Εκλογικός νόμος 1907/1990

Οι εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, που ανέδειξαν νικητή τον Κώστα Καραμανλή, διεξήχθησαν με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη λίγο μετά την άνοδό της στην εξουσία με το νόμο 1907/1990. Με το ίδιο σύστημα διεξήχθησαν και η αναπληρωματική εκλογή στη Β΄ εκλογική περιφέρεια Αθηνών το 1992, οι εκλογές του 1993, οι εκλογές του 1996 και οι εκλογές του 2000.

Σύμφωνα με τον νομοθέτη, στόχος αυτού του εκλογικού νόμου είναι η ανάδειξη ισχυρής και αυτοδύναμης κυβέρνησης, με τη λογική ότι το πρώτο κόμμα μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, ακόμα και αν έχει διαφορά από το δεύτερο κόμμα μικρότερη του 1%.

Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του εκλογικού συστήματος είναι τα παρακάτω:

• Για να εκπροσωπηθεί ένα κόμμα στη Βουλή πρέπει να συγκεντρώσει σε όλη την επικράτεια τουλάχιστον το 3% των έγκυρων ψηφοδελτίων.

• Η διανομή των εδρών γίνεται σε τρεις κατανομές:
  • Η Α΄ κατανομή γίνεται με τη ρήτρα του "+1"
  • Η Β΄ κατανομή με τη χρησιμοποίηση του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και των 13 από τις Μείζονες Περιφέρειες και
  • Η Γ΄ κατανομή που έχει δύο φάσεις και ευνοεί σημαντικά το κόμμα που πλειοψήφησε.

Η λεγόμενη «εξομάλυνση» της αντιστοιχίας ψήφων και εδρών αποτελεί μοναδική καινοτομία του εκλογικού μας συστήματος. Η ρύθμιση αυτή εξασφαλίζει στα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή το 70% των εδρών που θα ελάμβαναν ανάλογα με τις ψήφους που έλαβαν.

Το κόμμα που δεν έχει εκλέξει τόσους βουλευτές, όσους αναλογούν στις ψήφους του, λαμβάνει επιπλέον τόσες έδρες, όσες απαιτούνται για να φτάσει το 70%. Η συγκεκριμένη ρύθμιση εφαρμόζεται πρώτα στο μικρότερο κόμμα που εισέρχεται στη Βουλή και οι πρόσθετες έδρες αφαιρούνται από το αμέσως επόμενο. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία για το μικρότερο, συνεχίζεται για το αμέσως επόμενο κόμμα.

Στις μονοεδρικές περιφέρειες η μοναδική έδρα κερδίζεται από τον υποψήφιο που παίρνει τους περισσότερους σταυρούς από τον πρώτο σε ψήφους συνδυασμό.