Εκκλησιαστική Ιστορία (Ευσέβιου)
.jpg)
Η Εκκλησιαστική Ιστορία (αρχαία ελληνικά: Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία,· λατινικά: Historia Ecclesiastica), γνωστή και ως η Ιστορία της Εκκλησίας, είναι μια χρονολογική αφήγηση του 4ου αι. της Χριστιανικής ανάπτυξης από τον 1ο αι. ως τον 4ο αι., που συνέθεσε ο Ευσέβιος επίσκοπος της Καισαρείας. Γράφτηκε στα ελληνικά κοινά και σώζεται επίσης σε λατινικά, συριακά και αρμενικά χειρόγραφα.
Περιεχόμενα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αποτέλεσμα ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη αφήγηση της παγκόσμιας ιστορίας, γραμμένη από χριστιανική σκοπιά. [1] Σύμφωνα με τον Πωλ Μάιερ, ο Ηρόδοτος ήταν ο πατέρας της ιστορίας, και ο Ευσέβιος από την Καισάρεια είναι ο πατέρας της εκκλησιαστικής ιστορίας. Στις αρχές του 5ου αι. δύο νομικοί στην Κωνσταντινούπολη, ο Σωκράτης Σχολαστικός και ο Σωζομενός, και ένας επίσκοπος, ο Θεοδώρητος από την Κύρρο της Συρίας, έγραψαν τη συνέχεια τής αφήγησης τού Ευσεβίου, καθιερώνοντας τη σύμβαση των συνεχιστών, που θα καθόριζε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο, με τον οποίο γράφτηκε η ιστορία τα επόμενα χίλια χρόνια. Η Παντοδαπή Ιστορία του Ευσεβίου, το οποίο προσπάθησε να χαράξει ένα συγκριτικό χρονοδιάγραμμα της ειδωλολατρικής ιστορίας και της Παλαιάς Διαθήκης, έθεσε το πρότυπο για το άλλο ιστοριογραφικό είδος, το μεσαιωνικό χρονικόν ή την παγκόσμια ιστορία.
Ο Ευσέβιος είχε πρόσβαση στη Θεολογική Βιβλιοθήκη της Καισάρειας, και χρησιμοποίησε πολλά εκκλησιαστικά έγγραφα και μνημεία, πράξεις των μαρτύρων, επιστολές, αποσπάσματα από παλαιότερα χριστιανικά γραπτά, καταλόγους επισκόπων και παρόμοιες πηγές, συχνά παραθέτοντας εκτενώς τα πρωτότυπα. Το έργο περιέχει υλικό που δεν σώζεται αλλού.
Είναι επομένως ιστορικής αξίας, αν και δεν προσποιείται ούτε την πληρότητα ούτε την τήρηση της δέουσας αναλογίας στην αντιμετώπιση του θέματος. Ούτε παρουσιάζει με συνδεδεμένο και συστηματικό τρόπο την ιστορία της παλαιοχριστιανικής Εκκλησίας. Είναι σε μεγάλο βαθμό μια δικαίωση της χριστιανικής θρησκείας, αν και ο συγγραφέας δεν το σκόπευε πρωτίστως ως τέτοιο. Ο Ευσέβιος έχει κατηγορηθεί συχνά για σκόπιμη παραποίηση της αλήθειας. Άλλοι μελετητές, ενώ παραδέχονται ότι η κρίση του για πρόσωπα ή γεγονότα δεν είναι εντελώς αμερόληπτη, απωθούν τους ισχυρισμούς της σκόπιμης κατασκευής ως «αρκετά άδικους»
Η δομή του έργου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ευσέβιος προσπάθησε, σύμφωνα με τη δική του δήλωση, να παρουσιάσει την ιστορία της Εκκλησίας από τους αποστόλους έως την εποχή του, με ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα σημεία:
- οι διαδοχές των επισκόπων στις κύριες έδρες·
- η ιστορία των χριστιανών διδασκάλων·
- η ιστορία των αιρέσεων·
- η ιστορία των Εβραίων·
- οι σχέσεις με τους ειδωλολάτρες·
- τα μαρτύρια.
Ομαδοποίησε το υλικό του σύμφωνα με τις βασιλείες των Αυτοκρατόρων, παρουσιάζοντάς το όπως το βρήκε στις πηγές του. Τα περιεχόμενα έχουν ως εξής:
- Βιβλίο Ι: λεπτομερής εισαγωγή για τον Ιησού Χριστό
- Βιβλίο ΙΙ: Η ιστορία των αποστολικών χρόνων μέχρι την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Τίτο
- Βιβλίο ΙΙΙ: Η επόμενη περίοδος ως τον Τραϊανό
- Βιβλία IV και V: περίπου ο 2ος αι.
- Βιβλίο VI: Το διάστημα από τον Σεπτίμιο Σεβήρο ως στον Δέκιο
- Βιβλίο VII: εκτείνεται μέχρι το ξεκίνημα του διωγμού επί Διοκλητιανού
- Βιβλίο VIII: περισσότερα από αυτόν τον διωγμό
- Βιβλίο IX: ιστορία της νίκης του Κωνσταντίνου Α΄ επί: του Μαξεντίου στη Δύση και επί του Μαξιμίνου στην Ανατολή
- Βιβλίο Χ: Η επανίδρυση των εκκλησιών και η εξέγερση και η καταστολή του Λικίνιου.
Χρονολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άντριου Λαθ υποστήριξε ότι η Εκκλησιαστική Ιστορία δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 313 μΧ. [2] Στη σημερινή του μορφή, το έργο ολοκληρώθηκε πριν από το τέλος του Κρίσπου (Ιούλιος 326), και -καθώς το βιβλίο Ι' είναι αφιερωμένο στον Παυλίνο αρχιεπίσκοπο της Τύρου, ο οποίος απεβίωσε πριν από το 325- στα τέλη του 323 ή το 324. Αυτή η εργασία απαιτούσε τις πιο ολοκληρωμένες προπαρασκευαστικές μελέτες, και πρέπει να τον απασχολούσε για χρόνια. Η συλλογή του με τους βίους των μαρτύρων της παλαιότερης περιόδου ίσως να ήταν μια από αυτές τις προπαρασκευαστικές μελέτες.
Στάσεις του συγγραφέα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ευσέβιος κατηγορεί τις συμφορές που έπληξαν το εβραϊκό έθνος στον ρόλο των Εβραίων στο θάνατο του Ιησού. Αυτό το απόσπασμα έχει χρησιμοποιηθεί για να επιτεθεί τόσο στους Εβραίους όσο και στους Χριστιανούς (βλ. Αντισημιτισμός στον Χριστιανισμό).
- … ότι από τότε οι εξεγέρσεις και οι πόλεμοι και οι άτακτες συνωμοσίες διαδέχονταν το ένα το άλλο σε γρήγορη διαδοχή, και δεν σταμάτησαν ποτέ στην Ιερουσαλήμ και σε όλη την Ιουδαία, μέχρι που τελικά η πολιορκία του Βεσπασιανού την κυρίευσε. Έτσι η θεία εκδίκηση κατέλαβε τους Εβραίους, για τα εγκλήματα που τόλμησαν να διαπράξουν κατά του Χριστού.
Ο Ευσέβιος διατυπώνει παρόμοια κατηγορία εναντίον των Χριστιανών, κατηγορώντας ένα πνεύμα διχασμού για μερικές από τις πιο σοβαρές διώξεις.
- Αλλά όταν λόγω της άφθονης ελευθερίας, πέσαμε σε χαλαρότητα και νωθρότητα, και φθονήσαμε και υβρίσαμε ο ένας τον άλλον, και σχεδόν, σαν να λέγαμε, σηκώσαμε τα όπλα ο ένας εναντίον του άλλου, ηγεμόνες επιτίθεντο στους ηγεμόνες με λόγια σαν δόρατα, και άνθρωποι σχημάτιζαν κόμματα κατά των ανθρώπων, και η τερατώδης υποκρισία και προσποίηση που ανέβηκε στο μέγιστο ύψος της κακίας, η θεία κρίση με ανεκτικότητα, όπως είναι η ευχαρίστησή της, ενώ τα πλήθη συνέχισαν ωστόσο να συγκεντρώνονται, επέτρεπε με ηπιότητα και με μέτριο τρόπο να ενοχλούν την επισκοπή.
Ξεκινά επίσης έναν πανηγυρικό στη μέση του βιβλίου Ι΄. Δοξάζει τον Κύριο για τις προμήθειες και την καλοσύνηΤου προς αυτούς που τους επέτρεψε να ξανακτίσουν τις εκκλησίες τους, όταν αυτές είχαν καταστραφεί.
Κριτική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ακρίβεια της αφήγησης του Ευσέβιου έχει τεθεί συχνά υπό αμφισβήτηση. Τον 5ο αι. ο Χριστιανός ιστορικός Σωκράτης Σχολαστικός περιέγραψε τον Ευσέβιο ως συγγραφέα για «ρητορικό τελείωμα» στον Βίο Κωνσταντίνου (Vita Constantini) και για τους «επαίνους του Αυτοκράτορα», παρά για την «ακριβή δήλωση των γεγονότων». [3] Οι μέθοδοι του Ευσέβιου επικρίθηκαν από τον Έντουαρντ Γκίμπον τον 18ο αι. Τον 19ο αι. ο Γιάκομπ Μπούρκχαρτ (Jacob Burckhardt) θεωρούσε τον Ευσέβιο ως ψεύτη, τον «πρώτο εντελώς ανέντιμο ιστορικό της αρχαιότητας». [4] Ο Ράμσεϋ ΜακΜάλεν (Ramsay MacMullen) τον 20ο αι. θεώρησε το έργο του Ευσέβιου ως αντιπροσωπευτικό των παλαιοχριστιανικών ιστορικών αφηγήσεων, στις οποίες «Εχθρικές γραφές και απορριφθείσες απόψεις δεν αντιγράφηκαν ή διαβιβάστηκαν, ή καταπνίγονταν ενεργά... Ζητήματα δυσφημιστικά για την πίστη έπρεπε να παραδοθούν στη σιωπή». [5] Κατά συνέπεια αυτού του είδους η μεθοδολογία κατά την άποψη του MακΜάλεν παραμόρφωσε τις σύγχρονες προσπάθειες, (π.χ. Harnack, Nock και Gustave Bardy), για να περιγράψουν πώς αναπτύχθηκε η Εκκλησία στους πρώτους αιώνες. [6] Ο Aρνάλντο Μομιλιάνο έγραψε ότι στο μυαλό του Eυσέβιου «η χρονολογία ήταν κάτι μεταξύ μιας ακριβούς επιστήμης και ενός οργάνου προπαγάνδας».
Μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το έργο μεταφράστηκε σε άλλες γλώσσες κατά την αρχαιότητα (Λατινικά, Συριακά, Αρμενικά). Ο Συριακός Κώδιξ 1 που στεγάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας είναι ένα από τα παλαιότερα συριακά χειρόγραφα, που χρονολογείται στο έτος 462. [7] Η πρώτη αγγλική μετάφραση ήταν από τη Mαίρυ Μπάσετ, την εγγονή του σερ Τόμας Μορ, που έγινε μεταξύ 1544 και 1553, ενώ η πρώτη έκδοση που τυπώθηκε ήταν από τη Μέρεντιθ Χάνμερ, το 1576.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εκκλησιαστική ιστορία (Καθολικισμός)
- Μεσαιωνική εκκλησιαστική ιστοριογραφία
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Chesnut, Glenn F (1986), «Introduction», The First Christian Histories: Eusebius, Socrates, Sozomen, Theodoret, and Evagrius summarizes Eusebius's influence on historiography.
- ↑ Louth, Andrew (1990). «The date Of Eusebius' Historia Ecclesiastica». Journal of Theological Studies 41 (1): 111–123. doi:.
- ↑ "Also in writing the life of Constantine, this same author has but slightly treated of matters regarding Arius, being more intent on the rhetorical finish of his composition and the praises of the emperor, than on an accurate statement of facts". Socrates Scholasticus, Historia Ecclesiastica, Book 1, Chapter 1.
- ↑ Drake 2002, p. 365-66
- ↑ ”Christianizing the Roman Empire: A.D 100-400, Ramsay MacMullen, p. 6, Yale University Press, 1984, (ISBN 0-300-03642-6)
- ↑ ”Christianizing the Roman Empire: A.D 100-400”, Ramsay MacMullen, p. 7, Yale University Press, 1984, (ISBN 0-300-03642-6)
- ↑ Wright, W (1898), The Ecclesiastical History of Eusebius in Syriac, Cambridge, σελ. V–VII, https://archive.org/stream/ecclesiasticalhi00euseuoft#page/n7/mode/2up.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ehrman, Bart D (2003), Lost Christianities, New York: Oxford University Press
- Herbermann, Charles, ed. (1913). "Ecclesiastical History". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- RMQ Grant, Eusebius as Church Historian (Oxford University Press) 1980. Συζητά την αξιοπιστία του Ευσέβιου ως ιστορικού.
- Doron Mendels, The Media Revolution of Early Christianity : An Essay on Eusebius's Ecclesiastical History ( Wm. B. Eerdmans Publishing Co.) 1999
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}