Ελισάβετ Μπάτορι
| Έρζεμπετ Μπάτορυ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Erzsébet Báthory (Ουγγρικά) |
| Γέννηση | 7 Αυγούστου 1560 Νίρμπαντορ, Βασίλειο της Ουγγαρίας |
| Θάνατος | 21 Αυγούστου 1614 (54 ετών) Ανάκτορο του Τσάχκιξτσε, Βασίλειο της Ουγγαρίας (σημερινή Σλοβακία) |
| Κατοικία | Ανάκτορο του Τσάχκιξτσε |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Ουγγαρίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | ουγγρικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | ουγγρικά[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Ποινική κατάσταση | |
| Κατηγορίες εγκλήματος | μαζική δολοφονία[2] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ferenc II Nádasdy |
| Τέκνα | Paul Nádasdy-Fogaras[3] Katalin, Gräfin Nádasdy de Nádasd et Fogarasföld[3] |
| Γονείς | George Báthori και Άννα Μπάτορυ |
| Αδέλφια | Stephen Báthory |
| Οικογένεια | Οίκος των Μπάτορι |
| Θυρεός | |
.svg) | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Έρζεμπετ Μπάτορυ (Erzsébet Báthory στα ουγγρικά, Alžbeta Bátoriová-Nádašdy στα σλοβακικά, 7 Αυγούστου 1560 – 21 Αυγούστου 1614), γνωστή στα ελληνικά και ως Ελισάβετ Μπάτορυ, ήταν κόμισσα της Ουγγαρίας, η επονομαζόμενη "Αιματοβαμμένη Κυρία του Καχτίτσε (Čachtice)", θεωρείται η μεγαλύτερη δολοφόνος γυναικών στην ιστορία της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας αν και κάποιοι θεωρούν πως ήταν απλά θύμα πολιτικής συνωμοσίας.
Η ζωή της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στο Nyírbátor που ήταν μια πόλη που άνηκε στην οικογένειά της καθώς η οικογένεια Μπάτορυ ήταν μια από τις πιο ισχυρές οικογένειες ευγενών που είχε πολλά μέλη που θεωρούνταν εθνικοί ήρωες για τον λαό τους. Η Έρζεμπετ Μπάτορυ ήταν ανιψιά και ξαδέρφη δύο κόμηδων και δύο ανώτερων δικαστικών της Ουγγαρίας και της Πολωνίας και ενός βασιλιά της Πολωνίας ενώ ήταν αδελφή του Γκάμπριελ Μπάτορυ, Πρίγκιπα της Τρανσυλβανίας. Έλαβε εξαιρετική μόρφωση όχι μόνο για γυναίκα αλλά ακόμα και για γόνο ευγενών και πέρα από ουγγρικά μιλούσε άπταιστα λατινικά, ελληνικά και γερμανικά.[4]
Γάμος και απόκτηση του κάστρου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1575, παντρεύτηκε τον στρατιωτικό Φέρεντς Νάντασντυ, ο οποίος το 1578 έγινε διοικητής των στρατευμάτων της Ουγγαρίας και υπήρξε φόβος και τρόμος των Τούρκων. Ως γαμήλιο δώρο έδωσε στην Έρζεμπετ Μπάτορυ το κάστρο Čachtice, που βρίσκεται στα Καρπάθια, κοντά στο Trenčín, στη σημερινή Σλοβακία. Η Μπάτορυ είχε 5 παιδιά, εκ των οποίων τα 2 πέθαναν πρόωρα.
Κατά τη διάρκεια των συχνών απουσιών του συζύγου της που λόγω του πολέμου με τους Οθωμανούς βρίσκονταν συχνά στο πεδίο της μάχης, η Μπάτορυ, όπως συνηθίζονταν εκείνη την εποχή διαχειρίζονταν την περιουσία αλλά και τις διπλωματικές σχέσεις της οικογένειάς της. Λόγω του μεγάλου της πλούτου είχε δανείσει σημαντικά ποσά σε διάφορα υψηλά ιστάμενα άτομα, ανάμεσα τους και ο Ματθίας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.[5]
Κατά τη διάρκεια του Δεκαπενταετούς Πολέμου με τους Οθωμανούς (1593 - 1606) χρειάστηκε πολλές φορές να υπερασπισθεί στρατιωτικά την περιοχή που άνηκε στην οικογένειά της καθώς βρίσκονταν κοντά στα συνεχώς αμφισβητούμενα σύνορα με την Οθωμανική αυτοκρατορία και βρίσκονταν σε στρατηγικό σημείο στον δρόμο προς τη Βιέννη. Η υποχρέωσή της να διοικεί και να προστατεύει την περιοχή περιλάμβανε και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη του λαού. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα επενέβη για να υπερασπισθεί κατατρεγμένες γυναίκες όπως στην περίπτωση μίας γυναίκας που είχαν πιάσει αιχμάλωτο οι Οθωμανοί τον άντρα της ή στην περίπτωση μιας άλλης γυναίκας που βίασαν την κόρη της και εκείνη έμεινε έγκυος.[6]
Ο σύζυγός της πέθανε το 1604 στο πεδίο της μάχης από ανεξήγητη ασθένεια των άκρων .[6] Πριν πεθάνει όρκισε τον φίλο του Γκεόργκι Θουρζό να προστατεύει τη γυναίκα του, τα παιδιά του, το όνομα της οικογένειας Μπάτορυ και την περιουσία του.[6]
Οι κατηγορίες εναντίον της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Έρζεμπετ Μπάτορυ κατηγορήθηκε το 1603 από τον Λουθηρανό ιερέα Ιστβάν Μαγκιάρι ότι βασάνιζε και δολοφονούσε νεαρές κοπέλες. Η καταγγελία του αρχικά δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψιν λόγω του ότι η Μπάτορυ ήταν πολιτικά ισχυρή αλλά και λόγω του ότι ο Μαγκιάρι ήταν Λουθηρανός και είχε λόγο, εν μέσω εκείνης της ταραγμένης πολιτικά και θρησκευτικά εποχής, να θέλει να συκοφαντήσει την Καλβινίστρια Μπάτορυ.[7]
Κάποια στιγμή μετά τον θάνατο του άντρα της η Μπάτορυ, αν και τότε πλησίαζε τα πενήντα, δέχτηκε πρόταση γάμου από τον Θουρζό την οποία απέρριψε.[6]
Το 1610 ο Ματθίας, που ήταν αδελφός του αυτοκράτορα Ροδόλφου Β΄ και την εποχή εκείνη πίεζε τον αδερφό του να του παραδώσει τον θρόνο, κάτι που κατάφερε μετά από μερικούς μήνες, και που όφειλε μεγάλα χρηματικά ποσά στην Μπάτορυ όρισε τον Γκεόργκι Θουρζό, που είχε μεγαλώσει στο παλάτι του, να διερευνήσει τις κατηγορίες που είχε κάνει χρόνια πριν σε βάρος της κόμισσας Μπάτορυ ο ιερέας Μαγκιάρι. Στις 29 Δεκεμβρίου 1610 ο Θουρζό, που όπως και ο Μαγκιάρι ήταν Λουθηρανός, εισέβαλε με τον στρατό στο κάστρο της στο Κάχτιτσε και τη συνέλαβε.[5] Η κόμισσα Μπάθορι φυλακίσθηκε σε έναν πυργίσκο του κάστρου της και ανέμενε τη συγκέντρωση στοιχείων για να δικαστεί.
Εκ των υστέρων ο Θουρζό δήλωσε πως είχε πιάσει την Μπάτορυ επ' αυτοφόρω να βασανίζει κοπέλες αφού όταν εισέβαλε στο κάστρο της την βρήκε καλυμμένη στα αίματα και ανακάλυψε διάφορα πτώματα καθώς και πολλές τραυματισμένες κοπέλες. Δεν ξέρουμε όμως πόση αλήθεια υπήρχε στη μαρτυρία του, αφού είχε οικονομικό και θρησκευτικό κίνητρο να διώξει την κόμισσα αλλά ούτε και πόσα από τα θύματα αυτά στην πραγματικότητα ήταν αποτέλεσμα της στρατιωτικής εισβολής του Θουρζό.
Ως συνένοχοί της κατονομάστηκαν οι Dorottya Szentes (Dorota Sentéšová), János Ujváry - Fickó (Ján Ujvári - Ficko), Ilona Jó και Katarína Benická (Katalin Benick). Εκτός από την Benická (της οποίας η ενοχή δεν μπόρεσε να αποδειχθεί), όλοι οι υπόλοιποι ομολόγησαν υπό την πίεση βασανιστηρίων και εκτελέστηκαν στην πυρά στην Bytča στις 7 Ιανουαρίου 1611. Είχαν ομολογήσει και καταθέσει εναντίον της Μπάτορυ έπειτα από βασανιστήρια, στα οποία υπεβλήθησαν από τον επικεφαλής της ανακριτικής έρευνας, Θουρζό.
Τους επόμενους μήνες η έρευνα του Θουρζό έφερε στην επιφάνεια αμέτρητες μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων η εγκυρότητα των οποίων αμφισβητείται μέχρι σήμερα ενώ κάποια στιγμή παρουσιάστηκαν χειρόγραφες επιστολές της και ένα βιβλίο στο οποίο κατέγραφε η ίδια τα εγκλήματά της ως αποδεικτικό στοιχείο. Αργότερα αποδείχθηκε πως δεν ήταν δικός της ο γραφικός χαρακτήρας.[5] Τα θύματα που της απέδωσαν οι μαρτυρίες κυμαίνονταν ανάλογα με τις πηγές, από 20 σε 650.
Υπό το βάρος των μαρτυριών και των κατηγοριών άρχισε να ασκείται πίεση να δικαστεί και να εκτελεσθεί η Μπάτορυ αλλά ο Θουρζό απέφυγε τη δίκη και την εκτέλεσή της φέρνοντας σαν επιχείρημα ότι η καταδίκη μιας τόσο ευγενούς γυναίκας θα αποτελούσε πλήγμα για όλη την τάξη των ευγενών. Πολλοί θεωρούν πως κίνητρο για αυτή του την πράξη ήταν πως αν η Μπάτορυ καταδικάζονταν και εκτελούνταν η περιουσία της θα κατάσχονταν από το στέμμα. Παράλληλα αποφασίστηκε να διαγραφούν όλα τα χρέη του Ματθία προς την κόμισσα.[8]
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τελικά η Έρζεμπετ Μπάτορυ πέθανε έγκλειστη στο κάστρο της το 1614 χωρίς να γίνει ποτέ δίκη και χωρίς να της δοθεί ποτέ η δυνατότητα να μιλήσει και να υπερασπισθεί τον εαυτό της και χωρίς ποτέ να αποδειχθεί καμία κατηγορία εναντίον της. Μετά τον θάνατό της η περιουσία της πήγε στον Θουρζό.[5]
Η πιο χαρακτηριστική κατηγορία εναντίον της, ότι δηλαδή έκανε μπάνιο στο αίμα των θυμάτων της, εμφανίστηκε για πρώτη φορά 150 περίπου χρόνια μετά τον θάνατό της στο κείμενο του Καθολικού ιερέα Λάζλο Τουρότσι που είχε κάθε λόγο να δαιμονοποιήσει την Καλβινίστρια Μπάτορυ που στην εποχή του εκπροσωπούσε την παλαιά τάξη των ευγενών που η δυναστεία των Αψβούργων προσπαθούσε να εκτοπίσει.[4]
Κίνητρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολλοί πιστεύουν ότι η τάση της να σκοτώνει προερχόταν από τον οικογενειακό της κύκλο, καθώς οι συγγενείς της ήταν διαβόητοι για την κτηνώδη συμπεριφορά τους. Λέγεται ότι έπασχαν από ψυχωτικές ασθένειες όπως ακριβώς και εκείνη. Επίσης, υπάρχει η πιθανότητα (εάν ισχύουν οι εικασίες περί πόσης αίματος) η Ελισάβετ να έπασχε από σιδηροπενική αναιμία και να θεωρούσε το αίμα τη μοναδική πηγή σιδήρου η οποία θα την έκανε να φαίνεται πιο νέα με ροδαλά μάγουλα και γεμάτη ομορφιά.
Πολλοί συγγραφείς όμως όπως οι László Nagy και Dr. Irma Szádeczky-Kardoss θεωρούν πως η Ελισάβετ Μπάτορυ έπεσε θύμα συνωμοσίας.[9][10] Ο Nagy θεωρεί τη δίκη της Μπάτορυ πολιτικά υποκινούμενη ίσως λόγω του μεγάλου της πλούτου και λόγω του ότι κατείχε μεγάλη εδαφική περιουσία στην Ουγγαρία, ειδικά μετά τον θάνατο του συζύγου της. Αυτή η άποψη συμφωνεί με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής καθώς η Ουγγαρία τότε αντιμετώπιζε θρησκευτικές και πολιτικές συγκρούσεις, βρίσκονταν σε πόλεμο με την Οθωμανική αυτοκρατορία, βρίσκονταν στη μεταβατική εποχή της επικράτησης του Προτεσταντισμού ενώ η δυναστεία των Αψβούργων επέκτεινε τη σφαίρα εξουσίας της στην περιοχή και η Έρζεμπετ Μπάτορυ ήταν μια ισχυρή γυναίκα που σίγουρα είχε πολιτικές εμπλοκές.[4]
Οι κατηγορίες εναντίον της για σατανισμό και μαγεία και ότι έπινε το αίμα των θυμάτων της απορρίπτονται σήμερα, παρόλο που το όνομά της έγινε θρύλος και ταυτίστηκε με μακάβρια και εξωπραγματικά γεγονότα. Οι κατηγορίες εναντίον της υποστηρίχθηκαν από από τον Λουθηρανό ιερέα István Magyari, κάτι που ενισχύει την άποψη πως τα κίνητρα της δίωξής της ήταν και θρησκευτικά αφού η Μπάτορυ ήταν Καλβινίστρια.[5] Σύμφωνα με τους κατήγορους μάρτυρες για την ενοχή της κόμισσας ήταν περίπου 300 άτομα καθώς και η ανεύρεση πολυάριθμων νεκρών ή ετοιμοθάνατων κοριτσιών στο κάστρο με την εισβολή του Thurzo. Η Szádeczky-Kardoss θεωρεί πως οι μαρτυρίες της εποχής υπερέβαλαν λόγω προκαταλήψεων ενώ οι νεκροί και οι τραυματίες που ανακαλύφθηκαν στο κάστρο ήταν το αποτέλεσμα της εισβολής του φανατικού Λουθηρανού Thurzo ο οποίος δεν έχασε τη ευκαιρία να παρουσιάσει τα θύματα της εισβολής ως θύματα της Μπάτορυ προκειμένου να τη συκοφαντήσει με σκοπό να προωθήσει τις προσωπικές του πολιτικές φιλοδοξίες.[10]
Οι περισσότεροι ερευνητές σήμερα θεωρούν πως η Έρζεμπετ Μπάτορυ έπεσε θύμα πολιτικής συνωμοσίας καθώς ήταν μια πανίσχυρη και πλούσια χήρα που έζησε σε μια ταραγμένη πολιτικά και θρησκευτικά εποχή που χαρακτηρίστηκε από θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις, πολεμικές συγκρούσεις με τους Οθωμανούς, εμφύλιες διαμάχες μεταξύ βασιλικών οίκων και την προσπάθεια επικράτησης της εξουσίας των Αψβούργων στην περιοχή.[4]
Θρύλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν κάποιοι θρύλοι των οποίων η αλήθεια δεν μπορεί να αποδειχθεί. Τέτοιοι θρύλοι είναι:
- Η επινόηση μιας μηχανής βασανιστηρίων από το σύζυγό της, με ασημένιες τσιμπίδες σαν νύχια, που δένονταν σε μαστίγιο και μπορούσαν να σχίσουν τη σάρκα των θυμάτων.
- Η συνεργασία της με σατανιστές.
- Το ότι λουζόταν στο αίμα των θυμάτων της και το έπινε, για να γίνει ομορφότερη.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11970254s. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Katherine Ramsland: «Lady of Blood: Countess Bathory». TruTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021.
- ↑ 3,0 3,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Sugar, Peter F.· Hanák (1990). «The Early Ottoman Period, Including Royal Hungary, 1526–1606». A History of Hungary. Bloomington: Indiana University Press. σελ. 83-99. ISBN 0-253-35578-8. 20998201.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Thorne, Tony. (1997). Countess Dracula : the life and times of the Blood Countess, Elisabeth Báthory. London: Bloomsbury. ISBN 978-1-4088-3365-0. 798262868.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Craft, Kimberly L. (2009). Infamous lady : the true story of countess Erzsébet Báthory (1st ed έκδοση). Lexington, Ky.: CreateSpace. σελ. 69-70. ISBN 978-1-4495-1344-3. 503315600.
- ↑ Tyson, Joseph Howard (22 Ιουλίου 2019). Notable Reprobates. iUniverse. ISBN 978-1-5320-7840-8.
- ↑ McNally, Raymond T. (1983). Dracula was a woman : in search of the blood countess of Transylvania. New York: McGraw-Hill. ISBN 0-07-045671-2. 8785902.
- ↑ Nagy, László. A rossz hirü Báthoryak. Budapest: Kossuth Könyvkiadó 1984.
- ↑ 10,0 10,1 huntuckian (31 Μαΐου 2014). «The Bloody Countess?». Notes on Hungarian History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- https://web.archive.org/web/20110815205239/http://www.trutv.com/library/crime/serial_killers/predators/bathory/7.html - The Crime Library
Βλέπε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μπάρμπαρα του Τσέλιε, αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που διώχθηκε ως μάγισσα.