Διαστημική στολή

Η διαστημική στολή του Μπαζ Όλντριν πάνω στη Σελήνη με την αποστολή του Απόλλων 11.

Η διαστημική στολή Feitian στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας.

Διαστημική στολή ονομάζουμε την ειδική ενδυμασία που φοράνε οι αστροναύτες στο διάστημα. Αποτελείται από πολλαπλά τεχνολογικά προηγμένα μέρη που προστατεύουν τους αστροναύτες από διαφορετικούς κινδύνους στο σκληρό περιβάλλον του διαστήματος, κυρίως από το κενό της ως εξαιρετικά εξειδικευμένη στολή πίεσης, αλλά και τις ακραίες θερμοκρασίες της, καθώς και από την κοσμική ακτινοβολία και τα μικρομετεωροειδή. Οι βασικές διαστημικές στολές φοριούνται ως προφύλαξη ασφαλείας μέσα στα διαστημόπλοια για ενδεχόμενη απώλεια πίεσης καμπίνας. Για τη δραστηριότητα εκτός σκάφους φοριούνται πιο σύνθετες διαστημικές στολές, με φορητό σύστημα υποστήριξης ζωής.

Οι στολές πίεσης χρειάζονται γενικά σε περιβάλλοντα χαμηλής πίεσης πάνω από το όριο Armstrong, που βρίσκεται στα 19.000 μέτρα (62.000 πόδια) πάνω από τη Γη. Οι διαστημικές στολές αυξάνουν τις στολές πίεσης με πολύπλοκο σύστημα εξοπλισμού και περιβαλλοντικών συστημάτων που έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν τον χρήστη άνετο και να ελαχιστοποιούν την προσπάθεια που απαιτείται για την κάμψη των άκρων, αντιστεκόμενοι στη φυσική τάση ενός ενδύματος μαλακής πίεσης να σκληραίνει ενάντια στο κενό. Ένα αυτόνομο σύστημα παροχής οξυγόνου και περιβαλλοντικού ελέγχου χρησιμοποιείται συχνά για να επιτρέψει πλήρη ελευθερία κινήσεων, ανεξάρτητα από το διαστημικό σκάφος.

Υπάρχουν τρεις τύποι διαστημικών στολών για διαφορετικούς σκοπούς: IVA (ενδομεταφορική δραστηριότητα), EVA (Extravehicular activity, Δραστηριότητα εκτός σκάφους) και IEVA (ενδο/εξωσωματική δραστηριότητα). Οι στολές IVA προορίζονται να φορεθούν μέσα σε ένα διαστημόπλοιο υπό πίεση και επομένως είναι ελαφρύτερες και πιο άνετες. Οι στολές IEVA προορίζονται για χρήση μέσα και έξω από το διαστημικό σκάφος, όπως η στολή Gemini G4C. Περιλαμβάνουν μεγαλύτερη προστασία από τις σκληρές συνθήκες του διαστήματος, όπως προστασία από μικρομετεωροειδή και ακραίες αλλαγές θερμοκρασίας. Οι στολές EVA, όπως η EMU, χρησιμοποιούνται εκτός διαστημικών σκαφών, είτε για πλανητική εξερεύνηση είτε για διαστημικούς περιπάτους. Πρέπει να προστατεύουν τον χρήστη από όλες τις συνθήκες χώρου, καθώς και να παρέχουν κινητικότητα και λειτουργικότητα.

Οι πρώτες στολές πλήρους πίεσης για χρήση σε ακραία υψόμετρα σχεδιάστηκαν από μεμονωμένους εφευρέτες ήδη από τη δεκαετία του 1930. Η πρώτη διαστημική στολή που φορούσε άνθρωπος στο διάστημα ήταν η σοβιετική στολή SK-1 που φορούσε ο Γιούρι Γκαγκάριν το 1961. Από τότε, οι διαστημικές στολές φοριούνται σε κάθε είδος αποστολής: δίπλα στην τροχιά της Γης, καθ' οδόν και στην επιφάνεια της Σελήνης.

Βιβλιογραφία

• Abramov, Isaac P.· Skoog, Å. Ingemar· και άλλοι. (2003). Russian Spacesuits. London; New York: Springer-Verlag. ISBN 1-85233-732-X. LCCN 2003045585. OCLC 51922847. 
• de Monchaux, Nicholas (2011). Spacesuit: Fashioning Apollo. MIT Press. ISBN 978-0-262-01520-2. 
• Kozloski, Lillian D. (1994). U.S. Space Gear: Outfitting The Astronaut. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. ISBN 0-87474-459-8. LCCN 92-34611. OCLC 623508754. 
• Seedhouse, Erik (2010). The New Space Race: China vs. the United States. Berlin; New York: Springer. ISBN 978-1-4419-0879-7. LCCN 2009936076. OCLC 695700526. 
• Thomas, Kenneth S.· McMann, Harold J. (2006). US Spacesuits. Berlin; New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-27919-9. LCCN 2005929632. OCLC 61477760. 
• Young, Amanda (2009). Spacesuits: The Smithsonian National Air and Space Museum Collection. Photographs by Mark Avino; introduction by Allan Needell; foreword by Thomas P. Stafford (1st έκδοση). Brooklyn, NY: powerHouse Books. ISBN 978-1-576-87498-1. LCCN 2009075080. OCLC 276334393. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• "Space suits" Αρχειοθετήθηκε April 27, 2018, στο Wayback Machine. at A Field Guide to American Spacecraft Αρχειοθετήθηκε March 25, 2018, στο Wayback Machine.. A list compiled by Lee Sledge and James H. Gerard of American space suits and the museum locations where they are displayed.
• "Space Suits" at Encyclopedia Astronautica. A complete listing of space suits.
• Russian space suits at NPP Zvezda
• "Space suit" (in ρωσική) Αρχειοθετήθηκε March 29, 2018, στο Wayback Machine. English by G. Ilyin, Vladimir Ivanov, and Ivan Pavlov. Originally published by Nauka i Zhizn, No. 6, 1978.
• "U.S. Human Spaceflight History" at the Johnson Space Center See link near page end to Walking to Olympus: An EVA Chronology (PDF).
• NASDA Online Space Notes at the National Space Development Agency of Japan (NASDA) (2001)
• "Analysis of the Space Shuttle Extravehicular Mobility Unit – 1986" (PDF)
• "NASA Space Shuttle EVA tools and equipment reference book – 1993" (PDF)
• "Space Suit Evolution From Custom Tailored to Off-the-Rack Αρχειοθετήθηκε January 31, 2017, στο Wayback Machine. (PDF)
• "Engineering Aspects of Apollo" at the Apollo Lunar Surface Journal Αρχειοθετήθηκε December 31, 2020, στο Wayback Machine.. Section on the Apollo space suit and the Portable Life Support System.
• "Space Suit Photos" at Historic Spacecraft
• "Space suit and Spacewalk History Image Gallery" Αρχειοθετήθηκε October 25, 2012, στο Wayback Machine. at NASA
• Zvezda history (in ρωσική) English
• "Spacesuits" at ILC Dover
• Klesius, Michael (10 Ιουνίου 2009). «Space Suits Past and Future». AirSpaceMag.com. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2013. 
• In April 2011, the VOA Special English service of the Voice of America broadcast a 15-minute program on the evolution of space suits. A transcript and MP3 of the program, intended for English learners, can be found at "The Evolution of Spacesuits".