Μετάβαση στο περιεχόμενο

Διεθνής αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Από την διακήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία (εκδόθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2008), η διεθνής αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου ήταν ανάμεικτη και η διεθνής κοινότητα εξακολουθεί να είναι διχασμένη στο θέμα αυτό.[1][2]

Μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου 2020 η Δημοκρατία του Κοσόβου έχει λάβει περισσότερες από 100 διπλωματικές αναγνωρίσεις αυτού ως ανεξάρτητο κράτος, εκ των οποίων οι 24 έχουν αποσυρθεί. Ειδικότερα, 87 από 193 (45,7%) κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), 22 από τα 27 (81%) κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), 27 από 31 (87%) κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και 25 από 57 (43,8%) κράτη μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης (OIC) έχουν αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο. Στις χώρες που δεν το έχουν αναγνωρίσει, όπως η Ρωσία και η Κίνα, συγκαταλέγεται και η Ελλάδα (δείτε επίσης Αντίδραση της Ελλάδας στην διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου).

Η κυβέρνηση της Σερβίας δεν το αναγνωρίζει ως κυρίαρχο κράτος, αλλά έχει αρχίσει να εξομαλύνει τις σχέσεις με την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου, σύμφωνα με τη Συμφωνία των Βρυξελλών (2013).[3][4] Η διαδικασία σταμάτησε το Νοέμβριο του 2018, όταν το Κοσσυφοπέδιο επέβαλε φόρο κατά 100% στις εισαγωγές σερβικών προϊόντων.[5] Στις 1 Απριλίου 2020 το Κόσοβο απέσυρε το φόρο.[6]Στις 4 Σεπτεμβρίου 2020 η διαδικασία ξανά άρχισε, έπειτα από την συμφωνία Σερβίας-Κοσόβου στις Η.Π.Α.

Θέσεις που έλαβαν κυρίαρχες οντότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτης των κρατών που έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου (μέχρι το Μάρτιο του 2018)
  Κόσοβο
  Κράτη που αναγνωρίζουν το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητο
  Κράτη που δεν αναγνωρίζουν το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητο.

Κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
# Χώρα[7] Ημερομηνία αναγνώρισης Παραπομπή
1 Κόστα Ρίκα Κόστα Ρίκα 02008-02-17 17 Φεβρουαρίου 2008 [8]
2 Αφγανιστάν 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [9]
3 Αλβανία Αλβανία 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [10][11]
4 Γαλλία 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [12]
5 Σενεγάλη Σενεγάλη 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [13][14]
6  Τουρκία 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [15]
7 Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [16]
8  ΗΠΑ 02008-02-18 18 Φεβρουαρίου 2008 [17]
9 Αυστραλία 02008-02-19 19 Φεβρουαρίου 2008 [18]
10  Λετονία 02008-02-20 20 Φεβρουαρίου 2008 [19]
11  Γερμανία 02008-02-20 20 Φεβρουαρίου 2008 [20]
12 Εσθονία Εσθονία 02008-02-21 21 Φεβρουαρίου 2008 [21]
13 Ιταλία 02008-02-21 21 Φεβρουαρίου 2008 [22]
14  Δανία 02008-02-21 21 Φεβρουαρίου 2008 [23]
15  Λουξεμβούργο 02008-02-21 21 Φεβρουαρίου 2008 [24]
16  Περού 02008-02-22 22 Φεβρουαρίου 2008 [25]
17 Βέλγιο Βέλγιο 02008-02-24 24 Φεβρουαρίου 2008 [26]
18 Πολωνία 02008-02-26 26 Φεβρουαρίου 2008 [27]
19 Ελβετία Ελβετία 02008-02-27 27 Φεβρουαρίου 2008 [28]
20 Αυστρία Αυστρία 02008-02-28 28 Φεβρουαρίου 2008 [29]
21  Ιρλανδία 02008-02-29 29 Φεβρουαρίου 2008 [30]
22 Σουηδία 02008-03-04 4 Μαρτίου 2008 [31]
23 Ολλανδία 02008-03-04 4 Μαρτίου 2008 [32]
24 Ισραήλ Ισλανδία 02008-03-05 5 Μαρτίου 2008 [33]
25 Σλοβενία 02008-03-05 5 Μαρτίου 2008 [34]
26  Φινλανδία 02008-03-07 7 Μαρτίου 2008 [35]
27 Ιαπωνία Ιαπωνία 02008-03-18 18 Μαρτίου 2008 [36]
28 Καναδάς Καναδάς 02008-03-18 18 Μαρτίου 2008 [37]
29 Μονακό Μονακό 02008-03-19 19 Μαρτίου 2008 [38]
30  Ουγγαρία 02008-03-19 19 Μαρτίου 2008 [39]
31 Κροατία Κροατία 02008-03-19 19 Μαρτίου 2008 [40]
32 Βουλγαρία Βουλγαρία 02008-03-20 20 Μαρτίου 2008 [41]
33 Λίχτενσταϊν Λίχτενσταϊν 02008-03-25 25 Μαρτίου 2008 [42]
34 Νότια Κορέα Νότια Κορέα 02008-03-28 28 Μαρτίου 2008 [43]
35 Νορβηγία Νορβηγία 02008-03-28 28 Μαρτίου 2008 [44]
36 Νήσοι Μάρσαλ Νήσοι Μάρσαλ 02008-04-17 17 Απριλίου 2008 [45]
37  Λιθουανία 02008-05-06 6 Μαΐου 2008 [46]
38 Άγιος Μαρίνος Άγιος Μαρίνος 02008-05-12 12 Μαΐου 2008 [47]
39  Τσεχία 02008-05-21 21 Μαΐου 2008 [48]
40 Λιβερία Λιβερία 02008-05-30 30 Μαΐου 2008 [49]
41 Κολομβία Κολομβία 02008-08-04 4 Αυγούστου 2008 [50]
42 Μπελίζ Μπελίζ 02008-08-07 7 Αυγούστου 2008 [51]
43 Μάλτα 02008-08-22 22 Αυγούστου 2008 [52]
44 Σαμόα Σαμόα 02008-09-15 15 Σεπτεμβρίου 2008 [53][54]
45 Πορτογαλία Πορτογαλία 02008-10-07 7 Οκτωβρίου 2008 [55]
46 Μαυροβούνιο Μαυροβούνιο 02008-10-09 9 Οκτωβρίου 2008 [56]
47  Βόρεια Μακεδονία 02008-10-09 9 Οκτωβρίου 2008 [57]
48 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 02008-10-14 14 Οκτωβρίου 2008 [58]
49 Μαλαισία Μαλαισία 02008-10-30 30 Οκτωβρίου 2008 [59][60]
50 Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας 02008-12-05 5 Δεκεμβρίου 2008 [61][62]
51 Παναμάς Παναμάς 02009-01-16 16 Ιανουαρίου 2009 [63][64]
52 Γκάμπια Γκάμπια 02009-04-07 7 Απριλίου 2009 [65]
53 Σαουδική Αραβία Σαουδική Αραβία 02009-04-20 20 Απριλίου 2009 [66]
54 Μπαχρέιν Μπαχρέιν 02009-05-19 19 Μαΐου 2009 [67]
55  Ιορδανία 02009-07-07 7 Ιουλίου 2009 [68]
56 Δομινικανή Δημοκρατία Δομινικανή Δημοκρατία 02009-07-10 10 Ιουλίου 2009 [69][70]
57 Νέα Ζηλανδία Νέα Ζηλανδία 02009-11-09 9 Νοεμβρίου 2009 [71]
58 Μαλάουι Μαλάουι 02009-12-14 14 Δεκεμβρίου 2009 [72]
59 Μαυριτανία Μαυριτανία 02010-01-12 12 Ιανουαρίου 2010 [73]
60 Βανουάτου Βανουάτου 02010-04-28 28 Απριλίου 2010 [74]
61 Τζιμπουτί Τζιμπουτί 02010-05-08 8 Μαΐου 2010 [75]
62 Ονδούρα Ονδούρα 02010-09-03 3 Σεπτεμβρίου 2010 [76]
63 Κιριμπάτι Κιριμπάτι 02010-10-21 21 Οκτωβρίου 2010 [77][78]
64 Τουβαλού Τουβαλού 02010-11-18 18 Νοεμβρίου 2010 [79]
65  Κατάρ 02011-01-07 7 Ιανουαρίου 2011 [80]
66 Γουινέα-Μπισσάου Γουινέα-Μπισσάου 02011-01-10 10 Ιανουαρίου 2011 [81]
67 Ανδόρρα Ανδόρρα 02011-06-08 8 Ιουνίου 2011 [82]
68 Νίγηρας Νίγηρας 02011-08-15 15 Αυγούστου 2011 [83][84]
69 Μπενίν Μπενίν 02011-08-18 18 Αυγούστου 2011 [85]
70 Ακτή Ελεφαντοστού Ακτή Ελεφαντοστού 02011-09-16 16 Σεπτεμβρίου 2011 [86][87]
71 Κουβέιτ Κουβέιτ 02011-10-11 11 Οκτωβρίου 2011 [88]
72 Αϊτή Αϊτή 02012-02-10 10 Φεβρουαρίου 2012 [89]
73 Μπρουνέι Μπρουνέι 02012-04-25 25 Απριλίου 2012 [90]
74 Τσαντ Τσαντ 02012-06-01 1 Ιουνίου 2012 [91]
75 Ανατολικό Τιμόρ Ανατολικό Τιμόρ 02012-09-20 20 Σεπτεμβρίου 2012 [92][93]
76 Φίτζι Φίτζι 02012-11-19 19 Νοεμβρίου 2012 [94][95]
77 Άγιος Χριστόφορος και Νέβις Άγιος Χριστόφορος και Νέβις 02012-11-28 28 Νοεμβρίου 2012 [96]
78 Πακιστάν Πακιστάν 02012-12-24 24 Δεκεμβρίου 2012 [97][98]
79 Γουιάνα Γουιάνα 02013-03-16 16 Μαρτίου 2013 [99][100]
80 Τανζανία Τανζανία 02013-05-29 29 Μαΐου 2013 [101]
81 Υεμένη Υεμένη 02013-06-11 11 Ιουνίου 2013 [102][103]
82  Αίγυπτος 02013-06-26 26 Ιουνίου 2013 [104]
83 Ταϊλάνδη Ταϊλάνδη 02013-09-24 24 Σεπτεμβρίου 2013 [105][106]
84 Σιγκαπούρη Σιγκαπούρη 02016-12-01 1 Δεκεμβρίου 2016 [107][108]
85 Μπανγκλαντές Μπανγκλαντές 02017-02-27 27 Φεβρουαρίου 2017 [109][110]
86 Μπαρμπάντος Μπαρμπάντος 02018-02-15 15 Φεβρουαρίου 2018 [111][112][113]
87 Ισραήλ 02020-09-04 4 Σεπτεμβρίου 2020 [114][115][116]

Απόσυρση αναγνώρισης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
# Κράτος ή οντότητα Περίοδος αναγνώρισης Παραπομπή
1 Σουρινάμ Σουρινάμ 02016-07-08 8 Ιουλίου 2016
02017-10-27 27 Οκτωβρίου 2017
[117][118][119][120]
2 Μπουρούντι Μπουρούντι 02012-10-16 16 Οκτωβρίου 2012
02018-02-15 15 Φεβρουαρίου 2018
[121][122][123]
3  Παπούα Νέα Γουινέα 02012-10-03 3 Οκτωβρίου 2012
02018-07-05 5 Ιουλίου 2018
[124]
4 Λεσότο Λεσότο 02014-02-11 11 Φεβρουαρίου 2014
02018-10-16 16 Οκτωβρίου 2018
[125][126][127]
5 Κομόρες Κομόρες 02009-05-14 14 Μαΐου 2009
02018-11-01 1 Νοεμβρίου 2018
[128][129][130][131]
6 Ντομίνικα Δομινίκα 02012-12-11 11 Δεκεμβρίου 2012
02018-11-02 2 Νοεμβρίου 2018
[132][133][133][134][135]
7 Γρενάδα Γρενάδα 02013-09-25 25 Σεπτεμβρίου 2013
02018-11-04 4 Νοεμβρίου 2018
[136][137]
8  Νήσοι Σολομώντα 02014-08-13 13 Αυγούστου 2014
02018-11-28 28 Νοεμβρίου 2018
[138][139]
9 Μαδαγασκάρη Μαδαγασκάρη 02017-11-24 24 Νοεμβρίου 2017
02018-12-07 7 Δεκεμβρίου 2018
[140]
10 Παλάου Παλάου 02009-03-06 6 Μαρτίου 2009
02019-01-17 17 Ιανουαρίου 2019
[141][142]
11 Τόγκο Τόγκο 11 Ιουλίου 2014 –
28 Ιουνίου 2019
[143][144][145]
12 Κεντροαφρικανική Δημοκρατία Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 02011-07-22 22 Ιουλίου 2011
02019-07-24 24 Ιουλίου 2019
[146][147][148]
13 Γκάνα Γκάνα 23 Ιανοαρίου 2012 –
7 Νοεμβρίου 2019
[149][150][151][152]
14  Ναουρού 23 Απριλίου 2008 –
13 Νοεμβρίου 2019
[153][154][155]
15 Σιέρα Λεόνε Σιέρα Λεόνε 11 Ιουνίου 2008 –
2 Μαρτίου 2020
[156][157][158][159]
16 Σομαλία Σομαλία 19 Μαΐου 2010 –
5 Ιανουαρίου 2023
[160]
17 Μπουρκίνα Φάσο Μπουρκίνα Φάσο 23 Απριλίου 2008 –
5 Ιανουαρίου 2023
[161][162]
18 Γκαμπόν Γκαμπόν 15 Σεπτεμβρίου 2011 –
5 Ιανουαρίου 2023
[163][164]
19 Εσουατίνι Εσουατίνι 12 Απριλίου 2010 –
5 Ιανουαρίου 2023
[165][166]
20 Λιβύη Λιβύη 25 Σεπτεμβρίου 2013 –
5 Ιανουαρίου 2023
[167][168]
21 Γουινέα Γουινέα 12 Αυγούστου 2011 –
5 Ιανουαρίου 2023
[83][169]
22 Αντίγκουα και Μπαρμπούντα Αντίγκουα και Μπαρμπούντα 20 Μαΐου 2015 –
5 Ιανουαρίου 2023
[170]
23 Αγία Λουκία Αγία Λουκία 19 Αυγούστου 2011 –
5 Ιανουαρίου 2023
[171]
24 Μαλδίβες Μαλδίβες 19 Φεβρουαρίου 2009 –
5 Ιανουαρίου 2023
[172]

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Σερβίας ισχυρίζεται ότι υπάρχουν 18 κράτη που απέσυραν την αναγνώριση (Μπουρούντι, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Κομόρες, Γκάνα, Δομινίκα, Γουινέα-Μπισσάου, Γρενάδα, Λεσότο, Λιβερία, Μαδαγασκάρη, Ναουρού, Παλάου, Παπούα Νέα Γουινέα, Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, Νήσοι Σολομώντα, Σουρινάμ και Τόγκο).[173][174] Το υπουργείο Εξωτερικών του Κοσόβου τα χαρακτήρισε "ψευδείς ειδήσεις" και "Σερβική προπαγάνδα" [175][176][177]. Ωστόσο μόνο τρεις από τις προαναφερθείσες χώρες έχουν ασαφή θέση:

  • Στις 21 Νοεμβρίου 2017, το Υπουργείο Εξωτερικών της Γουινέας-Μπισσάου ενημέρωσε το Κόσοβο ότι είχε αποσύρει την αναγνώρισή του.[178][179][180] Στις 2 Φεβρουαρίου 2018, το Υπουργείο Εξωτερικών του Κοσόβου δήλωσε ότι είχε λάβει νέα διακοίνωση από τη Γουνέα-Μπισάου η οποία ακύρωνε την προηγούμενη. [181][182]
  • Τον Ιούνιο του 2018, ύστερα από συνάντηση μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Λιβερίας Γκμπεζονγκάρ Μίλτον Φίντλεϊ και του υπουργού Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάσιτς, υπήρξε δημοσίευση από το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβερίας η οποία δήλωσε εν μέρει ότι «ακυρώνει την επιστολή αναγνώρισης του Κοσόβου».[183][184] Λίγες μέρες αργότερα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβερίας έγραφε στην επίσημη ιστοσελίδα του ότι θα επιθυμούσε "να αντικρούσει τις αναφορές σε ορισμένα διεθνή και κοινωνικά μέσα ενημέρωσης σχετικά με την ανάκληση διπλωματικών σχέσεων με τη Δημοκρατία του Κοσόβου" και να επιβεβαιώσει τις διμερείς τους σχέσεις.[185][186]
  • Το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε ποτέ δεν αναγνώρισε επίσημα το Κοσσυφοπέδιο, σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρό του Μανουέλ Πίντου ντα Κόστα.[187][188][189][190]

Όσον αφορά το Ομάν, υπάρχουν αντικρουόμενες αναφορές σχετικά με την αναγνώριση ή όχι. [191][192] Το Φεβρουάριο του 2011, το Κόσοβο ανακοίνωσε ότι έλαβε ένα σημείωμα από το Ομάν το οποίο δήλωσε ότι "θα καλωσορίσει την προσχώρηση του Κοσσυφοπεδίου στα Ηνωμένα Έθνη καθώς και σε άλλους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς" και ότι οι δύο χώρες είχαν συνάψει διπλωματικές σχέσεις.[191] Ωστόσο το Σεπτέμβριο του 2011, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Κοσόβου Πετρίτ Σελιμί δήλωσε ότι «το Ομάν ποτέ δεν μας αναγνώρισε».[193] Αργότερα εκείνο το μήνα, το Υπουργείο Εξωτερικών του Κοσόβου ανακοίνωσε ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν Γιουσούφ μπιν Αλαβί μπιν Αμπντουλάχ τους είχε ενημερώσει για την αναγνώριση του Κοσόβου από τη χώρα του.[192] Αντίθετα ο επιτετραμμένος του Κοσόβου στη Σαουδική Αραβία, το 2012 αναφέρθηκε λέγοντας ότι το Ομάν δεν έχει αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο.[194]

Άλλα κράτη και οντότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κράτος ή οντότητα Ημερομηνία αναγνώρισης Παραπομπή
Ταϊβάν Ταϊβάν 02008-02-19 19 Φεβρουαρίου 2008 [195][196]
Νήσοι Κουκ 02015-05-18 18 Μαΐου 2015 [197]
Νιούε 02015-06-23 23 Ιουνίου 2015 [198]
  1. «Kosovo MPs proclaim independence». BBC. 2008-02-17. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/7249034.stm. 
  2. «The world's newest state». The Economist. 2008-02-21. http://www.economist.com/node/10727947. 
  3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  5. «Serbia's FM: Berlin Summit isn't format for Belgrade – Pristina talks». N1 Srbija (στα Σερβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2019. 
  6. «Kosovo lifts all tariffs on Serbian, Bosnian goods | DW | 01.04.2020». Deutsche Welle (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2020. 
  7. Countries that have recognized the Republic of Kosova, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo
  8. Ministerio de Relaciones Exteriores y Culto Memoria Institucional 2007–2008 Αρχειοθετήθηκε 24 September 2015 στο Wayback Machine. (in Spanish) p.93
  9. The Statement of Islamic Republic of Afghanistan on the Recognition of Independence of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs, Afghanistan, 2008-02-18
  10. Statement of Prime Minister of Albania Mr. Sali Berisha on Recognition of Independence of Kosova, Republic of Albania Council of Ministers, 2008-02-18 Αρχειοθετήθηκε 25 April 2015 στο Wayback Machine.
  11. According to the official text of recognition and the law of 1991 of the People's Assembly of Albania the Republic of Albania recognised the Republic of Kosovo, based on the law of 1991, which recognised the Republic of Kosova on 01991-10-21 21 Οκτωβρίου 1991. On 18 February 2008, Albania decided to take full diplomatic relations and accredit an ambassador to Pristina.
  12. Kosovo declares independence, Ministry of Foreign Affairs, France, 2008-02-18 Αρχειοθετήθηκε 17 December 2014 στο Wayback Machine.
  13. Senegal – Kosovo, Dakar reconnaît le nouvel Etat Αρχειοθετήθηκε 17 December 2014 στο Wayback Machine., Agence de Presse Sénégalaise 2008-02-18 (in French)
  14. Senegal recognises Kosovo's independence: ministry, haaba.com, 2008-02-19 Αρχειοθετήθηκε 17 February 2012 στο Wayback Machine.
  15. Statement of H.E. Mr. Ali Babacan, Minister of Foreign Affairs of the Republic of Turkey, Regarding the Recognition of Kosovo by Turkey Αρχειοθετήθηκε 4 December 2008 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Turkey, 2008-02-18
  16. UK recognises Kosovo independence, Reuters. Αρχειοθετήθηκε 31 October 2014 στο Wayback Machine.
  17. U.S. Recognizes Kosovo as Independent State, U.S. Department of State, 2008-02-18
  18. Australia Recognises the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 2008-02-20 στο Wayback Machine., Australia Department of Foreign Affairs and Trade, 2008-02-19
  19. Announcement by Minister of Foreign Affairs of Republic of Latvia on recognition of Kosovo's independence Αρχειοθετήθηκε 2014-12-17 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia, 2011-02-20
  20. Germany recognises Kosovo Αρχειοθετήθηκε 19 October 2011 στο Wayback Machine., German Federal Government, 2008-02-20
  21. Estonia recognises Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 4 June 2011 στο Wayback Machine., Estonian Ministry of Foreign Affairs, 2008-02-21
  22. Consiglio dei Ministri n. 93 del 21 febbraio 2008 Αρχειοθετήθηκε 2 April 2008 στο Wayback Machine., Italian Council of Ministers, 2008-02-21 (in Italian)
  23. Denmark recognizes Kosovo as an independent state Αρχειοθετήθηκε 19 July 2011 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of Denmark, 2008-05-12
  24. Le Luxembourg reconnaît formellement le Kosovo Αρχειοθετήθηκε 26 February 2008 στο Wayback Machine., Le Gouvernement du Grande-Duché de Luxembourg, 2008-02-21 (in French)
  25. Perú decide reconocer independencia de Kósovoe Αρχειοθετήθηκε 26 February 2008 στο Wayback Machine., Peruvian Ministry of External Relations, 2008-02-22 (in Spanish)
  26. Koninklijk besluit betreffende de erkenning van de Republiek Kosovo, Kosovo Thanks You, 2008-02-18 (in Dutch and French)
  27. Government has recognised the independence of Kosovo, The Chancellery of the Prime Minister of the Republic of Poland, 2008-02-26
  28. Bilateral relations between Switzerland and Kosovo, Federal Department of Foreign Affairs of the Swiss Confederation, 2008-02-27
  29. Plassnik: "Letter on Kosovo's recognition signed" Αρχειοθετήθηκε 2012-11-09 στο Wayback Machine., Federal Ministry for European and International Affairs of the Republic of Austria, 2008-02-28
  30. Minister for Foreign Affairs Dermot Ahern TD Announces Ireland's recognition of the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 5 March 2008 στο Wayback Machine., Department of Foreign Affairs, 2008-02-29
  31. Sweden recognises the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 5 March 2008 στο Wayback Machine., Swedish Ministry for Foreign Affairs, 2008-03-04
  32. The Netherlands recognises Kosovo Αρχειοθετήθηκε 2018-06-21 στο Wayback Machine., Government of the Netherlands, 2008-03-04
  33. The Government of Iceland formally recognizes Kosovo, Iceland Foreign Ministry, 2008-03-05
  34. Slovenia Recognizes Kosovo Αρχειοθετήθηκε 2009-02-16 στο Wayback Machine., Slovenian Press Agency, 5 March 2008
  35. Finland recognised the Republic of Kosovo, Ministry for Foreign Affairs of Finland, 2008-03-07
  36. Statement by Foreign Minister Masahiko Koumura on the Recognition of the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of Japan, 2008-03-18
  37. Canada-Kosovo Relations, Government of Canada, 2010-07-12
  38. Principata e Monakos njohu Republikën e Kosovës, President of the Republic of Kosovo, 2008-03-19 (in Albanian)
  39. Hungary recognizes Kosovo's Independence Αρχειοθετήθηκε 23 March 2008 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of Hungary, 2008-03-19
  40. Croatia recognises Kosovo Αρχειοθετήθηκε 24 March 2008 στο Wayback Machine., Government of the Republic of Croatia, 2008-03-19
  41. Sergei Stanishev: Bulgarian Government's decision to recognize the independence of Kosovo is fully complied with the country's national interests and our commitment to the future of the region Αρχειοθετήθηκε 2019-11-26 στο Wayback Machine., Council of Ministers of the Republic of Bulgaria, 2008-03-20
  42. Liechtenstein anerkennt den Kosovo Αρχειοθετήθηκε 3 April 2008 στο Wayback Machine., Liechtenstein government, 2008-03-28 (in German)
  43. Recognition of the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 2008-04-09 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs and Trade of the Republic of Korea, 2008-03-28
  44. Norway recognises Kosovo as an independent state, Norway – Ministry of Foreign Affairs, 2008-03-28
  45. Republic of the Marshall Islands has recognized Kosovo Αρχειοθετήθηκε 22 October 2013 στο Wayback Machine., New Kosova Report, 2008-04-17
  46. Seimas of the Republic of Lithuania Resolution on the Recognition of the Republic of Kosovo, Chancellery of the Parliament of Lithuania, 2008-05-06
  47. Delibera n. 8 del 12/05/2008 – Riconoscimento della Repubblica del Kosovo da parte della Re-pubblica di San Marino, Secretary of State for Internal Affairs of the Republic of San Marino
  48. The Czech Republic has recognized independence of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic, 2008-05-21 Αρχειοθετήθηκε 15 October 2015 στο Wayback Machine.
  49. Liberia Recognizes Kosovo Αρχειοθετήθηκε 14 July 2011 στο Wayback Machine., Liberian Daily Observer, 2011-02-20
  50. Colombia reconoció formalmente la República de Kosovo Αρχειοθετήθηκε 23 February 2013 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Colombia, 2008-08-04 (in Spanish)
  51. Belize njeh pavarësinë e Kosovës, President of the Republic of Kosovo, 2008-08-07 (in Albanian)
  52. Malta Recognizes Kosovo as an Independent State Αρχειοθετήθηκε 2009-06-27 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of Malta, 2008-08-22
  53. Samoa njeh pavarësinë e Kosovës, Ministry of Foreign Affairs of Kosovo, 2008-09-15 (in Albanian)
  54. Samoa recognizes independent Kosovo Αρχειοθετήθηκε 17 October 2011 στο Wayback Machine., New Kosova Report, 2008-09-15
  55. Ministério dos Negócios Estrangeiros: Comunicado de Imprensa – Kosovo Αρχειοθετήθηκε 21 July 2011 στο Wayback Machine., 2008-10-07 (in Portuguese)
  56. Joint Statement of the Government of Montenegro and the Government of the Republic of Macedonia Αρχειοθετήθηκε 2018-06-20 στο Wayback Machine., Government of Montenegro, 2008-10-09
  57. Macedonia recognizes Kosovo Αρχειοθετήθηκε 15 October 2008 στο Wayback Machine., Macedonian Information Agency, 2008-10-09
  58. UAE recognises Kosovo Αρχειοθετήθηκε 17 October 2008 στο Wayback Machine., Emirates News Agency, 2008-10-14
  59. Press Statement by the Minister of Foreign Affairs of Malaysia on the recognition of Kosovo's independence, Ministry of Foreign Affairs, Malaysia, 2008-11-01 Αρχειοθετήθηκε 17 September 2009 στο Wayback Machine.
  60. Verbal Note, Kosovo Thanks You
  61. Micronesia recognizes independence of Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2008-12-05
  62. FSM Recognizes Kosovo Act of Self-Determination, Government of the Federated States of Micronesia, 2008-12-05
  63. Comunicado de prensa sobre reconocimiento de la República de Kosovo, Presidencia de la República de Panamá, 2009-01-16 (in Spanish) Αρχειοθετήθηκε 26 September 2013 στο Wayback Machine.
  64. Panama recognized independent state of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-01-16
  65. Gambia recognizes Kosovo's independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-04-07
  66. The Kingdom of Saudi Arabia recognizes the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-04-20
  67. Bahrain recognizes Kosovo, Bahrain News Agency, 2009-05-19
  68. Jordan recognizes the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-07-08
  69. Dominican Republic recognized the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-07-11
  70. Comunicado Αρχειοθετήθηκε 23 March 2012 στο Wayback Machine., Kosovo Thanks You (in Spanish)
  71. New Zealand recognizes the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-11-09
  72. Republic of Malawi recognizes Kosovo as independent and sovereign state, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-12-16
  73. The Islamic Republic of Mauritania recognized the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-01-14
  74. Official recognition letter by Ministry of Foreign Affairs and External Trade of the Republic of Vanuatu, Kosovo Thanks You, 2010-04-28
  75. Recognition is confirmed by Djibouti, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-05-12
  76. Honduras recognises the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-09-03
  77. Kiribati recognises the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-10-25
  78. «Verbal Note». New Kosovo Alliance. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2013. 
  79. Tuvalu recognises Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-11-19
  80. Qatar recognized the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-01-07
  81. The Republic of Guinea-Bissau Recognized the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-01-10
  82. The Principality of Andorra recognizes Kosovo's independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-06-08
  83. 83,0 83,1 The Republic of Niger and the Republic of Guinea Conakry recognize Kosovo's independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-08-16
  84. Verbal Note Αρχειοθετήθηκε 4 November 2013 στο Wayback Machine., First Deputy Prime Minister of the Republic of Kosovo, 2011-08-15 (in French)
  85. The Republic of Benin is the 80th state to recognize Kosovo's independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-08-18
  86. Ivory Coast recognizes Kosovo Αρχειοθετήθηκε 1 March 2012 στο Wayback Machine., Top Channel, 2011-09-21
  87. Déclaration par la Côte d'Ivoire de la reconnaissance de l'État du Kossovo Αρχειοθετήθηκε 4 November 2013 στο Wayback Machine., Ministère des Affaires Etrangères de la Républic du Côte d'Ivoire, released First Deputy Prime Minister of the Republic of Kosovo (in French)
  88. Kuwait formally recognizes the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-10-11
  89. Haiti's recognition of Kosovo confirmed during Minister Hoxhaj's visit to this state, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-02-10
  90. Brunei Darussalam recognizes Kosovo independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-04-25
  91. Chad recognizes the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-06-01
  92. Timori Lindor njeh pavarësinë e Kosovës, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-11-09 (in Albanian)
  93. Note verbale, Timor-Leste Ministry of Foreign Affairs, 2012-09-20
  94. Prime Minister Thaçi: Kosovo's membership in EBRD testified that the process of the recognition of the Kosovo as a democratic and sovereign country has taken an irreversible up-turn and is recognized as an historical fact, Office of the Prime Minister of the Republic of Kosovo, 2012-11-19
  95. Fiji's verbal note recognizing Kosovo arrives, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-11-22
  96. Saint Kitts dhe Nevis njeh zyrtarisht pavarësinë e Kosovës, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-11-28 (in Albanian)
  97. Recognition of the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 2 January 2013 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Republic of Pakistan, 2012-24-12
  98. Arrin nota verbale e njohjes së Kosovës nga Pakistani, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-12-28 (in Albanian)
  99. Guajana njeh shtetin e pavarur dhe sovran të Kosovës, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2013-03-16 (in Albanian)
  100. Security Council Welcomes Progress in Implementing Peace Accord as Members Urge Leaders of Serbia, Kosovo to 'Stay the Course', UN, 2013-08-29, https://www.un.org/press/en/2013/sc11107.doc.htm 
  101. CKA 699/755/01 Αρχειοθετήθηκε 2016-04-16 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation of the United Republic of Tanzania, 2013-06-05
  102. Yemen recognizes Kosovo, Saba Net, 2013-06-11
  103. Verbal Note Αρχειοθετήθηκε 13 December 2013 στο Wayback Machine., The official Facebook page of Enver Hoxhaj
  104. قرار حكومة جمهورية مصر العربية الاعتراف بجمهورية كوسوفو كدولة مستقلة وذات سيادة Αρχειοθετήθηκε 30 June 2013 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of Egypt, 2013-06-26 (in Arabic)
  105. Prime Minister Thaçi officially receives Thailand recognition of Kosovo in a meeting with Thailand Deputy Prime Minister Dr. Surapong Tovichakchaikul, Prime Minister of Kosovo, 2013-09-26
  106. การรับรองโคโซโวโดยการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับโคโซโว, ข่าวออนไลน์ RYT9, 2013-09-25 (in Thai)
  107. Singapore Recognizes Kosovo as an Independent State and Diplomatic Relations are Established, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2016-12-01
  108. The Government of the Republic of Singapore and the Government of the Republic of Kosovo have established diplomatic relations with effect from 1 December 2016. Αρχειοθετήθηκε 2018-06-20 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs of Singapore, 2016-12-01
  109. Bangladesh Officially Recognizes Kosovo as an Independent State, Dhaka Tribune, 2017-02-27
  110. Prime Minister Mustafa accepted verbal note of recognition of Kosovo by Bangladesh, Prime Minister of the Republic of Kosovo, 2016-02-28
  111. «Në prag të përvjetorit të Pavarësisë, Barbadosi njeh Kosovën» (στα Albanian). RTKLive. 15 February 2018. https://www.rtklive.com/sq/news-single.php?ID=245243. Ανακτήθηκε στις 6 March 2018. 
  112. «Barbadosi njeh pavarësinë e Kosovës». 15 Φεβρουαρίου 2018. 
  113. Pacolli, Behgjet [@pacollibehgjet] (16 Φεβρουαρίου 2018). «Very pleased to announce that #Barbados has recognized #Kosovo as an independent and sovereign state. Thanks to my colleague FM Maxine McClean for this decision taken on the eve of #Kosovo's 10 anniversary of independence.There is no better way to celebrate #Kosova10!» (Tweet) – μέσω Twitter. 
  114. Israeli envoy to Serbia: We recognised Kosovo on September 4; not an issue any. 21.09.2020. N1 Belgrade. Αρχειοθετήθηκε 2020-10-09 στο Wayback Machine.
  115. Serbia to move embassy to Jerusalem; mostly Muslim Kosovo to recognize Israel, The Times of Israel, 9 April 2020
  116. Reuters (2020-09-04). «Serbia, Kosovo to Open Israel Embassies in Jerusalem» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/reuters/2020/09/04/world/middleeast/04reuters-serbia-kosovo-usa-jerusalem.html. Ανακτήθηκε στις 2020-09-04. 
  117. Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. «Суринам повукао признање Косова». 
  118. «Suriname revokes Kosovo recognition on heels of Russia visit». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  119. «South American country revokes recognition of Kosovo - FM - English - on B92.net». 
  120. «Serbia's gratitude for Suriname's decision to revoke recognition of the unilaterally declared independence of Kosovo». mfa.gov.rs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  121. Déclaration par la Républic du Burundi de la reconnaissance de l'État du Kossovo Αρχειοθετήθηκε 16 October 2013 στο Wayback Machine., Ministère des relations extérieures et de la coopération internationale de la Républic du Burundi, 2012-10-16 (in French)
  122. «Note Verbale». Ministry of External Relations and International Cooperation (Burundi). 15 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2018. 
  123. «Dačić: Burundi povukao priznanje, krhka nezavisnost Kosova» [Dačić: Burundi Withdraws Recognition, Kosovo Independence Fragile] (στα Serbian). N1. 17 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2018. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  124. «"We're Friends of All, Enemies of None": Papua New Guinea Foreign Minister». Sputnik. Νοεμβρίου 2018. 
  125. On 16 October 2018 Serbia's Foreign Minister Ivica Dacic after meeting with Lesotho's Prime Minister in presence of Lesotho's Foreign Minister Lesego Makgothi presented to the public nota verbale of Lesotho's Foreign Ministry that confirms withdrawal of recognition. «Kingdom of Lesotho revokes Kosovo's recognition». 16 Οκτωβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2018. 
  126. Pas njohjes nga Lesoto, Hoxhaj vazhdon lobimin në Afrikë, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2014-02-11 (in Albanian)
  127. Kosovo: Lesotho riconosce indipendenza Αρχειοθετήθηκε 2014-02-21 στο Wayback Machine., 106/mo Paese a farlo, ansa.it, 2014-02-11 (in Italian)
  128. «Union of Comoros revokes Kosovo's recognition». 7 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2018. 
  129. Union of the Comoros recognizes the Republic of Kosovo, as an independent and sovereign state, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2009-05-19
  130. «Foreign Minister Sergey Lavrov's remarks and answers to media questions at a news conference following talks with the Minister of Foreign Affairs and International Cooperation of the Comoros, Mohamed El-Amine Souef, Moscow, November 9, 2018». The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation. 9 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2018. 
  131. Note verbale, Le Ministère des Relations Extérieures, de la Coopération, chargé de la Diaspora de la Francophonie et du Monde Arabe de l'Union des Comores, Kosovo Thanks You, 2009-05-14 (in French)
  132. «Commonwealth of Dominica revokes Kosovo's recognition». 2 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2018. 
  133. 133,0 133,1 «Another country no longer recognizes Kosovo - FM announces=2 November 2018». Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018. 
  134. «Commonwealth of Dominica revokes Kosovo's recognition». 2 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018.  Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (βοήθεια)
  135. «Note verbale - Dominica». pbs.twimg.com. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018. 
  136. «Grenada retracts recognition of Kosovo». N1. 4 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018. 
  137. «Grenada revokes recognition of Kosovo». Ministry of Foreign Affairs of Republic of Serbia. 4 Νοεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018. 
  138. «Ekskluzive: Ishujt Solomon e njoftojnë qeverinë e Kosovës për tërheqjen e njohjes». Koha Ditore. 2 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2018. 
  139. «Dacic confirms, Pristina denies new recognition withdrawal». N1. 3 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2018. 
  140. «La Serbie annonce que Madagascar annule sa reconnaissance du Kosovo». Orange Madagadscar (στα French). 8 Δεκεμβρίου 2018. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  141. «Palau revokes recognition of Kosovo». Gazetta Express. 18 Ιανουαρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2019. 
  142. «Република Палау поништила признање Косова». Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Serbia. 21 Ιανουαρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2019. 
  143. Togo recognized Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2014-07-02
  144. Le Togo reconnaît le Kosovo, Robert Dussey, 2014-07-22 (in French)
  145. «POGLEDAJTE: Ovo je nota kojom je Togo poništio priznanje tzv. Kosova (FOTO)» (στα Serbian). Večernje novosti. 26 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2019. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  146. Central African Republic recognized Kosovo independence, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-07-22
  147. Verbal Note Αρχειοθετήθηκε 4 November 2013 στο Wayback Machine., First Deputy Prime Minister of the Republic of Kosovo, 2011-07-22 (in French)
  148. Travers, Eve-Anne (2 Αυγούστου 2019). «Kosovo's foreign policy 'needs a software update'». Prishtina Insight. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2019. 
  149. Ghana Republic – the 86th country recognising the Independence of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2012-01-23
  150. Verbal Note Αρχειοθετήθηκε 21 May 2013 στο Wayback Machine., KosovaTimes, 2012-01-24
  151. «Ghana withdraws recognition of Kosovo as independent state». Ghana Web. 12 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2019. 
  152. «Le Ghana retire sa reconnaissance d'un Kosovo indépendant» (στα French). Le Figaro. 12 November 2019. https://www.lefigaro.fr/flash-actu/le-ghana-retire-sa-reconnaissance-d-un-kosovo-independant-20191112. Ανακτήθηκε στις 12 November 2019. 
  153. Republika e Naurusë njohu Republikën e Kosovës, President of the Republic of Kosovo, 2008-04-23 (in Albanian)
  154. «Republika Nauru je 17. zemlja koja je povukla priznanje tzv. Kosova». Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Serbia (στα Serbian). 22 Νοεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2019. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  155. «Nauru withdraws recognition of Kosovo's independence» (στα English). N1. 22 November 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-05-13. https://web.archive.org/web/20200513073923/http://rs.n1info.com/English/NEWS/a546106/Dacic-says-95-countries-do-not-recognise-Kosovo-as-state-after-Nauru-s-withdrawal.html. Ανακτήθηκε στις 22 November 2019. 
  156. Sierra Leone Recognized Kosovo, Press Release of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2008-06-13
  157. Sierra Leone request to transmit recognition of Kosovo independence, American Embassy, Freetown (released by Wikileaks), 2008-06-12
  158. «Dačić: Sijera Leone povukla priznanje Kosova». Tanjug (στα Serbian). 3 Μαρτίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2020. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  159. «Serbia claims Sierra Leone has withdrawn Kosovo recognition» (στα English). Prishtina Insight. 3 March 2020. https://prishtinainsight.com/serbia-claims-sierra-leone-has-withdrawn-kosovo-recognition/. Ανακτήθηκε στις 3 March 2020. 
  160. Somalia recognized the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-05-21
  161. Burkina Faso recognizes Kosovo Αρχειοθετήθηκε 28 April 2008 στο Wayback Machine., New Kosova Report, 2008-04-24
  162. Déclaration de la reconnaissance de l'État du Kossovo, Kosovo Thanks You
  163. Kosovo's recognition confirmed by the Republic of Gabon, Ministry of Foreign Affairs of Kosovo, 2011-10-13
  164. Verbal Note Αρχειοθετήθηκε 4 November 2013 στο Wayback Machine., First Deputy Prime Minister of the Republic of Kosovo 2011-09-15 (in French)
  165. Recognition of the Republic of Kosovo by the Kingdom of Swaziland, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2010-04-12
  166. Verbal Note, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo
  167. Today, in New York, the Prime Minister of the Republic of Kosovo, Hashim Thaçi met the Prime Minister of Libya, Ali Zeidan in a private meeting, Prime Minister of Kosovo, 2013-09-25
  168. Libya officially recognises Kosovo, Libya Herald, 2013-09-26
  169. Note Αρχειοθετήθηκε 4 November 2013 στο Wayback Machine., First Deputy Prime Minister of the Republic of Kosovo, 2011-08-12 (in French)
  170. Antigua and Barbuda recognizes the independence of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2015-05-20
  171. Santa Lucia is the 81st UN member state to recognize the Republic of Kosovo, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-08-22
  172. Maldives extends full diplomatic recognition to the Republic of Kosovo Αρχειοθετήθηκε 22 July 2011 στο Wayback Machine., Ministry of Foreign Affairs, Republic of Maldives, 2009-02-19
  173. «The Republic of Nauru becomes the 17th country to revoke its recognition of Kosovo». www.mfa.gov.rs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2019. 
  174. Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. «I Madagaskar povukao priznanje Kosova». www.rts.rs. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2019. 
  175. Pajaziti, Muhamer (17 Οκτωβρίου 2018). «Kosovo's Pacolli: Serbia is spreading fake news on the developments in Kosovo and the region». ibna. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2018. 
  176. «Pacolli: Liberija nije povukla priznanje Kosova». Radio Free Europe. 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2018. 
  177. «MPJ-ja: Është e parëndësishme çka thotë Daçiqi, Afrika Qendrore nuk e ka tërhequr njohjen». Gazeta Express. 27 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2019. 
  178. «The Government of the Republic of Guinea Bissau has withdrawn the decision on recognition of Kosovo». Government of Serbia. 21 Ιουλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2017. 
  179. «Gvineja Bisao povukla odluku o priznanju Kosova iz 2011» (στα Serbian). b92.net. Tanjug. 21 November 2017. http://www.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2017&mm=11&dd=21&nav_category=640&nav_id=1327890. Ανακτήθηκε στις 21 November 2017. 
  180. «Prime Minister of the Republic of Guinea-Bissau denies that the country has recognized Kosovo». mfa.gov.rs (Ministry of Foreign Affairs of Serbia). 17 November 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-30. https://web.archive.org/web/20190730132422/http://www.mfa.gov.rs/en/press-service/statements/17186-prime-minister-of-the-republic-of-guinea-bissau-denies-that-the-country-has-recognized-kosovo. Ανακτήθηκε στις 21 November 2017. 
  181. Ministria e Jashtme pranon Notën Verbale të ri-konfirmimit zyrtar të njohjes së Republikës së Kosovës nga shteti Guinea-Bissau, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2018-02-02
  182. Pacolli 🇽🇰, Behgjet. «The Embassy of Guinea-Bissau in Brussels transmitted to @MFAKOSOVO the Note Verbale re-confirming that #GuineaBissau's recognition of #Kosovo's independence in 2011 is sustainable. #Kosovo's recognition is global & unstoppable. This is the flow of history!pic.twitter.com/IctZNtRlLO». [χρειάζεται μη πρωτογενή πηγή]
  183. «Liberia annuls letter of recognition of Kosovo». B92. 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018. 
  184. «NA BELO O KOSOVU Dačić je ovim dokumentima zapušio usta prištinskim političarima». 4 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2018. 
  185. «Liberia Reaffirms Bilateral Ties with Kosovo». Ministry of Foreign Affairs of Liberia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018. 
  186. «Diplomatic Snafu: Liberia in Row With Kosovo After Recognition of Serbia». FPA. 24 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2018. 
  187. «Comunicado» (PDF). 
  188. «São Tomé: Presidente da República declara inexistente reconhecimento do Kosovo | Jornal Expresso das Ilhas». arquivo.pt. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2013. 
  189. Alfredo Prado. «Presidência santomense desmente reconhecimento de Kosovo». africa21digital.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015. 
  190. «Oposição critica presidente santomense por não reconhecer Kosovo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2014. 
  191. 191,0 191,1 Republic of Kosovo Established Diplomatic Relations with Sultanate of Oman, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-02-04
  192. 192,0 192,1 Recognition from the Sultanate of Oman is reconfirmed, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo, 2011-10-20
  193. «Serbia Claims Countries Cancelling Kosovo Recognition». 9 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2018. 
  194. The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States, James Ker-Lindsay, 2012, Oxford University Press.
  195. The Republic of Kosovo officially declared independence on February 17, 2008, Ministry of Foreign Affairs, Republic of China (Taiwan) 2008-02-21
  196. 中華民國(台灣)自即日起正式承認科索沃共和國, Ministry of Foreign Affairs, Republic of China (Taiwan) 2008-02-19 (in Chinese)
  197. «Kosova lidh marrëdhënie diplomatike me Ishujt Cook». KOHA.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2015. 
  198. Kosova njihet nga Niue, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kosovo