Τρίκωμο Γρεβενών
Συντεταγμένες: 39°58′47.97″N 21°13′00.3″E / 39.9799917°N 21.216750°E
| Τρίκωμο | |
|---|---|
.jpg) | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Γρεβενών |
| Δήμος | Γρεβενών |
| Δημοτική Ενότητα | Θεόδωρου Ζιάκα |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονίας |
| Νομός | Γρεβενών |
| Υψόμετρο | 780 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 56 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 511 00 |
| Τηλ. κωδικός | 24620 |
| http://trikomogrebenon.blogspot.com/ | |
Το Τρίκωμο είναι ορεινό χωριό της περιφερειακής ενότητας Γρεβενών σε υψόμετρο 780 μέτρα[1].
Γεωγραφία - Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Τρίκωμο βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Όρλιακας και νότια του βουνού Μεγάλη Ράχη (υψομ. 914), μέσα στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Απέχει 20 χλμ. ΝΔ. από τα Γρεβενά. Στα ανατολικά του χωριού περνάει η Εγνατία Οδός και δυτικά, νότια, ανατολικά ο Βενέτικος ποταμός. Οι κάτοικοί του ασχολούνται από παλιά με την καλλιέργεια αμπελιών, την παραγωγή κρασιού (ιδιαίτερα ξινόμαρου) και τσίπουρου γι' αυτό και κάθε Αύγουστο ο Φιλοπροοδευτικός Σύλλογος των Απανταχού Τρικωμιωτών "ο Άγιος Αθανάσιος” διοργανώνει γιορτή κρασιού[2][3].
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το χωριό ιδρύθηκε την εποχή της τουρκοκρατίας από κατοίκους τριών οικισμών (Ελευθεροχώρι, Καλογριά και Ζιάννη) που μετακινήθηκαν για να αποφύγουν τα αντίποινα μετά τη θανάτωση Τούρκων φοροεισπρακτόρων. Η παλιά του ονομασία ήταν Ζάλοβο[4] και πολιτισμικά συμπεριλαμβάνεται στα "Βλαχοχώρια των Γρεβενών"[5]. Στον Κώδικα της Ζάβορδας αναφέρονται κάτοικοί του ως αφιερωτές της Ιεράς Μονής Αγίου Νικάνορος ή Ζάβορδας τόσο την περίοδο 1534 έως 1692 (Α΄ Γραφή) όσο και 1692 και μετά (Β΄Γραφή)[6].
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα κυριότερα αξιοθέατα του Τρίκωμου είναι τα γεφύρια πάνω στο Βενέτικο ποταμό. Δύο από αυτά το 1995 χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία[7].
- Το τρίτοξο πέτρινο "γεφύρι του Αζίζ Αγά" βρίσκεται ανατολικά του χωριού, σε απόσταση περίπου 3 χλμ. πάνω στις παλιές ορεινές μουλαρόστρατες που συνέδεαν την Ήπειρο με την Μακεδονία. Θεωρείται το μεγαλύτερο της Μακεδονίας εξ΄αιτίας του μήκους του κεντρικού τόξου του. Κτίστηκε το 1727 από τον Αζιζ πασά, έχει μήκος 70μ. και ύψος 15μ.[8]
- Το δίτοξο "γεφύρι του Καγκέλια" ή "γεφύρι της καστανιάς" που εξυπηρετούσε τη μετακίνηση των κατοίκων του Μοναχιτίου και του Μικρολίβαδου προς τα Γρεβενά. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε πριν από αυτό του Αζίζ πασά και έχει μήκος 40,50 μ., πλάτος 2,80 μ. και ύψος 10,30 μ. Το 1989 έγινε επισκευή του με μπετόν[9].
Ονομασία - Διοικητικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παλιά ονομασία του χωριού είναι Ζάλοβο και αναφέρεται επίσημα το 1919 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να προσαρτάται στην ομώνυμη κοινότητα που ανήκε στο νομό Κοζάνης. Το 1927 με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927 μετονομάζεται σε Τρίκωμον και το 1964 με το ΦΕΚ 185Α - 30/10/1964 αποσπάται από το νομό Κοζάνης και υπάγεται στο νομό Γρεβενών[10]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με το Παρόρειο αποτελούν την τοπική κοινότητα Τρικώμου που ανήκει στην δημοτική ενότητα Θεόδωρου Ζιάκα του Δήμου Γρεβενών και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 128 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 116[11].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 300, τομ.33.
- ↑ Νασιάδης, Θωμάς (21 Αυγούστου 2015). «Γρεβενά: Γιορτή κρασιού στο Τρίκωμο». ert.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Γιορτή κρασιού στο Τρίκωμο Γρεβενών | Grevenamedia.gr - 24 ώρες Τοπικές ειδήσεις Δυτ Μακεδονίας». Grevenamedia.gr - 24 ώρες Τοπικές ειδήσεις Δυτικής Μακεδονίας. 16 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Πανδέκτης: Zalovo -- Trikomon». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Οι Κουπατσαραίοι - Αστέριος Ι. Κουκούδης - Μελέτες για τους Βλάχους». www.vlachs.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ Θεόδωρος Κ.Π. Σαράντης. «Τα Γρεβενά (Συμβολή στην ιστορία τους)». Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης - Μακεδονικά: σελ.17 του pdf. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/6637/6371.pdf.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Γεφύρι Τρικώμου (Αζίζ Αγά) – Τουριστικός Οδηγός» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «Γεφύρι Καγκέλια (Τρικώμου) – Τουριστικός Οδηγός» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10551 (σελ. 77 του pdf)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γεφύρι Αζίζ Αγά - Τρίκωμο - Πορτίτσα - Σπήλαιο από τον ιστότοπο https://el.wikiloc.com
- Λαογραφικά για το Τρίκωμο, Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας - Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης