Ελέφαντας του Βόρνεο
| Ελέφαντας του Βόρνεο | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Τριώνυμο | ||||||||||||||
| Elephas maximus borneensis Paulus Edward Pieris Deraniyagala, 1950 |
Ο ελέφαντας του Βόρνεο, που ονομάζεται επίσης πυγμαίος ελέφαντας του Βόρνεο, είναι υποείδος του ασιατικού ελέφαντα (Elephas maximus) που κατοικεί στο βορειοανατολικό Βόρνεο, στην Ινδονησία και στη Μαλαισία. Η προέλευση του παραμένει αντικείμενο συζήτησης. Μια οριστική υποειδική ταξινόμηση ως Elephas maximus borneensis περιμένει μια λεπτομερή μορφομετρική και γενετική μελέτη σε ολόκληρο το εύρος. Το 2024, ο ελέφαντας του Βόρνεο καταχωρήθηκε ως είδος που κινδυνεύει με αφανισμό στον Κόκκινο Κατάλογο της IUCN, καθώς ο πληθυσμός έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 50% κατά τις τελευταίες τρεις γενιές. Απειλείται κυρίως από καταστροφή, υποβάθμιση και κατακερματισμός των οικότοπων.
Ο Σουλτάνος του Σούλου θεωρήθηκε ότι εισήγαγε αιχμάλωτους ελέφαντες στο Βόρνεο τον 18ο αιώνα, οι οποίοι απελευθερώθηκαν στη ζούγκλα.[1] Η σύγκριση του πληθυσμού των ελεφάντων του Βόρνεο με υποτιθέμενες πηγές πληθυσμών στην ανάλυση DNA έδειξε ότι οι ελέφαντες του Βόρνεο πιθανότατα προέρχονται από τη Σούνταλαντ και είναι αυτόχθονες στο Βόρνεο, αντί να έχουν εισαχθεί από ανθρώπους. Η γενετική διαφορά των ελεφάντων του Βόρνεο δικαιολογεί την αναγνώρισή τους ως μια ξεχωριστή εξελικτικά σημαντική μονάδα.[2]
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_female_(8074074101).jpg)
Γενικά, οι ασιατικοί ελέφαντες είναι μικρότεροι από τους αφρικανικούς ελέφαντες και έχουν το υψηλότερο σημείο του σώματος στο κεφάλι. Η πλάτη τους είναι κυρτή ή επίπεδη.[3]
Έχει γίνει κοινό να αναφέρεται ο ελέφαντας του Βόρνεο ως υποείδος «πυγμαίος», αν και οι ενήλικες ελέφαντες του Σαμπάχ και των δύο φύλων είναι παρόμοιες στο ύψος με τους αντίστοιχους τους στην Ηπειρωτική Μαλαισία. Πέντε μετρήσεις του κρανίου ενός πλήρως ενήλικων θηλυκών ελεφάντων από το Δάσος Γκομαντόνγκ ήταν ελαφρώς μικρότερες (72-90%) από τις συγκρίσιμες μετρήσεις που είχαν ως μέσο όρο για δύο κρανιά ελεφάντων από τη Σουμάτρα. Λίγες διαθέσιμες μετρήσεις δείχνουν ότι έχουν παρόμοιο μέγεθος με άλλους πληθυσμούς της υποπεριφέρειας Σούντα.[1]
Οι μορφολογικές μετρήσεις δεκαπέντε ελεφάντων υπό αιχμαλωσία από την Ηπειρωτική Μαλαισία και έξι από το Σαμπάχ έγιναν μεταξύ Απριλίου 2005 και Ιανουαρίου 2006, και επαναλήφθηκαν τρεις φορές για κάθε ελέφαντα και κατά μέσο όρο. Δεν υπήρξε σημαντική διαφορά σε κανένα από τα χαρακτήρα μεταξύ των δύο πληθυσμών υπό αιχμαλωσία.[4]
Απειλές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι προφανείς απειλές για τον ασιατικό ελέφαντα σήμερα είναι η καταστροφή, η υποβάθμιση και ο κατακερματισμός του οικοτόπου, που οφείλονται στην αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού, και με τη σειρά τους οδηγούν σε αυξανόμενες συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπων και ελεφάντων όταν οι ελέφαντες τρώνε ή ποδοπατούν καλλιέργειες. Εκατοντάδες άνθρωποι και ελέφαντες σκοτώνονται ετησίως ως αποτέλεσμα τέτοιων συγκρούσεων.[5]
Η επέκταση της ανθρώπινης ανάπτυξης διαταράσσει τις μετανάστευσης τους, εξαντλεί τις πηγές τροφίμων τους και καταστρέφει το περιβάλλον τους.[6]
Μια άλλη απειλή είναι η ανεπαρκής αναδάσωση ή η έλλειψη δέντρων λόγω της υλοτομίας. Οι ελέφαντες του Βόρνεο χρειάζονται 100-225 λίτρα νερού την ημέρα και αν είναι πιο δύσκολο να το βρουν λόγω των κλιματικών συνθηκών ή της μείωσης των πόρων νερού τους, η μόνη επιλογή τους είναι να μεταναστεύσουν εκεί όπου μπορούν να βρουν αυτόν τον πόρο για να επιβιώσουν.
Τον Απρίλιο του 2012, εκτιμάται ότι 20-80 ελέφαντες βρίσκονται κοντά σε 22 χωριά στην υποπεριοχή Σεμπούκου του Νουνουκάν, στο Βόρειο Καλιμαντάν.[7]
Διατήρηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Elephas maximus είναι καταχωρισμένος στο παράρτημα I του CITES. Η γενετική διάκριση των ελεφάντων του Βόρνεο τους καθιστά έναν από τους πληθυσμούς υψηλότερης προτεραιότητας για τη διατήρηση των ασιατικών ελεφάντων.[2]
Στη Μαλαισία, οι ελέφαντες του Βόρνεο προστατεύονται σύμφωνα με το πρόγραμμα II της νομοθεσίας για τη διατήρηση της άγριας ζωής. Κάθε άνθρωπος που κρίνεται ένοχος για κυνήγι ελέφαντα υπόκειται σε πρόστιμο 50.000 rινγκίτ ή καταδικάζεται σε πέντε έτη φυλάκισης, ή και τα δύο.[8]
Το zωολογικός κήπος του Όρεγκον στο Πόρτλαντ έχει το μοναδικό ελέφαντα του Βόρνεο στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια θηλυκή που σώθηκε με το όνομα Τσέντρα. Βρέθηκε να περιπλανιέται μόνη κοντά σε μια φυτεία φοινικέλαιου. Είχε πληγές στα μπροστινά της πόδια και στο αριστερό της μάτι από πυροβολισμούς. Τελικά, έμεινε τυφλή σε αυτό το μάτι. Οι αξιωματούχοι της Μαλαισίας εργάστηκαν για να της βρουν ένα σπίτι, και η θηλυκιά μεταφέρθηκε στο ζωολογικό κήπο του Όρεγκον στις 20 Νοεμβρίου 1999.[9]
Το 2016, ένας ελέφαντας του Βόρνεο που σώθηκε από ένα ιαπωνικό ζωολογικό κήπο αρρώστησε από φυματίωση. Αν και αργότερα ο ελέφαντας ανάρρωσε, οι οικολόγοι δεν γνωρίζουν ακόμα πώς ο ελέφαντας μολύνθηκε. Η έρευνα επί του θέματος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Cranbrook, E.; Payne, J.; Leh, C.M.U. (2008). «Origin of the elephants Elephas maximus L. of Borneo». Sarawak Museum Journal. http://assets.panda.org/downloads/pages_from_originofelephants_in_borneofinal2oct07_2.pdf.
- ↑ 2,0 2,1 Fernando P.; Vidya T.N.C.; Payne J.; Stuewe M.; Davison G. Alfred, R.J.; Andau, P. Bosi; E. Kilbourn; A. Melnick, D.J. (2003). «DNA Analysis Indicates That Asian Elephants Are Native to Borneo and Are Therefore a High Priority for Conservation». PLOS Biol 1 (1): e6. doi:. PMID 12929206.
- ↑ Shoshani, J.; Eisenberg, J.F. (1982). «Elephas maximus». Mammalian Species (182): 1–8. doi:. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-08-30. https://web.archive.org/web/20060830202351/http://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/i0076-3519-182-01-0001.pdf.
- ↑ Nurzhafarina, O.; Maryati, M.; Ahmad, A.H.; Nathan, S.; Pierson, H.T.; Goosens, B. (2008). «A preliminary study on the morphometrics of the Bornean Elephant». Journal of Tropical Biology and Conservation 4 (1): 109–113. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 7, 2012. https://web.archive.org/web/20120307134646/http://www.ums.edu.my/webv3/appl/downloadfiles/NURZHAFARINA%20Othman.pdf.
- ↑ Leimgruber, P.; Gagnon, J.B.; Wemmer, C.M.; Kelly, D.S.; Songer, M.A.; Selig, E.R. (2003). «Fragmentation of Asia's remaining wildlands: Implications for Asian elephant conservation». Animal Conservation 6 (4): 347–359. doi:. Bibcode: 2003AnCon...6..347L.
- ↑ Fernando P.; Vidya T. N. C.; Payne J.; Stuewe M.; Davison G. (2003). «Borneo Elephants: A High Priority for Conservation». PLOS Biology 1 (1): e7. doi:.
- ↑ «Kalimantan elephant population continues to dwindle, says official». Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Ambu, L.N.· Andua. P.M.· Nathan, S.· Tuuga, A.· Jensen, S.M.· Cox, R.· Alfred, R.· Payne, J. (2002). «Asian Elephant Action Plan – Sabah, Malaysia» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιουλίου 2011.
- ↑ Lee, Stephanie (1970-01-01). «Borneo pygmy elephant in Oregon Zoo expecting a calf». The Star Online. https://www.thestar.com.my/news/nation/2019/07/11/borneo-pygmy-elephant-in-oregon-zoo-expecting-a-calf. Ανακτήθηκε στις 2019-10-19.