές

Μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) που βρίσκονται πάνω ή κάτω από τη Γραμμή Αγοράς Αξιογράφων, δεν καθίστανται σε κατάσταση ισορροπίας. Λαμβάνοντας υπόψη την αντίστροφη σχέση μεταξύ απόδοσης και αξίας των χρηματοοικονομικών προϊόντων, παρατηρείται ότι μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) που βρίσκονται πάνω από τη Γραμμή αξιογράφων χαρακτηρίζονται ως υποτιμημένες. Κι αυτό επειδή η αναμενόμενη απόδοσή τους είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη απαιτούμενη. Αντιθέτως, μετοχές (ή περιουσιακά στοιχεία) που βρίσκονται κάτω από τη Γραμμή Αξιογράφων χαρακτηρίζονται ως υπερτιμημένες. Κι αυτό επειδή η αναμενόμενη απόδοσή τους είναι μικρότερη από την αντίστοιχη απαιτούμενη. Έτσι, οι τιμές των υποτιμημένων μετοχών (ή περιουσιακών στοιχείων) θα αυξάνονται έως ότου εξισωθεί η αναμενόμενη με την απαιτούμενη απόδοσή τους. Αντιθέτως, οι τιμές των υπερτιμημένων μετοχών (ή περιουσιακών στοιχείων) θα μειώνονται έως ότου εξισωθεί η αναμενόμενη με την απαιτούμενη απόδοσή τους.

Δείτε επίσης

Βιβλιογραφία

Κώστας Συριόπουλος, Διονύσης Φίλιππας (2010). Οικονομετρικά Υποδείγματα και Εφαρμογές με το EViews. Εκδόσεις Ανικούλα
Γεώργιος Π. Αρτίκης (2002). Χρηματοοικονομική Διοίκηση, Αποφάσεις Επενδύσεων. Εκδόσεις Interbooks
Γεώργιος Α. Καραθανάσης (2002). Χρηματοοικονομική Διοίκηση και Χρηματιστηριακές Αγορές. Εκδόσεις Γ. Μπένου
Κώστας Συριόπουλος (1999). Διεθνείς Κεφαλαιαγορές, ΤΟΜΟΣ Ι - Θεωρία & Ανάλυση. Εκδόσεις Ανικούλα